ስሜ ዮሴፍ ማሞ ይባላል፡፡ የ20 ዓመት ወጣት ስሆን የ12ተኛ ክፍል የሶሻል ሳይንስ ተማሪ ነኝ፡፡ ተወልጄ ያደግኩት አዲስ አበባ ቢሆንም ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ግን ከቤተሰቦቼ ጋር የምኖረው መቂ ከተማ ነው፡፡ እናቴ የሞተችው በልብ ህመም ነው፤ እናም ላንተም ያሰጋሃል ተጠንቀቅ ስላሉኝ ስለ ልብ በሽታ ግልፅ የሆነ መረጃ ብትሰጡኝና አሁን ላይ ከሚሰማኝ ጭንቀት ነፃ እንድታወጡኝ እለምናችኋለሁ፡፡

መልስ

በአሁኑ ጊዜ በበለፀጉ ሀገሮች ውስጥ ከልብና ደም ስር ችግሮች ጋር በተያያዘ በየዓመቱ የሚሞቱ ሰዎች ቁጥር ይህን የጤና ችግር በሞት መንስኤነቱ ቀዳሚውን ስፍራ እንዲይዝ አድርጎታል፡፡ ከቅርብ ዓመታት ወዲህም እንደ ኢትዮጵያ ባሉ እያደጉ ባሉ ሀገሮች ይኸው የልብ የደም ስር ችግር የሚያጠቃው የሰው ቁጥር ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ ሄዷል፡፡ ምንም እንኳን ለዚህ ህመም መነሻነት በዘር ሐረግ የሚወረሱ አጋላጭ ክስተቶች ቢኖሩምአብዛኛውን ድርሻ የሚወስዱት ግን ከአኗኗር ዘይቤ ጋር ተያይዘው የሚመጡ መንስኤዎች ናቸው፡፡ ስለዚህ የአኗኗር ዘይቤን ጤናማ በማድረግ ከልብና ደም ስር በሽታዎች ጋር በተያያዘ የሚከሰተውን የሞት ቁጥር በጣም መቀነስ ይቻላል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ችግሩ ከተከሰተ በኋላ ቀድሞ በማወቅና አስፈላጊውን የህክምና እርዳታ በማድረግ ስቃይንና ሞትን መቀነስ እንደሚችል ጥናቶች ያመለክታሉ፡፡

አብዛኞቹ ለልብና ደም ስር ችግሮች መንስኤ መሆናቸው የታወቁት አጋላጭ ክስተቶችን የመከላከያ እርምጃ በመውሰድ የማያስከተሉትን አሉታዊ ተፅዕኖ መለወጥ ይቻላል፡፡ ይኸውም የአኗኗር ዘይቤን ጤናማ በማድረግና በጥናት ጥቅም እንዳላቸው የተረጋገጡ መድሃኒቶችን በመውሰድ ነው፡፡ ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን እርምጃዎችን በመውሰድ ለልብና ደም ቅዳ ጥበት ችግር የሚያጋልጡ ዋና ዋና አጋላጭ ክስተቶች የሚያስከትሉትን አሉታዊ ተፅዕኖ መቀየር ስለሚቻል እነዚህን እርምጃዎች ሁሉም ሰው ተግባራዊ እንዲያደርገው ያስፈልጋል፡፡

1. አመጋገብ፡– ጤናማ አመጋገብ የሚከተሉትን ያካትታል፡፡ አትክልትና ፍራፍሬን መመገብ፣ ስኳርነት ያላቸውን ምግቦች መቀነስ፣ የደም ኮሌስትሮልን ከፍ የማያደርጉ የቅባት አይነቶችን (Monounsaturated fats) መጠቀም፣ ፋይበር ያላቸውን ምግቦች መጠቀም እና ኦሜጋ 3 የቅባት አይነቶችን ከአሳ መጠቀም ይገኙበታል፡፡

ጥናቶች በተከታታይ እንዳመለከቱት፣ ይህ አይነት የአመጋገብ ስርዕት ያላቸው ሰዎች በልብና ደም ስር የመጠቃት እድላቸው ይቀንሳል፡፡

2. ማጨስ፡– ማጨስ ከሚያስከትላቸው የጤና ጠንቆች ሌላ፣ እንደ ሲጋራም ሆነ ሌላ ለጤና ጠንቅ የሆኑትን እንደ ሺሻ፣ ፒፓ የማያጨስ በድንገተኛ የልብ ህመም የመያዝ ዕድሉ ከሚያጨሱት በዘጠኝ እጁ የጨመረ ይሆናል፡፡ ሲጋራ በውስጡ ኒኮቲን እና ካርቦን ሞኖ ኦክሳይድ የተባሉት ንጥረ ነገሮችን ይዟል፡፡ እነዚህ ንጥረ ነገሮችን የልብን የተጣራ የደም አቅርቦት በተለያዩ ምክንያቶች ይቀንሳሉ፣ የልብ ሞት መጠንም ይጨምራሉ፡፡ የደም ግፊት መጠንን ከፍ ያደርጋሉ፡፡ እንዲሁም ደምን ያወፍራሉ፡፡ ይህንን የሚያደርጉትም የደም መርጋትን የሚከለካከሉ ፕሌትሌት የተባሉትን ንጥረ ነገሮች እንቅስቃሴ ስለሚያውኩ ነው፡፡

እዚህ ላይ በጣም ልንገነዘብ የሚገባን ነገር ደህና ነው ለክፉ አይሰጥም የሚባል ሲጋራ እንደሌለ ነው፡፡ የሲጋራው ፊልተር መኖር ልብ ላይ የሚፈጠረውን ጫና በፍፁም መቀነስ አይቻልም፡፡ በቅርቡም በተደረገው ጥናት ብዙም የሚያጨሱ በትንሹም ቀንሰው የሚያጨሱ ጉዳቱ እኩል እንደሆነ ታውቋል እናም መፍትሄው ማቆም ብቻ ነው፡፡

ስለዚህም የሚያጨሱ ሰዎች ከዚህ ሱስ እንዳላቂ አስፈላጊው ምክርና የህክምና እርዳታ ያስፈልጋቸዋል፡፡ የማያጨሱ ሰዎች በተለይም ወጣቶች ሲጋራ ማጨስ እንዳይለምድ መምከል ያስፈልጋል፡፡

3. የደም ግፊትን መቆጣጠር፡– የደም ግፊት ለልብና ደም ስር ችግር ከሚያጋልጡ መነሻዎች መሀከል አንደኛው ነው፡፡

ስለሆነም ከልብ ድካም፣ ከአንጎል ጉዳት ከኩላሊት መድከም (Renal failure) ከልብ ደም ስር መጥበብ ጋር በተያያዘ ለሚደርስ ስቃይና ሞት ምክንያት ሊሆን ይችላል፡፡ የደም ግፊት (hypertension) አለ የሚባለው በመለኪያ መሳሪያው ከ140/90 ሚ.ሜ ሜርኩሪ በላይ ሲሆን በአጠቃላይ የደም ግፊት ከዚህ መጠን በላይ እንዳይሆን እርምጃዎች መውሰድ አለባቸው፡፡ ለስኳር ታካሚዎችና የኩላሊት ችግር ላላቸው ሰዎች ግን የደም ግፊታቸው የላይኛው ጣራ ከላይ ከተጠቀሰው ቁጥር ያነሰ እንዲሆን ይመከራል፡፡ ሁሉም የደም ግፊት  ያላቸው ሰዎች በቂ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ እንዲያደርጉ፣ የምግብ ጨው እንዲቀንሱ፣ ውፍረት ካለ እንዲቀንሱ እና ከመጠን በላይ አልኮል እንዳይጠቀሙ ይመከራል፡፡ በእነዚህ መንገዶች የደም ግፊት መጠን ከመነሻውም በጣም ከፍተኛ ከሆነ በሐኪም ክትትል የደም ግፊት መድሃኒቶችን መጠቀም ያስፈልጋል፡፡ እንደታካሚው ሁኔታ፣ የደም ግፊትን ለመቆጣጠር በአብዛኛው ጊዜ በአንድ በላይ መድሃኒት ሊያስፈልግ ይችላል፡፡

4. ደም ውስጥ ያለ ቅባትን መቆጣጠር፡– ከፍ ያለ የደም ውስጥ ቅባት ያላቸው ሰዎች ተከታታይነት ያለው የሰውነት እንቅስቃሴ እንዲያደርጉ፣ ውፍረት ካላቸው እንዲቀንሱ እና ጤናማ የሆነ አመጋገብ እንዲኖራቸው ያስፈልጋል፡፡ እነዚህን እርምጃዎች በመውሰድ የቅባት መጠን የሚፈለገው ደረጃ ላይ ካልደረሱ በሐኪም ክትትል ቅባት የሚቀነሱ መድሃኒቶችን መጠቀም ሊያስፈልግ ይችላል፡፡

የቅባት መጠናቸው ለጤና ተስማሚ ከሆኑ ምግቦች መሀከል አትክልትና ፍራፍሬ፣ ቅጠላ ቅጠል፣ ቅባቱ የተቀነሰለት ወተት፣ እርጎ፣ አሳ እና ሌሎች የባህር ውስጥ ምግቦች ያልተፈተጉ ጥራጥሬዎች፣ የገብስ ዳቦ፣ የወይራ ዘይት፣ አኩሪ አተር፣ ባቄላ፣ አተር እና የዶሮ ምርቶች የተወሰኑት ሲሆኑ በሌላ በኩል ግን ለልብና ደም ስር ችግር ሊያጋልጥ የሚችል ቅባት ከሚገኝባቸው የምግብ አይነቶች መካከል የእንስሳት ስብና ቀይ ስጋ፣ ቅቤ፣ የሚረጋ ዘይት፣ ማርጋሪን፣ አይስክሬምና ቅባቱ ያልተቀነሰ ወተት ዋናዎቹ ስለሆኑ ከእነዚህ የምግብ አይነቶች መቆጠብ ያስፈልጋል፡፡

5. የአካል እንቅስቃሴ፡- ተከታታይነት ያለው የአካል እንቅስቃሴ ከልብ ችግር ጋር የተያያዘ ስቃይንና ሞትን እንደሚቀንስ ጥናቶች ያመለክታሉ፡፡ ተግባራዊ ሊሆኑ ከሚችሉ መመሪያዎች መሀከልም በቀን ውስጥ ከ30-60 ደቂቃ ወይም በድምሩ በሳምንት ቢያንስ ለ150 ደቂቃ የሚደርስ እንቅስቃሴ በሳምንት ውስጥ ከ4-6 ቀን እንዲደረግ ይመከራል፡፡ የሰውነት እንቅስቃሴዎቹም የሚከተሉትን ይጨምራሉ፡፡ ፈጠን ያለ የእግር ጉዞ፣ መደነስ፣ ሶምሶማ ሩጫ፣ ብስክሌት መጋለብ፣ መዋኘት፣ ኤሮቢክ እንቅስቃሴ ይገኙበታል፡፡ ጥሩ የሆነ የእንቅስቃሴ ደረጃ ላይ መድረሱን በትንፋሽ ማጠር፣ በድካም ወይም ላብ ሲኖር ለማወቅ ይቻላል፡፡

6. ክብደት መቀነስ፡– ከልክ ያለፈ ውፍረት ለደም ግፊት፣ ለስኳር ህመም፣ ለደም ውስጥ ቅባት መጨመርና መዛባት ያጋልጣል፡፡ ስለሆነም ይህ ችግር ያለባቸው ታካሚዎች ክብደት ለመቀነስ ፈቃደኛና ዝግጁ ከሆኑ አመጋገብን፣ የባህሪ ለውጥንና የአካል እንቅስቃሴን አስመልክቶ መረጃ ሊያገኙ ይገባል፡፡

7. ጭንቀት፡- ለጭንቀት የተጋለጡ ሰዎች ከላይ ለተመለከተው አትሮስከለሮሲስ ለተባለው ሂደት ይጋለጣሉ፡፡ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ከሆነ በተፈጥሯቸው በትንሹ የሚጨነቁ ሰዎች በስራ ጫና እንዲሁም ማህበራዊ ህይወት የተወሳሰበ ኑሮ የሚያሳልፉ ሰዎች ከሌሎች በበለጠ ለልብ ህመም የተጋለጡ ናቸው፡፡ በአብዛኛው ጊዜ የሚወገዱ እና የሚያመጣውንም ነገር ለይቶ በመገንዘብ መከላከል የሚቻሉ ናቸው፡፡ ሁልጊዜ ማድረግ ያለብንን ነገር ጭንቀት ወይም ሃሳብ ካበዛን ለቅርብ ሰው ማማከር የተሻለ መሆኑን ነው፡፡

8. አስፕሪን መጠቀም፡– ድንገተኛ የልብ ደም ስር መድፈን የሚያመጣውን የልብ ጡንቻ ጉዳት ለመከላከል ለዚህ ችግርተጋላጭነት ያላቸው ታካሚዎች አስፕሪን ቢተቀሙ ችግሩ የሚከሰትበትን መጠን ሊቀንስ ይችላል፡፡ ነገር ግን አስፕሪም አንድ አንድ ያልተፈለጉ ውጤቶች አሉ፡፡ ከእነዚህም መካከል የዋነኛው ሆድ ዕቃ ውስጥ የደም መፍሰስ ነው፡፡ ስሆነም አስፕሪን ለልብ ደም ስር መዳፈን ከመካከለኛ እስከ ከፍተኛ ደረጃ ተጋላጭ ለሆኑ ታካሚዎች ብቻ መሰጠት አለበት፡፡  እነዚህን ታካሚዎች ለይቶ ለማወቅ በቁጥር የሚቀመጡ መመዘኛዎች ይላሉ ይህ ውሳኔ በሐኪሞች ሚደረግ ይሆናል፡፡ ስለዚህ አስፕሪን መውሰድዎት ለልብና ደም ስር እንደሚጠቀምዎት ለማወቅና አስፕሪን እንዳይወስዱ የሚያግድዎት የህክምና ሁኔታ እንዳለ ለመረዳት የልብ ሐኪምዎትን ማማከር ያስፈልጋል፡፡

9. አልኮል ማስወገድ፡– ከመጠን በላይ የሆነ የአልኮል አጠቃቀም በተለያየ ምክንያት የሚመጣ የሞት ቁጥርን ይጨምራል፡፡ ከዚህም መካከል አንድና ዋነኛው ከልብና ደም ስር ጋር የተያያዘ ሞት ነው፡፡ ምንም እንኳን የአልኮል አወሳሰድ መጠን ችግር አያመጣም የሚል ዝቅተኛ ገደብ በእርግጠኝነት ሊቀመጥለት ባይቻልም የሚከተሉት ሁኔታዎች ምንም አይነት አልኮል እንዳይወሰድ ይከለክላሉ፡፡ እነሱም እርግዝና፣ ከዚህ በፊት ያ የጭንቅላት ውስጥ ደም መፍሰስ፣ የጉበት ወይም የቆሽት ችግር፣ በግል ወይም በቤተሰብ ያለ የአልኮል ሱሰኝነት እና አደገኛ መሳሪያ ወይም ማሽን ላይ የሚሰራ ግለሰቦችን ይመለከታል፡፡ በመጠጥ ውስጥ ለምሳሌ አንድ ቢራ፣ አንድ ብርጭቆው ወይን ወይም አንድ ብርጭቆ የተደባለቀ መጠን ከ10-15 ግራም አልኮል ይገኛል፡፡ አሁን ባሉ የህክምና መመሪያዎች መሰረት ወንዶች በቀን ከሁለት ብርጭቆ መጠን እንዲሁም ሴቶች ደግሞ ከአንድ ብርጭቆ መጠን የበለጠ እንዳይጠቀሙ ይመከራል፡፡ ነገር ግን ይህ መጠን እንደየሰዉ የጤና ሁኔታ ስለሚለያይ ሐኪምዎን በቅድሚያ ስለ አልኮል አጠቃቀም መጠየቅ ያስፈልጋል፡፡

ለማጠቃለል ከላይ የተዘሩትን እርምጃዎች በመውሰድ የልብና ደም ስር ችግሮችን ለመቀነስ ስለሚቻል እርስዎ ላይ ሊያገኙት የሚችሉት አጋላጭ ክስተቶችን ቀድሞ ለማወቅና በቅድሚያ አስፈላጊውን እርምጃ ለመውሰድ ሐኪምዎን ዛሬውኑ ያማክሩ፡፡

ባለፈው ሳምንት ወደ ላስቬጋስ ከተማ ለኢሳት 6ኛ ዓመት ከኮሜዲያን ክበበው ገዳ ጋር ተጉዞ የነበረው ጋዜጠኛ ሲሳይ አጌና ከሕብር ራድዮ ዳይሬክተር ጋዜጠኛ ሃብታሙ አሰፋ ጋር ቆይታ አድርጓል:: ኢሳት ከተመሰረተበት ጊዜ አንስቶ ባለፉት 6 ዓመታት ስላጋጠሙት ችግሮች እና ላስመዘገባቸው ስኬቶች ጋዜጠኛ ሲሳይ ይናገራል:: ኢሳት በእርግጥ የሁሉም ድምጽ መሆን ችሏል ወይ? ለሚለው ጥያቄም ማብራሪያ ሰጥቷል:: ያድምጡት::

(ዘ-ሐበሻ) ጊታር እየተጫወቱ በዚያውም ከሚያንጎራጉሩ ዘፋኞች መካከል ቀዳሚውና አንጋፋው የሆነው አንጋፋው ድምፃዊ መስፍን አበበ ከዚህ ዓለም በሞት ተለየ:::

በአብዛኞቻችን ልደት ላይ “መልካም ልደት” የሚለውን ዘፈን የተጫወተው ተወዳጁ ድምጻዊ መስፍን አበባ “አንደኛ ቤትዋነው”; “ያዥልኝ ቀጠሮ” ” አይሽ አይሽና ይረጫል እምባዬ” በሚሉት ተወዳጅ ዘፈኖቹ የሚታወቀው ትናንት በድንገተኛ ህመም ወደ ቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል ከተወሰደ በኋላ ዛሬ ከንጋቱ 11 ሰዓት ገደማ ህይወቱ ማለፉን ከቤተሰቦቹ አካባቢ የወጡ መረጃዎች አመልክተዋል::

ቦክስ ጊታሩን በመያዝ 22 ያህል ካሴቶችን ያሳተመው መስፍን ባለትዳርና የአንዲት ሴት ልጅ አባት የነበረው የድምፃዊ መስፍን አበበ የቀብር ስነ-ሥርዓት ነገ ከቀኑ በ6 ሰዓት በጴጥሮስ ወጳውሎስ ቤተክርስቲያ እንደሚፈጸም ቤተሰቦቹ አስታውቀዋል::

(ዘ-ሐበሻ) አለመረጋጋት ሰፍኖበት በቆየውና ላለፉት 6 ወራት በፌደራል ፖሊሶች ጥብቅ ጥበቃ እየተደረገለት በሚገኘው የሃሮማያ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ከሚገኙት ህንፃዎች መካከል ደመራ እየተሰኘው የተማሪዎች መኝታን የያዘ ህንጻ በአሁኑ ሰዓት እየተቃጠለ መሆኑ ተሰማ::

ከስፍራው የሚወጡ መረጃዎች እንደሚጠቁሙት የ እሳት ቃጠሎው ከአንድ ሰዓት በላይ ካስቆጠረ በኋላ የ እሳት አደጋዎች ቢመጡም ጊቢውን ይጠብቁ የነበሩ ፖሊሶች ቶሎ ለ እሳት አደጋ ሪፖርት ያድርጉ አያድርጉ የተጠቀሰ ነገር የለም::

ይህ ዜና እስከተጠናከረበት ጊዜ ድረስ ተማሪዎች ከመኝታቸው እየተነሱ እየሸሹ ሲሆን ፖሊሶች ተኩስ መጀመራቸው ተሰምቷል::

የዚህ ህንጻ የቃጠሎ ምንጭ ያልተረጋገጠ ቢሆንም አንዳንድ ተማሪዎች ግን መንግስት ሰሞኑን በሃሮማያ ዩኒቨርሲቲ እየደረሰበት ያለውን ተቃውሞ ለማርገብ ሆን ብሎ ያዘጋጃቸው ተማሪዎች ያስነሱት ቃጠሎ ሊሆን ይችላል ይላሉ::

በሃሮማያ ዩኒቨርሲቲ ባለፉት 6 ወራት ውስጥ ቃጠሎ ሲነሳ ይሄ ለ3ኛ ጊዜ ነው ተብሏል::

አበበ ተ/ሃይማኖት/ቤቢ ማን ነው? የሚቀጥለው ግፍ ከፈጸሙት ወያኔዎች

አንዱ ነው!

አቅራቢ ጌታቸው ረዳ (የኢትጵያን ድረገጽ አዘጋጅ/ Ethiopian Semay)

June, 02/2016

ኪዚህ በታች የቀርበው ማሕደር የተገኘው ሓይካማ ከተባለ የትግርኛ መጽሐፌ ወደ አማርኛ ተርጉሜ ለአማርኛ አንባቢዎች እንዲመች አቅርቤዋለሁ። ከዚህ በታች የቀረበው ማሕደር በቅርቡ ስለ ዓሰብ ወደብ ለኢትዮጵያ ይገባታል ጉዳይ ከሪፖርትር ጋር ቃለ መጠይቅ አድርጓል ተብሎ በዘ-ሐበሻ ድረገጽ ተለጥፎለት የነበረው ወያኔው ሜ/ጀኔራል አበበ ተ/ሃይማኖት በተያያዘ ጉዳይ ነው።እንዲህ አምሮባቸው፤ አሸብርቀው፤ ሰው መስለው ፤ወታደራዊ ማዕረግ ለብሰው ሰለ አገርና ስለ ሰው ልጅ መብት ዘብ የቆሙ መስለው ቢታዩም፤ እነኚህ ወያኔዎች ከነመሶሎኒ እና ከጀርመን ናዚዎች ጋር የሚያመሳስላቸው ብዙ አውሬ የሆነ ባሕሪ አላቸው። ለማያውቀቸው “ሰው መስለው” ስለሚታዩት ፤ ብዙ የዋህና ግንዛቤ የጎደለውን ሰው ማሞኘት ችለዋል። ከለበሱት

Photo-Getachew Reda (Editor Ethio Semay)

ልብስ በታች የተቀበረው ባሕሪያቸው ስትፈትሹ ግን የትግሬ “ሰው መሰል አራዊቶች” በአዛውንቶችና በህጻናት ላይ ሲወስዱት የነበረው የጭካኔ  ዓይነትና የተላበሱት አረመኔአዊ ማንነት ማየት ትችላላችሁ። ያ ሁሉ ግፍና ወንጀል ሰርተው፤ ተጠያቂነት ሳይኖራቸው፤ ዛሬም ለ25 አመት ጫካ ውስጥ ሲያካሂዱት የነበረው አረመኔነት ቀጥለውበታል። እነሱን የሚፈትሽ ‘ፍርድ-ቤት” ይቋቋም ብለው በረሃ የተሰቃዩና የተገደሉ ወገኖቻቸው ባደባባይ ለነ ገብሩ አስራትና ለመለስ ዜናዊ ለነ ስብሓት ነጋ ቢጠይቁም “በረሃ ላይ የሰራነው ወንጀል አንጠየቅበትም” በማለት ጥቅርታ ሳይጠይቁ በማን አለብኝ መልሰውላቸዋል። የትግሬና (ወያኔዎች) የኦሮሞ (ኦነግ) ሰው መሳይ አራዊቶች በኢትጵያ ዜጎች ላይ የፈጸሙት ግፍ  ዘግናኝ ነው። ይኼውና ወያኔዎች የሚመጻደቁበት ከናዚዎች ጋር የሚያመሳስላቸው ተጠያቂዩነት የሌለው ባሕያቸው እንድትፈትሹት ማሕደሩን ለእናንተ አስተላልፌአለሁ።  የወያኔዎች ጭካኔ የትግራይ አዛውንት አንደበት አንዲህ ይገልጹታል። መልካም ንባብ።

በእሳት እና በፈላ ዉሃ እያቃጠሉ መረመሩኝ

የህዝባዊ ሓርነት ትግራይ ሰለባ ከሆኑት  ከፊታዉራሪ ገዛኢ ረዳ ጋር የተደረገ ቃለ መጠይቅ፤

(ጌታቸዉ ረዳ – ሳን ሆዘ – ካሊፎርኒያ -አሜሪካ)

<“…በወቅቱ “ኢድዩ” ወደ አካባቢዉ በብዛት ሰራዊቱን ይዞ እየገሰገሰ በፍጥነት ስለመጣ በድንገት ስለደረሰባቸዉ ወያኔዎች ተደናገጡ። ኢዲዩ መጥቶብናል እና እንግደላቸዉ ብለዉ  እኛን ለመግደል ወያኔዎቹ ሌሊትኑ ወደ ታሰርንበት ዳስ ክፍል ገቡ እና አስወጥተዉ በተራ አስሰለፉን።“አዛዉንቱ አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦም ሲመረምሩዋቸዉ ሰዉነታቸዉ በሞላ በእሳት እያቃጠሉ እየደበደቡ ስላደከሙዋቸዉ / መራመድ ስለማይችሉ ልንሸከማቸዉ አንችልም ብለዉ አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦን በእንቅልፋቸዉ ተኝተዉ እንዳሉ በሦስት ጥይት ገደሏቸዉ። የገዛ ታጋያቸዉም በሃይለኛ ወባ ተይዞ ተኝቶ ስለነበር አሱንም አንሸከመዉም ብለዉ በጥይት ገደሉት…።” > አቶ ገዛኢ ረዳ። ከቃለ መጠይቁ የተወሰደ። ዝርዝሩ እነሆ።

አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦ ማን ነበሩ? የዚህ ጽሑፍ አቅራቢ (ጌታቸዉ ረዳ) አማች የነበሩ ናቸዉ።

ቃለ መጠይቁን ያዘጋጀዉ ዶክተር ሃይለማርያም አበበ-(ከደጀን-ራዲዬ)፡ተርጉሞ ወደ ጽሁፍ መድረክ ያዘጋጀዉ ጌታቸዉ ረዳ።

ደጀን ራዲዮ፦

ጤና ይስጥልኝ በመጀመርያ ሰላምታየን አቀርባለሁ አቶ ገዛኢ ረዳ። የደጀን ራዲዮ እንግዳ ሆነዉ በተጋድሎ ሓርነት ህዝቢ ትግራይ የደረሰበዎት ግፍ በመላዉ ዓለም ለሚያዳምጡን የትግርኛ ፕሮግራም አድማጮች ለመግለጽ ፈቃደኛ ሆነዉ በመቅረብዎ በራዲዮ ጣቢያችን እና በደጀን ራዲዮ አድማጮች ስም አመሰግናለሁ። አቶ ገዛኢ ረዳ የትግራይ ተወላጅ ነዎት፡ በትግራይ ክፍለ ሃገር ዉስጥ ወያኔዎች ሲይዙዎት የመጨረሻዉ ስራዎ በምን ስራ ላይ ተሰማርተዉ ይኖሩ ነበር?

አቶ ገዛኢ ረዳ፦ ትዉልዴ የትግራይ ተወላጅ ነኝ።በመንግስት ስራ ገና በወጣትነቴ ጀምሬ ለብዙ ዓመታት በአገር አስተዳደር ጽ/ቤት ዉስጥ በልዩ ልዩ ክፍሎች ተመድቤ ሰርቻለሁ።መጨረሻ  ወያኔዎች ሲይዙኝም በትግራይ ክፍለሃገር በአገር አስተዳደር ሚኒስቴር ሥር በሽሬ አዉራጃ በምኖርበት በዋናዉ ከተማዋ በእንዳስላሴ ከተማ በአዉራጃዉ አስተዳደር ጽ/ቤት ዉስጥ ነበር ስራየ።

ጥያቄ፦  ወያኔ ገና ወደ መንግስትነት ከመምጣቱ በፊት በረሃ ዉስጥ እንዳለ በጣም ክፉ ምርመራ እና የተለያዩ ስቃዮች በእርስዎ ላይ እንደፈጸሙበዎት ሰዎች ነግረዉኝ ነበር፡ ወያኔዎች ይሄነን በደል ለማድረስ ያነሳሳዉ ምክንያት ምንድነዉ? በደል ደረሰብኝ የሚሉትስ  ምን ዓይነት ግፍ ነበር ተፈጽመዎበታል የሚባለዉ?

አቶ ገዛ ረዳ፦ በእርግጥ ወያኔ በእኔ ላይ መጥፎ ግፍ ፈጽሟል። ይህ በደል በእኔ ብቻ ሳይሆን በጣም ቁጥራቸዉ እጅግ ብዙ የሆኑ ታዳጊ ወጣቶችና ሽማግሌዎች ከኔ በላይ እጅግ የከፋ ግፍ የተፈጸመባቸዉ የትግራይ ተወላጆች ስላሉ የደረሰብኝ በደል በግፍ ተሰቃይተዉ ከተገደሉት ሰዎች ሲነጻጸር የሰዉ ልጅ ከማይችለዉ በላየ ላይ ግፍ ቢፈጸምብኝም፤ ተሰቃይቼ በተጨማሪ የጠየቁኝን ገንዘብ ከፍየ ሳልሞት በሕይወት ተርፌ የእኔ ታሪክ እና አብረዉኝ በግፍ ሲሰቃዩ ያየሗቸዉ ሰዎች ስቃያቸዉን እና ታሪካቸዉ ከራሴ ታሪክ ጋር አብሬ ለዓለም ሕዝብ ለመግለጽ ለታሪክ ምስክርነት በመብቃቴ አምላክ ምስጋና ይድረሰዉ እላለሁ። የደረሰባቸዉ በደል ለሕዝብ ሳይገልጹ ያለፍርድ በግፍ የተገደሉት ሰዎች ዛሬ በሕይወት ከእኛዉ ጋር ባለመኖራቸዉ ግን በጣም ያሳዝናል።

ጥያቄ፦ የተያዙበት ምክንያት መነሻዉ ቢያብራሩልኝ እና የትስ ነዉ ወያኔዎች አርስዎን አግኝተዉ ሊይዝዎት የበቁት?

አቶ ገዛኢ፦ መጀመሪያ ደርግ ወደ ስልጣን ሲወጣ፤ እኔ እና ስማቸዉ አሁን ልጠቅስ ያልፈለግኳቸዉ ጓደኞቼ ሆነን ደርግን ለመጣል በምስጢር ተነጋግረን ተደራጅተን ነበር።በከተማዉ ዉስጥ በወቅቱ የወያኔ አባላትም  ይንቀሳቀሱ ነበር። እኛ የራሳችን እነሱ ደግሞ የራሳቸዉ እንቅስቀሴ በማድረግ የየግላችን በማካሄድ ጸረ ደርግ እንቅስቃሴ እናካሂድ ነበር። እኛ በወቅቱ ወያኔዎች ወደ በረሃ ከመዉጣታቸዉ በፊት አድያቦ በሚባል በረሃ ታጋዮቻችን አሰማርተን ትግል ጀምረናል። ኢድዩ ከመባላችን በፊት የድርጅታችን መጠሪያ “ጠራናፊት” ነበር የሚባለዉ።ጠራናፊት በሗላ ቆይቶ ወደ ኢዲዩ ተቀላቅሎ ‘አዲዩ’ ተባለ። ይህንን ትግል ወያኔዎች በረሃ ከወጡ በሗላ የጠራናፊት እንቅስቃሴ እንዳለ እና አባሎች መሆናችንን አዉቀዋል።እንግዲህ እየወነጀሉን ያሉት እናንተ ከከተማ ወጣቶችን እየመለመላችሁ ወደ ጠራናፊት ትልካላችሁ በሚል ነዉ እንዲይዙን መነሻ የሆናቸዉ። በእርግጥ በወቅቱ እኛ ደርግ አልነበርንም፡ጸረ ደርግ ሆነን ተደራጅተናል።በእርግጥ ተንቀሳቅሰናል “መብታችን” ነዉ። ይህ በመሆኑ በወያኔ መጠየቅ አልነበረብንም።በእነሱ ዉንጀላ ጠራናፊትን ማደራጀት “ጸረ ወያኔነት” ስለሆነ ጸረ-ወያኔ ነህ ብለዉ ነዉ የያዙኝ።

ጥያቄ፡-  በጠራናፊትም ሆነ በማንኛዉም ድርጅት መደራጀት የናንተ የግለሰዎች የምርጫ መብት ነዉ፡ ለምን አስከዚህ ድረስ ሊገፉበት አነሳሳቸዉ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-እንቅስቀሴዉ በጣም አስግቷቸዉ ነበር።ተሓህቶች ሕዝቡን መቅጣት፤ ማስፈራራት፤ መግደል እና ማሰቃየት ስለጀመሩ በተናጠል ገበሬዉንም እያስገደዱ ማታገላቸዉን ስላየ፤ ኗሪዉ ሕዝብ ወደ ጠራናፊት እየሸሸ የመደራጀት ፍላጎቱ እየበረታ መሄዱን ስላስተዋሉ የጠራናፊት አባሎች መሆናችን ስላወቁ፤ እኛኑን ለመያዝ መነሻቸዉ ይሄ ነዉ እንጂ ሌላ ምንም ወንጀል በእነሱ የፈጸምኩት ነገር የለም። ኢድዩ ሃገራዊ ነዉ። ባሕሉን ሃይማኖቱን ጠብቆ ሕዝቡን መስሎ የሚጓዝ ድርጅት ስለነበር እነሱ አልወደዱትም። እና ሊይዙኝ የቻሉት በዚህ ነዉ።

ጥያቄ፡- የት ነዉ ሊይዝዎት የቻሉት?

አቶ ገዛኢ፦  ዕለት 20 በሕዳር 1969 ዓ.ም ከሰዓት በሗላ አብቶባስ ተሳፍረን በማግሰቱ 21 የዓመቱ የአክሱም “ሕዳር-ጽዮን” በዓል የሚከበርበት ዕለት ስለነበር ከሽሬ/እንዳስላሴ ከተማ እኔ እና ጓደኞቼ ሆነን ወደ አከሱም ከተማ ስንጓዝ “ላዕላይ ቆራሮ”- ዉስጥ “ማይ ጋሕጋሕ” በሚባል ቦታ በአዉራ ጎዳናዉ እመንገዱ ላይ አድፍጠዉ መሽገዉ ቆዩን። “ቁም!” በማለት ነጂዉን አዘዙት። እኔም ሾፌሩን “ዝምብለህ ቀጥል!! ቀጥል!!” እንዳልኩት ጉዞዉን ሊቀጥል ሲል “ቦምብ” ወርዉረዉ በጭስ አፍነዉ አስቆሙት። ታሳፋሪዉ  በሙሉ እንዲወርድ አዘዙት።ወረድን።እኛን እመንገድ ዳር አስቀምጠዉ መንገዱን ዘጉት። 50 ከሚሆን ከታገተዉ ተሳፋሪ መሃል “እኔ” እንደዚሁም “ገብረጻድቅ ወልዱ” እና “ፍስሃ” የተባሉ ጓደኞቼን ሦስታችን ለይተዉ በማስቀረት ሌሎቹን ለቀቁዋቸዉ። ከቦታዉ ፈንተት አድርገዉ ትንሽ ወንዝ ያለበት ጣሻማ ወደ ሆነ ስፍራ በመከወል ለጊዜዉ እዛዉ ቁጭ በሉ አሉን። ጌዘዉ እየመሸ ሲሄድ “እባካችሁ አቡቶቡሷ ጥላን እንዳትሄድ ነገ በዓለማርያም “ሕዳር-ጽዮን” ነዉ እና ለመሳለም ነዉ አክሱም ስንሄድ ያስቆማችሁን እና ልቀቁን” ብልን ለመንናቸዉ። (እስከዚህ ጨካኞች መሆናቸዉን አላወቅንም። እባካችሁ አቡቶቡሱ ጥሎን እንዳይሄድ  አልን እንጂ እኛ ይህ ሁሉ መካራ ይመጣብናል አላልንም ነበር)።ሲመሽ፤ አቡቶቡስዋም ጥላን ሄደች፡ እኛም ይዘዉን “ማይ ድማ” ወደ ሚባል ቦታ ወስደዉ ከብት እና ፍየል በሚኖርበት በረት “ነጭ-አመድ እና እበት” ያለበት በረት ዉስጥ አስገብተዉ “እዚህ ተኙ” ብለዉ እንደከብት በረቱን ዘጉብን እና አዳሩን እዛዉ አደርን።

ከእዛ በማግስቱ ጥዋት ሌሊት “ማይ ቡር” ወደ ሚባለዉ የማርያም ህዳር-ጽዮን በዓል ወደ ሚከበርበት ቤተክርስትያን ወሰዱን። ከዚያ ወደ ሰመማ ወሰዱን። ከሰመማ ወደ ዓዲ ዳዕሮ ወሰዱን። ከዓዲ ዳዕሮ ወደ ዓዲ ነብርኢድ  ሄድን። ዓዲ ነብርኢድ  ስንደርስ አቶ “ፍቕረ አርአያ” የተባለ ወጣት ገበሬ  ቤት አዳር አደረግን (ፍቕረ አርአያ ደርግ የገደለዉ የሃየሎም አርአያ ወንድም ነበር)። እንግዲህ እንደዚያ እያልን ወደ “ባድመ” ደረስን።

በእነዚህ ገጠሮች ስናልፍ  አዳራችን ቤት ባልታጣ “ሆን ብለዉ” በብርድ እንድንሰቃይ እና እንድንታመም ብለዉ እከብቶች እና ፍየሎች በረት ነበር አጉረዉ እንድተኛ የሚያዝዙን። በደረስንባቸዉ ቦታዎች ሁሉ ወጣት ዋጣቱን እየያዙ ነበር እየለቀሙ የሚጓዙት። አስረዉ ሲያመጡዋቸዉ፤-ሁለቱን እጆቻቸዉ አጥብቀዉ ስለሚያስሯቸዉ፤ “ዓይኔ ሊፈነዳ ተቃርቧል! እጄ! ልቤ ሊፈነዳ ነዉ! ጣቴ ሊቆረጥ ነዉ!” “እባካችሁ ፍቱልኝ! ወይም ላላ አድረጉልኝ! ፤ልሞት ነዉ! ስለ ፈጠራችሁ አምላክ!” በማለት ይለምኗቸዋል። ለመታሰራቸዉ ምክንያት ደግሞ “ኢዲዩን ለመቀለቀል አቅዳሃል፡ የኢዲዩ አዝማሚያ ታሳያለህ…” እያሉ ናቸዉ የሚዩዝዋቸዉ። መጀመሪያ ከአፍ ጋህጋሕ ስንያዝ ሦስታችን ብቻ ነበርን።ቀስ በቀስ ወደ 30 እስከ 40 የምንሆን እስረኞች ደረስን። እነኚህ ከየቦታዉ የለቀሙዋቸዉ አብዛኛዎቹ ገላቸዉ በግርፋት የተላላጠ የተጎሳቆሉ አስረኞች ናቸዉ። ከባድመ ወደ “ጉንበት” ወደ ተባለዉ ስፍራ ወስደዉ አሳረፉን። እዛ ስንደርስ በጣም የሚያስፈራ.የሬሳ.የመቃብር.ክምር.የሚመስል-ይታያል።ያስፈራል፤ይዘገንናል።

ባድመ ስንደርስ መጀመሪያ ስንያዝ እንደነበረዉ ሁሉ አሁንም እንድንተኛበት ያዘዙን ስፍራ የነጭ አመድ ክምር ያለበት አስከ “የእግርህ-ባት” ድረስ የሚዉጥ አመድ ላይ “ተኙ” ብለዉን እዛዉ “እያስነጠሰን” “ሳል” እያሳለን አደርን። ጥዋቱን ከምኝታችን ስነሳ ሁላችንም ፊታችን “ነጭ-አመድ” ለብሶ አመድ መስለናል። በተንቀሳቀስን ቁጥር አመዱ ከልብሳችን “ቡን-ቡን” እያለ ይበንናል። ሲይዙኝ ከአዲስ አበባ የገዛሁት ጥቁር ሱፍ ልብስ ወደ አክሱም ስሄድ ለበዓሉ ብየ ለብሼዉ ስለነበር ሱፍ ልብሴ በአመድ ተበላሽቷል።

ከዚያ በሚቀጥለዉ ቀን ወደ አስርቤት ወስደዉ ከሌሎች ጋር ቀላቀሉን። ስንቀላቀል ወደ 40 አስከ 50 አስረኞች እዛዉ ቆዩን። ስትመለከታቸዉ በጣም የሚያስደነግጡ ፍጡራን፡ ገላቸዉ ያለቀ፤አጥንት ብቻ የቀሩ፤ ቆዳቸዉ ተጣብቋል።የደከመ ዓይናቸዉ ሲንከባለል እናያለን። ጸጉራቸዉ አልቋል።በንዴት በብስጭት እና በጸሃይ ብርሃን እጦት ተቃጥሏል።ቆዳቸዉ ወደ ቢጫነት ተለዉጧል።በምርመራ ግርፋት እና በእሳት ሰዉነታቸዉ ተቃጥሎ “ቁስለዉ” ተገሸላልጠዋል።ለማየት በጣም የሚያስፈራ እና የሚያስደነግጥ ተርዒት ነበር ያየነዉ። አነዚህ አስረኞች፤መነሳት መቆም አይችሉም። “እንደምናችሁ እንኳን ደህና መጣችሁ”፡ ሲሉን መናገር አቅቷቸዉ “ድምፃቸዉ” በጣም እጅግ በጣም “ሎሆሳሳ” “ቀጭን ድምጽ” ብቻ እንደምን ብለዉ ለመናገር ይሞክራሉ።እኛ ደነገጥን። እኛም እንደነሱ የምንሆን አልመሰለንም “የምን ተአምር” ነዉ እያየነዉ ያለን ብለን የምንናገረዉ ነገር ጨንቆናል።በብረቱ ድንጋጤ ተዉጠናል።አነሱም በዛ ቀጭን ድምጻቸዉ “አቤት- አግዚኦ! እናንተም ወደ እዚህ ሲኦል መጣችሁ? ብለዉ ስለኛ አዘኑ”። ታጋዮቹ መጡ እና “አንድ ክንድ የም’ታክል” በክንዳቸዉ ለክተዉ/ “አንተ የምትተኛበት ቦታ እዚህ ነዉ፤ ያንተም እዚቹ ነች”፦ እያሉ የምንተኛባት ስፍራ አስታዉቀዉ ለክተዉ ሰጡን። መተኛት የምትችለዉ እነሱ ለክተዉ በሰጡህ የምኝታ ስፍራ ነዉ። እዛችዉ ሲኦል ያየሁባት የዳስ አስር ቤት 6 ወር ታስሬ አለሁ።

ጥያቄ፡-  ሰዉነታቸዉ በግርፋት እና በጸሃይ እጦት የተሰቃዩት ሁኔታቸዉን ስታዩ በጣም ያስደነግጣል ያሉዋቸዉ እነኚህ እዛዉ አስር-ቤት ያገኛችሗቸዉ ሰዎች የዕድሜ ክልል ምን ያህል ነዉ?

አቶ ገዛኢ፡-  ህጻናትም አሉ! ህጻን፤ ሽማግሌ የሚባል ነገር አይለዩም። ሲያስሩ እና ሲገረፉ ማን ምን አይሉም። በጣም አረመኔዎች ናቸዉ። ከሚገረምህ ነገር ተይዘዉ ተደብድበዉ ብዙ ጊዜ ጸሃይ ስለማይሞቁ አእምሮአቸዉ ስተዉ “ያበዱ” የዓዲ ዳዕሮ፤የዓዲ አዉዓላ እና ከሌሎች ስፍራዎች የተያዙ አእምሮአቸዉ ስተዉ ያበዱ ወጣት ተማሪዎች ነበሩ።

ጥያቄ፡- በድብደባዉ ምክንያት ነዉ አእምሮአቸዉ የሳቱት?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡- በድብደባ እና ምንም ባለሰሩበት ነገር እየተለጠፈባቸዉ ለብዙ ጌዜ አስረዉ መላወሻ ስላሳጧቸዉ በጭንቅ በሃሳብ በብስጭት ኣእምሮአቸዉ ሳቱ።ያለቅሳሉ! ራሳቸዉ ስተዉም የማይሆን ነገር ሲዘላብዱ፤ሲናገሩ ትሰማቸዋለህ።

ጥያቄ፡-  ወደ አስር ቤቱ ከተወረወሩ በሗላ እርስዎንስ ምን አደረጉዎት።

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-  ጠራናፊት ነበርክ አሉኝ። አዎ እኔ ጠራናፊት ነበርኩ አልኩዋቸዉ። ይሄም በከተማ ዉስጥ ያሉት አባሎቻችሁ ያዉቁታል።አብረን እናወራለን እንዝናናለን ወዳጆች ነን። ነገር ግን በናንተ ድረጅት ላይ ያደረስኩት ጥፋት፤ ፤አበሳ ወይም በደል የለም። ከተማ ሆነህ ሰዎች ወደ በረሃ እንዲሄዱ ወደ ድርጅትህ ስንቅ ታቀበል ነበር፤መረጃም ታስተላልፍ ነበር፡ ብለዉ ወነጀሉኝ። ከዚያ በሗላ ማስፈራራቱን ቀጠሉበት።ከቃል ጥያቄ ምርመራ በሗላ በማግስቱ ጥዋት “ተነስ” ብለዉ ወስደዉ አጠገብ ካለዉ አንድ ዛፍ ሰር አስረዉ ከዛፉ ጋር አጣብቀዉ አሰሩኝ። በዙሪያየ የእንጨት ማገዶ ከመሩብኝ።…

ጥያቄ፡- እርስዎኑን እንዲያቃጥሉዎት ነዉ?

አቶ ገዛኢ፦ አዎ! እኔን ለማቃጠል። ቀጭን እንጨት እና የሚቀጣጠል ሳር ዙርያየ ደርድረዉበታል። ሊያቃጥለኝ የቆመዉ መርማሪየ ሰዉየ እጁን ዘርግቶ በመለካት “አንድ ክንድ” ከለካ በሗላ እኔን ከዛፉ ጋር የፍጢኝ አስሮ ማገዶዉን በዙርያየ ከምሮ የፍጥኝ እንደታሰርኩ ከዛፉ ዙርያ “ኩምትር” ብየ እንድቀመጥ አዘዘኝ። በአንድ ክንድ ርቀት በዙርያየ የተከመረዉ ሳር እና ቀጫጭን እንጨት በሳር አቀጣጥሎ እሳት ለኰሰበት። እንጨቱ መጀመሪያ ጭስ ማዉጣት ጀመረ፤ ሳሩም መቀጣጠል ጀመረ ጭሱ አፈነኝ። ጭሱ ሲያፍነኝ ማስተንፈስ አልቻለኩም ጨነቀኝ። ጥልቅ ባሕር ዉሃ ዉስጥ ጠልቀህ ተዉጠህ መዉጫ እናዳጣ ሰዉ ነዉ ትንፋሽ አጥሮኝ የተሰማኝ። ጭሱ በዙርያየ እንደ ጉም እየተልመለመለ ሲነሳ መርማሪየ  አሳቱ ይበልጥ እንዲቀጣጠል ቆሞ ይቆጣጠራል ፤እኔኑም ያየኛል። ጭሱ ወደ እኔ እየገፋ እየበራታብኝ “አፈነኝ”። ሲያፍነኝ መሳል፤ማስተንፈስ አልቻልኩም። በጣሙን ጨነቀኝ። ነፋሱ በርትቶ ጭሱን ካስወገደዉ በሗላ፡-እንጨቱ እየተቀጣጠለ ወደ አሳት ተቀይሮ መንደድ ጀመረ። ነፋሱ ነበልባሉን በሁሉም አቅጣጫ ወደ እኔ ዙርያየ ይገፋዉ ስለነበር ገላየን መለበለብ ጀመረዉ። እጄ የፍጥኝ ታሰሬአለሁ። አግሬ እጄም መላወስ ስለማልችል፤ ወላፈኑ አሰቃየኝ። ሙቀቱ የቃጠለዉ ወላፈን ነብሰ ስጋየን አሰቃያት። ከጎን እና ከሗላ እየለበለበኝ ካለዉ ወላፈን ለመሸሽ እግሬን ወደ ፊት ለመዘርጋት ብሞክር ወደ ባሰ እሳት ይጠጋል። የማደርገዉ ጨነቀኝ። እጄ የፍጥኝ በጥብቅ ስለታሰረ፤ ያለሁት “ቁጭ” ብየ አግሮቼን “ኩምትር” አድርጌ ነዉና ወደ ግራ ስል ወደ ቀኝ ወደ ሗሊት ማምለጫ የለኝም። ወደ ሗላየ እንዳላፈገፍግም ከዛፉ ጋር የፍጢኝ ተጣብቄ እንዳልንቀሳቀስ ታስሬአለሁ።ወዴትልግባ!ወዲያዉኑ ሰዉነቴ ቆዳየ በመላ አካላቴ “ቱት.. ቱት.. ቱት.. ብሎ ዉሃ ከረጢት ቋጥሮ አበጠ።

ጥያቄ፡-  ገላዎ ዋሃ ቋጥሮ ነዉ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-  አዎ! መላ አካላቴ እሳቱ ስለለበለበኝ ሰዉነቴ ዉሃ ቋጠረ። ወዲያዉኑ እንደተሰበረ እንስራ “ቧ!!!!” ብሎ የቋጠረዉ ዉሃ ፈሰሰ!

ጥያቄ፡-  “በስመ አብ ወልድ ወመንፈስ ቅዱስ”! …ከዚያ  በሗላስ?

አቶ ገዛኢ፡- ከዚያ በሗላ፤ “ዕረፍት!” አሉኝ። አምላክ ዕረፍት አይስጣቸዉና! ያሰሩኝን ፈቱልኝ። ሲፈቱኝ ወደ መሬት ተንጋለልሁ እና ተዘረጋሁ። ሰዉነቴ ወደ መዛል ሲል “ተነስ!” አሉኝ። አእምሮየ የት እንዳለሁ አይታወቀኝም -ነገር ግን ትንሽ ትንሽ ይታወቀኛል። ተነስ ብሎ እንደገና ሳሩን በእሳት አቀጣጥሎ መሬት ላይ ተዘርግቼ እንዳለሁ “የተቀጣጠለዉ የሳር እሳት” እንደ ቀጤማ በላየ ላይ ወርዉሮ በትኖ በመነስነስ እፊቴ ላይ ረጨብኝ።

ጥያቄ፡- ወይ ጉድ! ወይ ጉድ! በስመ አብ! በስመ አብ! ምን ተአምራት ነዉ!? እሺ ይቀጥሉ።

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-  በሗላ -አሳቱን ገላየ ላይ ሲበትነዉ፡ “ከስቃይ ሰመመን” ባንኜ “እናንተ ሰዎች ከእኔ የምትፈልጉት ነገር ምንድ ነዉ? ለምን አትገድሉኝም ከዚህ ሁሉ? አልኳቸዉ።እኔ እናንተን በጠላትነት የተነሳሁበት ቀን የለም፡ እኔ ደርግን ነዉ የተቃወምኩት እንጂ ወያኔን አልተቃወምኩኝም።ወንጀል አለህ የምትሉት ካለ አምጡልኝ፤ በወንጀሌ ልቀጣ፡ ካልሆነ ግን አታሰቃዩኝ ብየ ብማጠናቸዉ ሊሰሙኝ አልፈለጉም።መጀመሪያ እሳቱን ለኩሰዉ ሲለበልቡኝ ነጭ ጭስ እየተምዘገዘገ ወደ እላይ “ቦለል” ማለት ሲጀምር ገና አይቸዉ “አቤት! አቤት! ቅዱስ ሚካኤል! ሳልሞት በምድር በሕይወቴ እያለሁ “ገሃነመ እሳት” አሳየኸኝ!? ማረኝ አምላኬ ብየ ጸሎት ሳደርስ” መርማሪዎቼ *ከት-ከት* ብለዉ *ሳቁብኝ*።“ምንድ ነዉ የምትለዉ?” ብለዉ ተሳለቁብኝ። *ቅዱስ ሚካኤል ፍርድህን ላክልኝ፤ምሕረቱን ላክልኝ* ነዉ ብየ ጸሎት እያደረስኩ ያለሁኝ ስላቸዉ፦ እንደ ገና “ከት-ከት” ብለዉ ተሳሳቁብኝ። “ቧልጪት መሳይ ሁለት የድንጋይ ኮረት ከመሬት ለቅመዉ” *ኮረቶቹን እርስ በእርስ እያጋጩ፤ቅዱስ ሚካኤልህን በዚህ የድንጋይ ብልጭታ ይታያሃል?” በማለት ተሳለቁብኝ።ከዚያ-የእሳት ስቃይ ምርመራ-አስወጥተዉ-ወደ-ቦታየ-ወሰዱኝ።

በስቃይ እንደሰነበትኩ ቁስሌም አልዳነም፦ እንደገና በሁለት ታጋዮች ታጅቤ ወደ አንድ መርመራ አቀረቡኝ። መርማሪዉ “አሁንስ ተማርክ ወይ?” ብሎ ጠየቀኝ። ቁስልህ ዳነ? ብሎ ጠየቀኝ። እኔም ይሄዉ እንደምታየዉ ነዉ፡ ቁስሌ እንኳን ሊድን የቁስሉ ስቃዩ እየበረታብኝ ሄዷል አልኩት። አሁንሳ ተማርክ? አለኝ። “ጥሩ ትምርት ተምሬአለሁ አዎ!” አልኩት።ታዲያ ተምሬአለሁ ካልክ የምታምነዉን አምነህ ንገረን አለኝ? የሰራሁት ነገር ስለሌለኝ የማምነዉ ነገር የቱ እነደሆነ አልገባኝም። ምን ጥፋት በደልኩኝ? ወንድሞቼ ለምንድ ነዉ በደሌን የማትነግሩኝ? “ጠራናፊት” ነኝ ብያችሗለሁ። ከዚያ በላይ የምታዉቁት ካለ ንገርኝ እነጋገርበት ካልሆነ አታሰቃዩኝ። አልኩት።የለም የምታዉቀዉ ነገር አለ፡ታዉቃለህ!አለኝ።የምታዉቁት ነገር ካለ ለምን አትነግሩኝም? ስለዉ፦ የተማርክ መስሎን ነዉ እንጂ ገና አልተማርክም እና ትገባታለህ ብሎ “ታጋዮቹን ዉሰዱት!” ብሎ ወደ መግረፊያ ቦታ ወስደዉ አግሬን ወደ ላይ ጭንቅላቴን ወደ ታች ዝቅዝቅ ከጣራ ጋር አስረዉ-በማንጠልጠል.የቀኝ-“ሆድ-እግሬን” ከዉስጥ ገልብጠዉ ”በጎማ ጠበጠቡኝ!ጠበጠቡኝ!”

ሙልጭ አደርገዉ ነብሰ ስጋየ አስከ ምስት ገረፉኝ። ጎማዉ በጣም ያሳምማል። ጎማዉ ዉስጥ ጠጣራ በትር የሚመስል አለዉ። ሆድ እግሬን ጠብጥበዉ ጠብጥበዉ ደም አስኪፈስ ድረስ ገሸላለጡኝ። ሰዉነቴ ሃይለኛ ትኩሳት እና ላብ ተወብቄአለሁ። ከጉልበቴ በታች “ድምብል ብል” ብሎ ተነፍቶ አብጧል። አግሮቼ ለረዥም ጊዜ መዳን አልቻለም። አስከዚች ደቂቃ እና ቀን አስከዛሬ ድረስ ያመኛል። መሮጥ ቀርቶ ረዥም መንገድ መራመድ አልችልም።ስቃዩ ብርቱ ነዉ። ሆድ እግሬ በጎማ ለረዢም ሰዓት ስለገረፉኝ ወደ “ዉስጥ ጎርጉዶ” ስጋ መሙላት አቅቶት አ ጥንት እና ጅማት ስለቀረ፤ ፈጠን ብየ በመርገጥ ረዢም ጉዚ ለመራመድ  ከሞከርኩኝ ያመኛል። ጣቶቼም በጎማ ስለጠበጠቡኝ በጣም ብዙ ስቃይ እያሳለፍኩ ነዉ ያለሁት።እና አንደዚህ ዓይነት ስቃይ በእኔ ብቻ ሳይሆን ቁጥር ስፍር የሌለዉ ያለ ምንም ጥፋት እና ፍትሃዊ ፍርድ/ቤት መአት ብዙ ሰዎች በእሳት እየተለበለቡ ብዙ ግርፋት እና ስቃይ ደርሶባቸል። አንዚህ ሰዎች “አዛዉንት አያከብሩም፤ አያዉቁ”፤”ቤተስብ የሚባል ነገር እያዉቁም” ከባህላችን ዉጭ የሆነ የጭካኔ ምርመራ አካሂደዋል። አረመኔዎች ናቸዉ። አነዚህ ህዝባቸዉን የካዱ ናቸዉ።ከትግራይ ሕዝብ አብራክ ወጥተዉ በሕዝቡ ላብ ተምረዉ፤እዉቀት ገብይተዉ፡በአካባቢዉ ልምድ እና ወግ አድገዉ፡ተመልሰዉያሳደጋቸዉን ያስተማራቸዉን ያጎረሳቸዉ እና የተንከባከባቸዉ ህብረተሰብን የሚያጠቁ “ክፉ ሰዎች” “አጋንንት” ናቸዉ።የሰዉ ልጅ ሕሊናም የላቸዉም። ብዙ ሰዉ ደብድበዉ ከጥቅም ዉጭ አደርገዋቸዉ አበላሽተዋቸዋል።

ጥያቄ፡- አቶ ገዛኢ ዕድሜዎ አባት አዛዉንት ነዎት። በእሳት ተቃጥሎ በሕይወት መትረፍ፤ በእዉነቱ የእግዚአብሔር ድርሳን የጸለዩለትን የለመኑትን ቅዱስ ሚካኤል በክንፉ አጥልሎዎታል። ይህ በሰዉ ልጆች ላይ የተፈጸመ ጭካኔ በትግራይ ተወላጆች ላይ የተፈጸመ ወንጀል፤ ላልሰማ ላላወቀዉ ሕዝብ እንዲነግሩ በማለት መርማሪዎቹ የተሳለቁበት አምላክ “ቅዱስ ሚካኤል” ከሞት በር በእግዚአብሔር አምላክ ታአምር ያዳነዎት መሆኑን ነዉ አንጂ የሰዉ ልጅ በእንደዚህ ዓይነት አረመኔነት ተደብድቦ በእሳት ወላፈን ተቃጥሎ መትረፍ በእዉነቱ የሚገርም ተአምር ነዉ፡ከመላት ምን ማለት ይቻላል!ከዛ ከድብደባዉ በሗላስ ምን አስከተለ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡- መቸም ይህ በእኔ ላይ የተፈጸመዉ ግፍ በእኔ አልተጀመረም በእኔም ላይም አልቆመም።ብዙ አስረኞች፤ያለ ጥፋት ተደብድበዉ በእሳት ተቃጥለዉ መላ ሰዉነታቸዉ “ደም” እና “መግል” ቋጥሮ “ለቁስል” እና “ለዘላቂ ስቃይ” “ለአእምሮ መታወክ” ከመዳረጋቸዉ በላይ በየቀኑ በእዉነቱ ከ3 አሰከ 4 አሰከ 7 ወይንም 8 ድረስ ከተለያዩ ቦታዎች የሰበሰብዋቸዉ አስረኞች ይገደላሉ። ሊገድልዋቸዉ-ሲፈልጉ፤ጥዋት-ጥዋት “ተሰናበትዋቸዉ” ይሉናል። እየጠሩ ሲወስድዋቸዉ የሚገደሉት ሰዎች “ለወንድሜ ንገሩልኝ፤ለእናቴ ለአጎቴ ንገሩልኝ”- “ደህና ሁኑ” ከእንግዲህ ወዲህ አንገናኝ ይሆናል! “እግዚአብሐር-ከእናንተ-ጋር-ይሁን”!እያሉ፤ይሄዳሉ።

በጣም ከሚያሳዝን ነገር፤ “አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦ” የተባሉ የተከበሩ ትልቅ ጨዋ ሰዉ በሽሬ አዉራጃ ዋና ከተማ በእንዳስላሴ ከተማ ኗሪ ፤ የሆኑት እኒህ ሰዉ ፤ያዉራጃዉ ግምጃ ቤት ሂሳብ ሹም ሆነዉ ሲሰሩ፤ በወቅቱ ደርግ ትላልቅ የአገሬዉ ታዋቂ ሰዎች የሚባሉ ሰብስቦ “በረሃ ድረስ ሄዳችሁ “ምንድነዉ ነገሩ? ብላችሁ” አስኪ ነገሩ በሰላም የሚፈታ ከሆነ በሰላም ለመፍታት እንዲቻል በረሃ ድረስ ያሉበት ቦታ ሄዳችሁ የወያኔ መሪዎችን አነጋግራቸሁ ለዕርቅ አነጋግሯቸዉ። በሽምግልና የሚታይ ከሆነ እንሞክረዉ እና አስኪ ሄዳችሁ ህዘቡን ወክላችሁ አነጋግሯቸዉ” ፤በማለት እሳቸዉ እና ሌሎችም እንደዚሁ “ባላምባራስ ተወለደ ገብረስላሴ” የተባሉ የእንዳስላሴ ከተማ ጭቃ ሹም፦ሌላም  ገስጥ ኪዳነማርያም የተባለ የትልቅ ባላባት ልጅ ከሽማግሌዎቹ ጋር ለሽምግልና ተመርጦ አብሮ ሄዶ ነበር (ልጁ በወቅቱ አባትየዉ ከሚኖሩበት ከተማ ሄደዉ ወያኔዎች የገደሏቸዉ መሆኑንም ጭራሽ አልሰማም፤ኣላወቀም ነበር)። ሽምግልናዉ ስላልወደዱት “አይሆንም ብለዉ ወደ መጡበት ከመመለስ ፈንታ እነሱንም ያለ ምንም ወንጀል ይዘዉ አስቀርዋቸዉ”።የታሰሩት ቀደም ብለዉ እኛ ከተማ ዉስጥ እያለን ከመያዛችን በፊት ነዉ። አብረዋቸዉ የነበሩ ሌሎች አስረኞች ጭምር ታስረዉበት ከነበረዉ “ግህነም” ከተባለ “የጋሀነመ እሳት አስር ቤት” መጥተዉ እኛዉ ጋር አብረን ተቀላቅለናል። ልክ እኔን በእሳት አቃጥለዉ እንደለበለቡኝ አነሱም ሰዉነታቸዉ በሙሉ በእሳት ተቃጥሎ ለብልበዋቸዋል።ገላቸዉ ቁስል ደም እና መግል ብቻ-ሆኗዋል።

በተለይ አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦ እኔ በእሳት ከተጠበስኩት በላይ ተጠብሰዋል።ምክንያቱም በጀርባቸዉ ደምም መግልም ይንዠቀዠቃል። መተኛት አይችሉም- የቁስሉ መጠን ለዓይን ይዘገንናል።አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦም ሆኑ ባለምባራስ ተወልደ ገብረስላሴ በጣም ደግ የተከበሩ ባላባቶች ናቸዉ።ባላምባራስ ተወለደ ገብረስላሴም የአከባቢዉ፤የሽሬ እንዳስላሴ ከተማ ማዕረግ/አድባር ነበር ማለት ይቻላል።ባላምባራስ ገብረስላሴ ወደ ምርመራ ሲወስዱት “አይዞህ ቆመንም ያዉ ሞት ነዉ፡ ብንሞትም ያዉ ሞት ነዉ- በርታ” ያልዋልክበት አበሳ ንገረን ቢሉህ ያላደረግከዉ ነገር በጭንቅ “አዎ” ብለህ አትመንላቸዉ፡ብየዉ ወስደዉ ደጋግመዉ እንደገና በእሳት እየለበለቡ እየደበደቡ ሲያሰቃዩት፡መከራ ሲበዛበት“የሚሉት ሁሉ ኣዎ! አላቸዉ”። ቀጥለዉም ለወጣት “ገስጥ ኪዳነማርያም “እዚህ የመጣኸዉ አባትህን ስለገደልንልህ የደም ብድር ለመመለስ ነዉ ወደ እኛ አዚህ ድረስ ደፍረህ የመጣኸዉ?” አሉት። አሱ ደግሞ አባትየዉ በእነሱ እንደተገደሉም ጭራሽ-አላወቀም-ነበር።

ሌላዉ ደግሞ ከዓድዋ  ሰለኽለኻ ወደ ተባለች ትንሽ ከተማ እህቱን ለመጎብኘት መጥቶ የነበረ አንድ  ህፃን ልጅ (ታዳጊ-ወጣት) ይዘዉት አብሮን ነበር። “አንተ ደግሞ እዚህ የመጣኸዉ ከምንጠጣበት ወንዝ መርዝ ልትጨምር ነበር የመጣኸዉ? ብለዉ፤ እሱንም  በእሳት ለብልበዉ ገርፈዉ አሰቃይተዉ እንድንምርህ ከፈለግህ “አዎ” ማለት አለበህ ብለዉት “አዎ” አምናለሁ ብሎ ባልዋለበት ነገር አሳምነዉ አክስቱን ለመጠየቅ ወደ ሰለኽለኻ አብሮት ከዓድዋ ወደ ሰለኽለኻ የመጣዉ “ብርሃነ መስቀል ጎሽም” እንደገና መሓመድ የተባለዉ ወጣት ልጅ በአንድነት በአንድ ቀን ሁሉንም ወስደዉ ረሸኗቸዉ።

ወስደዉ ከረሸንዋቸዉ በግምት ወደ 30 ወይም ወደ 35 የሚሆኑ ሰዎች መካከል ናቸዉ።ዝርዝር ስማቸዉ ቆይቼ ልገልጽልህ ነዉ። የጭካኔያቸዉ መጠን የሰዉ ፍጡረነትክን ያስጠላል። ትግሬነትክን ያስጠላል። በወቅቱ ያ ግፍ ስትመለከት “የትግራዋይነት ትርጉም ሃዘን መሆኑን ይሰማሃል”። ይህ ጭካኔ የሚያራምዱ ባዕዳን ሳይሆኑ ከምድሪቱ ከእኛዉ ትግራይ መሬት የተወለዱ የአምላክን ክብር የሚንቁ ከአብራካችን የወጡ የትግራይ ተወላጆች ያሳደግናቸዉ የምናዉቃቸዉ ልጆቻችን ናቸዉ” ይህ ሁሉ ግፍ በሕዝብ ላይ እየፈጸሙ፤ያሉት።

ለምሳሌ የአማራ ተወለጅ የሆኑ በተለያዩ ምክንያቶች የተያዙ ነበሩ።ይለቁዋቸዋል። ትግሉ ለትግራይ ተወላጅ እንጂ እነዚህን አይመለከትም እያሉ። ትግሬዎች የመታገል ግዴታ አለባቸዉና ይሄነን ያልፈጸሙ ፤ለቅጣት እና ለሞት መዳረግ አለበት ይላሉ። የትግራይ ሰዉ በእሳት ተቃጥሏል፡ አልቋል።ሌላ ቀርቶ የፈላ ዉሃ እየደፉብህ ይመረምሩሃል። ሳንጃን እሳት ዉስጥ አሙቀዉ ገላህን ይጠብሱሃል። የጓንዴ ሳንጃ በጣም ትልቅ ነዉ። ሳንጃዉ በሃይለኛ የእሳት ፍም ያኑሩት እና እሳቱን እያፋሙ ሳንጃዉ በከፍተኛ ግለት ያግሉታል። የጓንዴ ሳንጃ ነዉ። ሳንጃዉ እንደጋለ ወደ እሳትነት ተለዉጦ ብረቱ ቀይ ሆኖ ሲፍም የጋለዉ ሳንጃ ያነሱ እና የእስረኛዉን ገላ በጋለዉ ሳንጃ ይጠብሱታል።እያቃጠሉ፡ደም በደም አስኪሆን ዉሃ አስኪቋጥር ድረስ “አግዚኦ!!” እያለ ቢማጸንም ሰሚ የለዉም-ያቃጥሉታል።ጭካኔዉ በጣም ብዙ ነዉ።

ጥያቄ፡-  አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦስ በእሳት ያሁሉ ስቃይ ካስቃዩዋቸዉ በሗላ ከእስር ተለቀቁ ወይንስ እንዴት ሆኑ?

አቶ ገዛ ረዳ፡- አልተፈቱም። ገደልዋቸዉ! ሰዉየዉ ሲገድሏቸዉ፤ አረመኔነት በተላበሰ እርኩስ አገዳደል ነዉ የገደሏቸዉ። እነሱ እንደነገሩን ከሆነ፡ በወቅቱ “ኢድዩ” (ኢድሕ) ወደ አካባቢዉ በብዛት ሰራዊቱን ይዞ እየገሰገሰ በፍጥነት ስለመጣ በድንገት ስለደረሰባቸዉ ያካባቢዉ ወያኔዎች ተደናገጡ። ኢዲዩ መጥቶብናል እና “እንግደላቸዉ” ብለዉ እኛን ለመግደል ወያኔዎቹ ሌሊቱኑ ወደ ታሰርንበት የዳስ እስር-ቤት ገቡ።ገቡ’እና አስወጥተዉ በታራ አስሰለፉን።

ጥያቄ፡- ምን ሊያደርጓችሁ?

አቶ ገዛ ረዳ፡-  ሊፈጁን! ሊገድሉን አስበዉ የነበረዉን እንደገና ይቆዩ ብለዉ ሃሳባቸዉን ለወጡ። እንደ ገና ተነጋግረዉ ሃሳበቸዉን ለዉጠዉ ወደ አንድ ሸለቆ መሳይ አስገቡን።

ጥያቄ፡-  ለምን?

አቶ ገዛኢ፦ ሊገድሉን። መልሰዉ ሃሳባቸዉን ለወጡ እና እንደገና ለሁለተኛ ጊዜ አቆዩን። እኛን በሰልፍ መዳዳዉ እንድንቀመጥ ካደረጉ በሗላ አቶ ገብረሊሰባኖስ መዝገቦ በጠበሷቸዉ የእሳት እና የግርፋት ስቃይ ስለበዛባቸዉ “መቆምም መነሳትም መራመድም ስለማይችሉ አካላቸዉ ኩፉኛ ስለተጎዱ እንደ አንዳንዶቻችን ቆመዉ መራመድ ስላማይችሉ፡ አሳቸዉ እና ሃይለኛ የወባ በሽታ ይዞት ታምሞ በጠና ተኝቶ ሲሰቃይ የነበረ አንድ የእነርሱ ታጋይም (ትዉልድ ቦታዉ እንትጮ ወረዳ) ሁለቱን እዛዉ ገደሏቸዉ።

ጥያቄ፡-  እንዴ! የገዛ ታጋየቸዉም ጭምር?

አቶ ገዛኢ፦ አዎ! የራሳቸዉ ታጋይ። እኛ ጋር አልታሰረም፡ ከአጠገባችን ካለዉ መጠለያ ዳስ ነበር ራቅ አድርገዉ አስተኝተዉት ሲታከም የነበረዉ።ታጋያቸዉ ነዉ።የገዛ ታጋያቸዉም ጭምር ገደሉት።ወባ ይዞት ተኝቶ እንጂ እስረኛ አይደለም።አቶ ገብረሊባኖስ መዝገቦም ተኝተዉ እንዳሉ በጥይት ገደሏቸዉ ። በሦስት ጥይት ተኩሰዉ እዛዉ እንዳተኙ ገደሏቸዉ።እጅግ ዘግናኝ ፤ጭካኔ ያለበት፤አስደንጋጭ አገዳደል ነዉ። የነሱ ታጋያቸዉም በመታመሙ ከእኛ ጋር መጓዝ ስለማይችል አሱንም ገደሉት። በጣም መልከ መልካም ረዥም ቁመና የነበረዉ ወጣት ነበር።በጣም አረመኔዎች ናቸዉ።

ጥያቄ፡-  በጉዞ ላይ እንዳይሸከሙት በማለት ነዉ?

አቶ ገዛ ረዳ፡-  አዎ! እንዳይሸከሙት።እነሱን በጭካኔ መንገድ ከገደሏቸዉ በሗላ፤መረብ ዉስጥ “ማይ ላም” ወደ ተባለዉ ቦታ ወሰዱን። ከባድ ችግር ገጠመን።ሕሊናችን ባየነዉ ጭካኔ ተጎድተናል፡በዚያ ላይ እዛ ድረስ ለመድረስ ትልቅ ችግር ነዉ የገጠመን። መንገዱ በጣም ሃሩር ነዉ፡አሸዋማ ነዉ።አሸዋዉ አያስኬድም፡ከባድ ነዉ።ብዙዎቹ ደከሙ። መራመድ አልቻሉም፤እሩቅ ጉዞ ነዉ።አንዳንዶቹ አእምሮአቸዉ ተዳክሞ ነበር፤በሃይለኛ የራስ ምታት የተሰቃዩም ነበሩ።በስንት መከራ አንዳንዶቻችንን እየጎተቱም እያስፈራሩም መንገዱን-እንድንገፋ-አደረጉ።

እጀግ ከደከሙት መሃል “ሃለቃ ጥላሁን ረዳ” የተባሉ (የትዉልዳቸዉ “ዓዲ አዉዓላ”) ደክመዉ መላወስ ስላቃታቸዉ፡”እንግደለዉ- ከዚህ ሰዉ ጋር ስንንቀራፈፍ ጊዜ አናጠፋም” በማለት ሊገድሏቸዉ ሲዘጋጁ፤ እንደ አጋጣሚ ሆኖ “የድርጅቱ ሃላፊዎች” በዛዉ ሲያልፉ ድንገት ስለተገናኙ፤ “የደከመ ሰዉ አለን እና ልንገድለዉ ወስነናል፤ምን-ይመስላችሗል?”ብለዉ ጠየቋቸዉ። “ጥፋታቸዉን አረጋግጣችሁ ለሞት የተፈርዶባቸዉ ናቸዉ?” ብለዉ ጠየቋቸዉ፡ “ገና አልተፈረደባቸዉም” ሲሏቸዉ- “ይቆዩ አትግደሏቸዉ ብለዋቸዉ ከተሰነባበቱ በሗላ፦ ሊገድሏቸዉ ተዘጋጅተዉ የነበሩት አቶ ጥላሁን ይግዛዉን “ እንደ ጀምቢል ዕቃ በአንዲት ቀጭን እንጨት በገመድ አስረዉ ዥወዙዌ አንጠልጥለዋቸዉ ወደ መረብ ቀጠልን።

እዛዉ አሰልቺዉ በረሃ የዉሃ ጥም ይዞን ለአመሉ ለራሳቸዉ ይዘዉት ከነበረዉ “ኮዳ/ብራሾ” ዉሃ ከንፈራችንን እና የደረቀዉ ምላሳችን እንድናረጥብ አቀመሱን። ሃለቃ ጥላሁንም በዛች እንጨት አንጠልጥለዋቸዉ ሲጓዙ በጣም፤ እጅግ በጣም ስለተዳከሙ፤ እንረፍ ብለዉ በአንድ ቦታ አዳር አደርግን እና አረፍን።ቦታዉ “የኤርትራ ቦታ ነዉ”፡ላዕለዋይ ባርካ ይባላል። እዛዉ እንደደረስን ማታዉኑ በሰልፍ “ለሁለት ምድብ” ከፈሉን።ከዚህ ወዲህ ያላችሁት ወደ “ቀይ ኮከብ” ትሄዳላችሁ፤ ይሄኛዉ ምድብ ደግሞ ከእኛ ጋር ጉዞ ትቀጥላላችሁ፡ ብለዉ ስም ዝርዝር ጠርተዉ ለያይተዉ ሌሊቱን አዳር አደረግን። ከእኛ ለይተዉ ያሳደሯቸዉን ሰዎች ሌሊቱን ከተኙበት ቀስቅሰዉ በማስወጣት “ፈጇቸዉ!!። ትንሳኤ ቀን ነበር፤ በዓዉደ አመት ዕለት በጥዋቱ ፈጇቸዉ! የፈጇቸዉም ቦታ ካረፍንበት ስፍራ ብዙም አይርቅም። ሁሉንም ረሸኗቸዉ።ሃያ አመስቱን (25) ሰዎች በጥይት ደብድበዉ ገደሏቸዉ። ሲረሽኗቸዉ፤የተኩሱ እሩምታ ይሰማናል።25ቱን ሰዎች በጥይት ደብድበዉ ከገደሏቸዉ በሗላ በላያቸዉ ላይ “ቅጠል አርከፍክፈዉባቸዉ እዛዉ ጥለዋቸዉ ሄዱ”።

ጥያቄ፦  ሳይቀብሯቸዉ፤አመድ ሳያለብሷቸዉ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡- አልቀበሯቸዉም! ገዳዮቹ ጋኔል ስለተጫናቸዉ ነገረ- ስራቸዉ ሁሉ የጋኔል ነዉ። “በተርታ ተሰለፉ!” እያሉ ነዉ ሲገድሉም ምን ሲሉም ሲሄዱም “በሰልፍ ነዉ፡ ሲገድሏቸዉም አስሰልፈዉ በመደዳ ጥይት እንደርከፈከፉባቸዉ ነዉ ወድቀዉ እንዳሉ ‘እርጥብ ቅጠል’ በላያቸዉ ላይ ጣል-ጣል አድርገዉባቸዉ ሄደዉ ነዉ ሳይቀበሩ የተገኙት።ሬሳቸዉም የተገኘበት መንገድ- ግጦሽ ሲግጡ የነበሩ ከብቶች ሬሳዎቹ ከወደቁበት አካባቢ ሲደርሱ “ምን መጣብን ብለዉ ደንግጠዉ” ወደ ሗሊት ሲሸሹ፦እረኞቹም “ምን አይተዉ ነዉ እነኚህ ከብቶች የተደናገጡት?” በማለት ከብቶቹ ከሸሹበት ስፍራ ተሰብስበዉ ሲሄዱ የተረሸኑትን የ25ቱን ሰዎች ሬሳ መደዳዉን በሰልፍ ወድቀዉ እርጥብ ቅጠል ተርከፍክፎባቸዉ ሲያዩ “እረኞቹም ደንግጠዉ” ዜናዉን ይዘዉ እየረጡ በመክነፍ “ለኤርትራ ጀብሃዎች” ስለ ሁኔታዉ ነገርዋቸዉ።ጀብሃዎቹ ምን እርምጃ እንደወሰዱ እና እንዳስከተሉ ወደ ሗላ እመለስበታለሁ። ከተረሸኑት መሃል ለጊዜዉ ማስታወሻየ ስላልያዝኩ በሕሊናየ የማስታዉሳቸዉ ሰዎች “ተወልደ ገብረስላሴ” የሚባሉ ቅድም የነገርኩህ  የሽሬ እንዳስላሴ ከተማ ጭቃ ሹም የነበሩ አዛዉንት ሰዉ፤ አበበ ገብረማርያም የተባሉ የዓዲ አዉዓላ ልዩ ስሙ “ዓዲ ብዕራይ” የተባለዉ ኗሪ የሆኑ በጣም ሃይማኖተኛ ጸሎት እና ቅዳሴ እንጂ ሌላ ባሕሪ ያልነበራቸዉ ቸር የእግዚአብሔር ሰዉ፤ የ16 ዓመት ዕድሜ ነበረዉ ታዳጊ ወጣት (የሽሬ እንዳስላሴ ከተማ ኗሪ) “ብርሃነ መስቀል ጎስም” የተባለ፡ እና የ12 ዓመት ዕድሜ የነበረዉ መሓመድ የተባለ ከዓድዋ አክስቱን ለመጎብኘት ወደ ሰለኽለኻ መጥቶ ይዘዉት ነበር ያልኩህ ልጅ እሱንም አብረዉ ገደሉት። ከሚገርመዉ ነገር “መሓመድ” ልጅ ስለነበር “እናቴ ናፍቃኛለች እና መሄዴ ነዉ እያለ እያለቀሰ፦ሲጎተጉታቸዉ የነበረ ህጻን ልጅ ነዉ። ለምንድ ነዉ እኔን እዚህ ያመጣችሁኝ እናቴ የምትኖረዉ እዚህ አይደለም እና ልቀቁኝ” እያለ ሲወተዉታቸዉ የነበረ፤ልብ ያልሰራ ገና ያልጠና ህጻን ነበር።

ወደ ሗላ ልመለስህ እና እረኞቹ ወደ ጀብሃ ሄደዉ ሲያመለክቱ፤ ጀብሃዎችም ሁኔታዉን ለማየት ወደ ስፍራዉ ሲሄዱ 25ቱም ሬሳዎች ወድቀዉ አይዋቸዉ። ጀብሃዎቹ የአካባቢዉን እረኞች አና ታጋዮቻቸዉን ሰብስበዉ እንደ ደምቡ “ድቤ-አመድ  አለበሷቸዉ”። ይህን ካደረጉ በሗላ፤ ወደ ተሓህት ታጋዮች ዘንድ በመሄድ “ምን ጉድ ነዉ የሰራችሁት? በሽማግሌዎች እና ህጻናትን አንዴት እንደዚህ ዓይነት ነገር ትፈጽማላችሁ? ነዉር አይደለም ወይ-? ስትፈልጉ ለምን በገንዘብ እና በሌላ አትቀጥዋቸዉም ነበር? ህጸናቶቹስ ቢሆን አስተምራችሁ ከድርጅታችሁ ጋር ማሰለፍ አይሻልም ነበር ወይ? በማለት “ለትግራይ ሕዝብ ያልራራችሁ ለእኛም የምትረቡን አይመስለንም እና በአስቸኳይ ከቦታችን ለቅቃችሁ ዉጥልን”። በማለት በእዛዉ አካባቢ ሲንቀሳቀሱ የነበሩት የወያኔ ታጋዮች በሙሉ አካባቢዉን “እንዲለቁ አደረጉ”። ይህ መረጃ እኛን ሲጠብቁ ከነበሩ ሁኔታዉ ሊቀበሉት-ያልቻሉ፤በጣም እጅግ በጣም ከዉስጥ አንጀታቸዉ ያረረ፤ያዘኑ የተሓህት ታጋዮች ናቸዉ ምስጢሩን የነገሩን።

በዚህ ምክንያት እኛንም ከቦታዉ አብረናቸዉ እንድንለቅ ሆነ። ከዚያ በሗለ ይግዛዉ ደስታ የሚባል ወላጅ አባቱ ዓድዋ አዉራጃ ዉስጥ የታወቁ የባላባት ልጅ የቀኛዝማች ወይም የግራዝመች ደስታ ሃይሉ የተባሉ ልጅ ነዉ። ይግዛዉ በጣም ብርቱ የሚያምር ቁመና ያለዉ ጥቁር መልከመልካም  ጉብል ወጣት ነበር። ይግዛዉ እነሱን (ተሓህትን) አይቀበልም። ይከራከራቸዉ፤ይቃወማቸዉ-ነበር። አይታዘዛቸዉም። እሱንም  ገደሉት። ሊገድሉት ሲታገሉት፡ ታግሎአቸዉ፤ አሱም ኣንድ  ገድሎ አንድ አቁስሎባቸዉ ነዉ የሞተዉ። እጁ ታስሮ ሊገድሉት ሲወስዱት “እጆቹን አንደታሰረ፤ ታግሎአቸዉ፤በገዛ ካራቸዉ ወግቶ ገድሎአቸዉ ሲያመልጥ እሱን ለመያዝ እንደ ጅግራ በጥይት ሲያባርሩት፤አምልጥዋቸዉ-ሲቶኩሱበት-በአጋጣሚ አንዲት ጥይት መትታዉ ስለነበር ከቦታዉ ካመለጠ በሗላ ወዴት እንደተሰወረ ስላጡት ከጊዜ በሗላ አሞራ በሰማይ ከብበዉ ሬሳዉን እያንዣበቡበት የተመለከቱ ታጋዮች ወደ ስፍራዉ ሲሄዴ “ይግዛዉ ደስታ” በተመታባት ጥይት ሬሳዉ ወድቆ አገኙት። ይግዛዉ ደስታ የታወቁት የዓድዋ ተወላጅ የደጀች ሃይሉ የልጅ ልጅ ነዉ።በጣም ዘግናኝ ሁኔታ ነዉ ያለፍነዉ። የተገደለዉ ሰዉ ብዙ በጣም ስፍር ቁጥር የለዉም። ብዙ፤እጅግ ብዙ ነዉ።

ጥያቄ፦ የእረስዎ ነገር መጨረሻዉ እ ምን ላይ ደረሰ?

አቶ ገዛኢ፦ መጨረሻ እኔን ጠርተዉ $15,000 (አስራ አምስት ሺሕ ብር) የገንዘብ ቅጣት እንድትከፍል ተፈርዶብሃል እና ወደ ቤተሰቦችህ ደብዳቤ ልከህ ገንዘቡን እንዲከፍሉልህ ላክላቸዉ አሉኝ። እኔም እንዴ! 15 ሺሕ ብር የሚባል ገንዘብ ከየት ላምጣዉ? ብየ ብጠይቃቸዉ፦ “ትከፍላለህ- ትወጣለህ፦ አትከፍልም፦ አዚቹ ትቀራታለህ!!” አሉኝ። ዉሳኔዉ “የተጋድሎ ሓርነት ህዝቢ ትግራይ ዉሳኔ ነዉ! የተጋድሎ ሓርነት ህዘቢ ትግራይ ዉሳኔ- የዉጣ ዉረድ ገበያ አያዉቅም””። አሉኝ . እንግዲህ  ካላችሁ’ማ ወደ “ዓዲ ዳዕሮ” ዉሰዱኝ እና እዛ የሚያበድረኝ ሰዉ ባገኝ ልፈልግ” ብላቸዉ። እዛዉ እማ ጠላት ይዞታል አንወስድህም፡ አሉኝ።በሗላ ወደ ባለቤትህ ደብዳቤ ላክ አሉኝ። እኔም ደብዳቤ ጻፌ ላክኩላት። ስጽፍላት የሁኔታየ ጉዳይ፡የገንዘቡ መጠን-ጽፌ ላኩሁላት። ሦስት ልጆቻችንን  የምትጠዉርባት አንዲት ንግድ ሆቴል ነበረችን፡እና ሆቴሉን ሽጣ፤አልበቃ ብሏት በላዩ ላይ ከሰዉ ከወዳጅ ተበድራ  ጨምራ የጠየቁትን $15,000 (አስራ አምስት ሺህ ብር) ይዛ “ሰለኽለኻ” ወደ ተባለ ትንሽ ከተማ ድረስ መጥተሽ አስረክቢ ስላሉዋት፤ ሄዳ ከፈለቻቸዉ። የከፈለችበት የ$15,000 አስራ አምስት ሺሕ ብር ደረሰኝ ለታሪክ እንዲሆነኝ ብየ አስከ አሁን ድረስ ደረሰኙ በእጄ ይገኛል።ገንዘቡን እንደተከፈላቸዉ ላዕላይ ባርካ አጠገብ ከነበረዉ ከታሰርንበት ቦታ ፈትተዉ ለቀቁኝ።በማይ ምነ አድረጌ “ ማይ ደገላ” የሚባል በሰመማ አድርገን ወደ እንዳስላሴ ሽሬ አዉራጃ ዋና ከተማ ገባሁ።

ጥያቄ፦  በእዉነቱ አቶ ገዛኢ በጣም ለጀሮ እና ለሕሊና እጅግ የሚከብድ ፍዳ፤ “ዉጉዝ ከመአርዌ” የሆነ ጭካኔ በእርስዎም ሆነ በ ተቀሩት ሕዝባችን የደረሰዉ የጭካኔ ግፍ፡ የደረሰበዎት ለዓለም ለሰዉ ልጆች ለመንገር ታድለዉ አምላክ አብቅተዎታል።በሌሎቹ የትግራይ በረሃ አካባቢዎች “ጣት” ፈልፍለዉ እየመዘዙ በማዉጣት በሰዉ አንደበት ለመግለጽ ለህዋሳት የሚከብድ የጭካኔ ምርመራ ሲፈጸም ነበር ይባላል። ይህም አርስዎ ከነበሩበት የተለየ ሌላ ሰዋራ ቦታ ነዉ ይባላል፤፡ ይህ ድበቅ ቦታ ያዉቁታል ? ታስረዉበት ነበር?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-  የግፉ እና የእስርቤቱ ዓይነት ብዙ ነዉ። ይህ አሁን ይካሄድ ነበር ወይ ብለህ የጠየቅከኝ ጭካኔ ዓይነት እማ ስንቱ ብየ ልዘርዝር ብየ ነዉ እንጂ በእኔም እኮ የደረሰብኝ ሌላ ጭካኔ ያልነገርኩህ ብዙ አለ። እኔን የፍጥኝ አስረዉ ቁጭ ብየ ሲቆፍሩት ያየሗቸዉ ለመቀበርያየ የቆፈሩት ጉድጓድ እንድቀበርበት ከሞት አፋፍ ገብቼበት እንዳየዉ አደርገዉኛል። ያዉም ጉልበቴ በድብደባ እና በምግብ እጦት ደክሞ ስለነበር ጉልበት ስላልነበረኝ ራሳቸዉ ቆፈሩልኝ እንጂ፤ ሌላ ጊዜ ግን ራሳቸዉ ሟቾቹ ናቸዉ መቃብራቸዉን እንዲቆፍሩት የሚያዝዋቸዉ። ጉድጋዱን እንደቆፈሩ፤ “እዛዉ ቆይ!” ብለዉ እዛዉ ረሽነዉ አፈር አልብሰዉ ይቀብሯቸዋል። መቸስ ያልደረሰበት ሰዉ- አሁን እየተነጋገርንበት ያለዉን ይህ ሁሉ አረመኔነት “እዉነት አይመስለዉ ይሆናል”” ምክንያቱም ከሰዉ ልጅ ጭካኔ እጅግ ያለፈ ግፍ ስለሆነ ‘መቀበል ያዳግተዋል። በተለይም ከራሱ አብራክ የወጡ የገዛ ልጆቹ በወላጆቻቸዉ እና በጎረቤቶቻቸዉ ይህ መሳይ ግፍ ሲፈጽሙ ያላየ ሰዉ ማመን ያዳግተዋል። ነገር ግን ግፉ በተግባር በእኔም በሺዎቹ የተፈጸመ ነዉ።ለምሳሌ እኔ በእሳት ብቻ ሳይሆን በፈላ ዉሃ ሳይቀር እየደፉብኝ ግፍ ተፈጽሞብኛል። እንደነገርኩህ ለእርድ እንሚቀርብ በግ እግሬን ከጣራ ጋር አስረዉ ጭንቅላቴን እና እጆቼ ዝቅዝቅ አንጠልጥለዉ እግሮቼ በጎማ ጠብጥበዉ ክፉኛ አሰቃይተዉኛል። ይህ ሁሉ ካደረጉ በሗላ መጨረሻ ነገ ስለምንገድልህ- (ነገ ስለምትሰዋ) ኑዛዜ ለቤተሰብህ ጻፍላቸዉ አሉኝ።እኔ የምጽፈዉ ኑዛዜ የለኝም፡ አለኩዋቸዉ።ለምን? አሉኝ። እኔ ያለችኝ ባለቤቴ ኣንዲት እቤት ያለችዉ እሷ ብቻ ነች፡ በለቤቴም የማታዉቀዉ ሌላ የምስጢር ኑዛዜ የለም፦ልጆቼም ያሉኝ እነሱ ብቻ ናቸዉ እና ከዚህ ዉጭ ልዩ ኑዛዜ የለኝም፤የምጽፍበት መክንያት የለኝም አለኩዋቸዉ።ንብረት በሚመለከትም ቢሆን ልጆቼ የምታስተዳድርባት ሆቴል አለችን፤ከዚህ ዉጭ ምንም የተደበቀ ለኑዛዜ የሚያደርስ ምስጢር የለኝም አለኩዋቸዉ።እንደገና ሊደበድቡኝ ማስፈራራት ቃጣቸዉ። ነገር ግን አልደበደቡኝም። የሆኖ ሆኖ ነገ መስዋዕት መሆንህ ስለማይቀርልህ ከመገደልህ በፊት ብትጽፍ ጥሩ ነዉ ካልሆነም መገደልህ አይቀርልህም ሲሉኝ፡_ እኔም ይህች አሁን ያልኩዋትን በወረቀት ጽፌ ሰጠሗቸዉ። ያኔ ሌሊቱን “ሳዝን” “ጸሎት- ሳደርስ” “ሳለቅስ” ነኝ ያደርኩት እና ጥዋት በማግስቱ አቶ ገዛኢ ረዳን “ይቀስቅሷቸዉ!”  የሚል ትእዛዝ  አስቀድሜ ተገደሉ ብየ ስማቸዉ ካነሳሑዋቸዉ ሰዎች ዉስጥ አንዱ የሆኑት አቶ አበበ ገብረማርያም የተባሉ እኔን እንዲቀሰቅሱኝ አድርገዉ ቀሰቀሱኝ። ያኔ ሌሊት ተአምር የተሞላበት ሕልም አይቼ ነበር። ህልሜን ብነግርህ ይቻላል?

ደጀን፦ አዎ! ይቀጥሉ፦

አቶ ገዛኢ ረዳ፦ እሺ። አንድ የካህን ጥምጣም ያደረገ ግርማ ያለዉ ቄስ፡ በጣም ነጭ የሆነ ጋቢ ነጠላ ደርቧል። ከታሰርንበት ቦታ ካጠገቧ ኣንድ ትንሽ ተራራ የምትመስል ዳገት ነገር አለች። በዛች ዳገት ቁልቁል ወደ እኛ ተጣድፎ በመዉረድ፡ አኛ ታስረንበት በነበረዉ አስር ቤት መስኮት አንገቱን ብቅ አርጎ በማስገባት “ዝም በል!ግድየለም ትወጣለህ! አለኝ። ያን ጊዜ ይሄንን ቃል ስሰማ “አይ ጊዜዉ አጭር ነዉ፤ጊዜም የለም፤ ሰዉ የለም፤ አሁን ታዲያ በመጨረሻዋ ሰዓት በምን ተአምር ከሞት አፋፍ ልድን እችላለሁ አምለኬ ሆይ? ብቻ ስልጣንህ እና ተአምራትህ ሰፊ ነዉ እና ሕይወቴ ባንተ ስር ነች፡ ከሞትኩም ነብሴን ተረከባት ከዳንኩም ተአምራትህ ብዙ ነዉ ላንተ የሚሳነዉ የለም “ተአምራትክን ለዓለም ሕዝብ እነግራለሁ“ብየ ትንሽ ስለደከመችኝ “ዓይኔን ገርበብ አድረጌ እንቅልፍ ሊወስደኝ ሲል “አበበ! አበበ! ቀሰቅሰዉ ቀስቅሰዉ!! አሉዋቸዉ አቶ አበበን። እኔም ስለሰማሗቸዉ፤ እሺ-ግዴላችሁም-እነሳለሁ-ብያቸዉ-ተነሳሁ።

“ስትገድሉት ልብሱን ግፈፉት/አስቀሩት። ሱፍ ልበሱን ጓዶች ወደ ዉጭ አገር ለስራ ሲሄዱ / ከሰዉ ጋር መገናኛ እንዲሆናቸዉ ልብሱን አስቀሩት፡ ይጠቅመናል።” ብለዉ ልበሴን ከላየ ላይ ለመግፈፍ ወስነዉ እንደነበር አንዲት ታጋይ ነግራኛለች። ሊገድሉኝ ሲያስነሱኝ ልብሴን.ከሰቀልኩት.ቋት.ለማዉረድ.ስሞክር“ተወዉ!ተወዉ!”አሉኝ። እኔ ደግሞ “እቺን ልብሴን ከገላየ በደም ታጥባ ትወስዷት እንደሆነ እንጂ ከቶ በምንም ተአምር አልሰጣችሁም ብየ እልክ ያዘኝና “አይሆንም አልሰጥም!” አልኳቸዉ (ሞት ላይቀረኝ!)።ሞት አይቀረኝም እና ብየ አልተለማመጥኳቸዉም!! ልብሴም ቀደም ብየ እንደነገርኩህ ፤ከአዲስ አበባ አስሰፍቼ ያመጣሁት ለሕዳር ጽዮን ለብሼዉ እንድዉል ወደ አክሱም በዓሉን ለማክበር ቤተክርስቲያኒቱን ለመሳለም ስጓዝ ነበር የያዙኝ። እምቢ ብያቸዉ ልብሴን ኮቴን ብቻ ያለ ከነቲራ ያለ ክራባት እና ሸሚዝ ለብሻት እንደለበስኩዋት ወደ አንድ ስምጥ ሸለቆ ወሰዱኝ። መቃብርህ ቆፍር አላሉኝም። አኔ በወቅቱ እንኳን ጉድጓድ ለመቆፈር ነብሴ አልቋል። ትንሽ ቀላል ዕቃ እንኳ ለማንሳት አቅም የለኝም።ግን መቃብሬን እራሳቸዉ ጉድጓዱን ቆፈሩት። በዛ ወቅት- እጆቼ የፍጥኝ በጣም በሃይል አጥብቀዉ ስላሰሩኝ “ጣቶቼ እና ጥፍሮቼ ደም ስለቋጠሩ፡ይነዝረኝ፡ይጠዘጥዘኝ ጀመር። ዓይኔ ሊወጣ፤ ልቤ ሊፈነዳ ትንሽ ስለቀረኝ ስቃዩ ስለበረታብኝ መግደላችሁ ላልቀረ ትንሽ ከስቃዩ እንዳርፍ “እጆቼን ትንሸ  ላላ” አድርጉልኝ አሉኳቸዉ። ከታጋዮቹ አንዱን ስሙን ጠርቼ፤ ‘እባክህ “መሰለ” ገመዱን ከእጆቼ አላላልኝ’ ብየ ስለምነዉ። “መሰለ ወልዱ” ይባላል “የዓድዋ ልጅ ነዉ””። እባክህ በፈጣሪ ስለዉ “አንተ ሰዉ! አንጀትህ በካራ ብንጫወትበትም  ከእንግዲህ ወዲህ  ሕይወትህ  ምን ይረባሃል?፤አሁን መሞትህ ነዉ! አሁን ታርፈዋለህ፤ትገላገላለህ መቀበሪያ ጉድጓድህ  እየቆፈርነዉ ነዉ! -ጉድጓዱ ያዉም ጉልበት የለህም ብለን እንጂ አንተ ነበር መቃብርህን መቆፈር የነበረብህ፤ ግን ትልቅ ሰዉ ነዉ ብለን አክብረንህም ነዉ” አለኝ።
እኔ ደግሞ፤-ካከበርከኝ ጥይት ከማርከፈከፍህ በፊት እጄን ላላ አድርግልኝ አልኩት። ቆፍረዉ ሲጨርሱ- ጠሩኝ። ወደ ጉድጓዱ ወስደዉ “ግባ!” ብለዉ ከተቱኝ። እጆቼ የሗሊት በመታሰሩ ቁጭ ማለት ስለማልችል ጀርባየ የጉድጓዱን ግድግዳ አንዲደገፍ ወደ ጥግ እንድጠጋ አስተካክለዉ ራሳቸዉ አስጠጉኝ። ሃይማኖተ ቢሶች ስለሆኑ፤ ጸሎታቸዉ “ዝክረ ሰማዕታት” የሚሉት ነገር አላቸዉ፡ “ሰጥ በል/ተጠንቀቅ ብለዉ “ዝክረ ሰማዕታት” አድረገዉ “አንገታቸዉ ሰበር በማድረግ የፊት ግምባራቸዉ ሁሉም ወደ መሬት ደፋ ደፋ አደርገዉ ጸጥ ሲሉ-እኔም “አቡነ ዘበሰማያት ትቀደስ ስምከ ትምጻእ መንግስትከ ለይኩን ፈቃድከ” ብየ የግል ጸሎቴን ለማድረስ ስጸልይ “መሰለ ወልዱ” የተባለዉ ታጋይ “ምንድነዉ የሚለፈልፉት?” አለኝ። “አምላኬ ንጹህ ነኝ እና በንጽህናየ ተቀበለኝ” ብየ ነዉ ጸሎትየን ለፈጣሪየ እያደረስኩ ያለሁ”። አልኩት። እሱም “ ዞር በል! በማለት ቀለደብኝ እና ተመልሶ አንገቱን ወደ መሬት በመቀልበስ “የነሱን ሃይማኖት “ዝክረ ሰማዕታት” ጸሎቱን ለመጨረስ አንገቱን ሲደፋ “ አለምሰገድ” የተባለ ታጋይ እየሮጠ ከሩቅ “መሰለ! መሰለ! መሰለ! አትግደሉት ይቆይ! ይቆይ! ምርመራ ገና ይደረጋል እና አቆዩት አትግደሉት አቁሙ! ብሎ ከሩቅ በሩጫ እየተጣራ መጣ። ከጉድጓዱ አስወጡኝ።

በወቅቱ ሸሬ እንዳስላሴ ከተማ የጎረቤቴ ልጅ የሆነ “ወዲ ሊላይ የሚሉት “ንጉሰ ሊላይ” የሚባል ወጣት በደህና ጊዜ እሱ እና ጓደኞቹ ተማሪዎች ሆነዉ ለሕዝብ ትያትር ሲያሳዩ እኔም ፎቶግራፍ በማንሳትም ሆነ የወጣቶች ስፖርት ክላቦች ለማዳበርም ገንዘብ ሲፈልጉ እየረዳሁ ወጣቶቹን ሳበረታታ ስለነበር ፦በዚያ ጊዜ ልጁ ያከብረኝ እና እንደ ወላጁ ሲያየኝ ስለነበር ፡ከሚገርመዉ ነገር ሊረሽኑኝ “ኡዚ ጠመንጃ” ይዞ ከተመደቡት ዉስጥ አንደኛዉ “ንጉሰ ሲሳይ” ስለነበረ፡ ወዲያዉኑ አለምሰገድ የተባለዉ ታጋይ “አቁሙ! ቆዩ!” ሲላቸዉ ወዲያዉኑ ንጉሰ ወደ ጉድጓዱ በመግባት ገመዱን ከእጄ ሊፈታልኝ ሲሞክር፦ የተቀሩት ገመዱን በካራ ቁረጠዉ፤በጥሰዉ! ብለዉት ገመዱን በካራ በጥሶ ከፈታኝ በሗላ “ታጋዮቹ በሙሉ ፊታቸዉ እንደ ብርሃን ወጋገን ሲበራ አየሁዋቸዉ”።ግዴታ ስለታዙ አንጂ ከዉስጥ የኔን መረሸን እንዳልወደዱት ከሞት ስድን ያሳዩት እፎይታ ለመረዳት  ችያለሁ።በሗላ ወደ ጣብያችን መልሰዉ  ወሰዱኝ። ምነዉ ስላቸዉ “ሌላ ምርመራ እናደርገልሃለን እና ትቆያለህ፡ ሲሉኝ “ለምን ገድላችሁ አትገላግሉኝም እና ከዚህ መከራ ልገላገለዉ” አልኳቸዉ።

ታሪኩ በጣም ዘግናኝ እና ረዢም ነዉ። እና የጠየቅከኝ ጥያቄ ልክ ነዉ በእያንዳንዳችን የተለያዩ ፍዳዎች ተፈጽመዉብናል። ለእኔም እንደዚህ ዓይነት ስቃይ አድርሰዉብኛል፡ለማለት ነዉ።አነዚህ ሰዎች “የትግራይ ሕዝብ ጠላቶች ናቸዉ፡ ርሕራሄ የሚባል የማያወቁ የቤተሰብ የዘመድ ወዳጅ የባህል የሃይማኖት ጠላት አረመኔዎች ናቸዉ።

ጥያቄ፦ ክብር አቶ ገዛኢ፤ የትግራይ ሕዝብ ሃይማኖተኛ፤ ህግ አክባሪ በአርአያ ስላሴ የተፈጠረ ፍጡር በሰዉ እጅ መገደል ነዉር ነዉ የሚል ማህበረሰብ ነዉ። እኔም ሆንኩኝ አብረዉኝ ያደጉት ጓደኞቼም ጭምር የተማርነዉ ታላለቅ ሰዎች ወላጆቻችሁ አዛዉንትን ሃይማኖታችሁን አክብሩ ሲሉ ነዉ ያስተማሩን-ትምርት ቤትም ገብረገብነት ስንማር የተማርነዉ የምናዉቀወ ባህላችን ነዉ።እነዚህ አሁን በእንደዚህ ዓይነት አረመኔ ስራ የተሰማሩ ትላለቅ አዛዉንት አባቶች በእሳት የሚጠብሱ ደፋሮች ከየት እንደበቀሉ ለራሴ ይገርመኛል? ይሄ ጉድ ስሰማ “እነዚህ ሰዎች እዉን ከትግራይ የበቀሉ ናቸዉ? ብየ እጠይቅና፤ የኛ ናቸዉ ብየ አፌን ሞልቼ ለመናገር ዛሬ ያዳግተኛል። ሞሶሎኒ እንኳ እረስዎ ከደረሰበዎት አረመንያዊ ጥቃት በላይ አልፈጸመም። ይሄ አረመኔ ስራ ሲደርስበዎት “አነዚህ “ከትግራይ ሕዝብ አብራክ የወጡ ናቸዉ፤ የኛ ናቸዉ” የሚል በሕሊናዎ ያድርበዎት ነበር?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡-

በእዉነቱ በወቅቱ ይህ ዓይነቱ ጭካኔ ሲደርስብን አንኳን ከትግራይ የተገኙ ወጣቶች ናቸዉ ለማለት ቀርቶ ሰዉ መሆናቸዉም ተጠራጥረን “ከጋኔል ከሲኦል ወደ መሬት የሰዉ ልጅ ለመከራ እንዲዳርጉ የወረዱ አጋንንት ናቸዉ ነበር ያልናቸዉ። እንኳን እና የኛ ናቸዉ፤የእነ እገሌ ልጆች ናቸዉ ለማለት ቀርቶ፤ በተአመር ወደ መሬት የወረዱ “ጽልመተ መናፍስት” ነበር የምናስባቸዉ። እነሱን ስናይ እያንዳንዱ እስረኛ የሚያሳየዉ ጭንቀት ፍርሃት (ነብሰከ ታአምር ቀታሊሃ) – ልክ አንደ ጋኔል ነበር የሚታዩን። የሰዉ ባሕሪ ርቋቸዉ ስለነበር ሰዉ ፍጡራን አልነበሩም። በቃላት ለመግለጽ በጣም ያዳግታል። የነሱን ጭካኔ ለመረዳት በጭንቁ ውስጥ ካላለፉበት በቃላት ለመግለጽ በእወነቱ ይከብዳል።

ጥያቄ፦ ይህ ሁሉ ግፍ ሲያሰልፉ፡ ጉድጓድ መቃብርዎ አይተዉ ገብተዉ ወጥተዉ አሁን ወደ ሗላ መለስ ብለዉ ሲመለከቱት ይህ ሁሉ የመንፈስ ብርታት ከየት አገኙት ጭካኔዉን ማስፈራራቱን አንዴት ሊቋቋሙት ቻሉ?

አቶ ገዛኢ፡- መቸም አነሱም ብዙ ጊዜ ይነግሩኝ ነበር ፡ ምን ብርቱ ሰዉ ነህ ይሉኝ ነበር። ብዙ ተደራራቢ ጭካኔ ደርሶብኛል። በአምላክ ብርታት ብርታቱን ሰጥቶኝ ነዉ የተረፍኩት። ምግብ እንኳ የምንበላዉ ምግብ “ምግብ አይምሰልህ!”፦ እንጀራ እንዳይመስልህ- አነሱ ራሳቸዉ ጋግረዉ ነበር የሚያመጡልን። ደረቅ ነዉ። አፈር የነካዉ ነገር ነዉ፡ ከላዩ ላይ አፈሩን ምኑም በእጃችን እያነሳን እየለየን ነዉ የምንገምጠዉ (እንጀራ አይሉት! ቂጣ ነገር አይሉት!) እንደ ዋልካ/ዋለሃ “ድንኩል” ነገር ነዉ። እጅህ ላይ እያለ ይፈረካከሳል። ላምባ ስለሚጨምሩበት፤ ስትቀምሰዉ “ላምባ፤ላምባ ይላል””። ወጡ “ሽሮ” አይይደለም፦ የሟሽላ ዱቄት-ነዉ። ጨዉ እና በርበሬ ተጨምሮበታል።እሱን እንደ ወጥ ስለሚሰጡን “ተቅማጥ” ይለቅብሃል። ይሄ ዓይነት አመጋገቡም “ሆን ብለዉ” እኛን “ለመቅጣት” የሚያደርጉት ነዉ። ይህ ሁሉ ሲመግቡን፦ አብረዉን የነበሩ ወንድሞቻችን ሲገድሏቸዉ፤ በሚቀጥለዉ ማታ ወይንም ነገ የኔ “ተራ” ትሆን? እያልን በፍርሃት በጭንቀት ስለምንኖር “ስለምግቡ አስከፊነት” ብዙም የምናስብበት አልነበረም። ጭንቀታችን “መቸ ይሆን የኔ ዕጣ?” ነበር ቀዳሚዉ ጭንቀታችን። እኔ ከዚህ ሁሉ መዓት እወጣለሁ ብየ አልገመትኩትም። ከሞት ጉድጓድ ፈትተዉ ሲያስወጡኝም ታጋዮቹ “አንተ ምን ዓይነት ወፍራም ቆዳ ነዉ ያለህ? ከፊትህ ፍርሃት ለምን አታሳይም?ሌሎቹ ታጋዮቻችን ሳይቀሩ ለመገደል እየተገፉ ሲሄዱ “እያለቀሱ! እየተማጠኑ! ነዉ የሚሞቱት አንተ ግን ልዩ ነህ፤አእምሮህም እንደተቀሩት አልሳትክም” እያሉ እነሱ ራሳቸዉ ሳይቀር ይገረሙ ነበር።ሆኖም ነገሩ አልሞትኩም ብየ አልዋሽም! ሆኖብኝ ነዉ እንጂ “ሰዉነቴ ሁሉ አልቋል፡ተጎሳቁያለሁ፤በእሳት ነበልባል ተለብልቤአለሁ” እንድሞት ብቻ ነበር የምለምናቸዉ።

ጥያቄ፦ እንደገና ቀደም ብየ ልጠይቀዎት አስቤዉ የነበርኩት ሌላዉ ሊያስረዱን የፈለግኩት የወያኔ ዕስር ቤቶች ግፍን በተመለከተ፤ነፋስም ሆነ የጻሃይ ብርሃን የማይገባበት የጉድጓድ እስር ቤቶች እንደነበሩ የተለያዩ የራሳቸዉ ታጋዮች ይናገራሉ።በእነዚህ ጉድጓዶች ትላልቅ አዛዉንት ወጣቶች በቅማል እና በሌላ ለመሳሰሉት ጨካኝ ስቃይ ተዳርገዋል ይባላል። አርስዎ ስለዚህ የሚያዉቁት ነገር አለ?

አቶ ገዛኢ፦ አዎ አለ። የጉድጓድ እስርቤቶች በብዛት እኔ በነበርኩበት ምዕራባዊ ቆላ አካባቢ አልነበረም። ነገር ግን በጎንደር አካባቢ “ቃሌማ” ተብሎ በሚጠራ ስፍራ ልዩ የጉድጓዱ መጠርያ “ግህንም” (ጋሃነብ) የሚባል በረሃ አለ። አዚያ ዉስጥ ለዉስጥ የተቆፈሩ ጉድጓድ እስር ቤቶች እንዳሉ እንሰማ ነበር። ሌላዉ በተከዜ አካባቢም እንደዚሁ ተፈጥሮ የቆፈራቸዉ ጭለማማ የሆኑ አለታማ ሰፋፊ ጉድጓዶች (ባዓቲ- ምሽጎች) ዉስጥ ሰዎች የታሰሩበት እንደነበሩ እንሰማለን። እንደምነሰማዉ፦በአካባቢዉ ስትደርስ ከእላይ ሆነህ በእግርህ የምትረግጠዉ መሬት ከስሩ የጉድጓድ አስር ቤት መኖሩን አታዉቅም፡ጭራሽ አያስታዉቅም ሲሉ እንሰማለን። የጉድጓድ አስርቤቶቹ በጥበብ እንደማይነቃባቸዉ ተደርገዉ ነበር የተሰሩት።በተምቤን.እና በዓዴት (ኣክሱም) ዉስጥም እንዳላቸዉ ይነገራል። አዎ- ግብረ ክፋት-ጭካኔ ሲፈጠር አብሮአቸዉ የተፈጠረ ነዉ የሚመስለዉ። ስራቸዉ ሁሉ አያስታዉቅም።ቅማልን በተመለከተ፦በቅማል መሰቃየታችን እኔ ብቻ ሳልሆን አስረኛ በሙሉ ተሰቃይቷል። መተኛት መቀመጥ ማረፍ አትችልም።ሌት ተቀን መፏከት ነዉ።ሰዉነታችን ልብሳችን በቅማል ተወ’ሯል። ሰዉነታችን ጸጉራችን ቅማል ተልቶ ወደ መሬት ይንጠባጠባሉ። እግዚኦ የሚያሰኝ ስቃይ ነዉ። የቅማል ነገር ሲነሳ በዛዉ ላይ ቁስላችን በእሳትም በፉል ዉሃም በግርፋት ድብደባም ያመረቀዘም ያላመረቀዘዉም ደም የሚተፋዉ ቁስላችን ላይ ቅማሎቹ ተልተዉ ተጨምረዉበት ሲበሉን፤ሲያሳክኩን ስቃዩ አይጣል ነዉ።

በዚህ አጋጣሚ ላመሰግናት የምፈልጋት “ታጋይ ለምለም ገሰሰዉ” የተባለች የአቶ ገሰሰዉ አየለ (ስሑል) (ወላጅ አባትዋ ወያኔን ከመሰረቱት አንደኛዉ) የተባለች ልጃቸዉ ድሮ እንዳስላሴ ሽሬ ከተማ ዉስጥ ከቤተሰቦቿም ጋር ትዉዉቅ ስለነበረን በታጋዮቹ ዘንድም ተወዳጅ ስለነበረች ፤እሷ በነበራት የዋህ አዛኝ ልብ እና አስተዋይ ሕሊና ወደ እሰር ቤቱ እየመጣች በቅማል የተወረረዉ ከናቴራየ እና ጸጉር ራሴ ጸሀይ ላይ አዉጥታ በመቅመል እና በማስጣት እጅግ ሰብአዊ ርሕራሄ በማሳየቷ፤ በእዛ በጭለማ በክፉ ጊዜ እንደዚህ ዓይነት አስገራሚ ሰብአዊ ዕርዳታ ስላደረገችልኝ ምስጋናየ በዓለም ሕዝብ ፊት ሳመሰግናት እወዳለሁ። በእዉነቱ ድሃ ሆኜ እጄ በማጠሩ እንጂ ብድሯን ለመመለስ ምን እንደማደርግላት አስካሁን ከባድ ሸክም ሆኖብኛል። ድንገት በዚህ ዓለም ካለች እና የምታዉቋት ሰዎች ካላችሁ- በዚህ አጋጣሚ “ምስጋናየን አድርሱልኝ” ።በጣም ፤በጣም ዉለታዋ እግዚአብሐር ይክፈላት።ወለታዋ አስካሁን አልረሳዉም! እና የቅማሉ ነገር ከልክ ያለፈ ስለነበር አይወራም ብሎ ማለፉ ይሻላል።

ጥያቄ፦ በወቅቱ ልጆች ነበሩዎት?

አቶ ገዛኢ ረዳ፡- አዎ ትንንሽ ሦስት ልጆች ናቸዉ። ግፋ ቢል ዕድሚያቸዉ ከ7 ዓመት አይበልጡም ነበር።

ጥያቄ፦ ሕጻናት ያለ ጧሪ እንዲያድጉ፤ አባታቸዉ ከመንገድ ጠልፈዉ ወደ በረሃ ወስደዉ ፤ህጻናት ያለ አባት አስቀርተዉ፡ የልጆች አባት በእሳት መጥበስ፤መበደል፤ግፍ መፈጸም ነዉሩነቱ ወያኔዎች አልታያቸዉም። ይህ ሁሉ ግፍ ሲፈጽሙ እነዚህ ሰዎች ነጻ እናወጣለን የሚሉት ማንን ነዉ። ምንስ እያሉ ነበር በወቅቱ ስብከት የሚያሰሟችሁ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፦ ተጋድሎ ሓርነት ህዝቢ ትግራይ የትግራይ ህዝባችንን ከጨቋኙ ከአማራ ነጻ ለማዉጣት ነዉ ።ትግላችን ጸረ-አማራ፤ጸረ መሳፍንት ስርዓት ነዉ። ሕዝባችን ነጻነት ለማዉጣት ነዉ። ይሉን ነበር።

ጥያቄ፦  የ7ዓመት ዕድሜ ከዚያም በታች የሆኑት የታዳጊ ህጻናት አሳዳጊ አባት ከመንገድ ጠልፈዉ ሲለዩዋቸዉ፤ እነሱ ከሚሉት ነጻነት ቅራኔ አልገባም ወይ?

አቶ ገዛኢ፦ አዎ! በእርግጥ ይጻረራል እንጂ። ለነጻነት የቆመ ሃይል “ልጅ ከወላጁ” “አባት ከህጻናት ልጆቹ ከሚሰቱ” ጠልፎ ወስዶ ለስቃይ መዳረግ እነሱ ከሚሉት የነጻነት ትርጉም የተለየ ነዉ። ሰብአዊ ፍጡር በእሳት መቀቀል፤ በፈላ ዉሃ ማሰቃየት የሰዉ ልጆች ነጻነት የሚጻረር ነዉ። የልጆች ጉዳይ ካነሳህ ላይቀር አንድ ታሪክ ልጨምርልህ። አስረኛዉን ለመግደል ሲፈልጉ፦በነጻ ተፈትተህ ወደ ቤትህ እንለቃሃለን፡ ትሄዳለህ ይሉዋቸዉ እና- ዉሃም ሻሂም ይሰጡዋቸዋል። ከእስር ቤቱ አስወጥተዉ ራቅ ያለ ከሰዉ ዕይታ ትንሽ ሰወር ካለዉ ጎድጓዳማ ስፍራ ይወሰዱ እና በራሳቸዉ በአንገታቸዉ ላይ የሚያጠልቁት ከአቡጀዲ የተሰራ ከረጢት የስገቡላቸዋል። ዓይናቸዉ ዓያዩም፡ በከረጢቱ ይሸፍኗቸዋል። ሁሉንም በራሳቸዉ የምትገባዉ ከረጢት አስገብተዉ አንገታቸዉ ላይ ይቋጠራል። ዓይናቸዉ፤አፋቸዉ፤ ፊታቸዉ እንዳለ በሙሉ ይሸፈናል ማለት ነዉ። ተር…እንዲሉ በመደዳ አሰልፈዉ ያስቀምጧቸዋል።ከዚያ-በሗላ ይረሽኗቸዋል።ከመገደላቸዉ በፊት ግን ለእስረኛዉ እና ለአካባቢዉ ኗሪ አስረኞቹ እገሌ እገሌ ነገ ጧት ወደ ቤቱ እንለቀዋለን በማለት ያስወራሉ። ከእሰር ሲወስዷቸዉ “ሻይ”  “ዉሃ” ጠጣ ብለዉ መንገድ ስንቅ እንዲሆንህ ብለዉ ነዉ ከሰዉ ፊት የሚሰጡት። እንግዲህ አስረኛዉ ወደ ከተማ ድንገት ቢለቀቅ እነ እገሌ የት ደረሱ ተብለዉ ሲጠየቁ ፡እሱ እማ ከተፈታ ቆይቷል” በማለት ያልሆነ ወሬ ለሕዝቡ እንዲሰራጭ ለማድረግ እንዲያመች ነዉ።

ላንዳንዶቹ ደግሞ ወደ ትግል ፈቅጄ መስዋዕት ለመሆን ስለወሰንኩ፤ከአገሬ ከሕዝቤ በላይ ምንም ነገር የለም እና ግማሹን ንብረቴን ላንቺ አስቀርተሽ ግማሹን ለምታገልለት ድርጅት ለህዝባዊ ወያኔ ሓርነት ህዝቢ ትግራይ በምስጢር እንድታስረክቢአቸዉ በማለት ሟቹን በግድ አስገድደዉ ደብዳቤ እንዲጽፍ ያደርጉታል። ያችን ደብዳቤ ይዘዉ ሄደዉ ከተነጋገሯት በሗላ ቀጠሮ ይዘዉ ዕቃዋን አንዳለ ግማሹን ንብረት ይወስዱታል። ማንኪያ ሳይቀር ይወሰዳሉ።ብረት ድስት፤ምንም የሚቀራቸዉ ነገር የለም።ይሄ ለሚረሽኑት ሰዉ ሲሆን ነዉ። ወደ ኢዲዩ ወደ ደርግ ወደ ማንም ድርጅት ገብቷል ከተባለ ወደ ቤቱ ሄደዉ ያለዉን ንብረት በሙሉ ሙልጭ አደርገዉ  ይወስዱታል። ከብቱ ፍየሉ ምኑ ምናምኑ እንዳለ ይወስዱታል። ህጻን ልጅ ሚሰት አለዉ አይሉም።ለባለቤቱ ድርሻዋ የሚባል ነገር የለም፤ እንዳለ ይወረሳል።

ለምሳሌ ዓዲ ሓገራይ በተባለ አካባቢ ገ/ጻድቕ ጽጌ የተባለ ወጣት ገበሬ (ሐኔታ ጽጌ ይባላሉ ወላጅ አባቱ  የአዲያቦ  ኗሪ ናቸዉ) ወንድሙ ሐኔታ አስመላሽ ጽጌ ወረዳ ገዥ  የነበሩ ናቸዉ። ትዉልዳቸዉ“ኤርትራ” ናቸዉ ነገር ግን ዕድመያቸዉ በሙሉ አድያቦ ዉስጥ ነዉ የኖሩት፡ ሁሌም የተከበሩ ኢትዮጵያዉያን ናቸዉ።ገብረጻድቕ የጭነት መኪና አለዉ፤በጣም ሃብታም ገበሬ ነዉ። ገብረጻድቕ  ጽጌን  ወስደዉ ረሸኑት። እሱን ገድለዉ፤ወደ ቤቱ ሄደዉ ንብረቱን ግማሽ ወሰዱት።ከግማሽ ንብረቱ መወረስ በላይ ባለቤቱን እቤቷ ድረስ ሄደዉ $12,000 (አስራ ሁለት ሺሕ ብር ክፈይ አልዋት። አሁን በእጄ $6,000 ብር ብቻ ነዉ ያለኝ እና ተበድሬ ልከፍል ጊዜ ስጡኝ ስትላቸዉ፤ አሁኑኑ ካልከፈልሽ አብረሺኝ ከእኛዉ ጋር ወደ በረሃ ትሄዳለሽ ብለዉ አስገድደዉ ወሰዷት። ሲወስዷት በሰዉ መልእክት ልካ ተበድራ የጠየቁትን $12,000 (አስራሁለት ሺሕ ብር) ከፈለቻቸዉ። ከዚህ በላይ ቆላ በራሃ ዉስጥ የነበሩት ወደ 500 የሚጠጉ ከብቶቹ፤ላሞቹ በሙሉ ሰብስበዉ ወሰዷቸዉ። ለወደፊቱ ታሪኬን ለማስቀመጥ ያግዘኛል ብየ የያዝኩትን በግል የመዘገብዩት ማስታወሻ አንድ ቦታ ተወሰደብኝ እንጂ አሁን በአእምሮየ ያልያዝከኳቸዉ በሰዉ ልጆች ላይ የፈጸሟቸዉ ግፎች ብዙ ነገሮች እነግርህ ነበር።

ጥያቄ፦ አርስዎ ክፈል የተባሉት $15,000 ብር ከፍለዉ ሲለቀቁ ከእነሱ ጋር በምን ተለያያችሁ?

አቶ ገዛኢ ረዳ፦ አንድ ማሃላ ነበረኝ። ከእንደዚያ ዓይነት ጭካኔ እና ግፍ በሗላ ከአንግዲህ ወዲህ የሰዉ ልጆችም ሆኑ እኔ ሰላም የተሞላበት ኑሮ እንኖራለን የሚል ሃሰብና ግምት በኣእሙሮየ ጭራሽ አልተቀረጻም። የኔ አላማ- ባለቤቴን እና ልጆቼን ዓይን አይቼ እነሱን ተሰናብቼ ፤ናፈቆቴን ገልጨ እነዚህ በትግራይ ሕዝብ ሕየወት የሚቀልዱ አረመኔዎች ለመፋለም .ቁርጥ አላማ ያዝኩ። ሕሊናየ በፍጸም ዕረፍት ሰላም አጣ። ከሲኦሉ እንደወጣሁ ወደ ልጆቼ እና ባለቤቴ ወደ ቤቴ በገባሁባት ቀን ፤መለቀቄን ለአዉራጃዉ አስተዳዳሪዉ ለማመልከት ስሄድ፤ በወቅቱ የትግራይ ክፍለ ሃገር ዋና አስተዳዳሪ የነበሩት ኮሎኔል ቃለ ክርስቶስ አባይ የተባሉ የትግራይ ሰዉ (በትዉልዳቸዉ ዓድዋ) ከአዉራጃዉ አስተዳዳሪ ጽ/ቤት አብረዉ አገኘሗቸዉ።ያኔ በወሬ መምጣቴን ሰምተዉ ስለነበር፡ እኔን ስያዩ “እንኳን ደህና መጡ ይግቡ” ብለዉኝ ቁጭ እንዳልኩኝ “እንዴት በትላለቅ አዛዉንቶች አዋቂዎች የህጻናት ልጆች አባት እንደዚህ መሳይ ጭካኔ ይፈጸማል? ለሕዝብ እንቆረቆራለን እያሉ ይህ ዓይነት አረመኔ ስራ በኗሪዉ ሕዝብ ላይ ሲፈጽሙ በጣም ለህሊና ይከብዳል!” ብለዉ ኮለኔሉ አዘኑ።የደረሰብኝ ስነግራቸዉ፤ በጣም ነበር ያዘኑት።ከዚያ በሗላ ኮሎኔሉ ያመጣቸዉን ጉዳይ ለማከናወን የከተማዉን ሕዝብ ስብሰባ ጠርተዉ በማግስቱ ሲያነጋግሩ፤- ኮሎኔሉ “ንግግራቸዉ እንደፈጸሙ የተወደዳችሁ ወንድሞች እህቶች ሆይ፦ የዚህ ከተማ ኗሪ የሆኑ አቶ ገዛ ረዳ የተባሉ ከናንተ መሃል አሁን ካሉ እባክዎትን ይነሱ” ብለዉ ሲጠዩቁኝ ያኔ እኔ አንድ ነገር በህሊናየ ታወሰኝ። ኮሎኔል ቃለክርስቶስ አባይ የደረሰብኝ ግፍ ለሕዝቡ ገልጸዉ በተጨማሪ እኔዉ ራሴ የደረሰብኝን እንዳበራራ ሲጠይቁኝ፦እንዳለሰማሁ ዝም አልኩ (ሲለቁኝ ከማንም ሰዉ፤ ደርጅት፤ ግለሰብ፤ ወይንም መንግስት ጋር የደረሰብህ ነገር ብታወራ እርምጃ እንወስድብሃለን ብለዉ ስላስጠነቀቁኝ)። ከ3 ቀን 4 ቀን በሗላ ወያኔዎቹ “የሰጠንህን ማስጠንቀቂያ ባለመጠበቅህ ፤ባንተ ላይ እርምጃ የምነወስድብህ መሆናቸንን እንድታዉቀዉ በማለት ደብዳቤ ላኩልኝ።

450 ብር የገዛሁት የእጅ ሰዓቴን 8ግራም የሚመዘን የአንገቴ ሃብል 23 ግራም የጣት ቀለቤት በሙሉ ከተማ ከገባህ በሗላ ይላክልሃል ብለዉኝ የነበረዉን ንብረቴን አስቀሩት።አልላኩልኝም። ከደብዳቤዉ ላይ የላኩልኝ መልእክት የሚለዉ 1-እርምጃ ይወሰድብሃል 2- የተያዘዉ ወርቅ አንልክልህም- ዉርስ ሆኗል።የሚል በባለቤቴ ዘመድ በሆኑ ሰዉ አስልከዉ እንዲደርሰኝ አደረጉ።ሕይወትህ ከእንግዲህ ወዲህ አትኖርም ስላሉኝ። እኔም ጊዜ እንደሌለኝ እና እነዚህ አረመኔዎች እንደሚገድሉኝ ስላወቅኩ፤ ቤተሰቦቼን ተሰናብቼ የነበረኝን ጠመንጃየን ይዤ ወደ በረሃ ወጥቼ ከኢዲዩ ጋር ተቀላቀልኩ። በወቅቱ የኢድዩ ድርጅት የኔን ሁኔታ ስላወቁ መልዕክት ልከዉ ታጋዮች አስልከዉ ከተማ ዉስጥ ገብተዉ ነዉ ያስወጡኝ።ለመጀመሪያ ጊዜ ዓዲ ዳዕሮ ወደ ሚባል ቦታ ሰቀቀን በሌለበት ሙሉ ነጻነት ተሰምቶኝ ያለፍርሃት ገባሁ። ከዚያ በሗላ ከኢዲዩ ጋር ስታገል ቆይቼ፤ ዓዲ ዳዕሮ ዉስጥ ሰልለዉ ነብሰገዳይ በመላክ በጥይት መትተዉ አቆሰሉኝ።ከእዚያ በሗላ ለሕክምና ወደ ሱዳን ተላክኩኝ።ሱዳን ስታከም፤ ቆይቼ ፤ራስ መንገሻ ሥዩም ከሱዳን ወደ ወልቃይት እንድመጣ አድርገዉ ከዚያም ታጋዩ ወደ ሉግዲ ወደ ሱዳን ጠረፍ እንድዞር ተደረገ። እንዲህ እንዲ ሲል ትግሉ እና ታጋዩ ጠንካራ ቢሆንም መቸስ የአመራር ድክመት ይመስለኛል ሳይሳካ ቀረ።እኛም በየ ዓለማቱ ተበትነን ለስደት ተዳረግን።

ጥያቄ፦ አቶ ገዛኢ፦እንደሚያወቁት የወያኔ ማንነት ከማንኛችንም በላይ አዉቀዉታል።ሕዝባችን እያሉ የሚነግዱበት ሕዝብ ክብር የተጋፉ አዛዉንቶች እና ታዳጊ ህጻናትን እየረሸኑ አገር ያዋረዱ ፡ወላጆቻችን አሉላ እና ዮሃንስ በደማቸዉ ቆስለዉ ሞተዉ ከጥንት ከዘመነ አክሱም ጀምሮ ተከብሮ የቆየዉን የባሕር በራችንን ያስረከቡንን ድምበር፤ ካለሕዝብ ፈቃድ አስገንጥለዉ አገራችን ወደብ አልባ አደረጓት።ዛሬ አገር እና መንግስት ማስተዳደር ተያይዙታል። እነኚህ ሃይማኖት የሚዳፈሩ ጸረ ባሕላችን የዘመቱ ሰዎች ወደ እዚህ ደረጃ ይደርሳሉ የሚል ግምት ነበረዎት?

አቶ ገዛኢ ረዳ፦ አስተዳደር የሚካሄደዉ ሰብአዊ ክብር እንዲጠበቅ ሲደረግ ነዉ። ባህል ሃይማኖት ሲከበር ነዉ። ሰዉን በ እሳትየሚጠብሱ አረመኔዎች ወደ አስተዳደር ችሎታ መገመት ሕሊና ላለዉ ማየቱ ቀላል ነዉ።ሃይማኖት ላልከዉ ታሪክ ላነሳኸዉ ግን አንድ ነገር ማለት እችላለሁ። በረሃ ላይ እያሉ የቤተ ክርስትያን ሰፊ ግቢ  የፖለቲካ ስብከት የሚካሂዱበት መናኸርያ እና “መጨፈሪያ” አድርገዉት ነበር። ቤተክርስትያን ግቢ ዉስጥ ሺጃራ ያጨሱ ነበር። የገዳማት የቤተክርስትያን ቅዱስ መጋራጃ “እየቀደዱ የጨዉ እና የበርበሬ መቋጠርያ ያደርጉት ነበር” አስሰፍተዉ ልብስ ይለብሱት ነበር።ለምሳሌ ሸራሮ መድሃኒ አለም ቤተክርስትያን ዉስጥ ያለዉ ሰፊ ግቢ እንደዚህ ዓይነት ተግባር ፈጸመወበታል። ሌላ ቀርቶ ካህናት ቀሳዉስት በግድ ጠመንጃ ታጥቀዉ ወደ ጦርነት እንዲሳተፉ ተደርጓል። ዘፈን፤ጭፈራ ሲደረግ ቄሶቹን ወደ ፊት በማሰለፍ ጭፈራዉ እንዲመሩት ይደረጋል። የሕዝብ ስብሰባም ጭፈራም ቄስ እንዲከፍተዉ ይደረጋል። ካህናት መነኮሳት ክላሽን እንዲታጠቁ ተደርጎ የእግዚአብሄር መልክት ትተዉ በጦርነት ሕይወትን በመግደል ተሰልፈዉ “ቄሶቹ” በቤተክርስትያን ደምብ እና ማዕርግ “ቀሲስ ወይም አባታችን” እገሌ- ከመባል ይልቅ “ጀግኖች” እየተባሉ የሰማዩን ስራ ትተዉ የምድሩን ስራ እንዲሰሩ ተገድደዉ ቀሳዉስት እና መነኮሳት በጀግኖች ተታኳሾች ማዕረግ ሲሰየሙ “የዓለም መጨረሻ- ምጽአተ ዓለም መሆኑነ ነዉ”። የህ ግፍ የሰሩ አሁን አስተዳደር ዉስጥ መንግስት ዉስጥ ገባን ሲሉ በእወነቱ ለሕሊና ይጎረብጣል። ተጋሩ ወላጆቻችን ያገራቸዉን የኢትዮጵያ ዳር ድንበር አስከብረዉ በክብር የቆሙ ባለታሪኮች ነበሩ። እነዚህ ግን የአባቶቻችንን ክብር የረገጡ ጠላቶች ናቸዉ። አሳፋሪ ታሪክ ነዉ የገባንበት ዘመን። ለምን እንዲህ ሊሆን እንደቻለ ብዙ ሰዉ ግራ ገብቶታል። በዘመናዊ የታሪክ መጻህፍት እና በመጽሃፍ ቅዱስ የተነገረላቸዉ ያገራችን ባለታሪክ የትግራይ ጀግኖች፡ ዛሬ “ታሪክ አፍራሾች” “አገር ሻጮች” “የወላጆቻቸዉ ጀግንነት አራካሾች” እንድንባል አደረጉን። የኢትዮጵያ የትግራይ ድምበር ሕዝቡን ሳያማክሩ በገዛ ፈቃዳቸዉ ሸንሻኝ፤ሰጪ እና ከልካይ ሆነዉ በሕዝብ ታሪክ እና በትግራይ ተወላጆች ስም አስጸያፊ ተግባሮች በመፈጸማቸዉ በምድር ታሪክ እና ይህን ዓለም በፈጠረ አምላክ ፊት ተወቃሾች እና ተከሳሾች ናቸዉ የሚል እምነት አለኝ። ይህ ዕድል ሰጥተህ ጭሆቴን እና ብሶቴን ለዓለም ህዝቦች እንዳስሰማ በማድረግህ እግዚአብሔር ያክብርልኝ። አመሰግናሉ:://-//

በሚቀጥለው ክፍል ሁለት እኔው  እራሴ አቶ ገዛኢ ረዳን ሳወያይ ያደረገኩላቸው ቃለ መጠይቅ ላይ የጭካኔ ምርመራ ሲካሄድባቸው ግምባር ቀደም ተጠያቂ ያደረጉትን  የወያኔው ጄኔራል አበበ ተ/ሃይማኖት (ዑስማን/ጆቢ) ላይ ዝርዝር እንገባለን። አበበ ያ ሁሉ ግፍ ፈጽሞ እና አስፈጽሞ፤ ዛሬ ቀ/ሃ/ስ (አዲስ አበባ) ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ሕግ ያስተምራል።

ዛሬም ሳያፍር

“ሕግ ደካማዉ በጉልበተኛው የሚመታበት መሳርያ ሆነ፤ ህግ ዝሆኖችን የማትነካ የስልጣን መከታ የሌላቸው የታችኛው አመራርና ሲቪል ሰርቫንቱ መምቻ ሆና እንደማየት ምን እሚያሳቅቅ ነገር አለ? በህግ መግዛት ነገስ፤ የመልካም አስተዳደር እንቅስቃሴ ከጅምሩ እየተኮላሸ ነው። ካልተስተካከለ የዉድቀት መንገድ ነው።,,……..ከፍተኛ አመራሮቹም በግልና በቡድን ተጠያቂ የሚሆኑበት እና ለህዝቦች በግልፅ የሚታወቅበት ሁኔታ መፍጠር በዚህም ስርዓቱን እንዲያስተካክሉ ማድረግ ለነገ የማይባል ስራ ነው።”እያለ የውሸት ብዕሩን እውነት የሕግ ተቆርቋሪ መስሎ ያሳስታል።   ምንጭ “የተገኝዉን ሰላምና እድገት የሚንድ የአመራር ዘይቤ ባስቸዃይ ይታረም!(ሜ/ጄ አበበ ተ/ሃይማኖት)” Monday, April 4, 2016 (Horn Affairs)

እንያም ሆኖለ በደም የጨቀየው የራሱና የወያኔ ማሕደርን ሲያሞካሽ አሁንም ሳያፍር እንዲህ ይላል፤

“ተቋማት እዉነተኛ የዴሞክራሲ ተቋማት እንዲሆኑ በማድረግ ዴሞክራቲክ ብሄርተኝነት ያስፋፋ። ቁርጠኝነት እና ጥበብ በተሞላበት መንገድ ከተሰራ አሁንም እማይቻል ነገር የለም፤ ምክንያቱም ኢህአዴግ ከሞት አፋፍ ተነስቶ፣ አንሰራርቶ ለድል የመብቃት ባህል አለውና።” ይላል። “የተገኝዉን ሰላምና እድገት የሚንድ የአመራር ዘይቤ ባስቸዃይ ይታረም!(ሜ/ጄ አበበ ተ/ሃይማኖት)” Monday, April 4, 2016 (Horn Affairs) ይላል።

ያለ ምንም ወንጀልና የሕግ አካሄድ ሳይደረግባቸው በጫካ ሕግ መሰረት “በወያኔ ጥይት ተረሽነውና በእሳት ተለብልበው” የሞቱት እና ከሞት አፋፍ ተነስተው ዘላለማዊ የሕሊና እና የአካል ጉዳት ያተረፉት” ወገኖቻችን ገራፊዎቻቸውና ገዳዮቻቸውን ሕግ ፊት አቁመው ሊጠይቁ አልተፈቀደላቸውም። ወያኔ በሰው ደም አንሰራርቶ “ለድል” ቢበቃም፤ ዛሬ እንዳያንሰራሩ ቃላቸው የታፈኑ በሺዎች የሚቆጠሩ ግፉኣን ዘመዶቻችንና ዜጎቻችን አንድ ቀን እነ አበበ ተ/ሃይማኖትና በመቶ የሚቆጠሩ የወያኔ ወንጀለኞች ለፍርድ ይቀርባሉ። አለማፈሩ ደግሞ አዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ሕግ ያስተምራል ሲሉኝ፤ ከመገረም አልፎ ብስጨዕትና ቁጭት ነው ያሳደረብኝ።  የዚህ ሕዝብ ነብስ እንዴት መቀለጃ ሆኖ እስከዛሬ ድረስ ያለ አንዳቸውም ተጠያቂነት ሊዘልቁና ሊንደላቀቁ አንደቻሉ ሳስበው እጅግ፤እጅግ፤እጅግ ይገርመኛል።

ጥፋቱ ወንጀለኞቹ ሳይሆኑ፤ ተማርን ብለው የሕግ ዲግሪ ሰቅለው እነዚህ ወንጀለኞች በየዓለማቱና በየከፍተኛ የትምህርት ተቋማት እየተዘዋወሩ ሲማሩና ሲንሸራሸሩ፤ የሕግ ምሁራኖቻችን በየሳምነቱ ስለ መብት መጣስ በየኢንተርኔቱ ከመለቅለቅ ባሻገር አንድም ፍሬ እስካሁን ሊያሳዩን አልቻሉም።…የሰውን ለጅ በእሳት እያቃጠሉ ሲመረምሩና ሲደበድቡ የነበሩ የኢትዮጵያ አውሬዎች; ስለ የሰው ልጅ መብትና ስለ ባሕር ወደባችን መከበር ሊያስተምሩን ሲፈቀድላቸው (ይግረም ደግሞ ያውም አንዳንድ ጸፋቸው በተቃዋሚ ድረገጽ ላይ ሲለጠፍላቸው) የሕግ ምሁራኖቻችን በፍርሃት ጀርባቸውን ሰጥተው አይተው እዳላይዋቸው እያለፏቸው ነው። ጠበቃ ያጣ ሕዝብ!

አመሰግናለሁ።

ጌታቸው ረዳ (የኢትጵያን ድረገጽ አዘጋጅ/ Google it at Ethiopian Semay) getachre@aol.com

ከጋዜጠኛ አምበርብር ምትኩ (ኢትዮጵያ)

“ወንጀለኛ” ተብለው በፖሊስና በሥውር የወያኔው ጉጅሌ የደኅንነት ሰዎች ከያሉበት እየታፈሱና ዛቻንና መስፈራርቾን ፈርተው ከተደበቁበት እየተለቀሙ የሚታሰሩ ኢትዮጵያውያን ወገኖች በተለይም ዐማሮች ካለፉት 25 ዓመታት ወዲህ እየደረሰባቸው የሚገኘው ኢ-ሰብኣዊና ኢ-ሞራላዊ ስቃይና እንግልት ያማረረው “ደጀን ለወገን” የተሰኘ አንድ የበጎ አድራጎት ድርጅት ያዘጋጀው አንድ ሥልጠና በአሁኑ ሰዓት በግዮን ሆቴል እየተካሄደ መሆኑ ተዘገበ፡፡ “ወያኔ ትግሬዎችን ከእንስሳነት ወደ ሰብኣዊ ፍጡርነት ለመለወጥ የተዘጋጀ የአንድ ቀን ኮንፍራንስ(ኮንፈረንስ!)” በሚል የተዘጋጀው ይህ ሥልጠና ከሰሜን ኮሪያና ከሩዋንዳ እንዲሁም ከዩጋንዳ በተመረጡ ከፍተኛ የሰብኣዊ መብት አያያዝ ምሁራን እንደሚሰጥ በሥፍራው የተገኘው ስሙን መናገር ያልፈለገ እኛ ግን የማንደብቅለት ጋዜጠኛ ወኪላችን ገልጾአል፡፡ ዝርዝሩን እንደደረሰን የምናቀርብ መሆናችንን በአክብሮት እንገልጻለን፡፡ 

እንዲያውም አሁን ደረሰን፡፡

እሺ – ጋዜጠኛ ጓንጉል እርገጤ እንደምን አረፈድክ፤ እስኪ የሥልጠናውን ጭብጥ ለአድማጮቻችንና ለአንባቢዎቻችን አስረግጠህ አብራራልን …

ጥሩ፤ እንደምን አረፈድክ አምበርብር፤ ሥልጠናው ያው እንደሰማኸው ባገራችን ያለው ሰብኣዊ መብት ሁኔታ በተለይም የእስረኞች አያያዝ እጅግ አሳሳቢ ሆኖ በመገኘቱ አንተም በመክፈቻ ዜናህ እንደገለጽከው “ደጀን ለወገን” የተሰኘው ድርጅት ከዋልታና ከሪፖርተር ጋዜጣ ጋር በቅንጅት በመተባበር ያዘጋጁት ነው፡፡ የዚህ ስብሰባ ተካፋዮች በሚታወቁም በማይታወቁም እንደአሸን በፈሉ የሕወሓት እስር ቤቶችና ባዶ አሥራ አንዶች ማለትም ባዶ ስድስቶች እንዲሁም ሀገሪቱን እንደግል አንጡራ ሀብት በሚቆጥሩ የትግሬ ወያኔው የግል መኖሪያ ቤቶች ሣይቀር እንደበግ ታጉረው የሚሰቃዩ ወገኖችን ለመታደግ ይቻል ዘንድ መርማሪ ተብየዎቹ ጨካኝ ትግሬዎችና ለሆዳቸው ያደሩ በጣት የሚቆጠሩ ሌሎች ደናቁርት ዜጎች እንዴት እስረኞችን መመርመር እንዳለባቸው ለማስተማር ነው – በዐረፍተ ነገሩ መርዘም አድማጮችህን ይቅርታ ጠይቅልኝ፤ ነገር ይንዘላዘልብኛልና ነው፡፡ ባጭሩ ይህን ይመስላል የሥልጠናው ዓላማ – አምበርብር፡፡

አሃ፣ ደህና፡፡ አሁን ታዲያ ሥልጠናው ተጀምሯል? እስኪ ከሚሰጠው ሥልጠና ለተከታታዮቻችን በመጠኑም ቢሆን አካፍልልን፡፡

ምን ገዶኝ ወንድማለም፤ በአሁኑ ሰዓት እየተናገሩ ያሉት ከሩዋንዳ የመጡት አሠልጣኝ ናቸው …. በቀጥታ ላሰማህ መሰለኝ፡፡

ጥሩ፣ አሰማን፣ ካስጀመርክልን ከዚሁ ከስቱዲዮ እያስተረጎምን ላድማጮጫችን በቀጥታ እንለቀዋለን፡፡

… Crime investigation is not an easy task, you see, …ወንጀል ምርመራ ቀላል ሥራ አይደለም፡፡ በኔ ሀገር ያለው ችግር በናንተም ሀገር በስፋት ጎልቶ እንደሚታይ ጥናቶችና ነባራዊው የዜጎች ሕይወት ይመሰክራሉ፡፡ የወንጀል ምርመራ እንዲሁ በደም ፍላት ወይም የጎሣህን ብቸኛ ጥቅም ለማስከበር ብለህ ዘው የምትልበት የከተማ አውቶቡስ አይደለም፡፡ መማርን ይጠይቃል፡፡ ትግስትንና ጥበብን ይጠይቃል፡፡ ዘረኝነትንና አድልዖን አይፈልግም፤ የተሟላ ስብዕና እንጂ የተንሸዋረረ የጎጠኝነት ደዌ ሊያጠቃህ አይገባም፡፡ የማይም ሥራ አይደለም፡፡ በኛም ሀገር ይህ ችግር በጣም ይስተዋላል፡፡ ያው ሞቶም እንዳልሞተ የምትቆጥሩት ጠ/ሚኒስትራችሁ I think his ghost is vividly visible in his zombie, aka, Desalegn TPLFmaria or Hailemariam, whatsoever, መለስና የኛው ገገሜ ጓደኛሞችና ስለዘር አንስተው የማይጠግቡ ነበሩ፤ ግን በሞት ተቀዳደሙ፡፡ እኔ ሀገር … ዌል ስለኔ ሀገር ልተወውና ወደናንተ መግባት ይኖርብኛል፡፡ Because that is not my business now.

አዎ፣ የናንተ ሀገር ችግር ከኛም ሆነ ከሌሎች ሀገሮች ችግር ይብሳል፡፡ ለመናገርም የሚከብድ ነው፡፡ በመጀመሪያ ደረጃ ሰው ወንጀል ሲሰራ እንጂ ገና ለገና የአንድ ዘር አባል ስለሆነ እኛን ሊቃወም ይችላል ተብሎ ቁጥጥርና ክትትል ሊደረግበት እንዲሁም ባልተረጋገጠ መረጃ ካለ ፍርድ ቤት ትዛዝ ሊታሰርና በሀሰትና በተጭበረበረ ማስረጃ ሊፈረድበት አይገባም፤ ይህ ትልቅ ስህተት ብቻ ሣይሆን የፍትህን ፍትሃዊነት የሚያስጠብቅ ዓለም አቀፍ ኃይል ቢኖር ኖሮ በወንጀለኝነት አስፈርዶ ዕድሜ ይፍታህ የሚያወርድ ከፍተኛ ወንጀል ነው፤ የፍትህን ዐይን እንደመደንቆል የከፋ ወንጀል ደግሞ በዓለም ላይ የለም፤ ፍትህን እየረጋገጡ ስለፍትህ መጥፋት ወይም ስለፍትህ መዛባት የሚደሰኩሩ ሰዎችን ስሰማ ወንጀል ይሆንብኛል እንጂ እነቃቸው እነቃቸው ይለኛል፡፡ የሆኖ ሆኖ ግን  በአይሲሳዊ የሰላ ሠይፍ የፍትህን አንገት የምትቀሉ እናንት የወያኔን የከሸፈ የፍትህ ሥርዓት አገልጋይ የባንዳ ልጆች ኢትዮጵያን ለማጥፋት ቃል የገቡ ኃይሎች የጀርባ ድጋፍ ስላላችሁ በዚህች ሀገር ላይ የምትፈጽሙት ደባና ወንጀል ሁሉ እንደጽድቅ እየተቆጠረላችሁ እንዲያውም ያራንና ቻይናን በመሰሉ የዕብድ ገላጋዮች ስትሸለሙ አይተናል፡፡ ወንጀለኛና ወንጀለኛ እንደሚደጋገፉ የታወቀ ነው – ግም ለግም ተያይዞ እንደሚያዘግም፡፡ እናንተ የትግሬ ዘር የሆናችሁ የቲፒኤልኤፍ ሰዎች በሩቅ እንደሰማሁት ቀርቤ ሳያችሁ በአካል ሰው ትመስላላቸሁ እንጂ እንደእውነቱ ግን የለየላችሁ ከይሲዎች ናችሁ፡፡ በደረታችሁ አትሳቡም እንጂ እባቦች ናችሁ – You are real snakes, the anaconda one, you know. ዐይናችሁ የሚያይ ጆሯችሁም የሚሰማ ትመስላላችሁ እንጂ ሁለመናችሁ ደንቆሮ ነው፡፡ ለሆዳችሁ ስትሉ የምታደርጉት ነገር በዓለም ቢሰማ ሰው ሆኖ የመፈጠርን መልካም አጋጣሚ ታስረግማላችሁ፡፡ የሚገርመው ይህ ሁሉ ጀሌ በአንድ አስቦ፣ በአንድ አቅዶ ይህችን ሀገርና ይህን ቅን ሕዝብ ለማጥፋት መነሣቱ ነው፡፡ ይህ የታሪክ ምፀት ዕልባት ሲያገኝ የምትሸፈኑበት የሀፍረት ቡልኮ ይታየኛል፤ ከብረት የሚሠራና ለሺዎች ዓመታት የማይገፈፍ የሀፍረት ሸማ፡፡

ተመልከቱ – አንድን ንጹሕ ሰው አስራችሁ ስታበቁ ማስረጃ ለመፈብረክ ቤተ ሙከራችሁ ውስጥ ተጎልታችሁ ታድራላችሁ – ምናልባትም ብዙ ከምትከፍሏቸው የውጭ አማካሪዎቻችሁ ጋር፡፡ ብቻችሁንማ መቼም እንዲህ ዓይነት ችሎታና ብቃት ሊኖራችሁ ፈጽሞ አይችልም፡፡ ስትፈልጉ ማስረጃም ሳያስፈልጋችሁ ገድላችሁ ለጅብ ራት በጫካ ውስጥ ትጥላላችሁ፡፡ ያ ደግ ነው፡፡ ገድሎ መጣል ለሟቹ ግሩም ዕድል ነው፡፡ በቁም የምትገድሉበት ዘዴያችሁ ግን ፈጣሪን ቀርቶ የባሕርይ አባታችሁን ሰይጣንን ጭምር ሳያሳዝን የሚቀር አይመስልም – ከመምህሩ ደቀ ዝሙሩ እንዲሉ የናንተ ዕኩይነት በክብደቱ የሰይጣንን ዕኩይነት ወደጽድቅነት የሚለውጥ ከመሆኑ የተነሣ ክፋታችሁ የአባታችሁን ዕጥፍ ድርብ የሚያስከነዳ ሆኗል ይባላልና በዚህ ልትኮሩ ይገባችኋል፡፡ እንዴት የሴት ልጅ ጡት በስለት ይተለተላል፣ ራሱን መቻል አነሰውና እንዴት ወንድ ልጅ ብልት ላይ ከባድ ዕቃ ይንጠለጠላል? ከዚህ የምታገኙት እርካታ በውነቱ ምንድነው? አእምሯችሁን ምን ወረሰው?  እንዴት ጥፍር በጉጠት ይነቀላል? እንዴት ሰው በፈላ ዘይት ይጠበሳል? እንዴት ሰው ከዐይነ ምድርና ከሽንት ጋር ተለውሶ ይውላል/ያድራል? የአውሮፓን እስረኞች እስኪ ተመልከቱ፡፡ እንዴት ሰው ከውሻ በታች ይታያል? እንዴት ሰው በምግብ ይቀጣል?  እንዴት ሰው ህክምና ተከልክሎ እንዲሞት ይደረጋል?  እንዴት ሴትንም ወንድንም እስረኞች አስገድዶ የሚደፍርና ኤች አይቪ የሚያሲይዝ “መርማሪ”ና ገራፊ ይመደባል? ምን ብትከፉ እንዴት ይህን የመሰለ ነውር በሰብኣዊ ፍጡር ላይ ትፈጽማላችሁ? ሃይማኖት ባይኖራችሁ እንኳን ኅሊናችሁን ምን በላው? ለምግብ የተፈቀዱ እንስሳትን እንኳን ሲያርዱ የልመና ጩኸታቸውንና ርህራሄ ፈላጊ ዐይኖቻቸውን ላለማየት ሲሉ ጆሯቸውን የሚጠቀጥቁና ዐይናቸውን የሚጨፍኑ ባራኪዎች አሉ፡፡ የናንተ ጭካኔ ግን የዘረኝነት በሽታችሁ ናላችሁ ላይ ወጥቶ አቅል ስላሳጣችሁና ስላሳበዳችሁ ይህንን ግፍ በወገኖቻችሁ ላይ ትፈጽሙባቸዋላችሁ፡፡ ይህንን ግፍና በደል ትታችሁ በተገቢው መንገድ ካልተጓዛችሁ ዶክተር ቷንችራ ጎንቸራ ምን አለ በሉ በቁማችሁ መቅ ትወርዳላችሁ፡፡ “ግፍ ሠሪዋን ታከብራለች” እንላለን በኛ በሩዋንዳውያን ብሂል፡፡ ስለዚህ የጃችሁን ማግኘታችሁ የማይቀር መሆኑን ተረዱ፡፡ ደንቆሮዎች!…

በጣም ጥሩ … ሌላ አሰልጣኝ ሲጀምር ደግሞ ትልክልኛለህ፡፡

ይሁን፡፡ እስከዚያው ግን አንዲት ግጥም ባቀርብስ?

አይ፣ ቆይማ ለግጥም የሚሆን ጊዜ አሁን የለንም፡፡ ይልቁንስ አንድ የአዲስ አበባ ነዋሪ በዚህ ከፍ ሲል በተጠቀሰው ጉዳይ ላይ የሚናገሩት እንዳለ የእጅ ምልክት እያየሁ ነውና ወደዚያ ማለፌ ነው፡፡

እሺ ይቀጥሉ አባቴ፡፡

እግዜር ይስጥህ ልጄ፡፡ ወንጀለኛነት ዛሬ አልተጀመረም፡፡ መታሰርም ዛሬ አልተጀመረም፡፡ በጃንሆይ ዘበንም እንዲህ ያለ ነገር ነበር፡፡ ነገር ግን የዚያን ጊዜዎቹ መርማሪዎችና የፀጥታው መሥሪያ ቤት ባልደረቦች እንደዛሬዎቹ ከዲያብሎስ መንደር አልነበረም የሚመጡት፤ እንደኛው ሰዎች ነበሩ፤ ከኛው መሀል ነው የሚወጡት፡፡ ነሽጧቸው ቢገርፉ እንኳ በአግባቡ ነው፡፡ የሚመረምሩትን ሰው እንደሰው የሚቆጥሩ፣ ፈሪሃ እግዚአብሔር ያላቸው፣ ለወገንና ለሀገር የሚያስቡና የሚቆረቆሩ ነበሩ፡፡ እነዚህ ግን ጭልጥ ያሉ ዘረኞች ሆኑና ሰውን እንደዕቃ ነው የሚያዩት – ኧረ ከዕቃም በታች፡፡ ሲገርፉት የሚሞትን ሰው በእግራቸው እያዳፉ ከምርመራ ክፍል የሚያወጡ፣ እስር ቤትን የሬሣ ክፍል የሚያደርጉ ከየት እንደመጡ የማይታወቁ ወፍ ዘራሾች – ወፍ አራሾች እንጂ ልጄ – አዎ አራሙቻዎችም ናቸው፡፡ ኢትዮጵያ በነዚህ አጋንንት እጅ እንዴት እንደገባች ሳስበው ሁሌ ይገርመኛል፡፡ ሥልጠናው ትክክል ነው ልጄ፡፡ ግን ችግሩ ደማቸውና መቅኒያቸውም ድረስ የገባና ኅሊናቸውን ያሳወረባቸው በተለይ ደግሞ ያንድ ነገድ ስም ሲጠራ እንደዛር የሚያንዘረዝራቸው የዘር ጥላቻ ስላለባቸው በሥልጠና ቀርቶ በመቶ ዓመት የጠበል መረጨትም አይፈወሱም፤ ይሄ ዐማራ የሚሉት ጉድ ምን እንዳደረጋቸው አላውቅም ሞቶም ያቃዣቸዋል – እነሱ እንደሚሉት ሞቶ ከሆነ ማለቴ ነው- “ዐማራና ኦርቶዶክስን አርቀን ቀብረናቸዋል” እያለ የጦር ሹሙ ሁሌ አፉን ይከፍትባቸዋል – የዐማራውን መቀበር በውል አላወቅሁም ልጄ የኦርቶዶክሱን ግን በደንብ ታዝቤያለሁ፤ እውነታቸውን ነው አሳምረው ቀብረውታል፡፡ ለማንኛውም ድከሙ ቢላቸው ነው እንጂ ያሰጋናል ብለው የሚይዙትን ሰው በአግባቡ ቢመረምሩማ ምን ነበረበት? ዝም ብሎ ማሰርና ሳያሰቃዩ መግደልም እኮ ከርህራሄ ይቆጠራል ልጄ፡፡…

በአግባቡ ሲሉ አባታችን…

ኧኸ… ምን ይላል ይሄ ልጅ፤ በአግባቡ ማለት አይገባህም?  ባግባቡ ማለትማ መርማሪው ስለወንጀል ምርመራ ሣይንስ የተማረ ሰው ቢሆን፣ የሥራው ልምድ፣ ችሎታና ልክ እንደዚህ እንደዛሬው ዓይነት ሥልጠና ቢኖረው፣ በዘረኝነት ልክፍት አብዶና ሰክሮ አዶ ከብሬ ባያጎራ፣ ጡንቻና ጥላቻ ብቻ ለምርመራ እንደማይበቁ የሚያውቅ ሰብኣዊ ፍጡር ቢመደብ ይህ ሁሉ ግፍና በደል ባልተፈጸመ ነበር፡፡ አሁን እኮ መርማሪ ለመሆን ከትግሬም ጨካኙ ትግሬ ከባላገር እየተመረጠ ይመጣና እንደቴፕ ክር አለቆቹ የሞሉትን የጥላቻ ክርፋት እንዳለ በታሳሪዎች ላይ እየተፋ ሲያሰቃያቸው ነው የሚውልና የሚያድር፤ ከግርፋቱ ደግሞ የአነጋገራቸው ግማቱ፡፡ እንዴ፣ ምርመራ እኮ ጥበብ ነው፡፡ ምርመራ እኮ ሙያ ነው፡፡ መርማሪ ከተመርማሪ የበለጠ ዕውቀትና ችሎታ ሊኖረው ይገባል፡፡ አንድ ባላገር ዱለኛ እንዴት አድርጎ ነው ከርሱ የበለጠ የተማረን ሰው ሊመረምር የሚቃጣው – ለዚያውም በዘረኝነት ልምሻ ተኮድኩዶ ሲናገሩት የማያናግር፣ በቋንቋና አስተሳሰብ ክፉኛ የደኸዬና በማይምነት መዶሻ የተቀጠቀጠ ድውይ?  እነዚህ ወያኔ ትግሬዎች እኮ ከጥላቻቸው ጎን ለጎን ደንቆሮ ማይም መሆናቸውም እኮ ነው ለዚህ ዓይነቱ ስም የለሽ የምርመራ ጣጣ የዳረጋቸው፡፡ ጥሩ ጠላት ስጠኝ ብሎ መጸለይም ለካንስ ብልህት ነው! ጀግና አሸናፊ ስጠኝ፣ ፈጣሪን የሚፈራ ባላንጣ ስጠኝ ማለትም ለካንስ ትልቅ ነገር ነው፡፡ እነዚህ ጅቦች ምናቸውም ሳያምር መጨረሻቸው ደረሰ፡፡ እነሱን የሚጥላቸው ሌላ እንዳይመስልህ፡፤ ያፈሰሱት ደም፣ የከሰከሱት የንጹሓን አጥንት፣ በወንጀል ምርመራ ስም የፈጸሙት ምድርና ሰማይ ሊሸከሙት የማይችሉት ወራዳ ተግባርና ሕዝብና አገር ላይ ለዘመናት ያደረሱት ግፍና በደል እንደጎርፍ ሆኖ ነው ጠራርጎ የሚወስዳቸው፡፡ ይህንን ጎርፍ እንኳንስ እነዚህ ደናቁርት ትግሬዎች አባታቸው ዲያብሎስም ሊያስተጓጉለው ወይም ሊያስቀረው አይችልም፡፡ ይህን ጎርፍ አንዳችም ምድራዊ ኃይል ከመሆን ሊያግደው አይችልም፡፡ ቋቱን ሞልተውት መፍሰስ ከጀመረ ሰንብቷል፡፡ ሞት ሲዘገይ የቀረ ይመስላል እንዲሉ ሆኖ ነው ልጄ፡፡…

አፈዘዙኝ እኮ እኚህ አባት፡፡ እውነታቸውን ነው፡፡

ሄሎ እርገጤ – አሁን ሥልጠናው እምን ደረጃ ላይ ደርሷል?

እያለቀ ነው – በአሁኑ ሰዓት አንድ የዐማራ  – ጎሣ ነው ነገድ የሚሉት እኔንም ግራ አጋቡኝ እኮ  – አዎ እርሱ እየተናገረ ነው፡፡ ከርሱ ቀድሞ ግን አንድ ትግርኛ ተናጋሪ ሰው ድንግት ብድግ ብሎ በመቆም የመድረክ መሪውንም ሳያስፈቅድ የጥላሁን ገሠሠን ዘፈን “ወድጄ እኮ አይደልም፤ አይደለም” የሚለውን የዱሮ ዘፈን በልዩ ቅላጼ በማቀንቀን ሠልጣኞችንና ባይገባቸውም አሠልጣኞቹን አዝናንቷል፡፡

እስኪ ዐማራው ሰውዬ እንዲቀጥል አድርግልኝ…

እኔ በነዚህ ሰዎች ተመረመርኩ ሳይሆን ፍዳየን ቆጠርኩ ነው የምለው፡፡ በቀ.ኃ.ሥም በደርግም ተመርምሬያለሁ – ጣቢያ ተወስጄ፡፡ ያኔ እንደዚህ ያለ የዐረመኔ ተግባር አልነበረም፡፡ በተለይ በጃንሆይ ጊዜ መርማሪዎቹ ሥልጡናን ነበሩ፡፡ ቢሯቸው ይወስዱሃል፤ ከረሜላውን እንደነጠቁት ሕጻን አኩርፈው አይጠብቁህም፡፡ እያሳሳቁ፣ እያዝናኑ፣ ምርመራውን ከመጀመራቸው በፊት በሌሎች አዝናኝና ስሜት የማይነኩ ቀልድና ጨዋታዎች እያበረታቱ ሳታውቀው ወደምርመራው ያስገቡሃል፤ በዚያን ደግ ዘመን ደግሞ ዘረኝነት ከጥቂት ቀልዳቀልዶች ባለፈ ጭራሽ የለም፡፡ በተማሩት ቴክኒክ ብቻ አስለፍልፈው ያገኙብሃል ወይም በሌሎች መረጃዎች ያስፈርዱብሃል፡፡ የመረጃ ምንጭ በግድ ተጠርጣሪው ብቻ ሊሆን አይገባም፡፡ የሠራውን ከካደ መብቱ ነው – ይካድ፡፡ መርማሪ ማድረግ ያለበት ግን ሌሎች መረጃዎችንና ማስረጃዎችን አጠናክሮ መቀጠልና ማስበየን ነው፡፡ በመጀመሪያ ነገር አንድ ሰው ተገድዶ የሚሰጠው ቃል ውድቅ ነው፤ ይህ የሚሆነው ርግጥ ነው በዐይን ጥቅሻ በሚታዘዝ አሽከር ፍርድ ቤት ሳይሆን የፍትህ ነፃነት በሚከበርበት ሀገር ነው፡፡ በወያኔ ኢትዮጵያ እኮ የከፍተኛ ፍርድ ቤት የመሃል ዳኛ ትግሬ መሆኑ በጀው እንጂ ሌላ ቢሆን የነስብሃት ነጋንና የነሣሞራ የሎስን ቤት በትርፍ ጊዜው እንዲያጸዳ ሊታዘዝ ይችል ነበር – እዚህ ሀገር የሚታየው ቀልድ እኮ እኮ በልቦለድ ዓለምም የሚቀበሉት ዓይነት አይደለም እኮ – ይህ ታሪክ ተጽፎ ቀጣዩ ትውልድ ሲያነበው እንዴት እንደሚያምነን አላውቅም፤ አሁን እኛው ልናምነው የተቸገርንበትን ዕፁብ ድንቅ ትግሬያዊ የሀገር ውድመት ታሪክ ጭራሻ ያላየና ያልሰማው የነገው ትውልድ ባያምነው አይፈርድበትም፡፡ እነሱ በቁም ሞተው ሀገሪቱንም በቁሟ ገደሏት፡፡ ይህ ሁሉ የፍትህ መጓደል የመጣው ወያኔዎች ሁሉንም ነገር ጨምደው ስለያዙት እኮ ነው – የቋሩት ጥላቻና የገቡበት የጥቅም ባሕር አሳውረዋቸዋል፡፡

ከአሁን በኋላ ግን እናንት የታሪክ ሀደራ የወደቀባችሁ ትግሬ ገራፊዎችና “ወንጀል መርማሪዎች” ከዚህ ሥልጠና ተምራችሁ ሀገራችንን እንድታኮሯት እንጠብቃለን፡፡ በጡንቻ አታስቡ፤ ከያዛችሁት ክላሽን የምትሻሉ የሰው ዘር መሆናችሁን ለማረጋገጥ አስተሳሰባችሁንና በጎሠኝነት የበከተ ማንነታችሁን አፍርሳችሁ ከእንደገና ልትፈጠሩ ይገባችኋል፡፡ እንደተሳቀባችሁ እኛም እንደተሳቀቅንባችሁና እንዳፈርንባችሁ 25 ዓመታትን ዘለቅን – ድፍን 25 ዓመታት ከአምስት ቀናት፡፡ ይህ ዕድሜ ላደለው ሰው ብዙ ነገር መማሪያ ነው፤ ሁሉ ነገር ብርቁ እንደሆነ ላረጀው የወያኔ ትግሬ ግን መደንቆሪያ ሆኖ አሁንም የባሱ ደናቁርት እንደሆኑ አሉ፡፡ ኢትዮጵያ እናንተን ትውለድ? እርግጥ ነው በሌላ በኩል የሀገራችንን መፃዒ ሁኔታ ስናማትር መንጋቱ የማይቀር መሆኑ ግልጽ ነው፡፡ ሀገራችን በታሪክ ስታፍርባችሁ የምትኖር መሆኗ ግን አሳዛኝ ነው፤ አሳዛኝነቱም ለኛ ለኢትዮጵያውን ብቻ ሣይሆን ለሰው ዘር በሞላ ነው፡፡ ከመነሻው እናንተን የመሰለ ፍጡር በሰው ስም እንደሰው ሆኖ ሊፈጠር አይገባውም ነበርና፡፡ እነዚህን ጉግማንጉግ የሰንበት ፅንሶች በመፍጠሩ ምክንያት “እግዚአብሔር ተሳስቷል” የምል ግብዝ አለመሆኔን ሳስበው ደግሞ በጣም ደስ ይለኛል ልጄ፡፡ እባክህን በባዶው አታስለፍልፈኝ – ወይ ዋንጫ ቢጤ አላስጨበጥከኝ፡፡ ሁሉን ቢናገሩት ሆድ ባዶ ይቀራል ነው፡፡….ለሆዴ ትንሽ ላስቀርለት፣ ቻው ደህና እደር፡፡

አድማጮቻችንና ተከታታዮቻችን የዕለቱን ዜና እዚህ ላይ አበቃን፡፡ በያላችሁበት  ደህና ዋሉ ወይም አምሹ፡፡

ግንቦት ፳፭(ሃያ አምስት) ቀን ፳፻፰ ዓ/ም ኢሳት ዜና :- የኢትዮጵያ መከላከያ ከፍተኛ የሰራዊት አዛዦች በአዲስ አበባ ዘመናዊ የንግድ እና የመኖሪያ ቤቶችን በሚሊዮኖች የሚቆጠር ገንዘብ እያወጡ መገንባታቸውን የሚያሳዩ ፎቶዎችና ቪዲዮዎች በኢሳት ሲለቀቁ ቆይተዋል። በአሁኑ ሰአት በአዲስ አበባ እና በክልል ከተሞች የሚገነቡ ዋና ዋና የሚባሉ የህንጻ ግንባታዎች በህወሃት የፖለቲካ መሪዎች፣ በህወሃት ነባር ታጋይና አሁን ከፍተኛ የጦር ኣዛዦች በሆኑ ግልሰቦች እንዲሁም ከእነርሱ ጋር በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገድ የጥቅም ቁርኝት የፈጠሩ “ባለሃብቶች” የተያዘ ነው። በዚህ ረገድ የአገሪቱን የመከላከያ ሰራዊት የሚመሩት እና ከአቶ መለስ ዜናዊ ሞት በሁዋላ ከፍተኛውን ስልጣን በመያዝ አገሪቱን የሚመሩት ጄ/ል ሳሞራ የኑስ በባለቤታቸው አማካኝነት ከፍተኛ የሆነ የኢኮኖሚ ግዛት እየመሰረቱ ነው።

ግንቦት 20 እና 21 ቀን 2008 ዓ.ም. ጠቅላላ ጉባዔውን ያካሄደው የመላው ኢትዮጵያ አንድነት ድርጅት (መኢአድ)፣ ዶ/ር በዛብህ ደምሴን ፕሬዚዳንት አድርጐ መምረጡን አስታወቀ፡፡

ፓርቲው ይህን ያስታወቀው ማክሰኞ ግንቦት 23 ቀን 2008 ዓ.ም. ቴዎድሮስ አደባባይ አካባቢ በሚገኘው ዋና ጽሕፈት ቤቱ በሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ ነው፡፡ መግለጫውን የሰጡት ደግሞ አዲስ የተመረጡት የፓርቲው ፕሬዚዳንትና ሌሎች የፓርቲው አመራር አባላት ናቸው፡፡

በዚህም መሠረት የፓርቲው ጠቅላላ ጉባዔ ዶ/ር በዛብህ ደምሴን ፕሬዚዳንት፣ አቶ አሰፋ ሀብተ ወልድን ተቀዳሚ ምክትል ፕሬዚዳንት፣ አቶ ሙሉጌታ አበበን ምክትል ፕሬዚዳንት እንዲሁም አቶ አዳነ ጥላሁንን ደግሞ ዋና ጸሐፊ አድርጐ መምረጡን አስታውቋል፡፡

የቀድሞው ፕሬዚዳንት አቶ አበባው መሐሪ ከአሁን በኋላ በፓርቲው ውስጥ የሚኖራቸውን ሥራና ተሳትፎ አስመልክቶ ከሪፖርተር ለቀረበ ጥያቄ፣ ‹‹አቶ አበባው በካቢኔ አባልነት ሊሠሩ ይችላሉ፡፡ ይህም በመሆኑ አዲሱ አመራር በሥራ አስፈጻሚ አባልነት ይዟቸዋል፤›› በማለት አቶ ሙሉጌታ ምላሽ ሰጥተዋል፡፡

በጠቅላላ ጉባዔው ምን ያህል አባላት ተገኝተው ነው ምርጫ የተከናወነው ለሚለው ጥያቄ ደግሞ፣ ‹‹የመኢአድ መሥራች ጉባዔ 600 አባላት ያሉት ሲሆን፣ የጠቅላላ ጉባዔው ምልአተ ጉባዔ ደግሞ 301 እና ከዚያ በላይ አባላት ሲገኙ ነው፡፡ በዚህም መሠረት ባለፈው ቅዳሜና እሑድ ባካሄድነው የጠቅላላ ጉባዔ ስብሰባ 320 የጠቅላላ ጉባዔው አባላት ተገኝተዋል፡፡ ይህንንም የምርጫ ቦርድ ተወካዮች ታዝበዋል፤›› በማለት አቶ ሙሉጌታ አስረድተዋል፡፡

በአዲሱ አመራር በኩል የሚታዩት በርካታ አዛውንቶች ከመሆናቸው አኳያ ፓርቲው ውስጥ ያለው የወጣቶች ተሳትፎ ምን ይመስላል? ተብለው የተጠየቁት የፓርቲው አመራሮች፣ ‹‹ብዙ ወጣት አባላት አሉን፡፡ አንድ መታወቅ ያለበት ነገር ግን ፖለቲካ በዕድሜ አይለካም፡፡ መለካት ያለበት በተግባራዊ አስተዋጽኦ ነው፡፡ አንድ ሰው ወጣት ስለሆነ አገር ይመራል ማለት አይደለም፡፡ ፖለቲካ ልምድ፣ ዕውቀትና ተያያዥ ጉዳዮች ይጠይቃል፤›› በማለት መልሰዋል፡፡

ጠቅላላ ጉባዔው አዲስ አመራር ከመምረጥ ባለፈ ከፓርቲው ጋር ከወራት በፊት እሰጥ አገባ ውስጥ ገብተው የነበሩትን የፓርቲው ተቀዳሚ ፕሬዚዳንት አቶ እንድርያስ ኤሮ እና ሌሎች አባላትን ማገዱንም እንዲሁ አስታውቋል፡፡

በዚህም መሠረት የፓርቲው ጠቅላላ ጉባዔ አቶ እንድርያስ ኤሮ፣ አቶ ወርቁ ከበደ፣ አቶ ሙሉጌታ መንገሻ፣ አቶ ብሩ ደሲስ፣ አቶ ፀጋዬ እሸቴና አቶ ይርዳው ሽፈራውን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ከፓርቲው እንዲወገዱ መወሰኑን አቶ ሙሉጌታ አስታውቀዋል፡፡

አዲስ የተመረጡት የፓርቲው ፕሬዚዳንት ዶ/ር በዛብህ ደምሴ የ72 ዓመት አዛውንት ሲሆኑ፣ ከቀድሞዋ ሶቪየት ኅብረት የማስተርስና የዶክትሬት ዲግሪያቸውን በታሪክና በኢኮኖሚክስ አግኝተዋል፡፡

በፓለቲካው ዓለም ኢሕአዴግ ኢትዮጵያን በተቆጣጠረበት የሽግግር ወቅት የኢትዮጵያ ዴሞክራሲያዊ እንቅስቃሴ ቡድን የተባለ ድርጅት በማቋቋም ተሳትፈዋል፡፡ በተጨማሪም የምርጫ 97 ክስተት በነበረው ቅንጅት ለአንድነትና ለዴሞክራሲ ፓርቲ (ቅንጅት) እንደተመሠረተ የላዕላይ ምክር ቤት አባል ነበሩ፡፡

ምንጭ – ሪፖርተር

• ፖሊስ ጋራዥ ከሸራተን ማስፋፊያ ላይ ተነሳ

የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በወቅቱ ግንባታ ያልተካሄደባቸውን 250 ይዞታዎች ካርታ በማምከን ወደ መሬት ባንክ ገቢ አደረገ፡፡

የአዲስ አበባ ከተማ መሬት ልማቶች ማኔጅመንት ቢሮ ኃላፊ አቶ ሰለሞን ኃይለ ለሪፖርተር እንደገለጹት፣ በወቅቱ ግንባታ ያላካሄዱ አልሚዎች ላይ በዘመቻ መልክ ዕርምጃ ተወስዷል፡፡ ዕርምጃው በዘመቻ ሊወሰድ የቻለው ቀደም ብሎ መወሰድ የነበረባቸው ዕርምጃዎች ባለመውሰዳቸውና ሥራውም በመከማቸቱ ነው ብለዋል፡፡

‹‹ከዚህ በኋላ ግን በወሰዱት መሬት ላይ ግንባታ በወቅቱ በማያካሂዱ አልሚዎች ላይ የሚወሰደው ዕርምጃ በዘመቻ ሳይሆን በዕለት ተዕለት ሥራ ይሆናል፤›› በማለት አቶ ሰለሞን ገልጸዋል፡፡

በአዲስ አበባ ከተማ በሁሉም ክፍላተ ከተሞች ግንባታ ሳይካሄድባቸው ለዓመታት ታጥረው የተቀመጡ ቦታዎች ይገኛሉ፡፡ አቶ ሰለሞን ታጥረው የተቀመጡ ቦታዎችን በሁለት ከፍለው አስረድተዋል፡፡ የመጀመርያው የከተማው አስተዳዳር መሬት ሙሉ በሙሉ አፅድቶ ያላስረከባቸውና በፍርድ ቤት ትዕዛዝ ዕግድ ወጥቶባቸው በሕግ ሒደት ላይ ያሉ ሲሆኑ፣ በሁለተኛ ደረጃ ደግሞ አስተዳደሩ ሙሉ በሙሉ አፅድቶ ቢያስረክብም ባለሀብቶቹ ግን ወደ ግንባታ ባለመግባታቸው ታጥረው የተቀመጡ ቦታዎች ናቸው፡፡

‹‹በአስተዳደሩ ችግር ወደ ግንባታ ላልገቡት አስተዳደሩ ኃላፊነት ይወስዳል፡፡ ነገር ግን በራሳቸው ችግር ወደ ግንባታ ያልገቡት ላይ ግን ዕርምጃ ይወስዳል፤›› በማለት አቶ ሰለሞን አስረድተዋል፡፡

ነገር ግን የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በይዞታ በኩል የሚወስዳቸው ዕርምጃዎች አድሏዊ መሆናቸውን ብዙዎች ይናገራሉ፡፡ አስተዳደሩ በዝቅተኛ ማኅበረሰብ ይዞታዎች ላይ ጠንካራ ክንዱን ሲያሳርፍ፣ ከፍተኛ ገቢ ባለው ማኅበረሰብ ላይ ግን ተመሳሳይ ውሳኔ እንደሚያሳልፍ በርካቶች ይተቻሉ፡፡

ለዚህ የሚያቀርቡት ምክንያት በሚድሮክ የተያዙ ደረጃ አንድ ቦታ ላይ የሚገኙ መሬቶች እስከ 18 ዓመት ድረስ ታጥረው መቀመጣቸውን ነው፡፡ በተለይ ፒያሳ ማዘጋጃ ቤት ፊት ለፊት፣ አራት ኪሎ (ፊት በር) ቤተ መንግሥት ፊት ለፊት፣ ካዛንቺስ ኢንተርኮንቲኔንታል ሆቴል ጎን፣ ሜክሲኮ ዋቢ ሸበሌ ሆቴል ጎንና በተለያዩ ቦታዎች የሚገኙ 13 ቦታዎች አራት ከንቲባዎች ቢፈራረቁም ያለ ግንባታ ታጥረው መቀመጣቸው እስካሁን አነጋጋሪ ናቸው፡፡

አቶ ሰለሞን ይህን በተመለከተ ሲያብራሩ፣ ‹‹ሚድሮክ ወደ ግንባታ ያልገባባቸው በርካታ ምክንያቶች ነበሩ፡፡ በአሁኑ ወቅት የነበሩት ችግሮች በሙሉ ተፈተዋል፡፡ ሚድሮክ ከወራት በፊት የመጨረሻ ማስጠንቀቂያ ተሰጥቶታል፡፡ በተሰጠው ዕድል ተጠቅሞ ወደ ሥራ ካልገባ የሚወሰደው ዕርምጃ በቀጣይ ይታያል፤›› ብለዋል፡፡ ለሸራተን አዲስ ማስፋፊያ በአራዳና በቂርቆስ ክፍለ ከተማ 42 ሔክታር መሬት ተሰጥቷል፡፡

የሸራተን ማስፋፊያ በሆነው 42 ሔክታር መሬት ላይ የነበሩ ነባር መንደሮች ከአራት ዓመት በፊት ፈርሰዋል፡፡ ነገር ግን የፌዴራል ፖሊስ ጋራዥና ማዘዣ ጣቢያ ከቦታው ላይ ባለመነሳታቸው ሚድሮክ ወደ ሥራ መግባት እንዳልቻለ ሲገልጽ ቆይቷል፡፡

ሆኖም በአሁኑ ወቅት ፌዴራል ፖሊስ ከሥፍራው ላይ መነሳቱ ተጠቁሟል፡፡ ‹‹ፖሊስ ባለመነሳቱ ልማቱ መቆም ነበረበት? ወይስ የለበትም? የሚለው ሌላ ነገር ሆኖ፣ አልሚው ፖሊስ ካልተነሳ መሥራት አልችልም ስላለ እስኪነሳ ተጠብቋል፡፡ አሁን ግን ቦታው ሙሉ ለሙሉ ፀድቷል፤›› በማለት አቶ ሰለሞን ገልጸዋል፡፡

ምንጭ – ሪፖርተር

ዓመታዊው የኢትዮጵያውያን እግር ኳስና የባህል ፌስቲቫል በቶሮንቶ

የተሻለን ኑሮ በመፈለግ ባህር አቋርጠዉ ሳኡዲ አረቢያ ለመድረስ የሞከሩ ኢትዮጵያዉያን የመን ዉስጥ በሁቲ የሺዓ አማጺያን መታሰራቸዉን ይገልጻሉ። በህይወትና በሞት መካከል እንዳሉ የሚናገሩት ስደተኞች በየቀኑ ከመካከላቸዉ የሚሞቱ እንዳሉ ያስረዳሉ።መንግስት አልደረሰልንም፣ወገን ይድረስልን ሲሉም ይጣራሉ። ሳዲቅ አህመድ የመን እስር ቤት ድረስ ደዉሎ አናግሯቸዋል። 

የጸሐፊው ማስታዋሻ፡ ይህ ትችት “አፓርታይድ በኢትዮጵያ“ በሚል ርዕስ በተከታታይ እያወጣሁት ያለው ሶስተኛ ክፍል ሲሆን መደበኛ በሆነ መልኩ በግንኙነት መስመር በድረ ገጽ እንደሚወጣ እጠብቃለሁ፡፡

የዚህ “አፓርታይድ በኢትዮጵያ“ በሚል ርዕስ በተከታታይ የሚወጣው ትችት ሁለቱ ጥንድ ዓላማዎች የሚከተሉት ናቸው፡

1ኛ) በአሁኑ ጊዜ በህዝባዊ ወያኔ ሀርነት ትግራይ ወሮበላ የዘራፊ ቡድን ስብስብ (ዘ-ህወሀት) አድራጊ ፈጣሪነት ተመስርቶ እየተቀነቀነ ያለው አውዳሚ የፖለቲካ ስርዓት በደቡብ አፍሪካ ውስጥ የብዙሀኑ የጥቁሮች ሕዝብ የበላይ አገዛዝ ስርዓት ከመፈጠሩ በፊት በጥቂት ነጮች የዘረኝነት የበላይ አገዛዝ ከነበረው የአፓርታይድ ዘረኛ አገዛዝ ተሞክሮ ጋር አንድ ዓይነት መሆኑን ከምንም ጥርጣሬ በላይ ለማመላከት እና

2ኛ) ጥልቀት እና ስፋት ያለው ክርክር እና ውይይት በማካሄድ ከጎሳ ዘረኝነት የጸዳች አዲሲቷን ኢትዮጵያ የመገንባቱን አስፈላጊነት ለመፍጠር እንዲቻል የኢትዮጵያን የአቦ ሸማኔ ወጣት ትውልድ ተሳትፎ ከፍ ለማድረግ ነው፡፡

በዚህ “የጎሳ አፓርታይድ በኢትዮጵያ“ በሚል ርዕስ ተቀናብሮ በሚቀርበው ተከታታይ ጽሑፍ የፖለቲካ እና የሕግ ትንተና፣ የምሁራን እና የአካዳሚክ ሁኔታን ከመመርመር ባለፈ ሁኔታ በአሁኑ ጊዜ በዘ-ህወሀት አገዛዝ ስር ወድቃ በምትገኘው ኢትዮጵያ ውስጥ ያለውን የፖለቲካ፣ የማህበራዊ እና የኢኮኖሚያዊ አጠቃላይ ሁኔታ መዳሰስን ዓላማ ያደረገ ነው፡፡ በእርግጥ በዚህ ተከታታይ ጽሑፍ ዓላማ አድርጌ የተነሳሁት ለኢትዮጵያ አቦ ሸማኔው ወጣት ትውልድ ጥሩምባ በመንፋት እንዲህ የሚል ጥሪ ለማቅረብ ነው፡ “ጠንክራችሁ እንድትሰሩ እና በአዲሲቷ ኢትዮጵያ የሕግ የበላይነት እንዲሰፍን እና የጭቆና አገዛዝ ታሪክ እንዲሆን ማረጋገጥ አለባችሁ” የሚል ነው፡፡ የኢትዮጵያ የአቦ ሸማኔው ወጣት ትውልድ ለመላው የዓለም ሕዝብ 13 ወራት ሙሉ ብርሀን በምትሰጠው ሀገሩ ቀበቶውን ጠበቅ በማድረግ እና ጠንክሮ በመስራት ከተራራው ጫፍ ላይ ከተማዋን እንዲመሰርት ተማጽዕኖየን አቀርባሁ፡፡

የአፓርታይድ የጥቂት ነጮች የበላይ አገዛዝ ጥቁር ደቡብ አፍሪካውያንን ለማሸማቀቅ የጸረ ሽብር ሕጉን እንዴት ይጠቀምእንደነበር፣

ጆን ዱጋርድ “ሰብአዊ መብቶች እና የደቡብ አፍሪካ የሕግ ስርዓት“ በሚል ርዕስ እ.ኤ.አ በ1978 ባሳተሙት መጽሕፋቸው ገጽ 136 ላይ በሀገሪቱ ውስጥ ተንሰራፍቶ የሚገኘውን የጭቆና ስርዓት ለዘለቄታው ጠብቆ ለማቆየት ሲባል የሕጉን ጨቋኝነት እንዲህ በማለት ፍጹም በሆነ መልኩ አጠቃለው በመጭመቅ አቅርበውት ነበር፡

 ”ሽብርተኝነትን ለመዋጋት የተዘጋጀቢሆንም ቅሉ እ.ኤ.አ የ1967 የሽብርተኝነት ድንጋጌ እራሱ የሽብርተኝነት መሳሪያ እና የጭቆና ተምሳሌት ሆኖቀረበ፡፡“

እ.ኤ.አ በ1948 በደቡብ አፍሪካ በጥቂት ነጮች ተደርጎ የነበረው ፓርላሜንታዊ ምርጫ በለውጥ የታጀበ ነበር፡፡ አናሳዎቹ ነጮች ሁለት ምርጫዎች ተሰጥተዋቸው ነበር፡፡ ዩናይትድ ፓርቲ የዘር እኩልነት አይቀሬነትን የሚቀበል የፖለቲካ መንገድ ሰጠ (ይኽ ካልሆነ ግን የብዙሀኑ ጥቁር ሕዝብ አገዛዝ እንዲኖር) እና በጣም ጨቋኝ የሆኑ እና የጥቁር ሕዝቦችን እንቅስቃሴ የሚገድቡ ሕጎች እንዲቀነሱ የሚል የተማጽዕኖ ጥሪ አቅርቦ ነበር፡፡ የብሄራዊ ፓርቲው/National Party ደግሞ ፍጹም የሆነ የዘር መድልኦ እንዲኖር እና ጥቁር ደቡብ አፍሪካውያንን ሙሉ በሙሉ የሚያገል ስርዓት እንዲኖር መረጠ፡፡ ብሄራዊው ፓርቲ ምርጫውን አሸነፈ እና በደቡብ አፍሪካ ውስጥ ፍጹም የሆነ የጥቂት ነጮች የበላይ አገዛዝ እንዲጠናከር የአፓርታይድን ተከታታይነት  ያላቸው ሕጎች በማውጣት በስራ ላይ ማዋል ጀመረ፡፡

እ.ኤ.አ በ1950 የአፓርታይድ የጥቂት ነጮች የበላይ አገዛዝ መንግስት “እ.ኤአ. በ1950 የወጣው የኮሙኒዝም መጨቆኛ ድንጋጌ ቁጥር 44 (ከሶስት አስርት ዓመታታ በኋላ ደግሞ “የ1982 የውስጥ ደህንነት ድንጋጌ“ ተብሎ የተሰየመ እና ይህም ድንጋጌ የመንግስትን ደህንነት ከአደጋ ላይ በሚጥል ወይም ደግሞ የሕዝብ ስርዓትን  በሚያውክ በማንኛውም ዜጋ ላይ ተፈጻሚነት እንዲኖረው“) የሚያደርግ ነበር፡፡

ከአፍሪካ ብሄራዊ ኮንግረስ፣ ከደቡብ አፍሪካ የሰራተኛ ማህበር እና ከሌሎች አጋሮች ጋር ታቅፎ እ.ኤ.አ በ1921 የደቡብ አፍሪካ ኮሙኒስት ፓርቲ ተመስርቶ የዘር አድልኦን እና አፓርታይድን ተቃወመ፡፡ የኮሙኒዝም የጭቆና ድንጋጌ ማንኛውንም የፖለቲካ፣ የኢንዱስትሪ፣ የማህበራዊ ወይም ደግሞ የኢኮኖሚ ለውጥ ረብሻዎችን ወይም ስርዓተ አልበኝነትን በማስፋፋት ውትወታውን መወንጀል ጀመረ፡፡ በተግባር የጥቂት ነጮች የበላይነትን ለመተቸት ወይም ደግሞ ለመገዳደር ድፍረቱ ያለው እንደ ኮሙኒስት ተቆጥሮ ይታሰር ነበር፡፡ እ.ኤ.አ የ1963-64 የሪቮኒያ የፍርድ ቤት ሂደት የአፍሪካ ብሄራዊ ኮንግረስ መሪዎች በነበሩት በኔልሰን ማንዴላ፣ ዋልተር ሲሱሉ እና ጎቫን ኢምቤኪ ላይ የውንጀላ ክስ በመመስረት በዋናነት በዚህ ድንጋጌ መሰረት ተፈጻሚነትን አግኝቶ ነበር፡፡ ከዚህም በተጨማሪ በዚህ ድንጋጌ መሰረት በሺዎች የሚቆጠሩት ሌሎች ተራ ጥቁር ደቡብ አፍሪካውያን ጉዳያቸው በፍርድ ቤት እየቀረበ (በእንቅስቃሴዎቻቸው፣ በፖለቲካ እንቅስቃሴዎቻቸው እና በማህበሮቻቸው ላይ) ፍጹም የሆነ ክልከላ ይጣልባቸው ነበር፡፡

የአፓርታይድ አገዛዝ የሰላማዊ አመጸኞችን እና ተቃዋሚዎችን እንቅስቃሴዎች ፍጹም በሆነ መልኩ ለመቆጣጠር ሌሎች ሕጎችን ማውጣት ጀመረ፡፡ እ.ኤ.አ በ1953 የወጣው የወንጀለኛ መቅጫ ሕግ ድንጋጌ ቁጥር 8 በጨቋኝ ሕጎች እና በፖሊሲዎች ላይ ይደረጉ በነበሩት የሕዝብ ተቃውሞዎች ላይ ቀጥተኛ የሆኑ እርምጃዎችን በመውሰድ ጭቆና ማካሄዱን ጀመረ፡፡ እ.ኤ.አ በ1961 ተሻሽሎ የወጣው ጠቅላላ የሕግ ድንጋጌ ቁጥር 39 ሕገወጥ የመንግስት እስራትን በሕግ አግባብ መከላከል እንዳይቻል እና ዋስትና በማሳጣት ለ12 ቀናት የዘፈቀደ እስራትን ተግባራዊ ማድረግ ጀመረ፡፡ እ.ኤ.አ በ1963 የወጣው ጠቅላላ የሕግ ድንጋጌ ቁጥር 37 በኮሙኒስታዊ እንቅስቃሴዎች ላይ ተጠርጣሪ በሆነ በማንኛውም ዜጋ ላይ ዋስትና ለሌለው በቁጥጥር ስር የመዋል እና የእስራት ቅጣቶች ተግባራዊ እንዲሆኑ ተፈቀደ፡፡ እ.ኤ.አ በ1965 በወጣው የተሻሻለው የወንጀለኛ መቅጫ ስነስርዓት ድንጋጌ መሰረት የ180 ቀናት ዋስትና የለሽ እስራት ተግባራዊ እንዲደረግ ጸደቀ፡፡

እ.ኤ.አ የ1967 ድንጋጌ እስከሚወጣ ድረስ የደቡብ አፍሪካ አፓርታይድ መንግስት በደቡብ አፍሪካ የወሰን ድንበሮች ላይ የሽብር ጥቃቶች እየተፈጸሙ ነው በማለት ተከታታይነት ያላቸውን ጥያቄዎች ማንሳት ጀመረ፡፡

እ.ኤ.አ በ1967 የወጣው የሽብርተኝነት ድንጋጌ (የ1967 ድንጋጌ ቁጥር 83) በደቡብ አፍሪካ ከውስጥ እና ከውጭ የሚሰነዘረውን ሽብርተኝነት ለመቆጣጠር እና ለማዳከም የወጣ ሕግ ነበር፡፡ ድንጋጌው ጥቁር አፍሪካውያንን ለማሸበር ሲባል የወጣ ብቸኛ እና ጨቋኝ ሕግ ሆኖ ጸደቀ፡፡

በአሸባሪነት ሕግ ድንጋጌው መሰረት “አሸባሪ” ማለት፡

ሀ) በሬፐብሊኩ ውስጥ የሕግ ጥበቃ እንዳይኖር እና ስርዓት እንዳይጠበቅ አደጋ ለማድረስ ዓላማን አንግቦ የሚንቀሳቀስ ለሽብርተኝነት ድርጊት የሚያነሳሳ፣ ትዕዛዝ የሚሰጥ፣ ለዚህ ዓይነት እንቅስቃሴዎች እርዳታ የሚያደርግ፣ ምክር የሚለግስ፣ ለተፈጻሚነታቸው የሚያደፋፍር፣ ወንጀልን እንዲፈጽም ማንኛውንም ሰው ገዝቶ ለሽብር ማሰማራት… ወይም ደግሞ

ለ) የሕግ ጥበቃ እንዳይኖር እና ስርዓት እንዳይጠበቅ አደጋ ለማድረስ በስልጠና ላይ ተሰማርቶ የሚገኝ… ወይም፣

ሐ) ማናቸውንም ሊፈነዱ የሚችሉ ነገሮችን፣ ጥይቶችን፣ ጠብመንጃዎችን ወይም ደግሞ የጦር መሳሪያዎችን ይዞ የሚገኝ እና እንደዚህ ያሉትን ነገሮች ይዞ ላለመገኘቱ ከምንም ጥርጣሬ በላይ ለማረጋገጥ የማይችል እና ለሕጋዊ ዓላማ ብቻ ያልያዘ ማንኛውም ሰው ማለት ነው…ይላል፡፡

የሽብርተኝነት ድንጋጌ በደርዘኖች የሚቆጠሩ የሚከተሉትን የሽብርተኝነት ድርጊቶች ያካትታል፡

ሀ) ሕግን ከመጠበቅ እና ስርዓትን ከማስከበር አኳያ ጥረት በሚያደርግ ሰው ላይ ችግር የሚፈጥር እና ማንኛውንም አደጋ የሚያደርስ ማንኛውም ሰው፣

ለ) የማስፈራራት ድርጊትን በመጠቀም የእራሱን ዓላማ ተፈጻሚነት እንዲኖረው ጥረት ማድረግ፣

ሐ) ጠቅላላ የሆነ የማፈናቀል፣ ረብሻ የመፍጠር ወይም ደግሞ ስርዓተ አልበኝነት እንዲንሰራፋ ምክንያት መሆን ወይም ደግሞ እንደዚህ ያሉ ድርጊቶች እንዲስፋፉ ጥረት ማድረግ፣

መ) በማንኛውም ቦታ ማንኛውንም የኢንዱስትሪ ወይም ደግሞ የምርት ወይም የሸቀጦችን ወይም የምግብ ሸቀጦችን ስርጭት ሽባ እንዲሆኑ ሙከራ ወይም ጥረት ማድረግ፣

ሠ) በመንግስት ወይም በግዛት አስተዳደሩ ላይ ሕዝባዊ አመጽ እንዲነሳ ወይም ደግሞ የኃይል የእምቢተኝነት እርምጃ እንዲወሰድ ምክንያት መሆን ወይም የሚያበረታታ ድርጊት መፈጸም፣

ረ)  የፖለቲካ ዓላማን ለማሳካት ማንኛውንም የማህበራዊ እና የኢኮኖሚ ለውጥን ማምጣትን ጨምሮ በኃይል ወይም ደግሞ በግዳጅ ለማስፈጸም የሚያበረታታ ድርጊት መፈጸም፣

ሰ)  በሰው አካል ላይ ጉዳት ለማድረስ ምክንያት መሆን ወይም ደግሞ የማንኛውንም ሰው ደህንነት ከአደጋ ላይ  የመጣል ድርጊት መፈጸም፣

ሸ) በማንኛውም ሰው ወይም በመንግስት ላይ ከፍተኛ የሆነ የገንዘብ ብክነት እንዲደርስ ምክንያት መሆን፣

ቀ) በሬፐብሊኳ ውስጥ በሚኖሩት በነጮች እና በሌሎች ኗሪዎች ላይ የጥላቻ መንፈስ እንዲሰራጭ ምክንያት መሆን ወይም ደግሞ እንደዚህ ያሉ ሁኔታዎችን የሚያበረታታ ድርጊት መፈጸም፣

በ) በማንኛውም ቦታ በሚገኝ የመብራት፣ የኃይል፣ የነዳጅ፣ የምግብ ሸቀጥ፣ ውኃ፣ ወዘተ አቅርቦት ወይም ስርጭት ላይ ጉዳት የሚያደርስ፣ የሚያወድም፣ ወዘተ ድርጊት መፈጸም፣

ተ) በየብስ፣ በባሕር ወይም በአየር ላይ የሚደረግ በማንኛውም የትራፊክ እንቅስቃሴ ላይ ችግር የመፍጠር ወይም ደግሞ ለአደጋ የሚያጋልጥ ድርጊት፣

ቸ) በመንግስት አስተዳደራዊ ጉዳዮች ላይ ችግር የመፍጠር ድርጊት መፈጸም ከብዙዎቹ ጥቂቶች ናቸው፡፡

የድንጋጌው ክፍል 6 በሽብርተኛ ተጠርጣሪው ያለምንም ዋስትና ለ60 ቀናት (ሊታደስ ይችላል) መታሰር እንደሚችል እና ኮሚሽነሩ ተጠርጣሪ እስረኛው ለሚቀርቡለት ጥያቄዎች ሁሉ በሚሰጠው ምላሽ ርካታ አግኝቶ መፈታት እንዲችል ትዕዛዝ እስከሚሰጥ ድረስ ወይም ደግሞ በቀጣይነት ማሰሩ ምንም ዓይነት ጠቃሚ ዓላማ እስከሌለው ድረስ ወይም የተጠርጣሪው መፈታት እስከሚታዘዝ ድረስ ድንጋጌው ለፖሊስ ሙሉ እና ከጥያቄ ውስጥ የማያስገባ ስልጣን ሰጥቶታል፡፡ በሌውቴናንት ኮሎኔልነት ወይም ከዚያ በላይ ማዕረግ ያለው ፖሊስ እና አንድ ሰው አሸባሪ ነው የሚል እምነት የሚኖረው ከሆነ ያንን አሸባሪ ነው ብሎ የጠረጠረውን ሰው በቁጥጥር ስር በማዋል እንዲታሰር ትዕዛዝ ለመስጠት ይችላል፡፡ ማንኛውም ፍርድ ቤት ቢሆን በእራሱ ትዕዛዝ በእራት ላይ ያሉትን እስረኞች ለመፍታት አይችልም፡፡ ይህንን ማድረግ የሚችለው እና የመጨረሻው ስልጣን ያለው የፍትህ ሚኒስትር ብቻ ነው፡፡

ድንጋጌው ማንኛውንም የሕግ መጥሪያ ወይም ደግሞ የፍርድ ቤት የክስ ሂደት የሚያገል ሲሆን እንዲያውም ከዚህ በላይ በውንጀላ በተያዙት ተጠርጣሪዎች ላይ የመብት ጥሰት ሲፈጸምባቸው እና የማሰቃየት ድርጊትም ሲደረግባቸው ምንም ዓይነት ጣልቃ በመግባት የሚሰራው ስራ የለም፡፡ በአሸባሪነት ተጠርጥረው በተያዙ ሰዎች ላይ መረጃ እንዳይወጣ በመያዝ የታሳሪዎቹ ማንነት እና ብዛታቸው ምን ያህል እንደሆነ ለሕዝብ ላይገለጽ ይችላል፡፡ ምንም ዓይነት ተጠያቂነት በሌለበት ሁኔታ እና ተጠርጣሪዎቹ በቀላሉ እንዲሰወሩ (የእውነት እና እርቅ ኮሚሽን/Truth and Reconciliation Commission የተሰወሩትን ጥቂት ተጠርጣሪዎች ዕጣ ፈንታ ምን እንደሆነ እና የት እንደሚገኙ ፈልጎ እስከሚያገኝ ድረስ) በርካታዎቹ ታሳሪዎች በቀላሉ ተሰውረው የት እንደሚገኙ ሳይታወቅ ይቆያል፡፡

የሽብርተኝነት አዋጁ በሽብርተኝነት ከተጠረጠረ ማንኛውም ግለሰብ ወይም ድርጅት የተገኘ መረጃ በፍርድ ቤት የእምነት ቃል እንደተሰጠ የሚቆጠር መሆኑን ይፈቅዳል፡፡

ማንኛውም ሰው በቀጥታም ወይም ቀጥተኛ ባልሆነ መንገድ በሽብርተኝነት ከተጠረጠረ ሰው እርዳታ አግኝቷል ተብሎ ከተጠረጠረ በሽብርተኝነት ከተጠረጠረው ሰው ቅጣት ጋር ተመሳሳይ በሆነ መልኩ ቅጣት ይፈጸምበታል፡፡ የሽብርተኝነት ውንጀላው የትም ቦታ ይፈጸም የት ጉዳዩን የደቡብ አፍሪካ ፍርድ ቤት ወይም ደግሞ ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ሊዳኘው ይችላል፡፡

የሽብርተኝነት ድንጋጌው በማስረጃ የማረጋገጡን ሸክም ለፍርድ ቤቱ ወይም ደግሞ ለፖሊስ አልሰጠም፣ ሆኖም ግን ይህ ጉዳይ የተሰጠው ለተከላካዩ ነው፡፡ በሽብር ወንጀል የተጠረጠረ ሰው እራሱ ከሽብርተኝነት የውንጀላ ክስ ነጻ መሆኑን እስካላረጋገጠ ድረስ ድንጋጌው የሽብርተኝነት ወንጀል ጥፋተኛ እንደሆነ አድርጎ ይቆጥረዋል፡፡

ለአስርት ዓመታት ያህል የሽብርተኝነት ድንጋጌው በአፓርታይድ ፖሊሶች እና የደህንነት ኃይሎች ለእስራት፣ ለማሸማቀቂያነት፣ ለማስፈራሪያነት፣ ለማሰቃያነት እና ጥቁር የደቡብ አፍሪካ ተቃዋሚ መሪዎችን እና ድርጅቶችን ጉዳያቸው በፍርድ ቤት ቀርቦ እንዲታይ በማድረግ በስራ ላይ ከመዋሉም በላይ ተራ የሆኑ ተቃዋሚዎች እና ዜጎች፣ የሰራተኛ መሪዎች፣ የቤተክህነት ሰዎች እንዲወገዱ በማድረግ የማሳለጥ ስራ ሰርቷል፡፡ ዊኒ ማንዴላ፣ ስቴቭ ቢኮ እና ክሪል ራማፎሳ ከበርካቶች በጥቂቱ በድንጋጌው አንቀጽ 6 ንኡስ ርዕስ ስር እንዲታሰሩ ተደርገዋል፡፡

በደቡብ አፍሪካ በጥቂት ነጮች ዘረኛ የበላይ አገዛዝ በአፓርታይድ ተፈጽሞ የነበረው የሰብአዊ መብት ድፍጠጣ አስፈሪው እና አስደንጋጩ በእውነት እና እርቅ ኮሚሽን ታላላቅ ሶስት ጥራዞች ተዘጋጅቶ ተመዝግቦ ይገኛል፡፡

ዘ–ህወሀት ኢትዮጵያውያንን ለማሸበር የሚጠቀምበት የጸረ ሽብርተኝነት ሕግ፣ 

የመጀመሪያው የማያወዛግብ እውነታ፡ ዘ-ህወሀት እራሱ በዓለም አቀፍ የአሸባሪዎች የመረጃ ቋት ውስጥ ስሙ በአሸባሪነት ተመዝግቦ የሚገኝ የተረጋገጠ አሸባሪ ድርጅት ነው፡፡

ስለሆነም ምንም ይሁን ምን ዘ-ህወሀት በኢትዮጵያ እንደ መዥገር በስልጣን ኮርቻ ላይ ተጣብቆ የሚገኝ አሸባሪ ድርጅት ነው!

እንግዲህ በዓለም አቀፍ ደረጃ አሸባሪነቱ የተረጋገጠ ሽብርተኛ ድርጀት የጸረ ሽብርተኝነት ሕግ በምን ዓይነት ሁኔታ ነው ሌሎችን አሸባሪዎች በማለት ለመጥራት የሚችለው? (ይኸ ጥያቄ የብዙ ሚሊዮን ዶላሮች ጥያቄ ነው!)

ሁሉም የሽብርተኝነት ነገር ሁሉ አሁን በህይወት የሌለው የዘ-ህወሀት ወሮበላ የዘራፈ ቡድን ስብስብ መሪ በነበረው በአምባገነኑ መለስ ዜናዊ እ.ኤ.አ በ2000ዎቹ ከአምላክ የተላከ ነገር ነበር፡፡ አሸባሪነት በአፍሪካ ቀንድ ውስጥ አምባገነኑ መለስ ዜናዊ ከሰብአዊ መብት ድፍጠጣ ወንጆሎቹ እንዲላቀቅ እና ከዩናይትድ ሰቴትስ ከፍተኛ የሆነ የልመና እርጥባን ለማግኘት የሚያስችል መሳሪያ ነበር፡፡

የአፓርታይድ አገዛዝ አሸባሪነት ከጎረቤት ሀገሮች ደቡብ አፍሪካን አቋርጦ ይገባ ነበር የሚለው እ.ኤ.አ በ1967 የአሸባሪነት ድንጋጌ ከመጽደቁ በፊት እንደነበረው ሁሉ በተመሳሳይ መልኩ አምባገነኑ መለስም በሶማሊያ የጂሀዲስቶች ሽብርተኝነት የሚል የይስሙላ ምክንያት በመስጠት የጸረ ሽብርተኝነት እርምጃዎችን ሲወስድ ነበር፡፡

እ.ኤ.አ ህዳር 2006 “ጂሀዲስቶች እየመጡ ነው“ በሚል ርዕስ አዘጋጅቸው በነበረው ትችት አምባገነኑ መለስ እርሱ በሰው ልጆች ላይ በተለይም እ.ኤ.አ 2005 በኢትዮጵያ ተደረገ ተብሎ በነበረው የይስሙላ የቅርጫ ምርጫ በእርሱ ትዕዛዝ ቅጥር ነብሰ ገዳዮችን አሰማርቶ ፈጽሞት የነበረውን እልቂት የሕዝብ ትኩረት አቅጣጫ ለማስቀየስ የሶማሌን አሸባሪነት ለሽፋንነት ይጠቀም እንደነበር ሞግቸ ነበር፡፡ ሽብርተኝነትን መዋጋት በሚል ሽፋን አምባገነኑ መለስ የእራሱን ሽብርተኝነት በኢትዮጵያ ውስጥ ባለበት ሁኔታ በሶማሌ ውስጥ ሊያካሂድ የነበረውን ጦርነት እንዲህ በማለት ተቃውሜ ነበር፡

“ትልቁ የኢትዮጵያውያን ችግር ሁለቱንም ጦርነቶች በአንድ ጊዜ ለመዋጋት አይችልም፡ በዜናዊ እና በእራሱ አገዛዝ የታወጀባቸውን በፖለቲካ ጦርነት መከላከል እና በሩቁ ባለችው እና በማይታይ ጠላት በጨነገፈችው ሶማሌ ላይ ጥቃት መሰንዘር፡፡“

እ.ኤ.አ ታህሳስ 2006 በባይደዋ የሽግግር መንግስት እየተባለ የሚጠራ መንግሰት በመመስረት ለማገዝ ሲባል አምባገነኑ መለስ ሶማሌን ወረረ፡፡ መለስ በሶማሌ ላይ የከፈተውን ጦርነት እራሴን ለመከላከል ነው በማለት እንዲህ በማለት ተናግሮ ነበር፡ “የኢትዮጵያ መከላከያ ሰራዊት የሀገሪቱን ሉዓላዊነት ለመጠበቅ ሲባል ሳይወድ በግድ ወደ ጦርነት ገብቷል፡፡ ለሶማሌ እኛ መንግስት ልናቋቁምላቸው አይደለም የምንሄደው፣ ወይም ደግሞ የሶማሌን ውስጣዊ ችግር ለመሸምገል አይደለም፡፡“

እ.ኤ.አ በ2008 በሶማሌ የዩናይትድ ስቴትስን የውክልና ጦርነት ለማከናወን ቃል ገብቶ ሲንቀሳቀስ የነበረውን የመለስን የማሳመኛ ዲስኩር ውሸት እና ተራ ቅጥፈት መሆኑን አጋልጫለሁ፡፡ ሆኖም ግን አምባገነኑ መለስ እርሱ ከሌለ ዓለም አቀፍ ሽብርተኝነት ከፍተኛ የሆነ አደጋ እንደሚደቅን እና የእስልምና አክራሪነት የአፍሪካ ቀንድን እንደሚያጠፋ በመግለጽ የሸፍጠኝነት የሕዝብ ግንኙነት ስራውን ቀጠለ፡፡

አምባገነኑ መለስ እና የእርሱ ዘ-ህወሀት የሶማሌን ሕዝብ አሸብረዋል፣ እናም “አስፈሪ የሆነ ሁኔታ፡ የጦር ወንጀለኝነት እና የሶማሌ ውድመት“ በሚል ርዕስ ዓለም አቀፉ የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅት ለመናገር የሚዘገንን ኢሰብአዊ ወንጀሎች መፈጸማቸውን መዝግቦ ለዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ይፋ አድርጓል፡፡ የአምባገነኑ መለስ ሽብርተኝነትን የመደምሰስ የሶማሌ የውክልና ጦርነት ዓላማ ከሽፏል፣ እናም እ.ኤ.አ የዘ-ህወሀት ጦር እንደ አበደ ውሻ ጅራቱን በጉያው ወትፎ ሀፍረቱን ተከናንቦ ወደመጣበት ተመልሷል፡፡

እ.ኤ.አ በ2009 አምባገነኑ መለስ እና ዘ-ህወሀት በኢትዮጵያ ውስጥ የአሸባሪነት ፍርሀት አነገሱ፡፡ ማናቸውም ግለሰብ ወይም ድርጅት መለስን እና ዘ-ህወሀትን የሚተች፣ የሚቃወም፣ የማይስማማ መሆኑን ወይም ደግሞ ሰላማዊ አመጽ የሚያደርግ ከሆነ “አሸባሪ” ተብሎ ይፈረጃል!

ዘ-ህወሀት “የጸረ ሽብር አዋጅ ቁጥር 652/2009“ እየተባለ የሚጠራውን አምባገነናዊ መግለጫ (አሁን በህይወት የሌለው የህዝባዊ ወያኔ ሀርነት ትግራይ ወሮበላ የዘራፊ ቡድን ስብስብ የግል ትዕዛዝ) አሸባሪዎችን ለመቀፍቀፍ እና ሽብርተኝነትን ለመፈብረክ ሰላማዊ ዜጎችን ለማጥቂያነት ተጠቅሞበታል፡፡ ያ አምባገነናዊ መግለጫ በይስሙላው ፓርላማ 286 ለ91 በሆነ ድምጽ ጸድቋል፡፡ ያ አምባገነናዊው መግለጫ እጅግ በጣም ጨቋኝ በመሆኑ የዓለም አቀፉ የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅት እ.ኤ.አ በ2009 ረቂቁን “አዲስ እና የፖለቲካ ተቃዋሚዎችን ነጻ በሆነ መልኩ የመንግስትን ፖሊሲ የሚተቹትን ለመጨቆኛ የሚያገለግል ጠንካራ መሳሪያ“ ነው በማለት ተችቶታል፡፡

ዘ-ህወሀት ይህንን አዋጅ ላለፉት ሰባት ዓመታት ፕሬሱን ለማፈን፣ ነጻ ጋዜጦችን ለመዝጋት፣ ሰላማዊ አመጽን ለመጮቆን እና የፖለቲካ ተቃዋሚ መሪዎችን እና ፓርቲዎችን ለማግለል ተጠቅሞበታል፡፡ በመቶዎች የሚቆጠሩ የዘ-ህወሀት ተቃዋሚዎች በግልጽ ክስ የተመሰረተባቸው እና፣ ጥፋተኛም የተባሉ ሲሆን በ10 ሺዎች የሚቆጠሩ ዜጎች ደግሞ ሚስጥራዊ በሆነ መልኩ በቁጥጥር ስር እንዲውሉ እየተደረጉ በዘ-ህወሀት የማጎሪያ እስር ቤት ውስጥ እንዲበሰብሱ ተደርገዋል፡፡

አሸባሪነት በማሕበራዊ የመገናኛ ድረ ገጽ!

ዮናታን ተስፋዬ በኢትዮጵያ ውስጥ የሰማያዊ ፓርቲ የሕዝብ ግንኙነት ኃላፊ ነው፡፡ የ29 ዓመቱ ወጣት የዘ-ህወሀት የጸረ ሽብርተኝነት አዋጅ የቅርብ ጊዜ የጥቃት ሰለባ ነው፡፡

ባለፈው ሳምንት ዘ-ህወሀት በዮናታን ላይ በርካታ የሽብርተኝነት ክሶችን መስርቷል፡፡ የእርሱ የውንጀላ ክስ የማህበራዊ የግንኙነት ድረ ገጽ በመጠቀም አመጽ የመቀስቀስ፣ በሀገሪቱ ውስጥ የማህበራዊ፣ የኢኮኖሚ እና የፖለቲካ አለመረጋጋት እንዲኖር ለማድረግ ጥረት ማድረግ እና  ኢህአዴግን (የዘ-ህወሀት መደበቂያ ሸል) ተችቷል የሚል ነው፡፡

ዮናታንን በአሸባሪነት ከወነጀሉት የአሸባሪነት ውንጀላዎች በእርሱ የማህበራዊ ግንኙነት ድረ ገጽ በለቀቀው ላይ የሚከተሉት ይገኙበታል፡

የሙስሊም ወገኖቻችን የአምልኮት ቦታዎቻቸውን በመከልከላቸው ቅሬታ በማቅረብ ላይ ናቸው፣ “ድምጻችን ይሰማ በማለት በመጮህ ላይ ናቸው፡፡“

የኦሮሞ ዜጎቻችን ከመሬቶቻቸው በኃይል በመፈናቀላቸው ቅሬታዎቻቸውን በማሰማት ላይ ናቸው፡፡ እንዲህ ይላሉ፣ “የአዲስ አበባን ማስተር ፕላን አንፈልግም፡፡“

የአማራ ሕዝብ እንዲህ ይላል፣ “የጎሳ ክፍፍልን በመሞከራቸው ምክንያት እንዲፈናቀሉ ተደርገዋል፡፡ በገዛ ሀገራቸው መኖር የማይችሉ ከሆነ ወዴት መሄድ ይችላሉ?“

የጋምቤላ ሕዝቦች ከመሬታቸው እንዲነቀሉ ተደርገዋል፡፡ እንዲህ ይላሉ፣ “በመንደር መሰባሰብ አንፈልግም፡፡“

ኢትዮጵያውያን በትግራይ፣ በአፋር፣ በወሎ፣ በሀረርጌ እና በሶማሌ ክልሎች በረሀብ በመሞት ላይ ይገኛሉ፡፡ እንዲህ ይላሉ፣ “እንጀራችንን ዛሬ ስጠን፡፡“

ወጣት ኢትዮጵያውያን በበረሀዎች እና በባህሮች እየቀለጡ ነው፡፡ አሸባሪዎች አንገቶቻቸውን ይቀሏቸዋል፡፡ እንዲህ ይላሉ፣ “አትግደለኝ፡፡ ለደኃይቱ እናት ሀገሬ ልኑርላት፡፡“

ኢትዮጵያውያን መብቶቻቸው እየተረገጡ፣ እየተዋረዱ፣ እየተሰወሩ እና እየተሰደዱ ነው፡፡ በጭቆና እየተሰቃዩ ነው፡፡ እንዲህ ይላሉ፣ “ይበቃናል፡፡“

ከሁለት ሳምንታት በፊት ዘ-ህወሀት በበቀለ ገርባ እና በሌሎች 21 ሰላማዊ ወገኖቻችን ላይ የሸፍጥ ክስ መስርቶባቸዋል፡፡

የዘ–ህወሀት ጦጣ ታያለች፣ ታደርጋለች የጸረ ሽብር ሕግ፣

አምባገነኑ መለስ የጸረ ሽብር አምባገነናዊ መግለጫው በዓለም ላይ ምርጡ ብቻ አይደለም፣ ሆኖም ግን እንከን የለሽ ነው ይላል፡፡ አዎ እንከን የለሽ የምትለዋን ቃል አምባገነናዊ መግለጫ ለመግለጽ ተጠቅሞበታል!

አምባገነኑ መለስ ፍጹም የሆነ የውሸት ምሁር እና የሀረግ ቀበኛ ነው፡፡ ስለሕጉ ምንም ነገር የማያውቅ አስደንጋጭ ሁኔታ ነው፡፡

አምባገነኑ መለስ በጅምላ የጽሁፍ ስርቆት፣ በሸፍጥ ቃላቱ፣ ሀረጎች፣ ዓረፍተ ነገሮች እና አንቀጾች ከተለያዩ ሀገሮች የጸረ ሽብርተኝነት ሕጎች እንከን የለሽ የሆነ ለእራሱ መቅረጽ የሚችል እንደሆነ አድርጎ ያምናል፡፡

እ.ኤ.አ ጥር 2012 አምባገነኑ መለስ የእርሱን የሚከተለውን እንከንየለሽ የጸረ ሽብር ሕግ ገለጻ (ከዚህ በታች ተተርጉሞ በአማርኛ ለፓርላማው የመለስ የቪዲዮ መግለጫ) እንዲህ በማለት ሰጠ፡

“የጸረ ሽብር ሕጋችንን በምናረቅበት ጊዜ በዓለም ላይ ያለውን የጸረ ሽብር ሕግ ቃል በቃል ነው የገለበጥነው፡፡ ከአሜሪካ፣ከእንግሊዝ እና ከአውሮፓ ሞዴል የጸረ ሽብር ሕጎች ወስደናል፡፡ ከእነዚህ ሶስት ምንጮች በመውሰድ ነው የጸረ ሽብር ሕጉንያረቀቅነው፡፡“ 

ከእነዚህ የተሻሉትን መርጠናል፡፡ ለምሳሌ ያህል ከእነዚህ ሕጎች በሙሉ አንድ ድርጅት ስልጣን ባለው አካል አሸባሪ የመባልዕጣ ፈንታ ሊደርሰው ይችላል፡፡ እንደዚህ ያለውን ውሳኔ ባለስልጣኑ መወሰን የለበትም በማለት አሻሽለነዋል፡፡ የሸረ ሽብርንትርጉም ቃል በቃል ወስደናል፡፡ አንድም ቃል አልተለወጠም፡፡ ሌላው ቀርቶ በዓረፍተ ነገሮች መካከል የሚገኘውን ስርዓተነጥብ እንኳ አልቀየርንም፡፡ ለምን ቃል በቃል እንደወሰድነው የእራሱ ምክንያት አለው፡፡ በመጀመሪያ ደረጃ እነዚህ ሕዝቦችየዴሞክራሲያዊ አስተዳደር ልምዱ አላቸው፡፡ ምክንያቱም ልምዱ አላቸው፣ እናም ከእነርሱ ብንማር ወይም ደግሞ ብንወስድምንም ዓይነት አሳፋሪ ነገር አይደለም፡፡ ከጥሩ መምህር መማር ይጠቅማል እንጅ ጉዳት የለውም፡፡ ስለዚህ ጉዳይ የሚያሳፍርነገር የለውም፡፡ የጸረ ሽብር ሕጉ በየትኛውም መለኪያ እንከንየለሽ ነው፡፡ በዓለም ላይ ካሉት የጸረ ሽብር ሕጎች ሁሉ የተሻለነው፣ ሆኖም ግን በማንኛውም መንገድ ቢሆን ከማናቸውም ያነሰ አይደለም…” 

አምባገነኑ መለስ እነዚህን ቃላት በቪዲዮ ሲናገር በሰማሁ ጊዜ የሳቅሁ ወይም ደግሞ ያለቀስኩ ለመሆኔ እርግጠኛ አይደለሁም፡፡

የሸክስፒርን አባባል በመዋስ የመለስ ምላስ “በናይል ወንዝ ውስጥ የሚገኙትን ሁሉንም ነብሳቶች እንደሚበክል“ አውቃለሁ፡፡ ሆኖም ግን የእርሱን የጨለምተኛ እና ፍጹም የሆነ ሕጉን ያለማወቅ ድንቁርና የቪዲዮ ምስክርነት ለመስማት ዝግጁ አልነበርኩም፡፡

ከዚያም እንዲህ የሚለውን የጎቴን መርህ አሰብኩ፣ “በተግባር ከድንቁርና የበለጠ አስፈሪ ነገር በፍጹም የለም፡፡“ በተግባር ሲታይ ከአምባገነኑ መለስ እና ዘ-ህወሀት የድንቁርና ተምሳሌዎች ከመሆን የበለጠ ሌላ ፍጹም የለም፡፡

ገና በመጀመሪያ ጊዜ አምባገነኑን መለስን ለማስተማር ሙከራ በጀመርኩበት ጊዜ መስሎ መታዬት የአስመሳይነት ከፍተኛው ደረጃ መሆኑን እና እንከንየለሽ በእርግጠኝነት የህሊናየለሽነት አምባገነንነት መገለጫ ባህሪ መሆኑን ለማሳየት ሞክራያለሁ፡፡ የእርሱን የቆርጦ ቀጥል የአሸባሪነት ሕግ ኩረጃ እንዲህ ከሚለው የስነ ሕይወት ምዕናባዊ ፍጡር ጋር ሊመሳሰል እንደሚችል ለማመላከት ሞክሪያለሁ፡

“የቀጭኔን በጠንካራ መሰረት ላይ የተገነባ ረዥም አንገት ከጠንካራው የጅብ መንጋጋ፣ ፈጣኑን የአቦ ሸማኔ እግሮች እናግዙፉን የዝሆን ቅርንጫፍ አንድ ላይ በማያያዝ ማንም ቢሆን አንበሳን ሊፈጥር አይችልም፡፡ የጫካው ንጉስ ከሁሉም የተለዬአውሬ ነው፡፡ በተመሳሳይ መልኩ ማንም ቢሆን ብጥስጣሽ የጸረ ሽብር ሕጎችን ከየትም ለቃቅሞ በመውሰድ እና እንደ ደኃከረጢት ደራርቶ አንድ አምባገነንነትን የያዘ ሰነድ በማዘጋጀት በማንኛውም ረገድ እንከንየለሽ በማለት ቅዱስ አድርጎ ማቅረብቅዱስነቱን አያረጋግጥም፡፡“

እውነታው ፍርጥርጥ ተደርጎ ሲታይ ግን መለስ የጸረ ሽብር ሕጉን እንከንየለሽ ብሎ የመፈረጁ ሁኔታ አንድ ጥራቱ የወረደ የአልማዝ ቅንጣትም እንከንየለሽ አልማዝ ነው ከማለት ጋር መሳ ለመሳ ነው፡፡

ለመለስ እና ለዘ-ህወሀት ታዛዥ ሎሌዎቹ በሙያው ተገቢ የሆነ አስመሳይነት የሚል ስም ሰጥቻቸዋለሁ፡፡ ሆኖም ግን የጻፍኩት ቃል ምን ማለት እንደሆነ አይገነዘቡትም ብዬ እጠራጠራለሁ!

ለመሆኑ በአሜሪካ፣ በእንግሊዝ፣ ወይም ደግሞ በአውሮፓ ቃላትን በማህበራዊ የግንኙነት ድረ ገጽ እንዲታተም በማድረጉበየትኛው ቦታ ነው በቁጥጥር ስር የሚውለው እና ለእስራት የሚዳረገው? ንገሩኛ እኮ የት ቦታ?!

እንከንየለሽ የጸረ ሽብር ሕግ፣ የእኔ እግር!

በእርግጥ መለስ በዓለም ላይ ምርጥ የሆነውን የጸረ ሽብር ሕግ ቃል በቃል አልገለበጠውም፡፡ መለስ ከአሜሪካ፣ ከእንግሊዝ እና ከአውሮፓ በጣም ምርጥ የሆነውን ነገር አልወሰደም፡፡

ይልቁንም እ.ኤ.አ በ1967 በደቡብ አፍሪካ በአፓርታይድ ከተዘጋጀው የጸረ ሽብር ሕግ ፍጹም መጥፎ የሆነውን መርጦ ወስዷል፡፡

በጸረ ሽብር ሕጉ የዘ–ህወሀት አሸባሪነት፣

እንደ 1967ቱ የአፓርታይድ የአሸባሪነት ድንጋጌ የዘ-ህወሀት የጸረ ሽብር አዋጅ በክፍል (3) ስር ማንኛውም ግለሰብ ወይም ደግሞ ቡድን የፖለቲካ፣ የኃይማኖት፣ ወይም የርዕዮት ዓለም ዓላማን ለማራመድ ወይም መሰረታዊ የፖለቲካ፣ የሕገ መንግስት ወይም በሀገሪቱ ውስጥ የሚገኙትን የኢኮኖሚ ወይም የማህበራዊ ተቋማት እንዳይረጋጉ ወይም እንዲደመሰሱ እና በሕዝብ ንብረት፣ በተፈጥሮ ሀብት፣ በአካባቢያዊ ስነምህዳር ላይ ጉዳት ማድረስ ወይም የሕዝብ አገልግሎትን ያደናቅፋል…

በአዋጁ ድንጋጌ ክፍል (5) የዘ-ህወሀት ሕግ ማንኛውም ብልሀት፣ ሙያዊ ክህሎት ወይም የሞራል ድጋፍ ምክር የሰጠን… በማንኛውም መልኩ ማንኛውንም ንብረት፣ የፋይናንስ ወይም ሌሎች ተመሳሳይ አገልግሎቶች እንዲገኙ ያደረገ… ማንኛውንም ስልጠና፣ ትዕዛዝ ወይም መመሪያ የሰጠ አሸባሪ በማለት ያወግዛል፡፡ ክፍል (6) ማንኛውም ጽሁፍ ወይም መግለጫ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ የሽብር ድርጊትን የሚያበረታታ ሆኖ ከተገኘ የአሸባሪነት ድርጊት ተብሎ ይወነጀላል፡፡ ክፍል (7) ማንኛውም ለሽብርተኛ ድርጅት ለሽብር ተልዕኮ ጉዳይ የሰው ምልመላ የሚያካሂድ ከሆነ ወይም ደግሞ የሽብር ድርጊትን የሚፈጽም ከሆነ በአሸባሪነት ይወነጀላል፡፡

እንደ አፓርታይድ የ1967 ድንጋጌ የዘ-ህወሀት የጸረ ሽብር አዋጅ ለምርመራ እና በቁጥጥር ስር ለመዋል ዋስትና ያሳጣል፡፡ ክፍል (14) በሽብርተኝነት ከተጠረጠረ ሰው ጋር በስልክ፣ በፋክስ፣ ራዲዮ፣ ኢንተርኔት፣ ኤሌክትሮኒክ፣ የፖስታ እና ሌሎች ተመሳሳይ ግንኙነቶች ላይ የዋስትና የለሽ ምርመራ ስልጣንን ይሰጣል፡፡ በድብቅ ማንኛውንም ግንኙነት ለማቆም ወይም ደግሞ መሳሪያዎች እንዳይሰጡ በማድረግ ማሰናከል ይቻላል፡፡ (ስለዚህ ጉዳይ እርግጠኛ አይደለሁም፡፡ የመንግስትን ሚስጥሮች ለመጠበቅ ከቻይናዎች ሕግ እ.ኤ.አ በ1988 የዲጅታል ምርመራ እንዲካሄድ ትዕዛዝ የሰጠ ይመስላል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የሽብርተኝነት ድርጊት ተፈጽሟል ብሎ የሚጠረጥር የፖሊስ ኃላፊ መኪናን እና መንገደኛን በድንገት በማስቆም በማንኛውም ሰዓት መመርመር እንዲችል ተገቢ የሆኑ ማስረጃዎችን እንዲይዝ ተፈቅዶለታል፡፡

የዘ-ህወሀት አዋጅ ክፍል (19) ማንኛውም የፖሊስ ኃላፊ ምንም ዓይነት የፍርድ ቤት ትዕዛዝ ደብዳቤ ሳይዝ በሽብርተኝነት የሚጠረጥረውን ማንኛውንም ዜጋ መያዝ እንዲችል ስልጣን ይሰጣል፡፡ ክፍል (20) ፖሊስ ወይም ደግሞ አቃቤ ሕግ በቂ ጊዜ እንዲኖራቸው እና የምርመራ ስራቸውን ማካሄድ እንዲችሉ ፍርድ ቤቶች ማቋረጫ የሌለው ቀጠሮ እና ማስተላለፍ እንዲያደርጉ ይፈቅዳል፡፡ ክፍል (23) ያልተረጋገጠ የደህንነት ዘገባን፣ ያልተረጋገጠ ወሬን ወይም ደግሞ ቀጥተኛ ያልሆነ የምርመራ ማስረጃ፣ የውጭ ሕግ አስፈጻሚ አካላት እና ተጠርጣሪዎች በግዳጅ የእምነት ቃላቸውን እንዲሰጡ ይፈቅዳል፡፡ ክፍል (25) የተወካዮች ምክር ቤት አንድን ድርጅት አሸባሪ ድርጅት በማለት አንድን ድርጅት የመመዝገብ ወይም ደግሞ ያለመመዝገብ ስልጣን ተሰጥቶታል፡፡ ክፍል (37) የሚኒስትሮች ምክር ቤት ይህን አዋጅ ተፈጻሚ ለማድረግ አስፈላጊ የሆኑ ደንቦችን ለማውጣት ተፈቅዶለታል፡፡ (በሌላ አገላለጽ አባት ሕግ ያወጣል ልጅ ይፈጽማል፡፡)

የዘ–ህወሀት የጸረ ሽብር ሕግ ተፈጻሚነት፣

አዋጅ ቁጥር 652/2009 እንደ አፓርታይድ የአሸባሪነት ድንጋጌ በተመሳሳይ መልኩ ግልጽ ባልሆነ፣ ድብቅ እና አደናጋሪ በሆነ ቋንቋ የታጀለ ነው፡፡ በዚህ አስቸጋሪ አዋጅ መሰረት ማንኛውም ድርጊት፣ ንግግር፣ መግለጫ እና ሃሳብም እንኳ ቢሆን ያስቀጣል፡፡

ማንኛውም እንደሚያምነው ወይም ደግሞ ወደፊት እንደሚያምነው የዘ-ህወሀት ዓቃቤ ሕግ/ፖሊስ ፖለቲካን፣ ኃይማኖትን ወይም ርዕዮት ዓለምን ለማራመድ እና በመንግስት ላይ ተጽዕኖ የመፍጠር፣ ሕዝቡን የማሸማቀቅ፣ በሀገሪቱ ውስጥ የሚገኙትን መሰረታዊ የሆኑትን የፖለቲካ፣ የሕገ መንግስት፣ የኢኮኖሚ ወይም የማህበራዊ ተቋማት እንዳይረጋጉ ወይም እንዲደመሰሱ በማድረግ የረዥም ጊዜ እስራት ወይም የሞት ቅጣትን ያወግዛል፡፡

ይህንን ዓይነት ነገር ነበር እንግዲህ የአፓርታይድ አሸባሪነት ድርጊት በእርግጠኝነት ያደረገው፡፡ የአፓርታይድ ፖሊሶች እና ዓቃብያነ ሕጎች ጥፋት ለመሰራቱ ቅንጣት ያህል ማስረጃ ሳይኖራቸው ማንኛውንም ሰው መክሰስ ይችላሉ፡፡

መግለጫ መስጠት ወይም ደግሞ ማውጣት ሸብርተኝነትን ማበረታታት መስሎ እስከታየ ድረስ የሚያስቀጣ ጉዳይ ነው፡፡ ማንኛውም በወንጀለኝነት የተጠረጠረን ሰው በሞራል የደገፈ ወይም ደግሞ ምክር የሰጠ ወይም በሸባሪነት ድርጊት ተጠርጥሮ የተከሰሰ ሰው የአሸባሪነት ደጋፊ ተብሎ ይፈረጃል፡፡ ይህ ነበር እንግዲህ የአፓርታይድ አገዛዝ የአሸባሪነት ድንጋጌውን በከተሞች አካባቢ የሚኖሩትን እና በጸረ አፓርታይድ የሚጠረጠሩትን ሰዎች ሁሉ ሲያጠፋ የነበረው፡፡

በዘ-ህወሀት አዋጅ ማንኛውም የሚጽፍ፣ የአርታኢ ስራ የሚሰራ፣ የሚያትም፣ ጽሁፍ የሚያሳትም፣ ለህዝብ መግለጫ የሚያወጣ፣ ጽሁፎችን የሚያሰራጭ፣ የሚያሳይ፣ ማንኛውንም ጠንካራ መግለጫ በማውጣት የሚያደፋፍር፣ የሽብርተኝነትን ድርጊት የሚደግፍ ወይም ደግሞ የሚያራምድ እንደ አሸባሪነት ይፈረጃል፡፡ አገዛዙን የሚተቹ ጠንካራ ትችቶችን ጽሁፎችን ጽፎ በባነር ይዘው የሚወጡ ሰላማዊ አመጸኞች ሽብርተኝነትን ድርጊትን በማስፋፋት እና በመደገፍ ተብለው የሽብርተኝነት ክስ ይመሰረትባቸዋል፡፡ ማንኛውም የሕዝብን አገልግሎት የሚያደናቅፍ ሰው እንደ አሸባሪ ይቆጠራል፣ (ክፍል 3ን ልብ ይሏል) እናም በስራ ሁኔታ በሕጋዊ መንገድ ቅሬታ የሚያቀርቡ እና የስራ ማቆም አድማ የሚያደርጉ በስራ አደናቃፊነት ሰበብ በሽብርተኝነት ይከሰሳሉ፡፡ ይህ እንግዲህ የአፓርታይድ አገዛዝ የአሸባሪነት ድርጊትን ለማጥፋት በሚል ሰበብ ሰላማዊ አማጺዎችን፣ ተማሪዎችን፣ የሰራተኛ ማህበራትን፣ የፖለቲካ ወትዋቾችን፣ ጋዜጠኞችን እና ሌሎችን አመጸኞችን በቁጥጥር ስር ለማዋል የሚጠቀምበት የሸፍጥ ዘዴ ነበር፡፡

በዘ-ህወሀት አዋጅ ማንም ሰው በጎረቤቱ፣ አብሮት በሚሰራ የስራ ጓደኛው ወይም ደግሞ በሌሎች በሽብርተኝነት የሚጠረጠሩ ሰዎች ላይ ወዲያውኑ መረጃ ወይም ማስረጃ ለፖሊስ ካልሰጠ ዘገባ ባለማቅረቡ ምክንያት እስከ 10 ዓመታት የሚያስቀጣ እስራት ይበየንበታል፡፡ ሁለት ወይም ከዚያ በላይ የሆኑ ሰዎች እና በሽብርተኝነት ድርጊት ጋር ከሚጠረጠር ሰው ጋር ግንኙነት ካላቸው ሽብርተኝነትን ለመፈጸም በሚል የሸፍጥ ክስ ይመሰረትባቸዋል፡፡ በዚህ ዓይነት ሁኔታ ነው እንግዲህ የአፓርታይድ አገዛዝ በአሸባሪነት ድርጊት የቤተሰብ አባላትን፣ ጎረቤቶችን፣ ጓደኛሞችን እና በሽብርተኝነት ድርጊት የሚጠረጥራቸውን ሰላማዊ ሰዎች በአሸባሪነት እየወነጀለ ሲያሰቃይ የቆየው፡፡

ሕጋዊ የፍትህ አሰራር ሂደት መብት እና ተከሳሹ ዋስትና የማግኘት ሕገ መንግስታዊ እና ዓለም አቀፋዊ የሰብአዊ ስምምነቶች ላይ የተመለከተው መብቱ በዘ-ህወሀት ገሸሽ ይደረጋል፣ ይሸረሸራል፣ ይጣሳል እና ሕጉ እንዳለ ይተዋል፡፡ ፖሊስ ያለምንም የፍርድ ቤት ማዘዣ ትዕዛዝ የሽብርተኝነት ድርጊት ይፈጽማል ወይም ደግሞ ፈጽሟል ብሎ የሚጠረጥረውን በቁጥጥር ስር በማዋል ድብቅ በሆነ ቦታ አስሮ ማቆየት ይችላል፡፡ ፖሊስ በሸብርተኝነት ተጠርጣሪ ማንኛውም ሰው ላይ በአጋጣሚ እና ድንገተኛ በሆነ መልኩ ፍተሻ ለማካሄድ እና ለመያዝ ይችላል፡፡ ፖሊስ በሽብርተኝነት የተጠረጠረን ማንኛውንም ሰው ስልክን፣ ፋክስን፣ ሬዲዮን፣ ኢንተርኔትን፣ የአሌክትሮኒክ መሳሪያዎችን፣ ፖስታን እና ሌሎችን ተመሳሳይ የመገናኛ መሳሪያዎችን በማቋረጥ ምርመራዎችን ማካሄድ ይችላል፡፡ ፖሊስ በሽብርተኝነት የተጠረጠረን ማንኛውንም የመንግስት ተቋም፣ ባንክ፣ ወይም ደግሞ የግል ድርጅት ወይም ግለሰብ ሰነዶችን ፣ ማስረጃዎችን እና መረጃዎችን ለመመርመር ትዕዛዝ ሊሰጥ ይችላል፡፡ የአፓርታይድ የሽብርተኝነት ድንጋጌ በማንኛውም ጊዜ እና ቦታ በሽብርተኝነት የተጠረጠሩትን ሰዎች የመያዝ እና የመመርመር ፍጹም የሆነ ስልጣን ተሰጥቶት ነበር፡፡

በሽብርተኝነት የተጠረጠረ ማንኛውም ሰው ክስ ሳይመሰረትበት መረጃ ለመሰብሰብ ለተጨማሪ ቀናት እየተባለ ምንም ዓይነት ገደብ በሌለው መልኩ ለ28 ቀናት በእስር ቤት ሊታጎር ይችላል፡፡ በሽብርተኝነት ተጠርጣሪው ላይ በአሸባሪነት በአገዛዙ ዓቃቤ ሕግ የሚቀርብ ማስረጃ፣ የእምነት ቃል መስጠትን (በማሰቃየት የተገኘ ማስረጃ)፣ ባልተጣራ ወሬ፣ ቀጥተኛ ያልሆነን መረጃ፣ ዲጂታል እና የኤሌክትሮኒክ ማስረጃዎችን እና የስለላ ዘገባዎችን በመያዝ ዘገባው ምንጩ ከየት እንደሆነ ወይም ደግሞ መረጃው ተገኘ የተባለበትን ዘዴ (በማሰቃየት የተገኘን መረጃ) ሳይገልጽ ተግባራዊ ያደርጋል፡፡

ሕጉ ማንኛውም የውንጀላ ክስ የተመሰረተበት ሰው ጥፋተኛነቱ በሕግ እስካልተረጋገጠ ድረስ ነጻ ነው የሚለውን ዓለም አቀፍ መርሆ በመጣስ ተጠርጣሪውን አሸባሪ በማለት በቁጥጥር ስር በማዋል የጥፋተኛነት ውሳኔ ይሰጣል፡፡ በአፓርታይድ የአሸባሪነት ድንጋጌ የአሸባሪነት ተጠርጣሪ ያለምንም ዋስትና ለ180 ቀናት (በፖሊስ እና በዓቃብያነ ሕግ ባለስልጣኖች ትዕዛዝ የሚታደስ) በእስር ቤት ሊቆይ ይችላል፡፡ ማንኛውም ማስረጃ በግዴታ የተሰጠን የእምነት ቃል እና ሁለተኛ ማስረጃ ጨምሮ በፍርድ ቤት እንደ ማስረጃ ሊያገለግል ይችላል፡፡ እንደ አፓርታይድ አሸባሪነት ድንጋጌ ሁሉ የዘ-ህወሀት አዋጅ ዳኞች በፍትህ አሰጣጥ ሂደቱ ላይ ጣልቃ በመግባት በውንጀላ ክስ ተይዘው በእስር ቤት ውስጥ ባሉት እስረኞች ላይ ከሕግ አግባብ ውጭ ስልጣንን በመጠቀም በእስረኞች ላይ ስቃይ ሲፈጸም እንኳ ድርጊቱን ለማስቆም ውሳኔ ማሳለፍ የማይችሉ ናቸው፡፡

በደቡብ አፍሪካ አፓርታይድ እና በኢትዮጵያ አፓርታይድ ውስጥ በሽብርተኝነት የተጠረጠሩት ሁሉ በዝንጀሮው ፍርድ ቤት ይቀርባሉ፡፡

በአሁኑ ጊዜ የዘ-ህወሀት እስር ቤቶች በተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲ መሪዎች፣ በጋዜጠኞች፣ በወትዋቾች እና በሰላማዊ አመጸኞች በሀሰት በሸፍጥ ክስ ተከስሰው ወይም ደግሞ አሸባሪዎች ተብለው ክስ ተመስርቶባቸው በመሰቃየት ላይ የሚገኙ ናቸው፡፡ በሀሰት የሽብርተኝነት ክስ ተመስርቶባቸው በማጎሪያው እስር ቤት ውስጥ በመሰቃየት ላይ ከሚገኙት በሺዎች ከሚቆጠሩት የሚከተሉት ይካተታሉ፡ እስክንድር ነጋ፣ በቀለ ገርባ፣ አህመዲን ጀቤል፣ ውብሸት ታዬ፣ ተመስገን ደሳለኝ፣ አንዷለም አራጌ፣ አንዳርጋቸው ጽጌ እማዋይሽ ዓለሙ፣ ደልዴሳ ዋቆ ጃርሶ፣ ኦኬሎ አኳይ ኡቹላ፣ የዞን 9 ጦማርያን፣ወዘተ፡፡ አምባገነኑ አገዛዝ ከዚህ አልፎ ድንበር በመሻገር የስዊድን ጋዜጠኞች የነበሩትን ጆሀን ፔርሰንን እና ማርቲን ሽብየንም በቁጥጥር ስር በማዋል የበርከታ ዓመታት እስራት ከበየነ በኋላ በኃያላኑ መንግስታት ግፊት ሳይወድ በግድ ፈትቶ የለቀቃቸው መሆኑን ልብ ይሏል፡፡

በመቶዎች የሚቆጠሩ የዘ-ህወሀት የፖለቲካ እስረኞችን ስም ዝርዝር ለመመልከት ከዚህ ጋ ይጫኑ፡፡

ለተጨማሪ ዘርዝር ከዚህ ጋ ይጫኑ፡፡

የዘ–ህወሀት የጸረ ሽብርተኝነት ሕግ ሰለባዎች፣

የዘ-ህወሀት የጸረ ሽብርተኝነት አምባገነናዊ የአዋጅ ሰነድ ገና ከመጀመሪያው ጀምሮ ጋዜጠኞች ትችት ማቅረብ እንዳይችሉ ለመሸበብ፣ ወጣቶች በሰላማዊ መንገድ ሰላማዊ ሰልፍ እንዳያደርጉ፣ የተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች የፖለቲካ ድርጅትን የማጠናከር ስራ እንዳይሰሩ፣ ተራ ዜጎች መናገር እንዳይችሉ፣ የሲቪክ ድርጅት አመራሮች ህዝቡን ማነቃነቅ እንዳይችሉ፣  መምህራን እውቀታቸውን ማካፈል እንዳይችሉ፣ ዳኞች ነጻ በሆነ መልኩ ፍትህን እንዳያሰፍኑ፣ ምሁራን ትንታኔ እንዳይሰጡ እና ጠቅላላ የሀገሪቱ ህዝብ የእርሱን አምባገነናዊ አገዛዝ እንዳይጠይቅ ዓላማ ያደረገ ነበር፡፡ የአሸባሪነት ሕጉ ንግግርን ለመወንጀል፣ ሀሳብን ለመገደብ፣ ጠንካራ ትችት የሚያቀርቡትን የህትመት ውጤቶች ከሕግ ውጭ ለመዝጋት፣ ልብን ለማሸበር፣ መንፈስን ለመደምሰስ፣ አዕምሮን ለማሸበር እና በሕገ መንግስቱ እና በዓለም አቀፍ ደረጃ ዋስትና ያገኙትን የሰብአዊ መብቶች ለመደፍጠጥ ዓላማ ያደረገ ነው፡፡

በፖሊስ መንግስት በምትተዳደረው ኢትዮጵያ የተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲዎች፣ የሲቪክ ድርጅት መሪዎች እና ሰላማዊ አመጸኞች በ24/7 ምርመራ ውስጥ ያሉ እና በመንገድ ላይ የሚገኘው ተራው ሕዝብ ደግሞ የማስፈራራት፣ የማሸማቀቅ እና የማሰቃየት ድርጊቶች ይፈጸሙበታል፡፡ በገጠር እና በከተማ ባለው ህብረተሰብ ውስጥ የተንሰራፋው የፍርሀት ከባቢ አየር እና ከታችኛው የአስተዳደር እርከን ከቀበሌ ጀምሮ እየተፈጸመ ያለው ጭቆና ሰላማዊ አመጽን ወይም ደግሞ ሰላማዊ የፖለቲካ እንቅስቃሴ ማድረግን ከልክሎ ይገኛል፡፡ የዘ-ህወሀት የቀድሞው ፕሬዚዳንት እና ከዚያ በኋላ ደግሞ እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ የተቃዋሚ ፓርቲ አመራር የነበሩት ዶ/ር ነጋሲ ጊዳዳ በኢትዮጵያ ውስጥ ያለው የመንግስት አሸባሪነት ደረጃ በጣም አስፈሪ እና ለእንደዚህ ዓይነቱ ተመሳሳይ ነገር በሶቬት ህብረት በስታሊን ጊዜ ከነበረው ጋር በማመሳሰል እንዲህ በማለት አቅርበውታል፡

“ፖሊስ እና የደህንነት ኃላፊዎች ከእያንዳንዱ አባወራ ቤት በሌላ መንገድ መረጃዎችን ይሰበስባሉ፡፡ ከእነዚህ መንገዶች አንዱ“ሻኔ” እየተባለ የሚጠራውን ድርጅቶችን ወይም ደግሞ መዋቅራዊ ደረጃዎችን መጠቀምን የሚያካትት ሲሆን ይህምበኦሮምኛ ትርጉሙ “አምስት” የሚል ሆኖ ይገኛል፡፡ አምስት አባወራዎች በአምስቱ አባወራዎች ላይ መረጃዎች የመሰብሰብስራ የሚሰሩ እና በአንድ ላይ ሆነው በአንድ መሪ ስር ይመደባሉ… የደህንነት ኃላፊው የሰበሰበውን መረጃ ከሱ በላይ ላለውለከፍተኛው የአመራር አካል ለቀበሌ አለቃው ያስተላልፋል፡፡ እርሱም በበኩሉ ያገኘውን መረጃ ለወረዳ ፖሊስ እና ለደህንነትኃላፊው ያስተላልፋል፡፡ እያንዳንዱ አባወራ እንግዶች እና ጎብኝዎች በሚመጡበት ጊዜ የጉብኝታቸው ምክንያትምን  እንደሆነ፣ የሚቆዩበት የጊዜ ርዝመት ምን ያህል እንደሆነ፣ ምን እንዳሉ እና በምን የስራ ተግባት ላይ ተሰማርተውእንደቆዩ እንዲዘግብ ይጠበቃል…ኦፒዲዮ/ኢህአዴግ የብዙሀን ማህበራትን (ሴቶች፣ ወጣቶች እና የአነስተኛ ብድር ቡድኖች)እና የፓርቲ ህዋሶችን (አባቶች፣ እናቶች እና ወጣቶች) ያንቀሳቅሳል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ ትምህርት ቤቶች፣ የጤና እናየኃይማኖት ተቋማት ለተመሳሳይ ተግባር ያገለግላሉ…“

አፓርታይድ ደቡብ አፍሪካ እና የዘ–ህወሀት መንግስታዊ ሽብርተኝነት፣

የሕግ የበላይነት በሰፈነበት እና ነጻ ዳኝነት ጠንካራ በሆነበት ማንኛውም ሀገር አምባገነናዊነት ቦታ አይኖረውም፡፡ ሆኖም ግን በዝንጀሮ ፍርድ ቤቶች፣ በይስሙላ ፓርላማዎች እና በቀልተኝነት እና ኢፍትሀዊነት ባለበት፣ የአንድ ሰው አምባገነናዊነት በተንሰራፋበት ሀገር አንድ ፓርቲ እራሱ የሀገሪቱ ሕግ ይሆናል፡፡ ስለሆነም እ.ኤ.አ በ2016 ኢትዮጵያ እንዲህ የሚለውን የ1984ቱን ጆርጅ ኦርዌል ሆናለች፡ ማሰብ አሸባሪነት ነው፡፡ ሰላማዊ አመጸኝነት አሸባሪነት ነው፡፡ በስልጣን ላይ ላሉት እውነታውን መናገር አሸባሪነት ነው፡፡ ህሊና ያለው መሆን አሸባሪነት ነው፡፡ ሰላማዊ ተቃውሞ አሸባሪነት ነው፡፡ የአንድን ሰው ነብስ መሸጥ መቃወም አሸባሪነት ነው፡፡ ለዴሞክራሲ እና ለሰብአዊ መብት መጠበቅ መቆም አሸባሪነት ነው፡፡ የሕግ የበላይነትን መጠበቅ አሸባሪነት ነው፡፡ በሰላማዊ መንገድ መንግስታዊ ሽብርተኝነትን መገዳደር በእራሱ ሽብርተኝነት ነው፡፡

መንግስታዊ ሽብርተኝነት ኃይልን እና ጭቆናን መጠቀም፣ ማስፈራራት፣ ማሰር እና ማሰቃየት፣ በሕዝብ ውስጥ ውስን የሆነ የፖለቲካ መልዕክት እና ውጤት ለማምጣት የፍርሀት ድባብ እንዲሰፍን ምቹ ሁኔታን መፍጠር መንግስታዊ ሽብርተኝነት የሚጠቀምባቸው እንዲህ የሚሉ ስልቶቹ ናቸው፡ መገዳደር ከንቱ ነገር ነው! መገዳደር ይደቆሳል! ምንም ዓይነት መገዳደር አይኖርም!

መንግስታዊ ሽብርተኝነት ሁሉንም ህብረተሰብ ሽባ ያደርጋል፣ እናም ፍርሀትን በማንገስ የዘፈቀደ ስልጣንን በመጠቀም እና በጣም ጭካኔ የተመላበት ተግባር በመፈጸም ማህበረሰቡ ድርጊት አልባ ስዕል እንዲኖረው እና እንቅስቃሴው ሁሉ እንዲገደብ የግለሰቦችን አቅም ሽባ ያደርጋል፡፡

በኢትዮጵያ ውስጥ በአሁኑ ጊዜ የፍርሀት ከባቢ አየር ድባብ እና ጥላቻ በእያንዳንዱ የማህበራዊ እና የኢኮኖሚ ህይወት ውስጥ የሚሰራጭ ነገር ብቻ አይደለም፡፡ በእርግጥ የፍርሀት ከባቢ አየር ድባብ የ13 ወራት የጸሐይ ብርሀን ያለባትን ሀገር ወደ 13 ወራት ፍርሀት፣ ጥላቻ፣ ጨለምተኝነት እና ጨለማ ወደተንሰራፋባት ሀገርነት አሸጋግሯታል፡፡

መንግስት ሕጉን ዜጎችን ጸጥ  ለማድረግ እና ኃይልን በመጠቀም ሰላማዊ አመጸኞችን ለማፈን፣ ለማሰር እና ሰላማዊ አመጸኞችን፣ የተቃዋሚ የፖለቲካ ፓርቲ አመራሮችን እና አባላትን ለብቻቸው ነጥሎ ማሰር፣ ፕሬሱን መጨቆን እና ጋዜጠኞችን በዘፈቀደ ማሰር፣ ሰብአዊ መብትን ያለተጠያቂነት መደፍጠጥ፣ የሕግ የበላይነትን ሽባ ማድረግ፣ የሕገ መንግስታዊ ተጠያቂነትን መናቅ እና የመሳሰሉትን ሁሉ መፈጸም የሚችል መንግስት ታዲያ ሽብርተኛ ምንግስት አይደለምን?

ወደ አፓርታይዲቱ ኢትዮጵያ እንኳን በደህና መጡ! 

(ይቀጥላል…)

ኢትዮጵያ በክብር ለዘላለም ትኑር!  

ግንቦት 6 ቀን 2008 ዓ.ም

በሰሜን አሜሪካ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን በካናዳ ቶሮንቶ ከተማ የሚካሄደው የ33ኛው  የ2016 ዓ ም  የእግርኳስ ውድድርና ባህላዊ ዝግጅት ውስጥ  በጉጉት ይጠበቅ የነበረውን ትልቁን የመዝናኛ ፓኬጅ ይፋ አደረገ።

ከጁላይ 3 እስከ 9 ቀን 2016 በሚካሄደው በዚህ ደማቅ ዝግጅት ኢ ኤስ ኤፍ ኤን ኤ ከጨዋታ ፕሮዳክሽን ጋር በመተባበር በአሁኑ ሰዓት በኢትዮጵያ ሙዚቃ ዝነኛና ታዋቂ የሆኑ አርቲስቶችንና የኪነ ጥበብ ባለሙያዎችን ያሰለፈ ሲሆን በዓለም ታላቁ የሆነውን የኒያግራ ፏፏቴ ጉብኝትንም በማካተት በበዓሉ ለሚታደሙ እንግዶቹ በቀላል ዋጋ ለማዝናናት አጣምሮ አቅርቧል። የኢ ኤስ ኤፍ ኤን ኤ እና የጨዋታ ፕሮዳክሽን በጋራ መሥራት የሁልጊዜ ታዳሚዎቹና ደጋፊዎቹ ኢትዮጵያውያን ሳምንቱን በሙሉ የሚካሄደውን ደማቆቹን ዝግጅቶችና የኒያግራን ጉብኝት እንዳያመልጣቸው በአንድ ቲኬት ግዥውን እንዲፈጽሙና መሰንበቻቸውን በቀላሉ እንዲያቅዱ ያስችላቸዋል።

የመዝናኛ ፕሮግራሙ የሚከተለው ይሆናል

ሃሙስ ጁላይ 7 ቀን 2016 – “የዲጄዎቹ ጦርነት” (ባትል ኦፍ ዲጄስ) በተሰኘው ዝግጅት ዲጄ ፍፁም፣ ዲጄ ማሙሽ፣ ዲጄ ራፊና ዲጄ አፍሮሶኒክ  የሚያቀርቡት እውቅ ሥራ

አርብ ጁላይ 8 ቀን 2016 – የአስቴር አወቀና የወንዲ ማክ ኮንሰርት

ቅዳሜ ጁላይ 9 ቀን 2016 – የመዝጊያ ምሽት ኮንሰርት ጃኪ ጎሳዬና ጎሳዬ  ከታዋቂ ሥራዎቻቸው ጋር ይቀርባሉ።

ኢ ኤስ ኤፍ ኤን ኤ ያዘጋጀው ይህ አጠቃላይ ፓኬጅ ቲኬት ብዛቱ የተወሰነ በመሆኑ ኢትዮጵያውያን በድረግጹ www.esfna.net. በመግባት መግዛት ይቻላሉ። $150 ዶላር ብቻ በሚገዙት ቲኬት ከላይ የተጠቀሱትን ዝግጅቶች ማለትም፤ የሃሙሱን፣ የአርቡንና የቅዳሜውን የመዝጊያ ፕሮግራም እንዲከታተሉ ከማስቻሉም በላይ በዓለም ታዋቂና ታላቁ የሆነውን የኒያግራ ፏፏቴ የአውቶቡስ ላይ ጉብኝት በቲኬቱ ውስጥ የተካተተ በመሆኑ ከእሮብ ጁላይ 6 እስከ እሁድ ጁላይ 10 ቀን 2016 መጠቀም ያስችላል።

ይህን እድል እንዳያመልጥዎት ይሽቀዳደሙ። የትኬት ሽያጩ ቀድሞ ለመጣ በመሆኑ አሁኑኑ በመግዛት ይህንን ድንቅ ዝግጅት በእጅዎ ያድርጉ።

ሌሎቹ የቀን ላይ ዝግጅቶች ውብና በከተማው መሃል በሚገኘው አላን ላምፖርት ስታዲየም ላይ የሚካሄዱ ሲሆን በድረገጻችን www.esfna.net. በመግባት ግዥዎን ይፈጽሙ። ሌሎችንም ድንቅ ዝግጅቶች በየጊዜው የምናሳውቅ በመሆኑ ይከታተሉን

(ዘ-ሐበሻ) በውጥረት ላይ ያለው የሐሮማያ ዩኒቨርሲቲ ለአንደኛ ዓመት የኢንጂነሪንግ ተማሪዎች (ስቴንሽን ካምፓስ) ማስጠንቀቂያውን አስተላለፈ:: እንደ ዩኒቨርሲቲው ማስፈራሪያ ከሆነ ተማሪዎች ወደ ትምህርት ገበታቸው እንዲመለሱ ቢጠየቁም እምቢ በማለታቸው እስከነ አካቴው እንደአባረራቸው የሚገልጽ ደብዳቤ በትኗል::

ደብዳቤው እንዲህ ይላል

“ግንቦት 22 ቀን 2008 ዓ.ም አስቸኳይ ስብሰባ ያደረገው የዩኒቨርሲቲው ሴኔት ከግንቦት 23 እስከ ግንቦት 24 2008 ዓ/ም ከቀኑ 10 ሰዓት ድረስ ባለው ጊዜ ውስጥ ክፍል ገበታችሁ ለአንድ ሳምንት ያህል ያቆማችሁትን ትምህርታችሁን መከታተል እንድትቀጥሎ አሳስቢ ለመማር ፈቃደኛ ካልሆናችሁ ግን በገዛ ፈቃዳችሁ ትምህርታችሁን ለመቀጠል የማትፈልጉ መሆናችሁን አውቃችሁ የዩኒቨርሲቲውን ቅጥር ጊቢ ለቃችሁ ወደየቤታችሁ እንድትሄዱ ውሣኔ መወሰኑ ይታወሳል::

“ይሁን እንጂ የዩኒቨርሲቲውን ደንብና የሴኔቱን ውሳኔ ባለማክበር በተሰጣችሁ ሁለት ቀናት የጊዜ ገደብ ውስጥ ትምህርታችሁን መማር እንዳልጀመራችሁ ተረድተናል:: ስለዚህ; የዩኒቨርሲቲው ሴኔት ባስተላለፈው ውሳኔ መሰረት ከዛሬ አርብ ግንቦት 26 ቀን 2008 ዓ,ም ጀምሮ መታወቂያችሁን; የምግብ መመገቢያ ካርዳችሁን እና ያለባችሁን ማንኛውንም የዩኒቨርሲቲውን ንብረት እያስረከባችሁ የዩኒቨርሲቲውን ቅጥር ግቢ ለቃችሁ እንድትወጡ እናሳስባለን” ይላል ደብዳቤ::

(ዘ-ሐበሻ) አሜሪካዊው ዝነኛ የቦግክስ ስፖርት ተጫዋች ሙሐመድ አሊ በተወለደ በ74 ዓመቱ ከዚህ ዓለም በሞት ተለየ::

ዛሬ አርብ ማምሻውን በፊኒክስ በሚገኝ ሆስፒታል ውስጥ ሕይወቱ ያረፈው መሐመድ በከፍተኛ ሕመም ሲሰቃይ የቆየ ሲሆን ጠዋት አካባቢ ላይ ዶክተሮቹ ለቤተሰቦቹ እንደማይተርፍ ነግረዋቸው እንደነበር ተሰምቷል::

የከባድ ሚዛን ቦክሰኛው የ74 ዓመቱ መሐመድ አሊ በ1975 ዓ.ም የ እስልምና እምነትን ተቀብሎ እስከ ሕይወተ ሕልፈቱ ድረስ ቆይቷል::

የኢትዮጵያ ዴሞክራሲያዊ ኃይሎች ንቅናቄ ድጋፍ በጀርመን አስተባባሪነት ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ጁን 11 በፍራንክፈርት በዚያው አካባቢ ካሉ ኢትዮጵያውያን እና የኢትዮጵያ ወዳጆች ጋር ሊወያዩ ነው:: በአካባቢው የምትገኙና ከፕሮፌሰሩ ጋር ስለት ጥቅ ትግሉና አሁን ባለው የሃገራችን ወቅታዊ ሁኔታ ለመወያየት ለምትፈልጉ ከአዘጋጆቹ የደረሰንን የጥሪ በራሪ ወረቀት ሙሉ መረጃውን ያሳያችኋል – ይመልከቱት::

የልዑል ዓለሜ ዘገባ

(ዘ-ሐበሻ) ሰሞኑን በተቃዋሚዎች በኩል በተለይም አርበኞች ግንቦት 7ን በተመለከተ ‘ጉያችን ስር ነው ያሉት’ የሚል አስተያየት ከሰጡ በኋላ ይህን ማመን በማይፈልጉ የስርዓቱ የጀርባ አንቀሳቃሾች ጥርስ እንደተነከሰባቸው የሚወራላቸው አቶ በረከት ስምዖን ለህክምና ቀጥሮ ወደ ደቡብ አፍሪካ እንዳመሩ ቢሯቸው በደህንነቶች እየተበረበረ መሆኑን የውስጥ ምንጮች አስታወቁ::

በቅርቡ የአቶ በረከትን ቢሮ በተመለከተ አንዳንድ ድረ ገጾች ላይ በተናፈሰ ዜና ምክንያት የበረከት ስሞንን ቢሮ የጎበኙ ግለሰቦች እየታደኑ በመጠናት ላይ ሲሆኑ አንድ የአዲስ አበባ ፌደራል ፖሊስ አባል በዚሁ ምክንያት በቁጥጥር ስር መዋሉንም ምንጮች አስታውቀዋል::

በረከት ስምዖን ለህክምና ቀጠሯቸዉ ወደ ደቡብ አፍሪካ አምርተው እዚያው ይገኛሉ:: በደቡብ አፍሪካ የሚኖሩ ቀንደኛ የወያኔ ተቃዋሚዎች እንዳያገኟቸዉ በብሄራዊ መረጃዉ ደህንነት ቅጥረኞች እየተጠበቁ ባሉበት ሁኔታ ከጆሐንስበርግ አጎራባች በሆነችዉ ሳንድተን አካባቢ ከኢንባሲ ጀሌዎች ጋር ታይተዋል በሚል መረጃ የደረሳቸዉ የተቃዋሚ ግብረ ሐይሎች ሳንድተን ከመድረሳቸዉ በፊት አቶ በረከት ቀድመዉ ማምለጣቸዉን መረጃዎች ጠቁመዋል።

(ይህ ጽሁፍ ዛሬ አዲስ አበባ ታትሞ ለህዝብ የቀርበው አዲስ ገጽ መጽሄት ላይ የወጣ ነው)
ግንቦት ሃያ ሲመጣ የኢህአዴግ የሚዲያ ፍጆታ ይጨምራል። በቴሌቪዥን የሚቀርቡት ዝግጅቶች… ኢህአዴግን  የሚቆልሉ፤ ከዚያ በፊት የነበሩትን መንግታት የሚኮንኑ ይሆናሉ። ከኢህአዴግ በፊት የነበሩት መንግስታት ኋላ ቀር እና እንደሆኑ፤ የኢትዮጵያም ህዝብ ቀን የወጣለት በኢህአዴግ መሆኑን ሳይፈሩናሳያፍሩ ይነግሩናል። እንዲህ እንዲህ እያሉ በየአመቱ መጀመሪያውና መጨረሻው የሚታወቅ አይነት የህንድ ፊልም ይሰራሉ። ተዋናዮቹ ጥቂት የቀድሞ የወያኔ አባላት ወይም ግዜ የሰጣቸው ሰዎች ሊሆኑ ይችላሉ። ዛሬ ስለነሱ የቲቪ ተውኔት ሳይሆን፤ የራሳችንን የግንቦት ሃያ ገጠመኝ በማውጋት እለቱን እናስታውሳለን።

ኢህአዴግ አዲስ አበባን ሲቆጣጠር ዜናውን የሰማነው በሬድዮ ነበር። “…ደርግ ይጠቀምበት የነበረውን የሬድዮ ጣቢያ ለህዝብ ጥቅም ተቆጣጥሮታል።” ይህን አባባል ተከትለን፤ “እውን… እነዚህ ሚዲያዎች ለህዝብ ጥቅም እየዋሉ ነው ወይ?” ብለን ብንጠይቅ መልሱን የ3ኛ ክፍል ተማሪም ሊነግረን ይችላል።

ከጨዋታችን በፊት ግን ሁሌ ፈገግ የሚያሰኘን ሌላ ገጠመኝ አለ። የዚያኑ ቀን አዲስ አበባ ስቴድየምን ተቆጣጠሩት። እናም ስቴድየሙን ከተቆጣጠሩት የመጀመሪያዎቹ ሰዎች መካከል አንደኛው እንዲህ የሚል መል’ክት አስተላለፈ “…ደርግ ይጠቀምበት የነበረውን፤ የማይንቀሳቀስ ትልቅ መርከብ ለህዝብ ጥቅም ተቆጣጥረነዋል” ብሎ ነበር። እነዚህ ነገሮች አሁን ሲወሩ ቀልድ ሊመስሉ ይችላሉ። ለ’ኛ ግን የግንቦት ወር ሲመጣ የምናስታውሳቸው ገጠመኞቻችን ናቸው።

ግንቦት ሃያ ሲመጣ… (አስቂኝ እና አሳዛኝ ገጠመኞቻችን)

(በዳዊት ከበደ ወየሳ – አትላንታ)

ያው ትግል ስለሆነ፤ ወያኔዎች በትግል ወቅት ሌቱን ድንጋይ ተንተርሰው፤ ጠዋት ጤዛ ልሰው አዲስ አበባ ደረሱ። አዲስ አበባ እስከሚገቡ ድረስ ለሊቱን የሚተኙት፤ አፈር አቧራውን ‘እፍ እፍ’ ብለው በየጥጋጥጉ ነበር። ከተማ ከመግባታቸው በፊት ግን አስፋልት ላይ መተኛት ጀመሩ። (ይሄ ሃሰት አይደለም። እያንዳንዱ በትግል ውስጥ ያለፈ ወያኔ የሚናገረው ነው።) ደግሞም የግንቦት ወር ጸሃይ ያረፈበት አስፋልት፤ ምሽት ላይ ሙቀቱን እንደያዘ ይቆያል። አዲስ አበባ ከመግባታቸው በፊት እና ከዚያ በኋላ አስፋልት ላይ የሚተኙ ወያኔዎች በዝተው ነበረ። ምክንያቱም የአስፋልቱ ሙቀት እና ልስላሴ ከሞዝቮልድ ፍራሽ ያልተናነሰ በመሆኑ… ለ’ነሱ።

የፍራሽ ነገር ከተነሳ ይህን ሳንጠቅስ ማለፍ የለብንም። ኢህአዴግ አዲስ አበባን እንደተቆጣጠረ ከሌባ ጋር ድርድር አላደረገም። በየተገኙበት ይገድላቸው ነበር። ከሰንጋተራ ማዶ፣ ከሜክሲኮ በላይ ወዳለው ዲ አፍሪክ ሆቴል እንውሰዳቹሁና የፍራሹን ታሪክ እንጨዋወት። በዘረፋው ግዜ ዲ’አፍሪክ ሆቴልም ተዘርፎ ነበር። ታሪኩን ያጫወተን የዚያ ሰፈር ልጅ ኮሜዲያን ደረጄ ኃይሌ ነው። ዲ አፍሪክ ሲዘረፍ አንዳንዱ አንሶላ ሌሎች ደግሞ ትራስ ይዘው ይሮጣሉ። አንደኛው ሌባ ግን የስፖንጅ ፍራሽ ነበር የደረሰው። ያገኘውን የስፖንጅ ፍራሽ ተሸክሞ ትንሽ እንደሮጠ ከፊት ለፊቱ የሚመጣው ወያኔ ተኮሰበት። ሌባው ፍራሹን እንደተሸከመ ወደ ኋላ ወደቀ። በህይወት እያለ ባልተኛበት ስፖንጅ ፍራሽ ላይ ለዘላለሙ አሸለበ።

ከሌብነት ነገሮች ሁሌ የሚያስቀኝ እና የሚያሳቅቀኝ አራት ኪሎ ዩኒቨርስቲ የተሰረቀ ግዜ የሆነው ነገር ነው።

አራት ኪሎ የሚገኘው ዩኒቨርስቲ ሲዘረፍ በአካባቢው ነበርን። ተማሪዎቹ ወደ ብላቴን ስለዘመቱ አካባቢው ጭር ብሏል። ሆኖም የሌቦቹ ግርግር ጩኸት እና ጋጋታውን አደመቀው። ዝርፊያው ሲጀመር… ሌቦቹ የሄዱት ወደ ዩኒቨርስቲው ምግብ ቤት ነበር። ብዙም ሳይቆይ… አራት ኪሎ ተተረማመሰች። ከዩኒቨርስቲው የሚወጡት ሌቦች… አንዳንዱ ቡሃቃ፣ ሌላው ጭልፋ ሌሎቹ ደግሞ ባዶ ድስት ወይም ወጥ ያለበት ብረት ድስት ወይም ዘይት በጄሪካን ወይም ሰሃን፣ ሹካ፣ ማንኪያ በብዛት ተሸክመው በሁሉም አቅጣጫ ይሮጣሉ። ሌሎቻችን ከውጭ ሆነን የሚሆነውን ነገር እንደትእይንት እናያለን።

ከነዚህ ሌቦች መካከል አንዱ እድለ ቢስ ሌባ ቅቤ ሰርቆ፤ አናቱ ላይ ተሸክሞ ወደ ታች ሲወርድ፤ ልክ ጆሊ ባር ጋር ሊታጠፍ ሲል ከሩቅ ተኩሰው የቅቤውን ገረወይና ከአናቱ ላይ ጣሉበት። ጥሎት መሄድ ሲችል፤ የወደቀውን ገረወይና ቅቤ እንደገና አንስቶ ከመሸከሙ በፊት፤ ሌላ ጥይት አናቱን በስታ ወጣች። እሱም ከቅቤው ጎን እንደወደቀ፤ ዘረፋው ጋብ እስከሚል ድረስ ለግማሽ ቀን ያህል የሚያነሳው አጥቶ እዚያው ቆየ።

አሁን እየተረሳ መጣ እንጂ ኢህአዴግ እንደገባ ለሊት ለሩጫ ልምምድ ተነስተው የሚሮጡ ሰዎችን ጭምር ይገድል ነበር። “ምነው?” ሲሏቸው፤ “ያለምክንያት የሚሮጥ ሌባና እብድ ብቻ ነው። ምን በለሊት ያስሮጣቸዋል?” ብለውናል። በገቡ በአመቱ ባርሴሎና ላይ ፋጡማ ሮባ በማራቶን ለኢትዮጵያ ወርቅ ስታስገኝ፤ ለሩጫ ያላቸው አስተሳሰብ ተስተካከለ እንጂ፤ ከሰንጋ ተራ እስከ እንጦጦ ጋራ ድረስ ብዙ ሯጮች ገድለውብናል።

ይሄ ታሪክ እውነት ለመሆኑ የጨርቆስ ልጆችን ምስክር እናደርጋለን። ሃሰት ከሆነም የጨርቆስ ልጆች ይታዘቡን። ጨርቆስ ሰፈር ፖፖላሬ የሚገኘው የመኮንኖች ግቢ ሲዘረፍ፤ በዘረፋው ላይ ባይሳተፍም ቆሞ ያልተመለከተ ወይም ስለዘረፋው ያልሰማ የዚያ ሰፈር ሰው አልነበረም። የደርግ መኮንንኖች ቤቶቹን ጥለው ሲሄዱ፤ ኢህአዴግ ገና አዲስ አበባ አልገባም ነበር። መኮንኖቹ ግቢውን ለቀው የመውጣታቸው ወሬ ሲሰማ ግን… ግቢው በዘራፊዎች ተወረረ። ከቲቪ እና ከሶፋው በተጨማሪ፤ ሽጉጥ እና ጠመንጃ በሽ በሽ ነበር… አሉ ። ጥይት እንደቆሎ ነው የተለቀመው። አንዳንዱ የጨርቆስ ልጅ መተኮሻው አልነበረውም እንጂ፤ ኪሱ ሲፈተሽ ጥይት የማይገኝበት የለም ነበር። የሆነው ሆነና ፖፖላሬ መኮንንኖች ግቢ ሲዘረፍ ቤቱ ውስጥ የተገኘ የጥርስ ብሩሽ፣ ጫማና ሳሙና ጭምር ተዘረፈ።

ማታ ሲሆንሌላ ሰፈር አምሽቶ የመጣ ሌላ የጨርቆስ ልጅ ቀን ላይ ስላመለጠው ጸጋ ሲነገረው በጣም ተቆጨ። በንጋታው ወደ ፖፖላሬ መኮንኖች ግቢ በመሄድ እያንዳንዱን ቤት ቢፈትሽ ኦና ሆኗል። በኋላ ግን አንድ ሃሳብ መጣለት። “የሚከራይ ቤት” ብሎ በትልቁ በመጻፍ ቤቶቹን ለብዙ ግዜ ማከራየቱን የዚያ ሰፈር ልጆች አጫውተውናል። እንግዲህ ግንቦት ሃያ ሲመጣ ድንገት ትዝ ያሉንን ነገሮች ጣል ለማድረግ ያህል ይሄን አነሳሳን እንጂ፤ ሌላም ሌላም ገጠመኝ አለን።

ኢህአዴግ አዲስ አበባ እንደገባ በጣም የቆጨው ነገር የኮ/ል መንግስቱ ኃይለማርያም ወደ ዙምባብዌ መሄድ ነበር። ወያኔዎቹ እዚህ ዙምባቤ የሚባል ሰፈር ሄደው መንግስቱ ኃይለማርያምን ይዘው፤ ስጋውን ቢቆራርጡት ደስ የሚላቸው ይመስል ነበር። እናም አንድ ቀን ወያላው፤ “ሜክሲኮ ሜክሲኮ” እያለ ሲጮህ የሰሙት ወያኔዎች፤ “ከሜክሲኮ በቀር ሌላ አገር አትሄዱም እንዴ?” ቢለው፤ ተሳፋሪ አጥቶ ተቸገሮ የነበረው ወያላ… ነገሩ ገብቶት፤  “ዙምባቤ ዙምባቤ” እያለ መጣራት ሲጀምር ወያኔዎቹ ከነመሳሪያቸው ገብተው ሞሉት… ይባላል። ታክሲው አስነስቶ ከሄደ በኋላ መጨረሻቸው ምን እንደሆነ ባናውቅም፤ በወቅቱ ይሄን ሰምተን ፈገግ ማለታችን አልቀረም።

ሜክሲኮ አደባባይን አለፍ እንዳልን ደሞ ይሄ ገጠመን። አንዱን ወያኔ መንገደኛው ከቦ በጥያቄ ያዋክበዋል። “የኤርትራን ጉዳይ እንዴት ታየዋለህ?” አንዱ ይጠይቃል። “ኤርትራ መገንጠል የለባትም” ሲል ሌላኛው አስተያየት ሰጠ። ወያኔው ግን አይኑን  የአዲስ አበባ ንግድ ምክር ቤት ህንጻ ላይ እንደተከለ ነው። የህንጻው መስኮቶች አራት መአዘን ሆነው፤ በላዩ ላይ እንደዘመናዊ ቁም ሳጥን መስታወት ተለብጦባቸዋል። ወያኔው ስለኤርትራ የሚጠይቁትን ሰዎች ገሸሽ አደረገና… “አሁን ወሬውን ተዉና የዚህን ተደራራቢ ቁም ሳጥን ቁልፍ ማን ጋር እንዳለ ንገሩን” አላቸው። ይህን እውነት በስፍራው የነበረ አብዱራህማን የሚባል ጓደኛችን ነው የነገረን።

ወያኔ ግንቦት ሃያ ከገባ በኋላ የሰአት እላፊ ታወጀ። የሰአት እላፊው ደግሞ እስከ ለሊት ሳይሆን እስከ ምሽቱ ሁለት ሰአት ድረስ ነበር። የሆኑ ልጆች አምባሳደር አካባቢ ተዝናንተው ሲወጡ፤ በመከላከያ ወታደሮች ተከበቡ። አንበረከኩና ያናዝዟቸው ጀመር።

“የት ነበራቹህ? ወዴት ነው የምትሄዱት?” ብዙ ከጠየቋቸው በኋላ ወዴት ሰፈር እንደሚሄዱ ሲጠይቋቸው፤ አንዱ… “አራት ኪሎ” አለ። ሌላኛው “ስድስት ኪሎ” አላቸው። ሶስተኛው ሰፈሩ ወደ ጥቁር አንበሳ ስለሆነ፤ “እኔ ጥቁር አንበሳ…” ብሎ ሳይጨርስ አንደኛው ወያኔ በጥፊ አለውና “እንደነሱ በኪሎ ተናገር” አለው። አሁን ስናወራው ፈገግ ያሰኝ ይሆናል እንጂ በወቅቱ ከዚህ የባሰም ነገር ያጋጠማቸው ይኖራሉ።

ከሁሉም ግን ብዙ አስቂኝ ነገሮች ያጋጠሙን ኢህአዴጎች አዲስ አበባ ከገቡ በኋላ ትንሽ ቆይተው ደሞዝ ተብሎ መቶ መቶ ብር ለመጀመሪያ ግዜ ሲሰጣቸው ነው። ደግነቱ በዚያን ግዜ መቶ ብር ልብስ፤ እንደገና ሌላ ልብስ፣ ጫማ እና ነጠላ ጫማ ጭምር ይገዛ ነበር። አንዳንዶች መሸታ ቤት መግባት የጀመሩት ያኔ ነው። ሴቶቹን እየጎተቱ መታገል የጀመሩትም የመጀመሪያ ደሞዛቸውን እንዳገኙ ነበር።

እናም መቶ መቶ ብር ደሞዝ ከተከፈላቸው ወያኔዎች ውስጥ ሻል ያሉት ሂልተን ሆቴል ሄዱ። እዚያ ሄደው አስተናጋጅ በአይናቸው ሲፈልጉ ወንድ አስተናጋጆች በዙባቸው። እነሱ የሚያውቁት የቡና ቤት አስተናጋጅ ሴት ነው። ጭራሽ እነሱንም ‘ሸርሙጣ’ (ለቃሉ ይቅርታ) ይሏቸዋል። እናም ሂልተን ሆቴል ገብተው ወንድ አስተናጋጅ አጋጠማቸውና… “አንታ ወንዱ ሸርሙጣ ለኛም ታዘዘን እንጂ” ብለው፤ አንዳንድ ቦክሰኛ ኬክ አዘዙ።

ቦክሰኛውን ኬክ እንደገመጡ፤ ከውስጡ ነጭ ክሬም ሲወጣ፤ “እንዴት ያልበሰለ ኬክ ከነሊጡ ትሰጠናለህ?” ብለው ካቀባበሉ በኋላ በስንት ገላጋይ ነገሩ በርዷል።

የሊጥ ነገር ከተነሳ አንድ ገጠመኝ ታወሰንና ወደ ቦሌ ልንወስዳቹህ ነው። አብዛኛውን የደርግ ባለስልጣናት የነበሩበትን ዘመናዊ የቦሌ ቤቶች የወያኔ ሰዎች የገቡበት መሆኑን እናስታውሳለን። ለነገሩ አሁንም ድረስ እዚያ የሚኖሩ ስላሉ ምስክር መጥራት አያስፈልግም። (ጣልያን ኢምባሲ የገቡት የአቶ ሃይሉ ይመኑን ቤት ይጠቅሷል) ከ’ነዚህ ቤቶች መካከል በአንደኛው እንዲህ ሆነ። ወያኔዎቹ በዚህ የሚያምር ቤት ውስጥ ገብተው ብዙ አስደናቂ ነገሮችን ተመለከቱ። ምግብ እና የምግብ ማብሰያ ኩሽና ግን ሊያገኙ አልቻሉም። ቢያንስ ቢያንስ ደግሞ የያዙትን በሶ የሚበጠብጡበት ውሃ አጡ። በዚህ መሃል ከነሱ ሻል ያለው በመገረም ጠራቸው።

“ቡሃቃውን አገኘሁት።” አላቸው። በሶ ለያዘው ሌላኛው ወያኔ በፍጥነት ወደ ባኞ ቤቱ መጣ።

ግር ብለው ወደ ባኞ ቤት ሲገቡ ሁሉም ነጭ ሆኖ ከሚያምር ክፍል ውስጥ ራሳቸውን አገኙት። ነጩ የገላ መታጠቢያ ገንዳ፤ ትልቅ የሊጥ ማቡኪያ ቡሃቃ ስለመሰላቸው ሁሉም በመገረም፤ “እዋይ…በዚህ ሙሉ ሊጥ ያቡኩበት ነበር? እውነትም ደርግ ይህን ያህል ሆዳም ነበር ለካ!?” ብዙ ያልተመለሰላቸውን ጥያቄዎች ከመገረም ጋር ሰነዘሩ። (ለነገሩ ይሄን ስናወራ ለአሁን ግዜ ልጆች ያጋነንን ሊመስላቸው ይችላል። ግን አይደለም።)

ባኞ ቤቱ ውስጥ እንደገቡ የሁሉም አይን በነጭ እምነ በረድ በተሰራው ገንዳ ላይ አረፈ። ይሄኛው ቡሃቃ መሰል ገንዳ ለነሱ እፍኝ በሶ ስለሚተልቅ፤ ሌላ አማራጭ ሲፈልጉ… አሁንም ሻል ያለው ወያኔ ትልቁን ፖፖ በስህተት ከፈተው። ሁሉም ደስ አላቸው። ቢያንስ ይሄኛው ነጭ ቡሃቃ፤ መክደኛ ብቻ ሳይሆን ከታች ውሃ አለው። ለነሱም በሶ የሚበቃ ሊሆን እንደሚችል ገመቱ። ከስር ያለውን ውሃ አይተው፤ በዚያ የምትበጠበጠውን በሶ አስበው ረሃባቸው ተባባሰ። በከረጢት የያዙትን በሶ እነሱ ቡሃቃ በመሰላቸው መጸዳጃ ፖፖ ውስጥ ጨመሩት። ውሃ አነሳቸውና… ውሃው እንዴት እንደሚከፈት ሲመራመሩ ውሃ መልቀቂያውን ገመድ አንደኛው ጎተተው። እናም ውሃው ፎለል እያለ ሲወርድ፤ ከረሜላ እንደተገዛለት ልጅ ሁሉም በደስታ ፈነደቁ።

የተለቀቀው ውሃ እየተሽከረከረ ሲያዩት አንደኛው ወያኔ፤ “በሶውን ራሱ እየበጠበጠው ነው።”   ሲል ሌላኛው ተከትሎ “Mixer’ኮ ኢዩ!” አላቸው። በ’ንግሊዘኛና በትግሪኛ። በአማርኛ ‘መበጥበጫ ነው’ አለ።

ይሄን አውርተው  ከመጨረሳቸው በፊት ውሃው እየተሽከረከረ በሶውን ይዞት ነጎደ። የጓጉለት በሶ ባልታሰበ ምትሃታዊ ሃይል ወደታች ሄደና ተሰወረ። በጣም የተናደደው ወያኔ ያለምንም ማቅማማት በሶውን ከታች ምጥጥ አድርጎ የወሰደበት ደርግ መሆኑን ጮክ ብሎ ተናገረ።

“ከዚህ በታች ደርግ አለ ማለት ነው” አለ።

“ደርግ ነው የጠጣብን?” ሌላኛው ጠየቀ።

“አዎ ደርግ እንጂ፤ ሌላ ሊጠጣብን አይችልም።” አለ የተሻለው ወያኔ።

በጣም የተናዳደው ባለ በሶ፤ “ምን ትጠብቃለህ? ሃደ ራሽያ ቦንቢ አጉርሰው እንጂ!!” አለው።

እውነትም አንዱን ቦንብ ላጥ አደረገና… ከታች ተደብቆ በሶውን በጠጣባቸው ወይም የጠጣ በመሰላቸው ደርግ ላይ የ’ጅ ቦንቡን ጣለበት። ተራራውን ያንቀጠቀጠው ወያኔ እንዲህ አደረገና የአቶ ኃይሉ ይመኑን ባኞ ቤት በቦንብ አፈራረሱት።

ያንን ዘመን ያላለፉ ሰዎች የፈጠራ ቀልድ ሊመስላቸው ይችላል። የነሱን ለነሱ ትተን አንድ ገጠመኛችንን እናጋራቹህ። ወያኔዎች አዲስ አበባ ሲገቡ መስኮት መስኮት ያለው ሸበጥ አድርገው ነው የገቡት። (እንዲያውም ለዚህ ጫማ አስመራ ይሁን ትግራይ ሃውልት ተሰርቶለታል) እናም የአንዱን ባለስልጣን ቤት ከተቆጣጠሩ በኋላ እዚያው ያድራሉ። ማቀዝቀዣው ቁም ሳጥን ስለመሰላቸው፤ ልብሳቸው ከዚያ… ጫማቸውን በረዶ መስሪያ ውስጥ አሳደሩት። ጠዋት ላይ ታዲያ እነዚያ ባለመስኮት ላስቲክ ጫማዎች በሥስ በረዶ ተሸፍነው ነበር። እናም አንዱ ቀልደኛ ወያኔ፤ “እዋይ ለኔስ ባለመስኮት ሸበጥ መስታወት ገባለት።” እያለ ድፍን ወያኔዎችን ለብዙ ግዜ ያስቃቸው ነበር። ይሄም አልፈ።

ከመሰናበታችን በፊት ግንቦት ሃያ ሰባት የሆነውን ነገር እንጨዋወት። ኢህአዴግ አዲስ አበባ በገባ በሳምንቱ ከኛ ሰፈር በላይ የሚገኘው የጦር መሳሪያ ግምጃ ቤት ለሊት ላይ ፈነዳ። የአካባቢው ሰዎች አይተን በማናውቀው  ፍንዳታ ተደናግጠን አካባቢውን ለቀን ሄድን። ቀን ሲሆን ፍንዳታው በረድ በማለቱ አንዳንድ የሰፈር ልጆች ተመለሱ። ይሄ በአንድ የአርባ ቀበሌ ልጅ ላይ የሆነ ታሪክ ነው። የ40 ቀበሌው ልጅ የአርባ ቀን እድሉ ሆነና ወደ ሰፈር ተመልሶ መጣ። አካባቢው በወያኔዎቹ እየተጠበቀ በመሆኑ ወደ ቤት ለመግባት አልቻለም። እናም ከበድሩ ሱቅ ዳቦ ገዝቶ ኪሱ ከተተ።

ትንሽ ካዘገመ በኋላ ያቺን ዳቦ ለመብላት እጁን ወደ ኪሱ ሰደደ። ሁኔታውን ትንሽ ራቅ ብለው ሲከታተሉ የነበሩ አንድ ወንድ እና ሴት ወያኔ እንዲህ ይባባላሉ። “እጁን ኪሱ ውስጥ ከተተ።”

“ቦምብ ሊያወጣ መሆን አለበት።” ሴቷ ወያኔ ናት እንዲህ ያለችው። ሴት ድሮም ጠርጣራ ናት።

ልጁ… የ’ጁን መዳፍ የምትሞላ ዳቦውን ከኪሱ እንዳወጣ፤ “አወጣው!” አላት፤ መሳሪያ አቀባብሎ ከርቀት የሚመለከተው ወያኔ።

የአርባ ቀበሌው ልጅ፤ የአርባ ቀን እድሉ የሆነችውን ያቺን ዳቦ ሊገምጣት ወደ አፉ አስጠጋ። ይሄን የተመለከተው ወያኔ አብራው ላለችው ተጋዳላይ፤ “ቦንቡን ሊነቅለው ነው” አላት።

“ምን ትጠብቃለህ?” ብላ ጀመረች ሴቷ፤ “ምን ትጠብቃለህ? ሳይነቅል ንቀለዋ!” ከማለቷ ተኩሶ ልጁን ጣለው።

የአካባቢው ወጣቶች በፍንዳታው ፍንጥርጣሪ ተመትቶ የወደቀ ነበር የመሰላቸው። በኋላ ግን ወያኔዎቹ ተሯሩጠው መጥተው ሊነቅል የነበረውን ቦንብ ለማየት፤ መሬት የወደቀውን ልጅ ገልበጥ ሲያደርጉት፤ ዳቦ እንደጎረሰ አዩት። እናም ምን ቢሉ ይገርማል? “ይሄ ንቃት የጎደለው፤ መንገድ ለመንገድ ዳቦ ይበላል እንዴ?” ብለው ጭራሽ ስለ ልጁ ንቃተ ህሊና ማነስ በማውራት ይወቅሱት ጀመር።

ከሰፈራችን ሳልወጣ እኛ ሰፈር ቴሌው ጋር የሆነውን ተጨዋውተን እንሰነባበት። ያኔ ቴሌ በራፍ ላይ የህዝብ ስልክ ነበር። (አሁን ይኑር አይኑር አላውቅም።)  እንዳሁኑ ሞባይል ስልክ ከመብዛቱ በፊት ህዝቡ ተሰልፎ የህዝብ ስልክ ይጠቀማል። አንዱ ወያኔ የኛን ሰፈር ልጆች ጠየቃቸው። “የምን ሰልፍ ነው?” አለ።

“ስልክ ለመደወል ወረፋ ይዘው ነው” አሉት። ወያኔው ከጓደኛው ጋር በመሆን ወደ ቴሌ በራፍ ተጠጉ። ተጠግተው… በጣም ጠጋ ብለው ሲያዩ እውነትም ‘የህዝብ ስልክ’ የሚል ጽሁፍ ተለጥፎበታል። በዚያ ላይ ህዝቡ ሳንቲም እየጨመረ ስለሚደውል፤ ያቺን ሳንቲም ሌባ እንዳይሰርቃት፤ መሳሪያቸውን አቀባብለው ይጠብቁ ጀመር። ያው እንደሚታወቀው ኢህአዴግ እንደገባ፤ ለሌባ ምንም ምህረት ሳያደርግ ይገድል ነበር። እናም ጥበቃውን አጠናከሩት።

አንድ ሁለት ሰው ሳንቲም እየጨመረ ከደወለ በኋላ፤ የፈረደበት ሶስተኛው ሰው ወረፋው ደርሶት የስልኩን እጀታ አነሳ። ሳንቲም ጨመረ። ሆኖም የደወለበት ቦታ የመያዝ ምልክት ስለሰጠው፤ ያስገባውን ሳንቲም መልሶ ለማውጣት እጀታውን በንዴት ሲጫነው፤ ሳንቲሙ ከታች ወረደ። እናም እነዚያን ሳንቲሞች ወስዶ ከመሄዱ በፊት… ወያኔዎቹ ተነጋገሩ። “ይሄ ሌባ። የህዝቡን ሳንቲም ወሰደ እኮ።” አለው አንደኛው።

“ታዲያ ምን ትጠብቃለህ?” ይቺን ቃል ይወዷታል። “ታዲያ ምንትጠብቃለህ?” አለው። ‘በሌባ ላይ የሚወሰደውን እርምጃ አትወስድበትምን?’ ከማለቱ በፊት የተኩስ ድምጽ ተሰማ። ልጁ ሃያ ሳንቲሙን እንደያዘ ወደቀ። ይሄ ሰፈራችን ውስጥ የሆነና ለምን እንደተኮሱበት ራሳቸው በአንደበታቸው የነገሩን በመሆኑ፤ ‘እውነት አይደለም’ ብላቹህ እንዳትጠራጠሩ።

ለነገሩ እኛ ከዳር ሆነን ያየነውን አወራን። ከዚህ በላይ ብዙ ያዩ እና የሰሙ ይኖራሉ። እኛ ስለአዲስ አበባ አወራን እንጂ በየገጠሩ የሆነውን ቤቱ ይቁጠረው። ደግሞም የድርጊቱ ፈጻሚዎች፤ ከዛሬው ጉራ ይልቅ ራሳቸው ብዙ ሊነግሩን የሚችሉት ገጠመኝ እንደሚኖር ልንገምት እንችላለን። በዚያም ተባለ በዚህ ግንቦት ሃያ ሲመጣ እነዚህ እነዚህን ነገሮች እናስታውሳለን።

ነገሩ በጣም በሚገርም የታሪክ እሽክርክሪት አለው። ድሮ ሌባ የማይወደው ወያኔ ወይም ኢህአዴግ፤ አሁን ራሱ ሙልጭ ያለ ሌባ ሆኖ አረፈውና ጠቅላይ ሚንስትሩ ሳይቀሩ፤ ትላልቆቹን ወያኔዎች ጠርተው “ሙስናን መዋጋት አለብን። ይህንን ከራሳችን እንጀምር።” አሏቸው። እናም የግንቦት ወር ሲመጣ… ኢህአዴግ በማወቅም ሆነ ባለማወቅ ያጠፋቸውን ነፍሶች እናስባለን። ያጠፋቸውን ስህተትቶች እያሰብን ደግሞ ፈገግ እንላለን።

እነሱ ተራራውን አንቀጠቀጥን” እያሉ ይደነፉብናል። እኛ ደግሞ፤ “እሱን ተዉትና… ምነው ከጎናቹህ ያለውን ዘመናዊ ሌባ ተዋግታቹህ ማሸነፍ አቃታቹህ?” እንላቸዋለን። እንዲህ እንዲህ እያልን… የድሮው ጉንቦት ሃያ አልፎ ሌላ ግንቦት  ይመጣል። እኛም ‘ፈገግ የሚያሰኙንን ገጠመኞች እያሰብን ዘና ፈታ የምንልበት ምክንያት አናጣም’ እናም የድሮውን እያሰብን ፈገግ እንላለን።

ብዙ የሚባል ነገር እያለ፤ ጨዋታችን ሳያልቅ አለቀ።

ክፍል አንድ

ከይኩኖ መሰፍን/   sgbtsait@gmail.com         

ከሁሉም አስቀድሜ በሀገር ውስጥም ሆነ በውጭ ዓለም የምትገኙ ውድ ኢትዮ}ያውያን ወገኖቼ ሁሉ ከያላችሁበት የከበረና ልባዊ ሰላምታዬን ለማቅረብ እወዳለሁ::

ከዚህ ቀጥዬም እንደተለመደው ላለፉት ሶስት ወራት ያህል ለግል ስራ ጉዳይ በሀገር ውስጥ ቆይታዬ በተለያዩ አካባቢዎች ተዘዋውሬ ብዙ ነገሮችን ለመገንዘብ ችያለሁ:: በአካል ተገኝቼ በዓይኔ ያየሗቸውንና የታዝብኩዋቸውን በሙሉ በዚሁ አጭር ፅሑፍ በዝርዝር ለማቅረብ ባልችልም ህዝቡ በተለይም በዲያስፓራ በባህር ማዶ የሚኖረውን ወገን ሁሉ ማወቅ አለበት ብዬ የዘገብኳቸውን ወቅታዊ ችግሮች በሚመለከት አንገብጋቢ በሆኑ ጉዳዮችን ብቻ በማትኮር አጠር ባለ መልኩ ለማቅረብ ሞክሬያለሁ::

በአሁኑ ጊዜ ኢትዮ}ያን ጎብኝቶ የተመለሰ ወይም ስልክ ደውሎ ቤተሰቡን ያነጋገረ ሰው ሁሉ ስትጠይቁ በአመዛኙ የምታገኙት መልስ “ዛሬ ሀገሪትዋን ማን እንደሚያስተዳድራት አናወቅም::  የሕግ ከለላና ዋስትና የለንም:: ያለንን ችግር ለመፍታት ለማን አቤት እንደሚባል አይታወቅም:: እንዲያው በደፈናው የኢትዮ}ያን አድባር ነው እያስተዳደረን ያለው እንጂ ለኛ የሚሆን መንግስት ካጣን ውለን አድረናል”::  የሚል እሮሮ ነው የምትሰሙት:: እውነት ነው እኔም በሀገር ቤት የሶስት ወር ቆይታዬ በብዙ ቦታዎች በመዘዋወር በአካል ተገኝቼ በዓይኔ ያየሁትንና የሰማሁትን ነገር ህዝቡ ከሚለው የተለየ አይደለም:: እንዲያውም ችግሩ ህዝቡ ከሚለው በላይ ነው:: የሚገርመው ደግሞ በሄድክበት ቦታ ሁሉ የምትሰማው እሮሮና ስጋት አንድ ዓይነት ነው:: ህዝቡ ለኛ የሚሆን መንግስት የለንም የሚል እሮሮ ለማሰማት የተገደደበት ዋና ዋና ምክንያቶችስ ምንድን ናቸው? : –

1. ስርዓቱ ከማንም ጊዜ በላይ ወደ ፍፁም አምባ ገነንነትና ሕገ አልበኝነት ተሸጋግረዋል

አሁን ያለው የሀገራችን ተጨባጭ ሁኔታ ላይ ላዩን ከውጭ ስንመለከተው በአሸብራቂ ቃላት ታጅቦ ጋብ ያለና የተረጋጋ ይመሰላል እንጂ ውስጡ ውስጡን መቼ እንደሚፈነዳ የማይታወቅ የተዳፈነ እሳት ሆኖ አስጊ ሁኔታ ላይ የደረሰ መሆኑን መረዳቱ የሚከብድ አይደለም:: በእውነት ረሃቡንና የፓለቲካ ምሕዳሩን ብልሹነት ተደማምረው በህዝባችን ላይ የፈጠሩትን ድርብ ድርብርብ ችግር ከምንናገረው በላይ ነው:: ስርዓቱ ከማንም ጊዜ በላይ ወደ ፍፁም አምባ ገነንነትና ሕገ አልበኝነት ስለተሸጋገረ በሕብረተሰቡ ላይ ያሉት ችግሮች ከሚሸከመው በላይ ሆኖበታል:: በዚህ ምሬት ምክንያት ህዝቡ መሪ ድርጅት ባይኖረውም ከመንግስት ጋር ዓይጥና ድመት በመሆን በራሱ ተነሳሽነት በያለበት የሞት ሽረት ትግል እያካሄደ ይገኛል:: በቅርቡ በኦሮሞ፣ በትግራይ፣ በአማራና በሌሎች ክልሎች የተነሱት የህዝብ ዓመፆች መነሻቸው የመብት ጥሰት፣ ዓፈናና ምሕዳረ ብልሹነት መሆናቸውን ሌላ ቀርቶ ራሳቸው ጠቅላይ ሚኒስተር ሀይለማሪያምም ሳይቀር ያመኑበትና የመሰከሩበት ጉዳይ ነው::

ህዝቡ ለውጥ ይፈልግ እንጂ በስልጣን ላይ ያለው የአቶ መለስ ራእይ ወራሽ ነኝ የሚል መንግስት ግን ያለፈውን ስር የሰደደ ችግር ከመድገም አልፎ አዲስ ራእይና የተሻለ የመፍትሄ ፓሊሲ ለማፍለቅ የሚያስችል ዓቅሙም ፍላጎትም የለውም:: ጠቅላይ ሚኒስትሩ አቶ ሀይለማሪያም ስልጣናቸውን ተረክበው አሃዱ ብለው ስራ ሲጀምሩ በፓርላማ የህዝብ ተወካዮች ተገኝተው የነገሩን ነገር ቢኖር የአቶ መለስን ራእይ አደራ ጠባቂና ባለኩንትራት መሆናቸው እንጂ ከእርሳቸው የምንጠብቀው ሌላ አዲስ ለውጥ እንደሌለ አረጋግጠውልናል:: ጠቅላይ ሚኒስተር ሀይለማሪያም ኢትዮ}ያን የመሰለች ትልቅ ሀገርና 90 ሚሊዮን ህዝብ ለመምራት የታሪክ አጋጣሚ ቢያገኙም ቅሉ እንደ አንድ መሪ የራሳቸው የሆነ አሻራ ጥለው ለማለፍ የሚያስችላቸው አዲስ ራእይና ፓሊሲ እንደሌላቸው ነው የነገሩን :: በዚህ መሰረት መንግስት ሀገርን በአግባቡ ለማስተዳደርና በሀገሪትዋ ላይ ስር የሰደዱትን ቅራኒዎችንና ህዝባዊ ዓመፆችን ለመቆጣጠርና ለመፍታት ነገሮችን ሁሉ ከዓቅሙ በላይ የሆኑበት ይመስላል :: ስለዚህ መንግስት በአሁኑ ወቅት እየተላተመ ያለው ከለውጥ ፈላጊው ህዝብ ጋር ብቻ ሳይሆን ከጊዜም ጋር ጭምር ነው::

ዛሬ በኢትዮ}ያ ስለፍትሕና ዳኝነት ሲነሳ በመጀመሪያ በአእምሮዋችን ላይ የሚደቀነው በየእስር ቤቱ የታጎሩትን እንደነ እስክንድር ነጋ፣ በቀለ ገርባ፣ አንዱለም አራጌ፣ ወ/ሮ አልጋነሽ (ሶስት ልጆችዋን ዛሬ መንገድ ላይ ተጥለዋል)፣ አብረሃ ደስታ፣ ዮናታን ተስፋየና ሌሎች በሽዎች የሚቆጠሩትን ታጋይ ወገኖቻችን ላይ እየደረሰ ያለውን ስቃይና መከራ ነው:: የነዚህ ታጋይ ወገኖች የክስ አመሰራረትና አፈፃፀም ስንመለከትም አንደኛ በፀረ ሽብር ሕግ ከታሰሩት ውስጥ አንድም ሰው በሕገ መንግስቱ ላይ ከተቀመጠለት መብትና ግዴታ የዘለለ ሕገ ወጥ ተግባር ሲፍፅም ነበር ተብሎ የቀረበ አንድም ማስረጃ አላየንም :: ሁለተኛ የታሰሩት ሰዎች በእጃቸው ከብዕርና ከወረቀት በስተቀር ሌላ ጦር መሳሪያ ያልነበራቸው፣ ሰላማዊና ሕጋዊ መንገድ ተከትለው የፍትሕ ጥያቄ ሲያቀርቡ የነበሩት ናቸው:: ሀቁ ይህ ሆኖ ሳለ ነገር ግን በህወሓት/ኢሕአዴግ በፀረ ሽብር ሕግ እየተመነጠሩ በቂም በቀል ወደ እስር ቤት እየተወረወሩ ያሉት የህሊና እስረኞች የፍርድ ሂደት ስናይ ሰብኣዊና ዜግነታዊ መብታቸውን የሚጥስ ጭካኔ የተሞላበት አካሄድ ነው:: ተቃዋሚዎች ስለሆኑ ብቻ ሕገ መንግስቱን አይመለከታቸውም:: መጀመሪያ በካድሬው ዓይን ውስጥ ይገባሉ:: ከዚያም ሰበብ አስባብ ተፈልጎ የሚጠመዱበት ቀን ይመቻቻል:: ቀጥሎም አስደንጋጭ በሆነ መልኩ በአፋኝ ሐይል ተይዘው በዱላ እየተደበደቡ እስር ቤት ይገባሉ:: እስር ቤት ከገቡ በሗላም አሰቃቂ የሆነ የአካልና የስነ ልቦና ጥቃት ይፈፀምባቸዋል :: ይህን ሁሉ ስቃይ ካሳለፉ በሗላ ነው ወደ ማስረጃ ፍለጋ የሚኬደው:: ከዚያም ሆን ተብሎ ማስረጃ እያፈላለግን ነው እየተባለ መቋጫ ለሌለው ጊዜ ፍርድ ሳያገኙ በእስር ቤቱ እንዲታሹና እንዲበሰብሱ ይደረጋል::

ሌላውን ትተን የዓረና ትግራይ ለሉዓላዊነትና ዴሞክራሲ የአመራር አባልና የመቀሌ ዩኒቨርስቲ የፓለቲካ ሳይንስ ተመራማሪና መምህር የነበረው አቶ አብርሃ ደስታን የታሰረበትን ሁኔታና በፍርድ ሂደቱ የደረሰበትን ስቃይ ስንመለከት በሽዎች ወጣቶች የህሊና እስረኞች ላይ እየደረሰ ያለውን ግፍና መከራ ቁልጭ አድርጎ የሚያሳይ ገላጭ ነው ብዬ አምናለሁ:: ወጣት ምሁሩ አብርሃ ደስታ ለሰላማዊ ትግል ባለው ቆራጥነት : የፓለቲካ ብስለት : የማሳመን ችሎታና ልበ ሙሉነት ሽዎችን ወጣቶች ማነቃነቅ ሲጀምር የስርዓቱን ካድሬዎች በሃሳብ ሊመክቱትና ሊያሸንፉት አልቻሉም :: ሰለሆነም “ ይህቺን ባቄላ ካደረች አትቆረጠምም ” ከሚል ስጋት የተነሳ እሱም በተራው አፋኝ ስኳድ በማሰማራት እየደበደቡ እስር ቤት ወረወሩት:: የታጋይ አብርሃ ደስታ መታሰር ለተቀሩት ታጋዮች በተለይም ለትግራይ ወጣቶችና ምሁራን “እኔን አይተህ ተቀጣ” የሚል አስደንጋጭና አስፈሪ መልእክት ለማስተላለፍ እንደ መቀጣጫ አድርገው ተጠቅመውበታል:: መጀመሪያ በካድሬዎቹ ጥርስ ገብቶ በዓይነ ቁራኛ ሲከታተሉት ሰነበቱ:: ከዚያም ስራ ቦታ ውሎ ወደ ቤቱ ሲገባ ትልቅ ሽፍታ የማረኩ ይመስል አፍነው በመያዝ ከደበደቡት በሗላ ወደ አዲስ አበባ ወስደው እስር ቤት አስገብተው ሲያሰቃዩት ቆዩ:: ይህ በእንዲህ እንዳለ ፍርድ ቤቱ ከተከሰሰበት የአሸባሪነት ወንጀል ነፃ የለቀቀው መሆኑን ቢታወቅም ቅሉ አፍ እላፊ ተናግረሃል ተብሎ እንደገና በእስር ቤቱ አንዲቆይ በማድረግ እንደልማዳቸው ይኽውና እስከ ዛሬዋ ቀን ድረስ ያላንዳች ፍትሕ በጨለማ ቤት ታጉሮ ይገኛል::

በግልፅ እንደሚታየው ዛሬ የህወሓት/ኢሕአዴግ መንግስት ስልጣኑን በሞኖፓል ተቆጣጥሮ ራሱ ሕግ አውጪ፣ ራሱ ዳኛ ፣ ራሱ ከሳሽ፣ ራሱ መስካሪ፣ ራሱ ፓሊስ፣ ራሱ አሳሪና ገራፊ ሆኖ በፈላጭ ቆራጭነት በቆመበት ሀገር የህዝብ መብትና ነፃነት ይከበራል ብሎ ማሰብ ፍፁም የዋህነት ነው:: በተለይም ዓለምን ያስደመመ የ2007 ዓ.ም. ሀገራዊ  ምርጫ በመላ ሀገሪቱ ሌሎቹ ተወዳዳሪዎችን በዜሮ በመዘረር መቶ በመቶ አሸነፍኩ ብሎ ካወጀበት ቀን ጀምሮ በህዝብ ላይ በተለይም እንደነ መድረክ፣ አንድነት፣ መኢኣድና በመሳሰሉት ተቃዋሚ የፓለቲካ ድርጅቶች ላይ እየወሰደ ባለው ምሕረት የለሽ እርምጃ ምክንያት ባለፉት ጥቂት ወራት ብቻ ከ4000 በላይ አባላት በጀምላ እስር ቤት አጉሯል :: በመሬት ወረራ ሳቢያ በኦሮሚያ ክልል በተነሳው የመብት ጥያቄ ምክንያትም ከ300 በላይ የክልሉን ወጣት ተማሪዎች ተገድሏል :: በአስር ሽዎች የሚቆጠሩም እስር ቤት ታጉሯል፣ ቆሰሏል፣ ተሰውሯል፣ አሊያም ሀገር ለቀው ሽሽቷል:: ዛሬ ኦሮሚያ ከሲቪላዊ አስተዳደር ወደ ፓሊስ ሀገር (police State) ተቀይሮ የሽብርና የብጥብጥ ድባብ የነገሠበት ክልል ሆኖ ይገኛል:: መንግስት ምርጫን መቶ በመቶ አሸነፍኩ ባለበት ማግስት ይህ ዓይነቱ ጭካኔ የተሞላበት የጀምላ እልቂት በኦሮሞ ህዝብ ታሪክ ውስጥ ታይቶ የማይታወቅ አሳዛኝ ክስተት በመሆኑ የማይረሳ ጥቁር ታሪክ ጥሎ አልፏል ::

በኦሮሚያ የተፈፀመው አሳዛኝ ክስተት (ትራጀዲ) ቁልጭ አድርጎ የሚያሳየን የህወሓት/ኢሕአዴግ ስርዓት ላለፉት አርባ ዓመታት ያህል የተከተለውን የከፋፍለህ ግዛ ኢንጂነሪግ የዘራውን እያጨደ መሆኑን ነው:: ላለፉት ዓስርተ ዓመታት ህዝቡን እርስ በርሱ ለማናቆር ሲባል በብሄር ብሄረሰቦች መካከል የቀበረውን ፈንጅ እየፈነዳ መሆኑን ነው የሚያመላክተን:: በ2007 ዓ.ም. ተወዳድሬ መቶ በመቶ አሸነፍኩ የተባለውን ምርጫ በህዝቡ ፍላጎት የተገኘ ውጤት ሳይሆን በአፈ ሙዝ ሀይልና በማጭበርበር የተገኘ መሆኑን የሚያሳይ ነው:: የብሄር ብሄረሰቦችን ጥያቄም ስንመለከት ደግሞ ለስርዓቱ ከፋፍለህ ግዛ መሳሪያ እንዲሆን ተደረገ እንጂ ጥያቄውን በሀቀኛ ዴሞራሲያዊ ስርዓት ጥላ ስር ሆኖ በህዝቦች መፈቃቀድና እኩልነት ላይ መሰረት አድርጎ ያልተሰራ መሆኑን በግልፅ የሚያሳይ ነው:: በቅርቡ ከቤንሻንጉል፣ ከጋምቤላና ከደቡብ የተባረሩትን የአማራ ወገኖቻችንም የሚያሳየን የስርዓቱ የከፋፍለህ ግዛ ውጤት መሆኑን ነው:: በአንድ ወቅት ራሳቸው ጠቅላይ ሚኒስተሩ አቶ ሀይለማሪያም ደሳለኝ ሲናገሩ “በየክልሉ የኛ ቋንቋ የማትናገሩ ከሆነ ከዚህ ውጡ:: ሀብት ማፍራት አትችሉም እያሉ በአንዳንድ ክልሎች ችግር እየፈጠሩ እንደሆነ ደርሰንበታል:: ይህም ለሀገሪትዋ አንድነትና ድህንነት አደጋ ላይ የሚጥል ሁኔታ ነው” በማለት በምሬት ሲገልፁ ተደምጧል :: ከዚህ ተነስተን ማለት የምንችለው – አንድ ዜጋ በማንኛውም የሀገሪትዋን ማዕዝናት ተንቀሳቅሶ ለመስራት፣ ሀብት ለማፍራት፣ ለመምረጥና ለመመረጥ የማይችል ከሆነና መብቱን በዘር፣ በቋንቋ፣ በሀይማኖትና በቦታ ከተገደበ ሀገር አለኝ!! ኢትዮ}ያዊ ነኝ!! ማለቱ ትርጉሙ ምን ሊሆን ነው? ይህ ሁኔታ በዚህ ዓይነት ከቀጠለ ደግሞ ኢትዮ}ያ እንደ ሀገር አንድነትዋን ጠብቃ ለመኖር ምን ዋስትና ይኖራታል? የሚለውን ጥያቄ የዚሁ ትውልድ ትልቁ ፈተና ነው ብዬ አምናለሁ::

በመሆኑም በኦሮሞ ክልል የተነሳው ደም አፋሳሽ ጥያቄ መነሻው የአዲስ አበባ የካርታ ፕላን ሳይሆን ስርዓቱ እየተገበረው ያለው የአፈና: የመሬት ወረራና የከፋፍለህ ግዛ ፓሊሲ የፈጠረው የመብት ጥሰት መሆኑን ተደጋግሞ ተገልፀዋል:: ችግሩ ከኦሮም ክልል አልፎ በሌሎች የሀገሪትዋን ማዕዝናትም የብዙ ህዝብ ልብ አሸፍቷል:: በዚሁ ሁኔታ የተቀጣጠለው የህዝብ መነሳሳትና ዓመፅ የተደናገጡ የህወሓት/ኢሕአዴግ መሪዎችም በቅርቡ በኦሮሞ ፣ በወልቃይት፣ በቅማንትና በሌሎች አከባቢዎች በስርዓቱ ቁንጮ ላይ የተነሳውን የህዝቡን የመብት ጥያቄ በአግባቡ ከመፍታትና መልስ ከመስጠት ይልቅ መልኩንና አቅጣጫውን በመቀየር በሌሎቹ ብሄሮች በተለይም በትግራይ ህዝብ ላይ ያነጣጠረ ጦርነት በማስመሰል ጠላት መጣብህ በሚል ሰበብ የጥላቻ መርዝ ሲረጩ ከርሟል:: ለዘመናት አብሮውና ተፋቅሮው በመቻቻል ይኖር በነበረው ወንድማማች ህዝብ መካከል አላስፈላጊ መናቆርና መተላለቅን ለመፍጠር ሲባል በሰላም ወዳዱ የትግራይ ህዝብ ላይ እኖሆ ዛሬም አዲስ የቅስቀሳ ዘመቻቸውን ጀምሯል:: የዘመቻቸው ዋና አላማም የህወሓት መሪዎች የትግራይ ህዝብን መደበቂያ ዋሻ አድርገው ለመጠቀም የተቀየሰ ስልት መሆኑን የአደባባይ ሚስጢር ከሆነ ውሎ አድሯል::

2. ህወሓት በትግራይ ህዝብ ላይ እየወሰደ ያለው የቀቢፀ ተስፋ እርምጃዎች

ህወሓት የትግራይ ህዝብንና የሰማእታቱን አደራ የበላ ድርጅት ነው

የትግራይ ህዝብ መራራ መስዋእትነትን ከፍሎ ከትግሉ ምን አገኘ? ለሚለው ጥያቄ በአጭሩ ለመመለስ በትግርኛ አንድ አባባል አለ:: እሱም “ሃዳኒት’ያ ከልብስ ጨጉርን ኣብ ኣፋ ፅልእን ትርፋ“ በአማርኛ ሲተረጎም “አዳኝ ውሻ ጠጉር በአፉ ጥላቻ ትርፉ” እንደሚባለው ነው:: በአንድ ወቅት አቶ ስብሓት ነጋ ሲናገር “ከኤርትራኖች በላይ ታግለን ኤርትራን ነፃ እንድትወጣ አድርገናል” ብሎ በይፋ እንደተናገረ የሚታወስ ነው:: እንደተባለውም በአስር ሽዎች የሚቆጠሩ የትግራይ ለጋ ወጣቶች በሳሕል በረሃ ዘምተው ለኤርትራ ነፃነት የደም ዋጋ ከፈሉ:: ነገር ግን የትግራይ ህዝብ ያገኘው ምላሽ ዳግም ጦርነትና ጥላቻ ነው:: በተመሳሳይ መልኩ የህወሓት መሪዎች በትግራይ ልጆች መራራ መስዋእትነት አዲስ አበባ ቤተ መንግስት ደረሱ:: ነገር ግን በአሁኑ ጊዜ ማን ስልጣኑን መከታ በማድረግ የሀገርንና የህዝብን ሀብት እየዘረፈ ለልጅ ልጆቹና ለዘመድ አዝማዱ የሚተርፍ ምርጥ ቢላ ቤቶችና ሰማይ ጠቀስ ፎቆችን ሰርቶ በተንደላቀቀ ንሮ እየኖረና እየለማ እንዳለና በአንፃሩ የማን ልጅ ደግሞ ወደ ስደትና ልመና ተዳርጎ እየደማ እንደሚገኝ በዝርዝር ለናንተ ማቅረቡ ለቀባሪ ማርዳት ይሆንብኛል:: የትግራይ ህዝብ የታገለለትን አላማና የከፈለውን የመስዋእትነት ዋጋ ፍሬ ሳያስገኝ ቀርቶ ጥላቻ ብቻ ይዞ ነው የቀረው:: ከሌላው ወገኑ ጋር በማበር በአገዛዙ ላይ ዳግም የመብት ጥያቄና አመፅ እንዳያስነሳ በመስጋትም ሆን ተብሎ እሳት በመጫር በኢትዮ}ያውያን ወንድሞቹ ዘንድ ከህወሓት ጋር ተደምሮ በጥላቻና በጥርጣሬ ዓይን እንዲታይና ዙሪያውን ሁሉ በጠላት የታጠረ በማስመሰል ሳይወድ በግድ በፍርሃት ፀጥ ረጭ ብሎ እንዲገዛ ለማድረግ በጋሃድም ሆነ በስውር ላለፉት አርባ ዓመታት ያልተፈነቀለ ድንጋይ አልነበረም::

አላማውም ግልፅ ነው በአንድ በኩል የትግራይ ምድር ሌላ ሐይል ዘወር ብሎ የማይመለከታት፣ የህወሓት የማይደፈር ምሽግ፣ የካድሬ መፈልፊያና የመዘርፊያ የጓሮ አትክልታቸውን አድርገው ለመጠቀም ነው:: በሌላ በኩል ደግም በዚሁ አካባቢ ቀና ብሎ የሚያይና ለመብቱ ጥያቄ የሚያነሳ ትግራዋይ እንዳይኖር ነው:: በዚህ መሰረት ህዝቡን አንድ ለአምሰት አደራጅተው መፈናፈኛ አሳጥተውታል:: እርስ በርሱ ተከፋፍሎ እንዲባላ አድርገውታል:: ከጎረቤቱና ከገዛ ወንድሙ ጋር አናከሰውታል:: በፍርሃትና በጥርጣሬ ተሸማቅቆ እንዲኖር አድርገውታል:: ከሁሉም በላይ ያሳዘነኝ: ያሳፈረኝና አንጀቴን የበላኝ ነገር ቢኖር ይህ በአትንኩኝ ባይነቱንና በጀግንነት ተምሳሌትነቱን የሚታወቅና ለደርግም ሆነ ለባዕዳን ወራሪዎች ያልተንበረከከ ታጋይ ህዝብ : ዛሬ በገዛ ሀገሩ በፍፁም አፈና ተይዞ በመለሳውያንና በሻዕቢያውያን እጅ ወድቆ በድርብ አለንጋ እየተገረፈ እኖሆ ዛሬ ክፉኛ ሲደማ: አንገቱን ደፍቶ ዳግም ሲያለቅስ ማየቴ የሞት ሞት ፍዳ ነው::

አዎ!! “አትረፍ ያለውን በሬ ቆዳውን ለከበሮ ይውላል” እንደሚባለው ሁሉ ከአቶ መለስ ሕልፈትና እረፍት በሗላም ሚስኪኑ የትግራይ ህዝብ እፎይታ አላገኘም :: ዛሬም ይባስ ብለው ነጋ ጠባ ህዝቡን እየሰበሰቡ “የታላቁ መሪያችን የመለስ ዜናዊ ራእይና አደራ ለመቀበልና ለማክበር ቃል ኪዳን ግባ” እያሉ መውጫና መግቢያ በማሳጣት እያስጨነቁት ይገኛሉ:: ከዚህም አልፈው የመለስ ዜናዊ ፎቶግራፍ በመንግስታዊ መሰሪያ ቤቶች ብቻ ሳይሆን በግል ንግድ መድብሮችና በጠላ ቤትም ሳይቀር እንዲለጥፍና እንደ ጣዖት እንዲያመልክ ጫና እየተደረገበት ይገኛል:: በዚህ ብቻ አላበቃም ለታላቁ መሪያችን መለስ ዜናዊ ሐወልት መሰሪያ እየተባለ ከረሃብተኛው ህዝብ የሚሰበሰበው ገንዘብም ተጨማሪ ድብ ዕዳ የሆነበት ጉዳይ ነው :: ሌላ ቀርቶ የቀበሌ መታወቂያ እንኳን ለማውጣት እንደ የዜግነትና የነዋሪነት መስፈርት ተደርጎ የሚወሰደው ለመለስ ዜናዊ ሐወልት መስሪያ የሚሆን ገንዘብ ማዋጣትና ራእዩን መቀበል እንደ ቅድመ ሁኔታ ተደርጎ ይወሰዳል:: ለማያነበው እና በወሬ ብቻ ለሚሰማው የድርጅቱ ልሳን የሆነ ጋዜጣም በግድ እንዲከፍል ይደረጋል:: ካልተቀበልክ ደግሞ ሊደርስብህ የሚችለውን የአካልና የስነ ልቦና ቅጣት ምሕረት የለውም:: ከዚሁ ጋር ተያይዞ በተንቀሳቀስኩበት ቦታዎች ሁሉ ያየሁት ነገር ደግሞ እያንዳንዷን ትንሽ ደን ያላት ቦታ ከተገኘ ሆን ብለው መለስ ፓርክ ተብሎ እንዲጠራ ይደረጋል:: የዚህ ዓይነቱ ተግባር ምናልባት በሌሎች ክልሎች ይቀንስ ይሆናል እንጂ በትግራይ ምድር የተለመደ ጉዳይ ነው::

በአሁኑ ጊዜ በትግራይ የመልካም አስተዳደርና ፍትሕ ማጣት፣ የስርዓቱን አድልዎና አፈና ተደማምረው ህዝቡ ከሚሸከመው በላይ ሆኖበታል:: ይህ ሁሉ ችግር የመኖርና ያለ መኖር የህልውና ጥያቄም እየሆነ ስለመጣ ህዝቡ ምሬቱን በግልፅ መናገር ጀምሯል:: የህዝቡን መነሳሳት ያሰጋቸው እነ አባይ ወልዱም ዘላቂ መፍትሄ ከመሻትና ህዝቡን የሚያረጋጋ ስራ ከመስራት ይልቅ በእነሱ ላይ ያነጣጠረውን ጥያቄ መልሰው ወደ ህዝቡ በመወርወርና ግምገማ እያሉ በመስብሰብ እርስ በርሱ እየተባላ እንዲውል እያደረጉት ይገኛሉ:: የህዝቡን ቀልብ ለመቀየር ሲባል ደግሞ ኦሮሞ ባንተ ላይ ተነሰቷል ፣ በትግልህ ያገኘኸውን የወልቃይት መሬት ሊወሰድብህ ነው፣ ወዘተ እያሉ ማደናገሪያ ስልቶችን በመደርደር ህዝቡ መሰረታዊ ጥያቄውን ወደ ጎን ትቶ ጊዜውን አላስፈላጊና አሰልቺ በሆኑት ጉዳዮች ላይ ተጠምዶ እንዲውል እያደረጉት ይገኛሉ:: ይሁን እንጂ ዛሬ የትግራይ ህዝብ ጠላቶች ህዝብ አይደለም:: ቀንድ ጠላቶቹ ለድህነት : ለውርደት : ለጦርነት : ለአስከፊ ስደት የዳረጉትና እንዲሁም ከአጋም እንደተጠጋ ቁልቋል በሻዕቢያ እየደማ እንዲኖርና ሉዓላዊ ክብሩን በባዕዳን እንዲደፈር ያደረጉት በውስጡ የበቀሉ እሾኽ አሜኬላዎች መሆናቸውን ጠንቅቆ ያውቃል:: ከዚህ የተነሳ በአሁኑ ጊዜ የትግራይ ህዝብ ዋነኛ ስጋት ህወሓት በህይወት አለ ወይስ የለም የሚል ጥያቄ አይደለም :: ህወሓትና የትግራይ ህዝብ ሆድና ጀርባ ከሆኑት ቆይቷል:: የህወሓት መሪዎች የትግራይ ህዝብን መድህን : ከለላና ጠበቃ መሆን እንደማይችሉ በተግባር የታየ ስለሆነ ህዝቡ በነቂስ ያውቃል::

• ህወሓት የትግራይ ህዝብንና የሽዎች ሰማእታትን አደራ የበላ ድርጅት ነው:: ይህ ማለት ህዝቡ የህወሓት መሪዎች የሰማእታትን ደም የተከፈለበት አላማ በመርሳት የግል ጥቅማቸውን በማሳደድ ላይ እንደሆኑ ያውቃል:: ለምሳሌ ባለፈው ጊዜ በመቀሌ ተዘጋጅቶ በነበረው ፌስቲቫል ለመሳተፍ ከዲያስፓራ የመጡ ከ3000 በላይ የትግራይ ተወላጆች በተሰበሰቡበት አዳራሽ ላይ ከተሳታፊዎች አንዱ ያቀረበው ጥያቄ እንዲህ ይላል “እኔ ከሁሉም በላይ ያሳዘነኝና የሚያሳፍር ስራ በትግራይ ያየሁት ትናንትና ስንት ታጋዮችን ቀብረው የመጡና ስንት የደም ዋጋ የተከፈለበትን አላማ ሲመሩና ሲያስተምሩ የነበሩትን ሰዎች ዛሬ ወደ ግልፅ ሌብነት ተሰማርተው ስናይ ለህወሓት ብቻ ሳይሆን ለትግራይ ህዝብም ጭምር ከዚህ የከፋ ውርደትና ሐፍረት የለም ” ብሎ አስተያዩትን ሲጨርስ አዳራሹ በጭብጨባ : በፍጬትና በጭኾት እንደተናጋ የምናስታውሰው ነው::

በተመሳሳይ በቅርቡ ግምገማ በሚል አጀንዳ ከሁሉም የትግራይ ወረዳዎች ተጠርተው ከአንድ ሽሕ አምስት መቶ በላይ አባይ ወልዱን ጨምሮ ከፍተኛ የህወሓት መሪዎች፣ የህዝብ ተወካዮችና ሌሎች ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች በመቀሌ በሐወልት አዳራሽ ላይ በተሰበሰቡበት ወቅት ያካባቢውን የኪነት አባላት በመተባበር በድራማ መልክ በትግርኛ ያቀረቡትን ምሬት የተላበሰ ዝግጅት የተሰብሳቢውን ቀልብ የሳበ እንደነበር ያሳያል:: በመድረኩ ላይ የሚታየው በአንድ በኩል አንድ ልቡን በትዕቢት የተሞላ ባለስልጣን ወንበር ላይ ቁጭ ብሎ ዓይኑን አፍጥጦ ግራና ቀኙን ሲቃኝና ሲከራከር ይታያል:: በሌላ በኩል ደግሞ በርከት ያሉ የኪነት ሰዎች አንድ በእንጨት የተሰራ ወንበር ተሸክመው ወደ አዳራሹ እያመላከቱ “የተከበራችሁ ህዝቦች ይህ የምታዩት ወንበር በእንጨት የተሰራ እንዳይመስላችሁ:: የተሰራው በሰማእታት ደምና አጥንት ነው:: ነገር ግን የሚገርመው የህዝባችን አደራ የበሉ ባለስልጣናት እዚሁ በሰማእታት ደምና አንጥንት የተሰራ ወንበር ላይ ቁጭ ብለው ነው የህዝብና የሀገር ሀብት እየዘረፉ የሚገኙት” ብለው ሲያቀርቡ አዳራሹ በተለያዩ ስሜቶች እንደተሞላ ቪድዮው ያሳያል:: በነ አቶ አባይ ወልዱ ፊት የቁጣ መንፈስ ሲታይ በተራው ተሰብሳቢ ህዝብ ደግሞ የሃዘን ፊት ይታያል:: ይህ ዓይነቱ የህዝቡን ስሜት የሚኰረኩር በጋሃድ የተቃውሞ ድራማ ሲቀርብ በህወሓት የአርባ ዓመት ታሪክ የመጀመሪያው ነው:: እንዲያውም አንዳንድ ታዛቢዎች “ከድራማው በስተጀርባ ከውስጣቸው ሌላ ቡድን ሳይኖርበት አይቀርም” ብለው የሚተቹም አልታጡም::

• ህዝቡና ህወሓት ዓይጥና ድመት የሆኑበት ሌላው ምክንያት በዝርፊያ ላይ የተሰማሩት መሪዎች ዘላቂ ልማትና የፓለቲካ ለውጥ ያመጣሉ የሚል እምነት ያለው ትግራዋይ የለም:: ልማት ለራሱ በነፃነት : በፍትሕና በእኩል ተጠቃሚነት መርህ ካልተደገፈ ውሎ አድሮ ዕድገት ሳይሆን ጥፋት ሊሆን እንደሚችል ጥርጥር የለውም:: ለምሳሌ በኦሮሚያና በሌሎች አካባቢዎች የተነሳውን ዓመፅ ትተን በአሁኑ ጊዜ በሌሎች ሀገሮች እየተካሄደ ያለው አውዳሚ ጦርነት ያስከተለው እንደ ህንፃ: ድልድይ: ኢንዲስትሪ: መሰረተ ልማት: ማሕበራዊ መሰረት (social fabric) ውድመት፣ የህዝብ እልቂት: ወዘተ ስናይ መነሻው ልማት ስለሌለ አይደለም:: መሰረታዊ መንሲኤው የሰላም ሞሶሶ የሆኑትን ፍትሕ: ነፃነት: የሕግ የበላይነትና ዴሞክራሲያዊ አስተዳደርን ስለጠፉ ብቻ ነው:: ስለዚህ ሽሕ ፎቅ ቢሰራና ሽሕ ጊዜ ልማት እየተባለ ቢዘመር ህዝቡ የኔ ነው የሚለው መንግስትና ስርዓት ከሌለ ነገ ፈራሽ መሆኑን የሚያጠያይቅ አይሆንም::
• በልቡ የሸፈተ ህዝብ የህወሓት/ኢሕአዴግ መሪዎች የሀገርና የህዝብ ፍቅር አላቸው ብሎ በፍፁም አያምንም :: መሪዎቹ ከራሳቸው ጥቅም በላይ የህዝብ ጉዳይ ቅድሚያ የሚያዩ ቢሆኑ ኖሮ ሌላ ቀርቶ ህዝቡን ከአንድ ደካማ መንግስት ከሻዕቢያ ታጣቂዎች አደጋና ጥቃት እንኳን ሊያዱኑት ይችሉ ነበር:: ነገር ግን አልሆነም:: ምክንያቱ ጥቃቱ ድሃው ህዝብ ነው በየቀኑ የደም ዋጋ እየከፈለ ያለው እንጂ እነሱ አይደሉም:: መሪዎቹ’ማ በተደላደለ ንሮና በመከላኪያ ጥበቃ ተከበው ስለሚኖሩ ጥቃቱ አጠገባቸው አይደርስም:: እንዲያውም በተገላቢጦሽ ዛሬ እንደጠላት የሚያዩት የኤርትራ መንግስት ሳይሆን በሕጋዊ መንገድ ፈቃድ አውጥተው ሻዕቢያን ጭምር በሚቃወሙ ሀገር በቀል የፓለቲካ ተቃዋሚዎችን ነው ዱላቸውን ያነጣጠሩት:: በተለይም የመለስ አደራ ጠባቂ ነን የሚለው ቡድን የትግራይ ህዝብ እንዲዳከምለትና ፀጥ ረጭ ብሎ አንገቱን ደፍቶ እንዲገዛላቸው ነው የሚፈልጉት እንጂ ነፃነት አግኝቶ ቀና ብሎ ጥያቄ የሚያነሳ ህዝብ እንዲሆን አይፈልጉትም:: ለምሳሌ እነ አባይ ወልዱ ከሻዕቢያ በላይ ጠላት አድርገው በዓይነ ቁራኛ የሚያዩት ዓረና ትግራይን ወይም መድረክን ነው:: አቶ መለስ በህይወት ዘመናቸው ከኢሳያስ በላይ ጠላት አድርገው ሲመለከቱዋቸው የነበሩት እነ አቶ ገብሩ አስራት፣ እነ አረጋሽ አዳነና ሌሎች ናቸው:: ለምን ቢባል አቶ መለስ በምንም መለኪያ ከነ አቶ ገብሩ አስራት የበለጠ ለትግራይ ህዝብ ስለሚሳሱለት አይደለም:: ነገር ግን ዋናው ምክንያት እነ አቶ ገብሩ አምባገነንነትን አንቀበልም በማለት እኛም ለሀገራችን ያገባናል ብለው የራሳቸውን መስመር ይዘው ትግል ስለጀመሩ ነው:: ለአቶ መለስ ራስ ምታት ሆኖባቸው የቆየውም ይኸው ነው:: ምክንያቱም ትግሉ እያየለና እየጎለበተ ከሄደ ለሌላው ወገን የእምቢተኝነትና የተቃውሞ አርአያ ይሆናሉ ብለው ስለሚሰጉ ነው::

• በአንድ የሰለጠነ ሀገር ውስጥ በሕብረተ ሰቡ ማኸል በመከባበርና በነፃነት ላይ የተመሰረተ ነፃና አማራጭ ሀይል ሲኖር ከሁሉም በላይ ተጠቃሚ የሚሆነው ህዘብ መሆኑን በብዙ ሀገሮች በተግባር የተፈተነ ሀቅ ነው:: ጥራት ያለው ዕቃ የምታገኘው ውድድር ባለበት ገበያ ላይ ነው:: ግለ መሪዎች ገደብ የለሽ ስልጣን ይዘው እንደ ፈለጉ በሀገርና በህዝብ ሀብት ላይ እንዳይባልጉ መቆጣጠሪያና የሀይል ሚዛን መጠበቂያ መሳሪያ አንዱ ጠንካራ ተፎካካሪ ሀይል ሲኖር ነው:: አሁን ያሉት የህወሓት መሪዎች ግን የዴሞክራሲ መርህ እንኳን በአግባቡ የማይቀበሉ ብቻ ሳይሆን ራሳቸው የፃፉትን ሕገ መንግስት እንኳን በአግባቡ ተግባራዊ እንዲሆን ፍፁም አይፈልጉም:: ተቃዋሚ ሀይል እንዲጎለብት በፍፁም የማይፈልጉበት ዋናው ምክንያት ደግሞ ለህዝብ አስበው ሳይሆን “ ዋ ” የሚላቸው አማራጭ ሀይል ካለ ብቻቸውን እንደፈለጉ መዝረፍና በስልጣን መባለግ እንደማይችሉ ጠንቅቀው ስለሚያውቁት ነው:: ሕገ መንግስቱ በአግባቡ ተግባራዊ ከሆነ ደግሞ የያዙትን ስልጣንና የዘረፉትን ሀብት የሚነጠቁና በሕግ የሚጠየቁ መስሎ ስለሚታያቸው ስለሕግ ልዕልና ጨርሶ እንዲወሳም አይፈልጉም:: በነፃ ውድድር ላይ የተመሰረተ ምርጫ እንዳይኖር የሚሰጉበትና በሩን የሚዘጉበት ምክንያትም አንዱ ይኸው ነው:: ህዝቡ ሕገ መንግስታዊና ሉዓላዊ ስልጣኑን የሚያረጋግጥበት ከሁሉም የላቀ መብት ምርጫ መሆኑን እየታወቀና በሕገ መንግስቱ ውስጥ ተቀምጦ እያለ ነገር ግን በነፃ መድረክ ተወዳድረው ለማሸነፍ የፓለቲካ ካፒታልና የሞራል መሰረት የሌላቸው መሆናቸውን ጠንቅቀው ስለሚያውቁ ካርዱን በአቋራጭ በአፈ ሙዝ ነጥቀው ለመውሰድ ይገደዳሉ::

ሚዲያው መቶ በመቶ በአንድ ፓርቲ ቁጥጥር ስር ነው::

ሚዲያ በዛሬ በ21ኛው ክፍለ ዘመን ከህዝቡ ንሮ ጋር ተቆራኝቶ እጅና እግር በሆነበት መዋእል ላይ አደንቁረህ ግዛ በሚል የስርዓቱን ፓሊሲ ምክንያት የትግራይ ህዝብ በአገሪተዋ ውስጥ ያሉና የሚደረጉ ነገሮች ሁሉ ነፃ ሚዲያን በመዝጋት የማወቅ መብቱን የተገደበ እና የተከለከለ ነው፡፡ በአንድ በኩል ሀገሪትዋ ለምታለች፣ ዕድገት አሳይታለች፣ አየተባለ ነጋ ጠባ ሲለፈፍ እንሰማለን:: በሌላ በኩል ደግም ህዝቡን የዕድገት መሰረት የሆነውን ትክክልኛ የመረጃ ሐይል ተጠቃሚ እንዳይሆን በመከልከል ከሰለጠነ ዓለም የተጋረደ ህዝብ ሆኖ እንዲኖር እየተደረገ ነው:: ስለዚህ ነፃ ሚዲያን መከልከል ማለት ወደ ዕድገት የሚወስድ መንገድ ሳይሆን ወደሗላ ወደ ጨለማ ዘመን የሚመልስ ስራ ነው እየተሰራ ያለው::

በትግራይ ያለው ሚዲያ ከአስተዳደሩ ጀምሮ በቀጥታ በህወሓት ማእከላይ ኮሚቴ የሚመራና መቶ በመቶ በአንድ ፓርቲ ቁጥጥር ስር የገባ ስለሆነ ህዝቡ ነጋ ጠባ ልማታዊ ጋዜጠኞች በሬ ወለደ ብለው በአሸብራቂ ቃላት ታጅቦ በሚያቀርቡት ድራማ ጆሮውን ከመደንቆር በስተቀር ሌላ በአካባቢው ያለውን ሁኔታ የሚያውቅበትና የሚያይበት አማራጭ መስኰት የለውም:: አልፎ አልፎ እየወደቁም እየተነሱም ብዙ እንግልት እየደረሰባቸው ሲፅፉ የነበሩት አንዳንድ ነፃ ጋዜጠኞችም ከያሉበት እየተለቀሙ እስር ቤት ገብቷል አሊያም ወደ ውጭ ዓለም ተሰዷል:: በሀገሪቱ ነፃ ሚዲያ የተፈቀደ ለማስመሰል በእጅ አዙር እየተደጎሙ ለመንግስት ሽፋኝ የሚሰጡ አንዳንድ ታማኝ ሰዎችም የሚያቀርቡት ፅሑፍ ሰርዓቱን የሚያወድስና ለአንድ ሞኖፓላዊ ፓርቲ ብቻ ያዳላ ከመሆን አልፎ በመሬት ላይ ያለውን እውነታና የህዝቡን ምሬት አንዳችም ሲዘግቡ አይታዩም::

በተለይም ከአቶ መለስ ሕልፈት በሗላ ህወሓት ተዳክሟል፣ ተበትነዋል፣ በትግራይ ህዝብ ዘንድ አሜኔታ አጥቷል፣ በሌላ አካባቢም የኢሕአዴግ አባል ድርጅቶችንም ጨምሮ በኢትዮ}ዮያ ህዝብ ዘንድ ተንቋል፣ ስልጣኑን ከተረከቡት መሪዎች ውስጥም መለስን የሚተካ ሰው የላቸውም፣ ሽባ አድርጎ ነው የተዋቸው፣ ወዘተ እየተባለ በሰፊው መወራት ከጀመረ ዓመታት አስቆጥሯል:: በሀገሪቱ ውስጥ ያለው እውነታም ይህንን ሀቅ ነው የሚያረጋግጠው::  እውነት ነው መለስ ህወሓትን ማዳከም ብቻ ሳይሆን ሊጠገን በማይችል መልኩ ነው ገድሎት የሄደው::  መሪዎችም በመለስ ዙሪያ ተሰባስበው እሱ የሚያፈልቀውን ሀሳብና የሚሰጣቸውን ትእዛዝ ፈፃሚዎች ብቻ ስለነበሩ ከሕልፈቱ በሗላም እሱን ተክተው ለመስራትና አዲስ ፓሊሲ ቀርፀው ለመንቀሳቀስ የሚያስችላቸው ዓቅምም ሞራልም አላገኙም:: እንዲያውም ነገሩን ሁሉ መላ ቅጡ ጠፍቷቸው በተለያዩ ጎበዝ አለቆች ተከፋፍለው እርስ በራሳቸው በጎሪጥ መተያየት መጀመራቸው የአደባባይ ሚስጢር እየሆነ መጥቷል:: ከዚህ ስጋት የተነሳ ሚዲያውን ሙሉ በሙሉ በመቆጣጠር እንደነ ድምፅ ወያነ ትግራይ፣ ጋዜጣ ወይን፣ የትግርኛ ቴሌቭዝን ፕሮገራምና ሌሎች ተለጣፊ የግል ጋዜጠኞችንም ጨምሮ በሙሉ ዓቅማቸው የህወሓትን ህላዌ በማረጋገጥና በማስተጋባት ህዝቡ ሌላ ነገር እንዳያስብና ሌላ አማራጭ ዜና እንዳይሰማ በነርሱም ፕሮፓጋንዳ ብቻ መወትወትና ማሰልቸት ነው ስራዬ ብለው የተያያዙት::

በተለይም በትግርኛ የሚተላለፉ ሚዲያዎች ነጋ ጠባ በየቀኑ ደጋግመው የሚያቀርቡት ዜና በዋናነት የሚያተኩረው አማራጭ አጥቶ ወደ ስደት ስለሚጎርፈው ወጣት : በየጎዳናው በልመና ላይ ተሰማርተው የትራፊክ መብራትን ያጣበቡት ህፃናትና ሸማግሌዎች: በየቀኑ በሻዕቢያ ታጣቂዎች ታፍኖ እንደ በጎች እየተነዱ ወደ ኤርትራ ስለሚወሰዱት ወገኖቻችን : ከትምህርት በዲግሪም ሆነ በዲፕሎማ ተመርቀው ስራ አጥተው በየመስሪያ ቤቱ ደጃፍ የሚኰለኰሉትና በየጎዳናው ስለሚርመሰመሱት የተማሩ ወጣቶችን : በረሃብ አለንጋ እየተገረፈ በምፅዋት ላይ ስለወደቀው ህዝባችን : ዜጎች የተለየ አመለካከት ስለያዙ ብቻ እንደጠላት ተቆጥረው ከያሉበት እየተመነጠሩ ተወስዶው እስር ቤቶችን ያጣበቡ ወጣቶችን : በጠራራ ፀሐይ የሀገርንና የህዝብን ሀብት እየዘረፉ ወደ ባህር ማዶ ስለየሚያሻግሩ መሪዎችንና በአጠቃላይ የስርዓቱን ምሕዳረ ብልሹነትን በሚመለከቱ ተግባራት ላይ አንዳችም ነገር ትንፍሽ አይሉም:: ጉዳያቸውም አይደለም:: በሚዲያቸው ላይ ደጋግመው የሚናገሩት ትግራይ በህወሓት እንደተፈጠረች፡፡ ከህወሓት በቀር ሌላ አባት ድርጅት እንደሌላት፡ ሊኖራትም  እንደማይችል፣ ሌሎች ሐይሎች በሙሉ አፍራሽ: ፀረ ልማት: ፀረ ሰላም: ፀረ ዴሞክራሲና ሳያፍሩም ፀረ አንድነት ናቸው ይላሉ፡፡

እንደ ሀቁ ቢሆን ኖሮ እነዚህ ሚድያዎች የሚተዳደሩት በህዝብና በሀገር ሀብት ስለሆነ ማገልገልና ቅድሚያ መስጠትም የነበረባቸው የሀገርንና የህዝብን ጉዳይ ነው:: ነገር ግን “ውሻ በበላበት ይጮዃል ነውና” በየቀኑ ሳይታክቱ እንደቁራ የሚጮኹት የህዝቡን ብሶት ሳይሆን ለባለስልጣናቱ ጠበቃ በመሆን ነው:: ለምሳሌ በተለያዩ ፕሮግራሞች ተደጋግሞ የሚቀርበው በመሪዎቹ ላይ ተስፋ የቆረጠውን ህዝብ ለማደናገር ሲባል ድሮ በትጥቅ ትግሉ ዘመን የነበረውን አውዳሚና የእርስ በርስ ጦርነት ታሪክ (recycle of painful history) በማቅረብ በአንድ በኩል ለሌላው ኢትዮ}ያዊ “ቂማችንን አንረሳም:: አንድ ነገር ብትሉ ይኸውና ዛሬም “ዋ” የሚል መልእክት ለማስተላለፍ ሲሆን በሌላ በኩል ደግሞ ለትግራይ ህዝብ “ይኸውና ከሌሎች ጠላቶችህ ጋር በደም የተቃባን ስለሆነ እኛ ስልጣን ላይ ከሌለን ቂማቸውን መወጣጫ ትሆናለህ” የሚል የማስፈራሪያ መልእክት በማስተላለፍ ህዝቡ ወደደም ጠላም በእነሱ ባርነት ስር እንዲኖር ለማድረግ ነው:: ይሁን እንጂ የጦርነት ታሪክ ሽሕ ጊዜ ቢወሳ አሁን ላለው የተራበ ትውልድ ዳቦ ሊሆነው አልቻለም:: ዛሬ ህዝቡ የናፈቀውና አጥብቆ የሚጠይቀው ሰላም : ዳቦ: መሬት ላራሹ : ፍትሕ: ነፃነትንና የሕግ የበላይነትን ተረጋግጦ ያላንዳች ስጋት በሀገሪትዋ ውስጥ ከጫፍ እስከ ጫፍ ተንቀሳቅሶ ሰርቶና አምርቶ ለመኖር የሚያስችለውን ዴሞክራሲያዊ ስርዓት እንዲኖር ብቻ ነው::

የወጣቱን ፍልሰትና ሌሎች ማሕበራዊ ቀውሶች

ስለወጣቱ ተደጋግሞ የምንሰማው ወሬ በሊቢያ ይህን ያህል ታረዱ፣ ብዙ ወጣቶች በሜዲተራኒያንና በቀይ ባህር  ሰጠሙ፣ በሲናይ በረሃ በውሃ ጥም ደርቀው ቀሩ፣ በሳሃራ በረሃ ለአውሬ ተዳረጉ፣ ከአገር ወደ ሀገር ሲሻገሩ ድንበር ላይ ተይዘው ታሰሩ፣ በዘራፊዎች ታገቱ፣  ለኩላሊት ንግድ ተዳረጉ፣ በታጣቂዎች ታፍነው ተወሰዱ፣ ከተሰደዱበት ሀገር ተባረው ወደ ሀገራቸው ተመለሱ፣ ወዘተ ሲባል ስትሰማ የሚዘገንን ቢሆንም “እነዚህ ወጣቶች ሞት እንዳለ እያወቁ ለምን ስደትን: ውርደትንና ስቃይን ይመርጣሉ?“ የሚል ጥያቄ ነበረኝ:: አንዳንድ ጓደኞቼም በተመሳሳይ “ሀገር ለምቷል በተባለበት ሰዓት ለምንድን ነው ይህን ያህል ወጣት ወደ ውጭ የሚፈልሰው?” የሚል ጥያቄም ያነሱ እንደነበር አስታውሳለሁ:: በተለያየ ጊዜ ለተለያየ ጉዳይ ወደ ሀገር ቤት ሄጀ ሁኔታውን በዓይኔ ካየሁት በሗላ ግን ለጠየቅኩት ጥያቄ በቂ መልስ ለማግኘት ችያለሁ::

አንዳንድ ጥናቶች እንደሚያመለክቱት ከጠቅላላ ሀገሪትዋ ወደ ስደት ከሚፈልሰው ወጣት 40 ከመቶ የሚሆነው ከትግራይ እንደሆነ ያረጋግጣል:: ይህ የሆነበት ዋናው ምክንያትም ከማንም በላይ አፈናው፣ አድልዎና ስራ አጥነት በትግራይ ሰለሚበዛ ነው:: ይህ የህወሓት ትውልድ ገዳይ ፓለሲ አምራች ሀይሉንና የተማረውን ወጣት ወደ ስደት እንዲፈልስ ብቻ ሳይሆን ለነገ ሀገርን የሚረከብ ጤናማ ዜጋ እንዳይፈጠር እያደረገ ይገኛል::

ወጣቱን ትክክለኛ የሀገርና የወገን ፍቅር ሰንቆ፣ ኢትዮ}ያዊ ማንነቱን ተላብሶ፣ አኩሪ ባህሉን ታሪኩን ብሄራዊ እሴቶቹን ወራሽ በመሆን የነገ ተስፋና ተኪ ሆኖ በስነ ስርዓት ተኰትኩቶ እንዲያድግና እንዲገነባ የሚያደርግ ሕሃላፊነት የሚሰማው መንግስት የለም:: ሩቅ ሳንሄድ ዛሬ በትግራይ በሞኖፓል በተያዙት የሚዲያ አውታሮች በትግርኛ በሚዘጋጁ ፕሮግራምች ላይ የሚተላለፈው ዜና ይህችን ሀገር በደማቸውና በአጥንታቸው ገንብተው ስላቆዩልን የአባቶቻችንና የአያቶቻችን ታሪክና ማንነት አይደለም እየተማረ ያለው:: በአንፃሩ ሀገርን የሚያፈርስና የሚበታትን የጦርነት ታሪክ ነው ነጋ ጠባ እንዲያይ እየተደረገ ያለው:: ይህ ብቻ አይደለም የትግራይ ህዝብ ወርቃማ ታሪኩን በማንቋሸሽና በመበረዝ ልክ ትግራይ በደደቢት በመለስና በህወሓት የተፈጠረች ፣ ህዝቡም ከህወሓት ሌላ እናት አባትና መድህን እንደሌለው፣ ሌላው ታሪካዊ ጠላቱን እንደሆነና እንደማይተኛለት፣ ህወሓት ዘላዓለም በስልጣን ላይ ከሌለ ህዝቡም አብሮ እንደሚጠፋ በማስመሰል ነው ለጋ ወጣቱን እየተማረ ያለው:: እንዲያውም ከሁሉም በላይ የሚገርመኝና ለሀገራችን የወደፊት ዕድልና አንድነት አስጊ መስሎ የታየኝ በወጣቱ ላይ እየተበራከተ የመጣው የግንጠላ አመለካከትን ነው:: በየአካባቢው አልፎ አልፎ በምሬትም በጨዋታ መልክም የምትሰማው “መገንጠል የተሻለ አማራጭ ነው“ ብለው በግልፅ የሚናገሩ ወጣቶች ቁጥራቸው ቀላል አይደለም::

ሌላው ለወጣቱ ፍልሰት ምክንያት እየሆነ ያለው በሀገሪቱ ላይ የተፈጠረው ዓይን ያወጣ ጭቆና: አፈና: አድልዎና ስራ አጥነት ናቸው:: እነዚህ ሁሉ ተደማምረው ሀገሪትዋ ከምትሸከመው በላይ ሆኖባታል:: የህወሓት አባልና ታማኝ ካልሆንክ ስራ ጥቅማ ጥቅምና እርዳታ  የማግኘት ዕድልህ የተዘጋ ነው ብቻ ሳይሆን እንደዜጋ በነፃነት የመኖር መብትህም የተነፈገ ነው:: የስራ ዕድል በሞያ ሳይሆን በታማኝነት ነው:: ስለዚህ ወጣቱ ያለው ዕድል ወደ ስደት መፍለስ: ለልመና: ለጎዳና ተዳዳሪነት: ለሴተኛ አዳሪነትና ሌሎች አደንዛዝ ነገሮችን መዳረግ ነው:: ይግረማችሁ በመላ ሀገሪቱ ውስጥ ጥቃቅን የንግድ ቤቶች ከሚባሉት ውስጥ እንደአሸን የፈሉት የጫት: የሐሽሽና የሽሻ ቤቶች ናቸው:: አብዛኛው ወጣት በድግሪ የተመረቁም ሳይቀር የነዚህ የሱስ ንግድ ቤቶች ደንበኞች ናቸው:: ወደ ውጭ ለመሰደድ ከተዘጋጁት አንዳንድ ወጣቶች አግኝቼ ሳነጋግራቸው የሰጡኝ መልስ “እኛ ከአስር ዓመት በላይ ተምረን እዚህ ያለ ስራ የሀገርና ወላጆቻችን ሸክም በመሆን የህሊና እስረኞች ሆነን እዚህ ከምንኖር የፈለገው ይምጣ ውጭ ሄደን መሞትን እንመርጣለን” የሚል ነው:: አንዳንዶቹም አንድ ጊዜ ሁለት ጊዜ ዲፓርት ተደርገው እንደገና ተመልሰው ወደ ተባረሩበት ሀገር ይሄዳሉ:: ከዚሁ ከስደት ጋር ተያይዞ በሕብረተ ሰቡ በተለይም በገጠር በገበሬው አካባቢ እንደ ቀልድ በእናቶቸ ዘንድ የሚነገሩ የብሶት መገለጫዎች ናቸው በማለት እዚህ ስሙን ለመጥቀስ ያልፈለግኩት አንድ ወጣት የነገረኝን ልጥቀስላችሁ “ጭነቱ ከበደኝ የልጅ ልጅ ፍዳ: ያልታደለች እናት አትድርም ወልዳ: ማን ይክፈልልኝ ማዳበሪያ ዕዳ: ወንድ ከወለድኩኝ ወደ ከናዳ: ሴት ከሆነች ትሂድ ወደ ጅዳ“ የሚል ነው:: ሌሎችም አሉኝ ሌላ ጊዜ አቅርብላችሗለሁ::

ከዚሁ ማሕበራዊና ኢኮኖሚያዊ ቀውሶች ጋር በተያያዘ አንድ ምሳሌ ላክልና ወደ ሌላ ነጥብ ልለፍ:: ባለፈው ጊዜ በትግራይ ተዘጋጅቶ በነበረው ፌስቲቫል ለመሳተፍ የመጡ ከሶስት ሽሕ በላይ የዲያስፓራ የትግራይ ተወላጆች በመቀሌ ከተማ በሰማእታት ሐወልት ተሰብስበው በነበሩበት ወቅት ለባለስልጣናቱ ካቀረቧቸው ጥያቄዎች ውስጥ “ሀገሪትዋን ለምታለች ገበሬውም ሀብታም ሆኗል ሲባል እንሰማለን:: እውነት ልማት ካለ ለምን አምራችና የተማረው ወጣት ወደ ስደት ይፈልሳል? ለምን ብዙ ለማኞች በየጎዳናው ይታያሉ?” ብለው ሲጠይቁ የክልሉ አስተዳዳሪ አቶ አባይ ወልዱ ሲመልስ “እነዚህ የምታዩዋቸው ለማኞች እውነተኛ ለማኝ እንዳይመስላችሁ ስራ መስራት የማይፈልጉ ሰነፎች ናቸው” በማለት እንደተናገረ ይታወሳል :: አቶ አባይ ንግግሩን በመቀጠል “ለማኞቹ ከአንድ አካባቢ ብቻ የመጡ ናቸው” ሲል ያለ ሃፍረት ተናግረዋል::

ይገርማል!! የህወሓት መሪዎች የራሳቸውን ልጆች ወደ ውጭ እየላኩ በምርጥ ትምህርት ቤቶች ሲማሩ፣ የሀገርንና የህዝብን ሀብት በጠራራ ፀሐይ እየዘረፉ ለልጅ ልጆቻቸውንና ለዘመድ አዝማዳቸውን የሚተርፍ ምርጥ ቢላ ቤቶችና ሰማይ ጠቀስ ህንፃዎች ሰርተው በተንደላቀቀ ንሮ ሲነሩ፣ የህወሓት ታማኝ የሆነውን ካድሬ ከህዝብና ከሕግ በላይ በመሆን የተለየ አመለካከት ያላቸውን ዜጎች እየኰረኰመ በማሳደድ ለራሱ ብቸኛ የልማት ተጠቃሚ ሆኖ ሲኖር በአንፃሩ የድሃው ህዝብ ልጅ ግን ዕጣ ፋንታው ስደት፣ ልመናና ጎዳና ተዳዳሪነት ሆኗል:: ነገር ግን አቶ አባይ ወልዱ ይህንን ሀቅ በመካድ ዓይናችሁን በሻሽ ጨፍኑና እናሞኛችሁ በማለት ያቀረበው ንግግር ከአንድ መሪ የማይጠበቅ ፣ ከሀላፊነትና ከሙያዊ ስነ ምግባር ውጭ ከመሆኑም በላይ የራስህን ዜጎች ሞራል የሚነካና የሚያንቋሽሽ ፀያፍ ነው በማለት በርካታ ሰዎችን ቅር አሰኝቷል:: ለነገሩ የሀገርን፣ የህዝብን ልዕልናና መብት የዶሮን ያህል ክብር የማይሰጡ፣ ጭንቅላታቸውን በትዕቢትና በፍቅረ ንዋይ የተሸፈኑት መሪዎች በህዝቡ ፊት ይህ ዓይነቱ ድፍረት የተሞላበትን ንግግር ቢያደርጉ የተለመደ ነውና ለብዙዎቻችን አዲስ ነገር ላይሆን ይችላል:: እዩት ተመልከቱት!! ህሊናችሁም ይፍረድ!! እነዚህ ናቸው ትንሽ ይሉኝታ እንኳን ሳይሰማቸው በአደባባይ ቆመው ለጆሯችን እስከሚሰለቸን ድረስ ያለፈውን የአውዳሚ ጦርነት ፊልም እያሳዩ የትግራይ ህዝብ ነፃ አውጪ ነን ብለው የሚነግሩን::

የሀገራችንና የህዝባችንን ድህንነት፣ አንድነትና ሉዓላዊነት አደጋ ላይ ነው

የሀገራችንን ድህንነት ጉዳይ በሚመለከት የቀድሞ የህወሓት/ኢሕአዴግ ከፍተኛ የአመራር አባልና የትግራይ ክልል አስተዳዳሪ የነበሩት : ዛሬ የዓረና መድረክ መስራችና የአመራር አባል በመሆን በማገልገል ላይ የሚገኙት አቶ ገብሩ አስራት በቅርቡ “ሉዓላዊነትና ዴሞክራሲ በኢትዮ}ያ “ በሚል ርእስ የፃፉትን ግዙፍ መፅሐፍ ሁለት ጊዜ ደጋግሜ አንብቤዋለሁ:: በመፅሐፉ ከሰፈሩት ዓበይት ምዕራፎች አንዱ በአቶ መለስ የሚመራውን ህወሓት በህይወት ዘመናቸው 90 ሚሊዮን የኢትዮ}ያ ህዝብን በማግለል በኢትዮ-ኤርትራ ጉዳይ ላይ በጓሮ በኩል በነፃነታችን ላይ የተፈፀመውን ክሕደት በዝርዝር አስፍሯል:: መፅሐፉ ያለፈውን ታሪክ ብቻ ያሰፈረ ሳይሆን ለወደፊቱም የኢትዮ-ኤርትራ ጉዳይ በህዝቡ ባለቤትነትና ቀጥተኛ ተሳታፊነት ለሁሉም ህዝቦች ዘላቂ ሰላምና ብሄራዊ ጥቅም በሚያስጠብቅ መልኩ የማያዳግም እልባት ካልተገኘለት ለመጪው ትውልድም የሚተርፍ የተዳፈነ እሳት ሆኖ መቀጠሉ የማይቀር መሆኑን አስምሮውበታል:: አቶ ገብሩ አስራት ባለፉት ዓመታት በብሄራዊ ጥቅማችን ላይ የተፈፀመውን ታሪካዊ በደልና ገመና በመግለጥ ብዙ ኢትዮ}ያውያን ሀቁን እንዲያቁት በማድረጋቸው በሚሊዮኖች ዘንድ በር ከፋች ሐርበኛዊ  አባት ተብለው እንዲጠሩ አስችሏቿል:: ይህ ትውልድ ተሻጋሪ የሆነ መፅሐፍ በማቅረባቸውም ለብዙ ሰዎች ብርታትን : ወኔንና መነቃቃትን ከመፍጠሩም በላይ ድፍረትን: ሀቀኝነትንና ስብእናን አስተምሯል::

አንዳንድ መፅሐፉን ያነበቡ ግለሰቦችም “ የእግዚሄር ስራ በመፅሐፍ ቅዱስ የህወሓት ጉድ በአቶ ገብሩ ይገለጣል “ ተብሎ እንደተተቸ ሁሉ በዚሁ የተናደዱና የደነገጡ እንደነ አቶ ስብሓት የመሳሰሉት የህወሓት መሪዎች “አቶ ገብሩ ይህን መፅሐፍ መፃፉ ራሱን በራሱ የመግደል (ሱሳዳል) ፈፅሟል“ ሲሉ እንደተናገሩ እናስታውሳለን:: እንደነ ጀነራል አበበ ተክለሃይማኖት ደግሞ ፅሑፉ ምን እንደሚል እንኳን በአግባቡ ሳይረዱና ሳያነቡ “የአቶ ገብሩ መፅሐፍ የትግራይ ህዝብ ጠላቶችን ለማስደሰት ተብሎ የተፃፈ ነው” በማለት ከስነ ምግባር ውጭ በሆኑ የስድብ ቃላት የታጃበ: በግል ቂም በቀል ስሜት የተነዳ: ጭብጥ የሌለው: ከአንድ ምራቁን የዋጠ ሰው የማይጠበቅ  ትችት አቅርበው እንደነበር በትዕዝብት የምናስታውሰው ነው::

አሁን ያለው የሀገራችን ሉዓላዊነት : የህዝባችን ድህንነትና አንድነት ስንመለከት አቶ ገብሩ ካስቀመጡት የተለየ አይደለም:: ሁኔታው ከመቼው ጊዜ በላይ ጥያቄ ውስጥ የገባበትና ባለቤት ያጣበት ሁኔታ ላይ ነን ያለነው:: ስጋቶቻችንም በሶስት ነጥቦች ከፍለን ማየት እንችላለን:: አንዱና ትልቁ ስጋት በውስጣችን ያለው የእርስ በርስ አለመተማመንና የመናቆር አዝማሚዎች ናቸው:: ሁለተኛው ስጋት ደግሞ መንግስትና ህዝብ ዓይጥና ድመት ሆነው በተፋጠጥ የቆምበት ሁኔታ ብቻ ሳይሆን በስልጣን ላይ ያለው ስርዓት ውስጡን ተከፋፍሎና በስብሶ ነገሮች ሁሉ ከዓቅሙ በላይ ሆኖ ወደ ፍፁም አምባገነንነት የተሸጋገረበት ወቅት ስለሆነ ነገ ምን ዓይነት ሁኔታ ሊፈጠር እንደሚችል አናውቅም:: ስለዚህ ይህን ጉዳይ በአግባቡ ተረድቶ ህዝቡን ለጋራ ችግር በጋራ ለመፍታት በአንድ ጥላ ስር አሰባስቦና አስተባበሮ ሀገራችንን ከጥፋት ሊያድን የሚችል ሀይል ማን ነው? የሚል ትልቅ አጠያያቂ ጉዳይ ሆኗል:: ሶስተኛው ስጋት ደግሞ በአካባቢያችን ያለው ጂኦ ፓለቲካዊ ትርምስ ለኛ ለሀገራችን ያለው ትርጉም ምንድን ነው? የሚለው ነው::

ኤርትራን ጨምሮ ጠቅላላ የቀይ ባህር ቀጠና ኢትዮ}ያን በዓይነ ቁራኛ የሚመለከቱት በዓረቦች ቁጥጥር ስር ገብቷል :: በመሆኑም ኤርትራን ከኢትዮ}ያ ገንጥለው ዓረባዊት ሀገር ለማድረግ የነበራቸውን የረጅም ጊዜ ሕልም ዕድሜ ለአቶ መለስ ዜናዊና በፔትሮ ዶላር አፋቸውን የተሸበቡ ወኪሎቻቸው በፈፀሙት ታሪካዊ ስሕትት ምክንያት እኖሆ ዛሬ ሀገራችን ሁነኛ ባለቤት በማጣት: የእርስ በርስ ንትርክ: የአፈናና የዝርፊያ መንደር ሆና መቅረቷን በውል የተገነዘቡት ዓረቦች ደካማነታችንን እንደ ታሪካዊ አጋጣሚ በመጠቀም እኖሆ ዛሬ አላማቸው ግቡን መቷል:: “በሞኝ ደጃፍ መፎር ይቆረጣል” እንደተባለው ሁሉ በመሬት ስፋቷና የህዝብ ብዛቷ የኢትዮ}ያን አንድ አስረኛ የማትሞላ የተባበሩት ዓራብ ዑመሬት የአባቶቻችን አጥንት በተቀበረበትና በቀይ ደማችን ተጠብቆ የኖረውን ቀይ ባህር በዓሰብ ወደብ ላይ የአየር ክልላችንም ጭምር መቆጣጠር በሚችል መልኩ በዘመናዊ ቴክኖሎጂ የተደላደለ ወታደራዊ ምሽግ በራፋችን ላይ ተክሏል:: ይህ ሁኔታ በዚሁ ዓይነት ከቀጠለ ደግሞ የሀገራችን የነገው ዕጣ ፋንታ ምን ሊሆን ይችላል? የሚለውን እንቅልፍ የሚነሳ ጥያቄ እንድታነሳ የሚያስገድድ ሁኔታ ላይ ነን ያለነው::

በማጠቃለል ከዚሁ ክፍል አንድ ፅሑፍ የምንገነዘበው ትልቁ ጉዳይ ዛሬ ሀገራችን ከመቼው ጊዜ በላይ ከድጡ ወደ ማጡ እየገባች እንደሆነ ነው:: ለዚህ ሁሉ ችግር ተጠያቂ ማን ነው? ለሚለው ደግሞ በኔ እምነት በስልጣን ላይ ያለው መንግስት ብቻ አይመስለኝም:: ምክንያቱም የሀገር ባለቤት መንግስት ሳይሆን ህዝብ ነው:: ባለቤቱ አውቆ ከተኛ ደግሞ ይቅርና ሀይለኛ የሆነ ወራሪ ደካማም ቢሆን በኛ ላይ መዝመቱና ማላገጡ አይቀርም:: ስለዚሀ ስህተቱ ራሱን ፈቅዶ እጁን የሰጠና ለባርነታዊ አገዛዝ ራሱን ያመቻቸ ትውልድ የፈጠረው ዝምታ ነው የሚል እምነት አለኝ:: ይህ አባባል ምን ማለቴ እንደሆነ በሚቀጥለው ክፍል ሁለት ፅሑፌን በዝርዝር ይቀርባልና እስከዚየው ድረስ በቸር ሰንብቱልኝ::

እግዚአብሄር የኢትዮ}ያን ሰላምና አንድነት ይጠብቅ