ከፕሮፌሰር አለማየሁ ገብረማርያም    

ትርጉም በነጻነት ለሀገሬ

ግንቦት 20 1983 ኢትዮጵያ መቀመቅ የወረደችበት ዕለት፣

ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ም የህዝባዊ ወያኔ ሀርነት ትግራይ ወሮበላ የዘራፊ ቡድን ስብስብ በኢትዮጵያ የስልጣን ማማ ላይ የነገሰባት ዕለት ናት፡፡

በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ በስልጣን እርካብ ላይ እንደ መዥገር ተጣብቆ የሚገኘው የህዝባዊ ወያኔ ሀርነት ትግራይ ወሮበላ የዘራፊ ቡድን ስብስብ (ዘ-ህዋሃት) አገዛዝ ስሙ በዓለም አቀፍ የሽብርተኝነት የመረጃ ቋት ስም ዝርዝር ውስጥ ተጽፎ የሚገኝ እና በአሸባሪነቱ የተረጋገጠ ወሮበላ የማፊያ ድርጅት ነው፡፡

ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ም ህወሀት አዲስ አበባ ደረሰ እና ወሮበላ የዘራፊ መንግስትን ለወሮበላ ዘራፊዎቹ አቋቋመ፡፡

ኢትዮጵያ ላለፉት 25 ዓመታት በአፍሪካ ዘመናዊ ታሪክ ውስጥ ርህራሄ በሌላቸው ጨካኝ አረመኔዎች፣ በደም በተጠሙ ሰይጣኖች እና በሙስና በበከቱ ወሮበላ ዘራፊዎች ጫማ ስር ወድቃ ትገኛለች፡፡

አሁን በህይወት የሌለው አምባገነኑ የህወሀት አድራጊ ፈጣሪ የነበረው መለስ ዜናዊ እና ዘ-ህወሀት ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ም ስልጣን ሲቆጣጠሩ እንዲህ የሚል አንድ እና አንድ ተልዕኮ ነበራቸው፡ ኢትዮጵያን እና ኢትዮጵያዊነትን ፍጹም እና አጠቃላይ በሆነ መልኩ ማጥፋት እና ማውደም የሚል ነበር፡፡

ዘ-ህወሀት እና የእነርሱ ወሮባ ዘራፊ አለቆቻቸው ላለፉት 25 ዓመታት ተልዕኳቸውን ለማስፈጸም ሌት እና ቀን ጥረት ሲያደርጉ ቆይተዋል፡፡

ሆኖም ግን ዘ-ህወሀት እንዳሰበው እና እንደተመኘው ሙሉ በሙሉ እና ፍጹም በሆነ መልኩ ተልዕኮውን ሳያሳካ የወደቀ መሆኑን ስዘግብ ታላቅ ደስታ ይሰማኛል፡፡

ኢትዮጵያን ለማጥፋት ታጥቀው የተነሱ ሁሉ በመጨረሻ እራሳቸው ይጠፋሉ፡፡ ግንቦት 20 ቀን 2008 ዓ.ም 25ኛ ዓመቱን የእዮ በልዩ በዓሉን እያከበረ ላለው ለዘ-ህወት የምመኝለት ይህንን ነገር ነው፡፡

ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ም በኢትዮጵያ ታሪክ ውስጥ የውርደት ዕለት ሆና በኢትዮጵያውያን አዕምሮ ውስጥ ለዘላለም ስትታወስ ትኖራለች፡፡

የዘ-ህወሀትን 25ኛ ዓመት የእዮ በልዩ በዓል ሌላ ማንም ሳይሆን የዘ-ህወሀት አባላት፣ ጓዶች፣ ታዛዥ ሎሌዎች፣ ጋሻ ጃግሪዎች፣ ደጋፊዎች፣ አጋሮች፣ ግብረ አበሮች፣ ጓደኞች እና ተባባሪዎች በማክበር ላይ ይገኛሉ፡፡

ሌላው እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ በተሰበረ ልብ እና በተራበ አንጀት ከዳር ቆሞ ይመለከታል፡፡ ሆኖም ግን የኢትዮጵያ ህዝቦች የመጨረሻው የምጸአት ቀን መቼ እንደሚደርስ ጥርሳቸውን እየነከሱ እና የሌባ ጣቶቻቸውን እየቀሰሩ እራሳቸውን በመጠየቅ ላይ ይገኛሉ፡፡ ሌላ ምንም ዓይነት ነገር ሳልጨምር ያለውን ነባራዊ ሁኔታ እንዳለ እንደወረደ በመናገር ላይ ነው ያለሁት፡፡ ዘ-ህወሀት በሚሊየኖች ለሚቆጠሩት የኢትዮጵያ ሕዝቦች የዝሆን ጆሮ ይስጠኝ በማለት እና እንዲሁ ምንም ነገር ሳያደርግ በዘፈቀደ ተቀምጦ መጠበቅ ማለት እሳተ ገሞራ ከመፈንዳቱ በፊት እያቃጠለ እንዳለው የቀለጠ የእሳተ ገሞራ ፈሳሽ ዓይነት ሁኔታ ላይ እንደተቀመጠ ያውቃል፡፡

ወይም ደግሞ ምናልባትም እንዲህ እንደሚለው በግድቡ ላይ እንዳለችው ጣት ዓይነት ተረት መሆኑ ነው፡፡ “በግድቡ ስንጥቅ ላይ ጣትን በመለጠፍ ግድቡን ከመደረመስ ማዳን አይቻልም፡፡“ በመጨረሻው ሰዓት ግድቡ በሚደረመስበት ጊዜ ምን ሁኔታ ሊከሰት ይችላል?

ስለዚህ ጉዳይ ምንም ዓይነት ጥርጣሬ የለም፡፡ በድቅድቅ ጨለማ እንደሚመጣ ሌባ ሁሉ የዘ-ህወሀት የፍጻሜ የምጻት ቀንም ባልተበቀ ሁኔታ ከተፍ ይላል፡፡

ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ም ለእኔ እና በሚሊዮኖች ለሚቆጠሩት ኢትዮጵያውያን የውርደት ዕለት መሆኗን ዘ-ህወሀት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ግንቦት 20 ቀን 2008 ዓ.ም ሲከበር እ.ኤ.አ በ2005 ተካሄደ የተባለውን የይስሙላ የቅርጫ ምርጫ እንደማታለያ በመጠቀም በጠራራ ጸሐይ ላይ የተደረገውን የድምጽ ዘረፋ በመቃወም ቅሬታቸውን በሰላማዊ መንገድ ለመግለጽ ወደ አደባባይ በወጡት 193 ንጹሀን ኢትዮጵያውያን ወገኖቻችን ላይ ዘ-ህወሀት የፈጸመውን እልቂት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

እ.ኤ.አ በ2005 ተካሄደ የተባለውን የይስሙላ የቅርጫ ምርጫን ዘ-ህወሀት እንደ መሳሪያ በመጠቀም በ761 ንጹሀን ወገኖቻችን ላይ የፈጸመውን አረመኒያዊ እና ጭካኔ የተሞላበትን ጥቃት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

እ.ኤ.አ በ2005 ተካሄደ የተባለውን የይስሙላ የቅርጫ ምርጫ ተከትሎ በ10 ሺዎች በሚቆጠሩ ንጹሀን ወገኖቻችን ላይ ዘ-ህወሀት ያደረገውን እስራት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

እ.ኤ.አ በ2005 ተካሄደ በተባለው የይስሙላ የቅርጫ ምርጫ ተከስቶ በነበረው ውዝግብ አሁን በህይወት በሌለው በመለስ ዜናዊ ልዩ ትዕዛዝ በንጹሀን ወገኖቻችን ላይ ምላጭ በመሳብ እልቂት በፈጸሙት እና በስም እና በመልክ በሚታወቁት 237 የውክልና ቅጥር ነብሰ ገዳዮች ላይ ምንም ዓይነት የሕግ ተጠያቂነት ሳይኖር ጉዳዩ እስከ አሁን ድረስ መቆየቱን ዘ-ህወሀት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ከዓለም አቀፍ የድህነት እና ረሀብ አቃጣሪ ወትዋቾች ጋር በመመሳጠር እየተስፋፋ በመጣው ረሀብ ላይ ሸፍጥ በመስራት እና በመደበቅ ዘ-ህወሀት ያቆየውን ዕኩይ ምግባር በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

የዘ-ህወሀት አለቆች የኢትዮጵያ ሕዝብ በቀን ሶስት ጊዜ መመገብ ከቻለ የእነርሱ መንግስት ስኬቱ የሚለካው በዚህ እንደሆነ የተናገሩትን በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡ በአሁኑ ጊዜ 20 ሚሊዮን የሚሆኑ ወገኖቻቸን የሚላስ የሚቀመስ በማጣት በችግርና ረሃብ አለንጋ በመጠበስ ላይ ናቸው፡፡

በአሁኑ ጊዜ በንጹሀን ወገኖቻችን ላይ ከሕግ አግባብ ውጭ በዘፈቀደ ዘ-ህወሀት እያደረገ ያለውን በቁጥጥር ስር የማዋል እና በድብቅ በተያዙ እና በሚታወቁ የማጎሪያ እስር ቤቶች የሚፈጸመውን እስራት እንዲሁም በሺዎች በሚቆጠሩ ንጹሀን ወገኖቻችን ላይ እተፈጸመ ያለውን እስራት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በኦጋዴን አካባቢ በርካታ በሆኑ ንጹሀን ወገኖቻችን ላይ ዘ-ህወሀት የፈጸመውን ሰብአዊ የዘር ማጥፋት ወንጀል በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በጋምቤላ አካባቢ በርካታ የሆኑ ንጹሀን ወገኖቻችን ላይ ዘ-ህወሀት የፈጸመውን ሰብአዊ የዘር ማጥፋት ወንጀል በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በጋምቤላ አካባቢ በመንደር ማሳባሰብ ሰበብ በመቶዎች እና በሺዎች የሚቆጠሩ ዜጎች በዘ-ህወሀት ከመኖሪያ ቦታቸው እየተፈናቀሉ ለአስከፊ ችግር መዳረጋቸውን  በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ከሕግ አግባብ ውጭ በዘ-ህወሀት እብሪት በማጎሪያው እስር ቤት ታስረው አሳር ፍዳቸውን የሚያዩትን እስክንድር ነጋን፣ በቀለ ገርባን፣ አህመዲን ጀቤልን፣ ውብሸት ታዬን፣ ተመስገን ደሳለኝን፣ አንዷለም አራጌን፣ አንዳርጋቸው ጽጌን፣ እማዋይሽ ዓለሙን፣ ዴልዴሳ ዋቆ ጃርሶን፣ አኬሎ አኮይ ኡቻላን፣ የዞን 9 ጦማሪዎችን፣ የስዊድን ጋዜጠኞች በሆኑት በጆሀን ፔርሰን እና  በማርቲን ሽብዬ እንዲሁም በሌሎች በበርካታዎቹ ንጹሀን ዜጎች ላይ ዘ-ህወሀት እየፈጸመ ያለውን ሕገ ወጥ የሰብአዊ መብት ጥሰት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በኢትዮጵያውያን ወገኖቻችን ላይ የተፈጸመውን የመሬት ቅርምት በመቃወም ሰላማዊ ሰልፍ ወጥተው በነበሩት በመቶዎች በሚቆጠሩ የዩኒቨርሲቲ እና የከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተማሪዎች ላይ ዘ-ህወሀት የፈጸመውን እልቂት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

የኢትዮጵያ ሙስሊሞች የኃይማኖት ነጻነት እንዲከበር እና ኃይማኖት እና ፖለቲካ እንዲለያዩ በመጠየቃቸው ብቻ ዘ-ህወሀት ሕገ ወጥ በሆነ መልኩ በእስራት እያማቀቃቸው የሚገኝ መሆኑን በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በውርደት እና ኢፍትሀዊነት በተንሰራፋበት ከባቢ አየር ከመኖር ይልቅ በመቶዎች የሚቆጠሩ ጋዜጠኞች፣ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ወጣት ወንዶች እና ሴቶች ስደትን በመምረጥ የጥቃት ሰለባ እንዲሆኑ ዘ-ህወሀት የሚያደርገውን እኩይ ድርጊት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ጭቆናን ለማምለጥ ሲሉ ወደ ሊቢያ በመሰደድ ሌላውን ዘ-ህወሀት በመጋፈጥ አንገታቸውን እየተቀሉ የግፍ ሰለባ እንዲሆኑ ያደረገውን ዘ-ህወሀት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ወጣት ኢትዮጵያውያን በአይኤስአይኤስ/አይኤስአይኤል (ISIS/ISIL) እልቂት ሲፈጸምባቸው እየታየ ዝም ማለት፣ መካድ እና የደንታቢስነት ስሜትን በማሳየት ዘ-ህወሀት ሲፈጽም የነበረውን ዕኩይ ምግባር በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

የሳውዲ አረቢያ መንግስት በኢትዮጵያውያን የቤት ሰራተኞች ላይ ኢሰብአዊ በሆነ መልኩ ወንጀል ሲፈጽምባቸው በግልጽ እየተመለከተ ዘ-ህወሀት ምንም ዓይነት ጥረት አለማድረጉን በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

ዘ-ህወሀት የኢትዮጵያ ታሪክ የ100 ዓመት እድሜ ነው እያለ በመቅጠፍ ላይ የሚገኘውን የፍብረካ ታሪክ በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

የዓለም ባንክ “በኢትዮጵያ ሙስናን መመርመር“ በሚል ርዕስ አዘጋጅቶት የነበረውን ባለ500 ገጽ የሙስና ምርመራ ዘገባ ሰነድ ዘ-ህወሀት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በወያኔ አገዛዝ ኢትዮጵያን የለማኝ ሀገር እንድትሆን ዘ-ህወሀት ትቶት ያለፈውን ትሩፋት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

መሬት በኢትዮጵያ ውስጥ ሙሉ በሙሉ እና አጠቃላይ በሆነ መልኩ የመንግስት ይዞታ ሆኖ ዘ-ህወሀት እንደፈለገው የሚያደርግበትን ሁኔታ በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በመሬት ቅርምት ምክንያት በዘ-ህወሀት አምባገነናዊ አመራር ከቤት ንብረታቸው እንዲፈናቀሉ የተደረጉትን በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ አርሶ አደር ወገኖቻችንን ስቃይ እና እንግልት በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

በአሁኑ ጊዜ በአንድ ወቅት የኩራት ሀገር የነበረችውን የጀግኖች ሀገር ክብር አዋርዶ ዘ-ህወሀት የእራሱ መፈንጫ እና መደሰቻ በማድረግ ለሀገሪቱ ሕዝቦች ሳይሆን የእራሱን የግል በዓል በማክበር ላይ እንደሚገኝ በዓለም ላይ ያሉ ኢትዮጵያውያን እና የዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ሁሉ እንደሚያስታውሱት ሊያውቅ ይገባል፡፡

የእነርሱን 25ኛ ዓመት የእዮ ቤልዩ በዓል ያክብሩ፡፡

የ13 ወራት ሙሉ የጸሐይ ብርሀን በማይለያት ምድር ላይ የእራሳቸውን ቀልድ ይቀልዱ፡፡

በመንገዶች ላይ ይደንሱ፡፡ በድል አድራጊነት መንፈስ ይቦርቁ፣ ይፈንጥዙ፡፡

እኛም እንደዚሁ የውርደት ማቅ የለበስንባትን ዕለት መዝግበን እንይዛለን፡፡

ግንቦት 20 ቀን 1983 ዓ.ምን በኢትዮጵያ ታሪክ በውርደት ስናስታውሳት እንኖራለን፡፡

ዘ-ህወሀት በ25ኛው የእዮ ቤልዩ በዓሉ ላይ ምን እንደሚሰራ ጉዳያችን አይደለም፣ ምክንያቱም ታላቁ የአፍሪካ ፓን አፍሪካኒስት ክዋሜ ንክሩማህ በአንድ ወቅት እንደተናገሩት ኢትዮጵያ ትነሳለች፡፡

ኢትዮጵያ ከተንከባለለችበት የዘ-ህወሀት ትቢያ በድል አድራጊነት ትነሳለች፡፡

ኢትዮጵያ ከተንከባለለችበት የዘ-ህወሀት ትቢያ በድል አድራጊነት ትነሳለች ምክንያቱም  ኢትዮጵያ እጆቿን ወደ እግዚአብሄር ትዘረጋለች ተብሎ በቅዱስ መጽሐፉ ተጽፏልና፡፡

 ኢትዮጵያ ትነሳለች፡፡ 

ኢትዮጵያ የአፍሪካ ዕንቁ፣
ታሪክ ያላት በደማቁ፣

በልምላሜ የተሸፈነች፣
የሰውን ቀልብ የሳበች፣
በጀግንነት የታወቀች፡፡

የዓባይ ውኃ መፍለቂያ፣
ጥንታዊ ሀገር አቢሲኒያ፣
የብልሆች ሀገር ኢትዮጵያ፣
ለም የትምህርት መፍለቂያ፡፡

የጥንት ታሪክ መገኛ፣
የአፍሪካ ኩራት ሁነኛ፣
የአምባገነኖች መጋኛ፣
የኩራት ሀገር የእኛ፡፡

የአፍሪካ ባህል ቅርሳችን፣
የእኛነታችን የአንድነታችን፣
የማንነት አሻራ የስብዕናችን፡፡

ሀገረ ምድር የፈላስፋ፣
የአፍሪካውያን ተስፋ፣
ትነሳለች በይፋ፣
አቧራዋን አራግፋ፡፡

ከወደቀችበት ትነሳለች፣
ከእኛ ጋር ትታደሳለች፣
በስልጣኔ ትጓዛለች፡፡

የአፍሪካ ተስፋ ቀንዲል፣
ባለታሪክ የአፍሪካ ዕድል፡፡

የጋና ፕሬዚዳንት የነበሩት ክዋሜ ንክሩማህ (እ.ኤ.አ ግንቦት 28/2063 የአፍሪካ አንድነት ድርጅት በተመሰረተበት ዕለት በበዓሉ ላይ በመገኘት ካደረጉት የመዝጊያ ንግግራቸው የተወሰደ)

ኢፍትሀዊነትን የዘራ ሁሉ መከራን ያጭዳል፡፡

ግንቦት 20 ቀን 2008 ዓ.ም የኢትዮጵያ የውርደት ዕለት መታሰቢያ! 

ኢትዮጵያ በክብር ለዘላለም ትኑር!  

(ዘ-ሐበሻ) በአዲስ አበባ በተለምዶው ተክለሃይማኖትና አካባቢው በጣለው በረዶና ዝናብ በአካባቢው ሰዎች ላይ የእግረኛ መጓጓዣ ችግር ፈጥሯል::

በአካባቢው የጣለው ዝናብ እና በረዶ አንዳንድ መኖሪያ ቤቶች ላይ ጉዳት ያደረሰ ሲሆን ንብረቶችንም አውድሟል::

በአካባቢው መኪኖች ለመጓጓዝ እክል እንደገጠማቸው ከስፍራው የመጣው መረጃ ሲጠቁም ዛፎችን ሁሉ እንደገነዳደሳቸው የደረሱን ፎቶዎች ያሳያሉ::

(ዘ-ሐበሻ) ሰመጉ ባወጣው 141ኛው ልዩ መግለጫው መሰረት ከወልቃይት ሕዝብ የአማራ ብሄርተኝነት የማንነት ጥያቄ በማንሳታቸው በተለያየ ጊዜያትና ቦታዎች በህገ-ወጥ ግድያ 34 ሰዎች መገደላቸውን በስም ዝርዝር አስታወቀ:: 93 ሰዎች የደረሱበት አልታወቀም ያለው የሰብ አዊ መብቶች ጉባኤ መግለጫ 3 ሰዎች ድብደባና ማሰቃየት ደርሶባቸዋል፤ 17 ሰዎች በህገ ወጥ ታስረዋል፤ 11 ሰዎች መሬታቸውንና ንብረታቸውን ተነጥቀዋል፤ 80 ሰዎች ከቀያቸው ተፈናቅለዋል ብሏል:: ሙሉ መግለጫውን ከታች ይመልከቱ:-

የቀድሞው የአየር ኃይል አዛዥ ጀነራል አበበ ተክለሃይማኖት የመከላከያውን የበላይ መሪ ጀነራል ሳሞራ የኑስን የተቹበት ጽሁፍ በኢንተርኔት ተሰራጭቷል:: አንባቡትና አስተያየታችሁን አስቀምጡ::

የሃገራችን መንግስትና የገዢው ፓርቲ አጠቃላይ ችግር ዉስጥ በመግባታቸው ምክንያት እዚህና እዝያ እሚታዩ ችግሮች እየተስተዋሉ ነው። ሰሞኑን እንዃ ብናይ ከኦሮሞ ህዝባዉ ዓመፅ፣ ሜቴክና ስዃር ፋብሪካ፣ ከጋምቤላ ጠለፋና ግድያ፣ በኤርትራ በኩል የሚመጣ ተከታታይነት ያለው ዜጎቻችንን የማበሳበስ ሁኔታ እያስተዋልን ነው። የድርቁና በየክልሉ የሚታዩ የህዝቦች መነሳሳት ተጠቓሽ ናቸው። እነዚህ የሚፈጠሩ ነገሮች ካጠቃላይ ሕገ መንግስታዊ ማእቀፉና ከህዝቦች ፍላጎት አንፃር ማየት አለብን።

አንድ ጏደኛየ “ህወሓት የለችም ማለት የትግራይ ህዝብ የለም ማለት ነው፤ ስለዚ ህወሓት ማለት ህዝብ ነው፤ ኢህአዴግ ማለት ደግሞ የኢትዮጵያ ህዝብ ማለት ነው” ማለት ምን ማለት ነው ብሎ ጠየቀኝ። እኔም እንዲህ ብሎ ነገር የለም ከየት አመጣሀው አልኩት፤ እሱም የሃገራችን ኢታማዦር ሹሙ ናቸው የተናገሩት አለኝ በትግርኛ የግንቦት ሃያ ስብሰባ ላይ መቐለ ከተማ የተናገሩት ብሎ ሊንኩን ሰጠኝ:: ቪድዮው የ ሶስት ሰዓትና ሃያ ሁለት ደቂቃ ርዝመት ያለው ስለሆነ፤ ይህንን ሁሉ ለማየት ግዜም ፋላጎትም ላይኖራቹህ ስለሚችል ከ2ሰዓት እና 23 ደቒቃ ( 2:23)ጀምራቹህ እንድትመለከቱት እጋብዛለሁ።

ባለፈው ፁሁፌ እንደገለፅኩት የወታደራዊ ክፍሉ ጡንቻ እየፈረጠመ የመሄዱ አዝማምያ ያሰጋኝ እንደነበር ገልጬ ነበር። ይህንን ቪድዮ ሳየው ግን ወታደራዊ ታልቃ ገብነቱ ከምገምተው እና ከጠበቅኩት ፍጥነት በላይ ሆኖ ሳገኘው ደርግነት ተመልሶ እየመጣ ይሆን እንዴ? ብየ ለመጠየቅ ተገደድኩ።የዴሞክራሲ እጥረት ወይም ምህዳር መጥበብ ማለት ደርግነት መንገስ ማለት ነው፤ ሱፍም ወታደራዊ ልብስም ሊለብስ ይችላል።

ደርግነት ምንድን ነው?

ደርግነት ወታደራዊ ክፍሉ ፖለቲካዊ አመራር ከኔ በላይ የሚችለው የለም ብሎ ስልጣን መቆናጠጥ ነው። ደርግነት ሁሉም ዴሞክራስያዊ መብቶች በሃይል ለማፈን የሚደረግ አስተሳሰብ እና ድርጊት ነው። ደርግነት የኢትዮጵያ ህዝቦች አንገዛም ማለት ሲጀምሩና ፖለቲካዊ አመራሩ መምራት ሲያቅተው ወታደራዊ ክፍሉ ድሮስ ከኔ በላይ ማን አለ በሚል ትዕቢት ጠብመንጃ ቤተ መንግስትን ሲቆጣጠር ነው። ደርግነት ሲጀምር “የህዝብ ጥያቄ ለመመለስ ምርጥ ልጆቹ እንደተሰበሰቡ”  ለማሳየት እንቅስቃሴ ማድረግ ነው። ደርግነት የ “አንድ ህዝብ፣  አንድ ፓርቲ፣ አንድ መሪ”  የሚሰብክ ፀረ ዴሞክራሲያዊ አስተሳሰብና ተግባር ነው።

ደርግነት አንድ ህዝብ፣ አንድ መንግስት (One State)፣ አንድ መሪ (führer) የሚለዉን የናዚ አስተሳሰብ ተቀጥያ ነው። በኢትዮጵያም አንድ ህዝብ፣ አንድ ፓርቲ (ኢሰፓ) አንድ መሪ (መንግስቱ ሃይለ ማርያም) እንደ ማለት ነው።  በዘመናችን ደግሞ የኤርትራው ዲክቴተር እንደሚሉት “አንድ ህዝብ፣ አንድ ልብ፣ የራሳቸው አንድ የፖለቲካ ድርጅት፣ ራሳቸው ብቸኛና አንድ መሪ”፤ ከዚህ ዉጪ ያለ መሪም ሆነ ድርጅት የኤርትራ ጠላት አድርጎ የመመልከት አስተሳሰብ ነው ደርግነት። ደርግነት አለመተማመን ነው፤ አንዱ ሌላዉን የሚያሸማቅቅበት ሰርዓት ነው። ፕሬዝዳንት መንግስቱ ሃይለማርያም ቢሆኑም በመፈንቅለ መንግስት ስልጣናቸው እንዳይወሰድባቸው ተሸማቅቀው የሚሮሩበት ነው። ደርግነት ኔትዎርኪንግ ነው፤ መጠላለፍ ነው።

የፈለገ ዓይነት ችግር ቢመጣ “ያው አፍሪካዉያን ስለሆንን በወታደር እንፈታዋለን” የሚል አስተሳሰብ የደርግነት ሀሁ ነው።ፖለቲካዊ መፍትሄ የማይታየው፣ ጭንቀት የፈጠረው ገር አስተሳሰብ ወይም ሁን ተብሎ ጠባብ ጥቅምን ለማስጠበቅ የሚሰነዘር ሃሳብ ነው።ህዝብን በጉልበት እንደሚነዳ እንስሳ የሚቆጥር ኃላ ቀር አስተሳሰብ ነው። ለመጨቆን የሚደረግ መንገድ ጠረጋ ነው። ለአፈና የሚደረግ መንደርደር ነው፤ ባጭሩ የደርግነት መነሻ ነው። የኣፍሪካዊ ሰው ሰብኣዊ እኩልነት አለማመን ነው፤ የቀኝ ገዢ አስተሳሰብ ነው። አይደለምና በደሙ ደርግነትን ያሸነፉት ለኢትዮጵያ ህዝቦች ለማነኛዉም የሰዉ ፍጡር በወታደር የሚሽከረከር ሃገር ኣልመኝም፤ ምክንያቱም ሕገ መንግስታዊና ዴሞክራስያዊ ስርዓት ለመገንባት እከል ስለሚሆን። ለራሳቹህ ጠባብ ጥቅም ለመጠበቅ ስትሉ  “ኢትዮጵያዉያንን በጉልበት ነው መግዛት” እያላቹህ ወታደራዊነት እምታቀነቅኑ ፀረ ሕዝብና ፀረ ዴሞክራሲ መሆናቹህን መገንዘብ አለባቹህ፤ የኢትዮጵያ ህዝቦች፣ የፖለቲካ ፓርቲዎችና የሲቪል ማህበረሰቡ ይህንን ክፉና አደገኛ አስተሳሰብ በንጭጩ ለመቅጨት መታገል አለበት።

ደርግነት ተሻንፊነት ነው። ደርግ በጥቁር አፍሪካ አለ የሚባል ስመ ገናና ጦር ይዞ፣ በክፍተኛ ደረጃ የሰለጠኑ መኮንኖች አስልፎ፣ የራሽያ ሙሉ ድጋፍ እየተቸረው በኢትዮጵያ ህዝቦች ፊት ግን ተሸናፊ ሃይል ከመሆን አልዳነም። ለምን ቢባል የፈለገ ወታደራዊ አቅም ቢያዝ ፖለቲካዊ ምክንያት እና ሰልፍ ነው የሚያሸንፈው፤ የደርግ ጠብመንጃም በፍትሕ ፈላጊ ኢትዮጵያዉያን ፖለቲካ ተደመሰሰ። ደርግነት ፀረ ህዝብነት ነው፤ የንቀት እና የማንቛሸሽ ስርዓት ነው።

ውቅታዊ የኢትዮጵያ ፖለቲካና ደርግነት

የኢትዮጵያ ህዝቦች ከህግ ዉጪ አንገዛም ማለት ጀምረዋል። የኦሮሞ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የቅማንት ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ትግል፣ በትግራይ ደግሞ እንደ እምባሰነይቲ ዓይነት ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የኮንሶ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ጥያቄን እንደ ምሳሌ ሊወሰዱ ይችላሉ። ገዢው ፓርቲ ቆሟል ወይም ወደ ኃላ እየነጎደ ነው፤ ባጭሩ ጥልቕ ፖለቲካዊ ችግር (political crisis) አለ። ሆኖም ይህንን ችግር መፈታት ያለበት ህገ መንግስታዊ በሆነ መንገድ እንጂ ከዛ ዉጪ በሆነ መንገዶች መሆን የለበትም።

ኢህአዴግ ዉስጣዊ ቐዉስ አጋጥሞታል፤ ወታደራዊ ክፍሉ የአመራር ክፍተትን ለሞሙላት ምን እያደረገ ነው? የሚለው ማየት ተገቢ ነው። በተለያዩ መጣጥፎቼ የዴሞክራሲ እጥረት (democratic deficiency) በሚኖርበት ሁኔታ ሕገ መንግስታዊ ተቛሞች ልፍስፍስ በሚሆኑበት ግዜ ባለጠመንጃው ሁለት ሶስት ግዜ ማስብ ይጀምራል ብየ ነበር፤ የተወሰኑ ምልክቶችም ጠቁሜ ነበር። እንደኛ ባሉ በሽግግር ላይ በሚገኙ ማህበረሰቦች፤ የዴሞክራሲና ሕገ መንግስታዊ ተቛሞች ተገቢ ስራቸዉን መስራት አለመቻላቸው ለጉልበተኛ አካል እድል መስጠታቸው ያገራችን ህልዉናና የህዝቦችን ዋስትና ሲፈታተን ይታያል። ከዚህ አንፃር አሁን ማየት የምፈልገው ወታደራዊ ክፍሉ እያሳየ ስላለው የፖለቲካዊ ፍላጎት ጭላንጭል ነው።

ፖለቲካዊ ሚና የማይኖረው ሕገ መንግስታዊ ተልእኮዉን ብቻ የሚወጣ የመከላከያ ሃይል ለመገንባት የኢትዮጵያ ህዝቦች ከፍተኛ መስዋእትነት ክፍለዋል። የሲቪሉን አስተዳደር ህዝባዊ ስልጣን አክብሮና ለሕገ መንግስቱ ተገዢ ሆኖ ግዴታዉን የሚፈፅም፣ አገሩን በብቃት የሚከላከል፣ ጥቃትን የሚያስቀር ወይም በቂ ምላሽ መስጠት የሚችል ሃይል ሆኖ መገኘት ነው መሰረታዊ ተልእኮው። አሁን ግን በከፍተኛ አመራሮቹ እየታየ ያለው ነገር አንዳንድ ስጋቶችን እየጫረ ይገኛል።

የመቐለው ፓናል

በቅርቡ ኢታማዦር ሹሙ ጄኔራል ሳሞራ የኑስ ግንቦት ሃያን አስመልክተው በመቐለ ከተማ ያካሄዱት ዉይይት ላይ ያነስዋቸው ሃሳቦችና እና የተናገርዋቸው ነገሮች በጣም እሚያሳዝኑና ሕገ መንግስቱን ገድል ግባ ያሉበት መድረክ ነበር። ከ ሀ እስከ ፐ  ስለ ሲቪል አስተዳደሩ ድክመት፣ ልፍስፍስነት፣ ስለ ወታደራዊ ክፍሉ የመተካካት ልዩ ችሎታና ስለ ሰራዊቱ የአሁንና የወደፊት ጥንካሬ ሲያወሩ ላየ ጄኔራሉ ምን እያለ እንደሆነ ይገባዋል ወይ? የሚል ጥያቄ ያጭራል። “ፖለቲካዊ አመራሩ እንጂ ወታደራዊ ክፍሉ ጤነኛ ነው” እሚል መልእክት አደገኛ አካሄድ ነው፤ እኔ ልምራ አይነት አንደምታ ያለው ንግ ግር ነው። የሲቪል መንግስት በወታደራዊ ክፍሉ የሚገመገምበት አሰራርም ሆነ ሕገ መንግስታዊ መርህ ወይም ድንጋጌ የለም። ሲቪል አስተዳደሩ ወታደሩን ሊቆጣጠር ሲገባው በተገላቢጦሽ ወታደራዊ ክፍሉ ሲቪሉን አትረባም፣ ሞተሃል፣ አመራር አታዉቅም እያለው ነው።

ሲጀመር ስብሰባው ምን አላማ ታሳቢ አድርጎ በማን ለምን እንደተዘጋጀ መጠየቅ አለበት። እዉነት የግንቦት ሃያ መንፈስ ለማስረፅ ነው የተዘጋጀው? የግንቦት ሃያ መንፈስ ሕገ መንግስታዊ መርሆችና ድንጋጌዎች እየተጣሰ ነው እንዴ እሚከበረው? ሕገ መንግስቱን በግላጭ እየደረመሱ ግንቦት ሃያን ማክበር ብሎ ነገር አለ እንዴ? በዶከተር ዛይድ አወያይነት የተጀመረው የሁለቱ ንግግር ከ 1967ዓ.ም እስከ 1983 ዓ.ም የነበረዉን ፖለቲካዊና ወታሃደራዊ ሁኔታ በዝርዝር አስቀምጠዋል። አሁን ስላለው ፖለቲካዊን ችግሮች ሁለቱም ለየቅልና ተቃራኒ ሓሳቦች አስቀመጡ፤ ኢታማዦር ሹሙ በዚህ ጉዳይ መግባት ባይኖራቸዉም።

አቶ ኣባይ ፀሃየ አሁን ያሉት ፖለቲካዊ ችግሮች የዴሞክራሲ እጦት፣ የሙስና መስፋፋት እና የበላይ አመራሩ እርስበርሱ አለመታገል (አድርባይነት) ነው አሉ። መፍትሔዉም ዴሞክራሲን ማስፋፋት እና በዚህ እና በመልካም አስተዳደር ያሉትን ችግሮች የበላይ አመራሩ ያለ ማቅማማት መታገል ነው አሉ። ጄኔራል ሳሞራ ደግሞ የችግሮቹ ምንጭ ኪራይ ሰብሳቢነትና ዕድገት ነው አሉ። መፍትሔ ሲጠቁሙ ደግሞ አቶ ኣባይ ያሉትን በመፃረር ወይም የኣቶ አባይ መነሻ ሃሳብና መፍትሔ ገሸሽ በማድረግ ላይኛዉ አመራር ፕሮጀክት መምራት እና በቴሌቭዥን መታየት ስራው በማድረግ በቦታው አለመገኘቱ ነው አሉ። የፖሊሲ፣ የመመርያ፣ የአሰራር ችግሮች ዋነኞቹ ችግሮች ናቸው በሚል ያለዉን ፀረዴሞክራሲ አስተሳሰብ ለማድበስበስ ሲፈላሰፉ ታይቷል።

አመራር ማለት ፕሮጀክቶች መምራት እና በቴሌቭዢን መታየት አይደለም ብለዋል ጄኔራሉ፤ ማንን ለመምታት ይሆን? የሚለው መጠየቅ ተገቢ ነው። ሲጠቃለል የኢህአዴግ መንግስት ችግር አቶ ኣባይ ፀሃየ እንዳስቀመጡት ነው ወይስ ጄኔራሉ እንዳሉት? የአቶ አባይ ፀሃየ ፖለቲካዊ ግምገማ በጄኔራሉ ሲቪል አስተዳደሩን የማንቛሸሽ ንግግር ታጅቦ የቀረበበት ፖለቲካዊ ምክንያት ምንድን ነው? ማን ምን ቢፈልግ ነው እንዲህ አይነት ዘመቻ የተጀመረው? የሚል ጥያቄ የሚያስነሳ ነገር ነው እየታየ ያለው።

ከሁሉም በላይ የሰቀጠጠኝ ነገር ግን ስለ ኢትዮጵያ ህዝብ ባጠቃላይ ስለ ትግራይ ህዝብ ደግሞ በዋናነት ያሉት ነገር ነው። ለሳቸው የትግራይ ህዝብ ማለት ህወሓት ነው፤ የኢትዮጵያ ህዝብ ማለት ደግሞ ኢህአዴግ ነው። ህወሓት/ኢህወዴግ የለም ይባላል እርስዋስ ምን ይላሉ ተብለው ሳይተየቁ በራሳቸው አነሳሽነት የሃገር ኢታማዦር ሹም ምን እንዳለ ላካፍላቹህና አሉና “አንዳንድ ሰዎች ህወሓት የለም ይላሉ ፤ እንዲህ እሚሉት ሰዎች ራሳቸው ላይኖሩ ይችላሉ። ለኔ ህወሓት ማለት መስመር ነው፣ ህወሓት ማለት ህዝብ ነው፣ ሌላ አይደለም። እኔ የሚገባኝ ህወሓት የለችም ማለት የትግራይ ህዝብ የለም ማለት ነው፤ ስለዚ ህወሓት ማለት ህዝብ ነው፤ ኢህአዴግ ማለት ደግሞ የኢትዮጵያ ህዝብ ማለት ነው” ብለው ተናገሩ

በዘመናት የትዉልድ ቕብብሎሽና ዉርስ ታሪኩና ማንነቱ በክብር ያቆየዉን የኢትዮጵያ ህዝብ በዚ መልኩ ወደ ድርጅት ጀረጃ አውርዶ ማሳነሱ ሳይበቃ የዚህ ኩሩ ህዝብ ህልዉና በፖለቲካዊ ድርጅቶች ሲረጋገጥ የቆየ ይመስል ኢህአዴግ የለም ማለት የኢትዮጵያ ህዝብ የለም ማለት ነው ብሎ ንግግር ክትዕቢት (Arrogance) እንጂ ከሌላ ሊመነጭ አይችልም። ህወሓት ሆነ ኢህወዴግ እንደ መድረክ ወይም ኢዴፓ ወይም ሌሎች ፓርቲዎች አንድ የፖለቲካ ድርጅት እንጂ የትግራይን ወይም የኢትዮጵያን ህዝብ መተካት የሚችሉ የህዝብ አቻ የሆኑ መዋቅሮች አይደሉም። ሲጀመር የሚያደጉት ነገር ከሕገ መንግስት አንፃር ምን ማለት እንደሆነ ሳይገባቸው ቀርቶ ነው?

ህወሃት ማለት የትግራይ ህዝብ ነው የሚለው አነጋገር ፀረ ህዝብነቱ የሚጎላው ፀረ ሕገ መንግስታዊ ይዘቱ ስንረዳ ነው። ህብረ ፓርቲነት በሕገ መንግስትዋ ያወጀች አገር ፣ ለዛዉም በስንት መስዋእትነት በመጣ ሕገ መንግስት፣ አንድ ኢታማዦር ብድግ ብሎ ህወሓት ማለት የትግራይ ህዝብ ነው፣ ኢህአዴግ ማለት ደግሞ የኢትዮጵያ ህዝብ ነው ሲል ያሳፍራል። የትግራይ ህዝብ ህወሓትን ፈጠረ እንጂ ህወሓት የትግራይ ህዝብን አልፈጠረችዉም።

የትግራይ ህዝብ የጋራ የሆነ ፍላጎቶችና ክብሮች ቢኖሩትም ሁሉም ነገሩ ግን አንድ አይደለም። የትግራይ ህዝብ ስንል ገበሬው፣ ላብአደሩ፣ ተማሪና ሙሁሩ፣ ባለሃብቱ እና ወዘተ ነው። የትግራይ ህዝብ ስንል ክርስትያኑ፣ እስላሙ፣ ኩናማው ፣ኢሮቡ ፣ ወጣቱ፣ ሽማግሌው፣ ሴት፣ ወንድ ነው። የተለያየ ፍላጎትና እሴቶች አሉት። ብዙሃነትን የሚያስተናግድ ህዝብ ነው። እነዚህ የተለያዩ ጥቅሞችና እሴቶች የተለያየ መስመርና አደረጃጀቶች ሊተይቅ ይችላል። የተለያዩ ድርጅቶች ሊከሰቱ ይችላሉ፤ ከሁሉም በላይ ግን አንድ መስመር የሚሉት ፀረ ዴሞክራሲ አባዜ ነው። ጥቂት የተመረጡ የበላይ አመራሮች ለህዝብ የሚጠቅመው ይህ ነው ማለታቸው ብቻ በቂ አይደለም ። የትግራይ ህዝብ ስለ ህወሃት ምን እንደሚል የህወሓት የንደፍ ሃሳብ ልሳን የሆነዉን <ወይን< ምን እንደሚል እስኪ ያንብቡት።

የአገር መከላከያ ኢታማዦር ሹም በጠራራ ፀሃይ የሕገ መንግስቱ አንቀፅ 87 ( 87/4“የመከላከያ ሰራዊት በማናቸዉም ግዜለሕገ መንግስቱ ተገዢ ይሆናል 87/5 “የመከላከያ ሰራዊት ተግባሩን ከፖለቲካ ድርጅቶች ወገናዊነት ነፃ በሆነ ኣዃሃንያከናዉናል”) እና ሌሎች ሕጎችን በመፃረር ለህወሓት ጥብቅና መቆም ምን ይባላል? ህወሓት ልክ እንደ ሌሎች የኢህአዴግ ድርጅቶች ያለዉን ቀዉስ አንዱን ወገን ደግፈው በመንግስት ገንዘብ ጊዜ ኮኮብ እየሰሩ ነው እኮ። እነዛ የተደረደሩት ኮኮቦች ሕገ መንግስቱን መጣስ ሲጀምሩ አፈር እንደሚሆኑ ዘነጉት እንዴ? በህወሓት ዉስጥ እርስዎ የሚደግፉት ወገን ህወሓት የለችም ማለት የትግራይ ህዝብ የለም ማለት ነው የሚል ከሆነ እንጦርጦሱ ይግባ።

የሁለት ትዉልዶች ወግ

ጄኔራል ሳሞራ ህወሓት የለችም የሚሉ ምናልባት ራሳቸው የሌሉ እንዳይሆኑ ካሉ በኃላ፤ በጉባኤው ተሳታፊ የነበረችው ወዛም ታደለ የተባለች አምስተኛ ዓመት የህግ ተማሪ “እኔን ጨምሮ ኣብዛኛው ወጣት ህወሓት የለም እምንለው መሬት ላይ ካለ የመልካም አስተዳደር ችግር ተነስተን ነው፤ ብዙ ነገር ጠብቀን እምንፈልገው ነገር ስለማናገኝ ነው፣ ስለዚህ የህወሓት ህልዉና ከዚ ጋር ኣያይዘው እንዲገነዘቡት ነው እምፈልገው” ብላ ትምህርት ስጥታ ጥያቄዋን ሰነዘረች። ጀግና ወጣት ናት!

ጄኔራሉ ህወሓት አለች ምክንያቱም የትግራይ ህዝብ አለ ሲሉ ጅግናዋ ልጂትም አይ ለኔ ህወሓት እምገነዘባት መሬት ላይ ካለ የመልካም አስተዳደር ሁኔታ ጋር ነው፤ ከመንግስታዊ ድርጊት ጋር ነው ብላ “በዚ መልኩ ሊገነዘቡት ይገባል” ብላ ታሪክ የማይረሳው ትምህርት ስጥታለች። በተማረው ወጣቱ ትዉልድ ያለኝኝ ተስፋ በተማሪ ወዛም ታደለ በኩል ማየቴ ብኮራም፤ በስልጣን ላይ ባለዉ ትዉልድና በሚመራው ትዉልድ መሃል ያለው የመረዳትና የእዉቀት ልዩነት ግን የሰማይና የምድር ያህል መራራቁ ግልፅ ያደረገ መድረክ ነበር።

ግለሰቦች ተቛምና የሃገር ደህንነት

የሜቴክ እና የመከላከያ ዕቃ ግዢ ግንኙነት ያላቸው ሰዎች የመልካም አስተዳደር ችግር ያለው በሲቪል መንግስት ብቻ ነው፤ መከላከያው ግን በጣም ጠንካራ ነው እያሉ ፕሮፖጋንዳ ይነፋሉ። ጄኔራሉም የዚህ ፕሮፖጋንዳ ሰለባ ሆነው መከላከያን እያንቆለጳጰሱ ለአሁኑም ለወደፊቱም እንደተዘጋጁ ሲነግሩን የመንግስት ከፍተኛ የፖለቲካ አመራሩን ደግሞ ትምህርት ቤት ክፍተው ስለ አመራር ለማስተማር የተዘጋጁ ይመስላሉ::

በዚህ ጉዳይ ከኣንዳንድ ሰዎች ጋር ስነጋገር ጄኔራል ሳሞራን ኣትንካ፤ የአገራችን አለኝታ ናቸው። ያለሳቸው መከላከያዉም ብሎም አገራችን ችግር ዉስጥ ትገባለች አሉኝ፤ ምን ማለት ነው? ሕገ መንግስቱና ሕገ መንግስታዊ ስርዓቱን በግላጭ ሲጥሱስ ብየ ጠየቅዃቸው። <ቢሆንም ይሁን< ነበር መልሳቸው።

በትጥቅ ትግል ግዜ ከጀግኖች መሪዎች አንዱ ነበሩ፤ በኢትዮ ኤርትራ ጦርነት ም ቢሆን እንደ ፊልድ ኮማንደር ልዩ አስተዋፅኦ ነበራቸው፤ ጦርነቱ ተንገራግጮ ከዚህ በላይ መቀጠል ኣንችልም እስኪባል ድረስ። ጀግና የነበረ ሁል ግዜ ጀግና፤ ለህዝብ ተቆርቛሪ የነበረ በቀጣይነት እንደዛ ይሆናል ባይባልም ከፈተኛ ክብር ግን ይገባቸዋል። ነገር ግን የኢትዮጵያ ህዝቦች የተዋደቁለትንና በብዙ መስዋእትነት እዉን ያደረጉትን ሕገ መንግስትና ስርዓቱን በግላጭ ሲንዱ ተው መባል አለባቸው።

የኔ ተስፋ መከላከያ ተቛማዊ አስራር ገንብቶ ማንም መሪ ቢሄድ ቢመጣ ስርዓቱን ተከትሎ የሚሄድ ጠንካራ መዋቅር ሆኖ ማየት ነው። ካልሆነ ግን በግለሰቦች እሚንጠለጠል ተቛም ተሁኖ ይህን አገር መከላከል አይቻልም።

ከአስራ አምስት አመት በላይ የአገር መከላከያ ኢታማዦር ሹም ሆነው ሲያገለግሉ፣ ብዙ ጀግኖችና ብቃታቸው ያረጋገጡ ከፈተኛ መኮንኖች የነበሩት መከላከያ እሳቸው ከተነሱ አደጋ ዉስጥ የሚገባ ከሆነ እማ አስራ ኣምስት ዓመት ጥፋት ሲፈፅሙ ነበር ማለት ነው፤ እሳቸው በሌሉበት እንደ ተቛም የበለጠ ተጠናክሮ የማይሰራ ከሆነ ይች አገር በእዉነትም አደጋ ላይ ነው ያለችው።

ከዚህ ጋር የተሳሰረ ወጣቶች ያወጉኝን ላካፍላቹህ።የስዃር ኮርፖሬሽን አመራሮች ፓርላማ ቀርበው “ያሸማቁቁናል፣ ሜቴክን መቅጣት እንደማንችል ሁላቹሁም ይገባቹሃል” ባለቡት ሳምንት ሁለት ወጣቶች አግኝቼ ከሌሎች ሁሉት ጏደኞቻቸው ሆነው ሁለት ለሁለት ተከፍለው በዚህ ዙርያ የጦፈ ክርክር ማድረጋቸው ነገሩኝና ስለምን? ብየ ጠየቋቸው። ሁሉም የተማሩ ወጣት የትግራይ ልጆች ናቸው። ዉይይታቸው ፓርላማ ሜቴክን እንደዛ መጠየቁና ብልሹ አስራር መታገል እንዳለበት ቢስማሙም በተወሰነ ነጥብ እንደተለያዩ ነገሩኝ። ሁለቱ ወጣቶች እዉነታው አሳዛኝ ቢሆንም ኣላማው ትምክህተኞች ትግራይን ለመጉዳት ሆነ ብለው ያቀነባበሩት ሴራ ስለሆነ ከሚጮሆም ጋር ኣብረን መጮህ የለብንም ሲሉ የተቀሩት ሁለቱ ወጣቶች ደግሞ የለም በሴራ ሃሳብ ገብተን ሌብነትን ከብሄር ጋር እያገናኘን እማይገባቸው ከለላ መስጠት የለብንም፤ እንደዉም ለፍትህ መቅረብ አለባቸው፤ ሜቴክም አጠቃላይ አሰራሩ መፈተሽ አለበት ብለው እንደሞገትዋቸው ከሁለቱም ጎራ የነበሩ ሁለቱ ወጣቶች ነገሩኝ።

ሜቴክ አመራር ላይ በርከት ያሉ የትግራይ ተወላጆች ሊኖሩ ይችላሉ። በትግራይ ይሁን በሌላው ኢትዮጵያ እንደ ትግራይ ተቛም አድርጎ ማየቱ ( percieve  ማድረጉ) መሰረታዊ ስህተት ነው። ሜቴክ የቴክኖሎጂ ማእከል የኢትዮጵያ ሽግግር (Transformation) ሻምፒዮና የሚሆንበት ሂደት እንደ ትግራይ/ኢትዮጵያ ሁላችንንም ሕገ መንግስቱ ማእከል አድርጎ ተጠያቂነት፣ ግልፅነት፣ የሕግ የበላይነት ያለንን የሰው ሃይል እና በመቶ ቢልየኖች ቆጥቦ ሲሰራ እንኮራበታለን። እጅጉን እናመሰግነዋለን።

ሜቴክ ተጠያቂነት፣ ግልፅነት፣ የሕግ የበላይነት የማይመለከተው አካል ሆኖ የአገራችንን ከፍተኛ ሃብት ሲያጠፋፋ ግን እንደ ኢትዮጵያዉያን ራሳችንን ደፍተን እናዝናለን። እዛ ያሉ የትግራይ ተወላጆች ጥቂት ቀጣፊዎችና ከነሱ ጋር የሚቀራረቡትን ይጠቀማሉ እንጂ የትግራይ ህዝብን እየበደሉት ነው፤ ለዛዉም ባለ ሁለት ስለት በደል። ባንዱ በኩል እንደ ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ የሃገራቸው ሃብት እየተዘረፈ ነው፤ በሌላ በኩል በስሙ እየነገዱ ነው፣ ሌሎች ብሄር ብሄረሰቦች ደግሞ ወደ አላስፈላጊ ጥርጣሬ እንዲገቡ ሊያደርግ ይችላል።

ከየትኛዉም ብሄር ብሄረሰብ ወይም ህዝቦች ሕገ መንግስትን፣ ፖሊሲዎችንና ሕጎችን አክብረው በተጠያቂነትና ግልፅነት ቀንና ሌሊት ሰርተው አገራችንን በመለወጥ የድርሻቸዉን ሲወጡ እደጉ ተመንደጉ እንደምንለው ሁሉ፤ ከዚህ በተፃራሪ የሚሰሩትን ቀጣፊዎችን ደግሞ ቀጣፊዎች እንበላቸው አልዃቸው።

ስዃር ኮርፖሬሽን እና ሜቴክ በሚመለከት ጉድ የተባለለት ሪፖርት “ሾልኮ” ለፓርላማና ለህዝቡ ተገልፆ መወያያ በሆነበት ግዜ እና ፓርላማው የመጨረሻ ዉሳኔ ባልሰጠበት ሁኔታ የመንግስት ልማት ድርጅቶች ቛሚ ኮሚቴ እያንዳንዱ በሜቴክ ተቛሞች እየተዘዋወረ ምስጋና እየደረደረ ነው። የሚገባቸው ከሆነ ይበል የሚያስብል ነው። ግን ደርግነት መንገስ በጀመረበት ከባቢ (Environment) ቛሚ ኮሚቴው ተሸማቆ ይሆን እንዴ እንዲህ የሚያደርገው> የሚል ጥያቄ ሰዎች ያነሳሉ።

መደምደምያ

ደርግነት በሁለት ኢ-ሕገ መንግስታዊና ስርዓት-የለሽ በሆነ መንገድ ሊከሰት ይችላል።አንደኛው በግላጭ መፈንቅለ መንግስት ማድረግ ነው። ሁለተኛው የህወሓት ማእከላይ ኮሚቴ ብሎም የኢህአዴግ ምክር ቤት ወይም ፈፃሚዉን መመርያ በመስጠትና በማስፈራራት “እከሌ ሊቀ-መንበር እንዲሆን እከሌን አዉርዱት” ወዘተ በማለት ሊሆን ይችላል። በድርጅቱ ባለው ሁኔታ ይህ አይቻልም ማለት የዋህነት ነው። የግንቦት ሃያ በዓል አስመልክቶ የተደረገው ፓነል ይህን ለማስረገጥ እንዳይሆን መጠንቀቅ አለብን። ኢህአዴግ ዉስጥ ያለው ችግር ባልተመሰቃቀለና ሕገ መንግስታዊ በሆነ መልኩ ከህዝቦች እና ሌሎች ፓርቲዎች ተሁኖ መፈታት ያለበት ጉዳይ ነው፤ ያለ ምንም የወታደር ጣልቃ ገብነት።

የኢትዮጵያ ሰላም፣ ልማት እና ዴሞክራሲ በ ህዝቦች ተሳትፎ እና ትግል ስ ለሚረጋገጥ ሁሉም ሰው መታገል አለበት። ትልቁን የኣሜሪካን መንግስት የደገሰለትን ኢ ፍትሓዊ የጦርነት ጥሪ አልቀበልም በማለት የሚከተለዉን የቦክሰኛዉ መሓመድ ዓሊ ጥቅስ አንድ ጏደኛየ በኢሜል ልኮልኝ እኔም እጅግ ጠቃሚ ሆኖ ስላገኘሁት

ሲወለዱ ጀምሮ በፍቅርና ትዳር አጋራቸው ላይ የሚወሰልቱ ሰዎች መኖራቸውን እና ይህም ከወላጆቻቸው በዘርየወረሱት ሊሆን እንደሚችል በዚህ ዙሪያ የተደረገ ጥናት አመለከተ፡፡ ይህም ማለት ውስልትና በዘር የሚተላለፍ እንዲሆን አድርጎታል ይላል ጥናቱ፡፡ በጥናቱ ላይ የተገኘው ነገርም ‹‹ORD4›› በመባል የሚጠራው ልዩ ዘር ሲሆን ያለባቸው ሰዎች የበለጠ በስሜት የሚነቃቁ እና ከፍተኛ ደስታን የሚሰጠው ዶፓሚን የተባለ ቅመም ከሌሎች አስበልጠው የሚያመነጩ ናቸው፡፡

በጥናቱ ላይ እንደ አንድ ባለታሪክ የቀረበውን ታዋቂው የጎልፍ ተጨዋች ታይገር ውድስ ሲሆን ውድስ በሚስቱ ላይ መወስለቱን ተከትሎ አባቱ በእናቱ ላይ ላደረገው ይቅር እንደማይለው በአንድ ወቅት መግለፁ ይታወቃል፡፡

ሰዎች ለአካባቢያቸውና ለዓለም ባላቸው አስተሳሰብ ቀናነት በሁለት ይከፈላሉ ለማለት ይቻላል፡፡ እነሱም ቀና አስተሳሰብ ያላቸውና ፀለምተኛ አስተሳሰብ ያላቸው የሚሉት ናቸው፡፡ ቀና አስተሳሰብ ስንል የሰዎች አካባቢያቸውን ወይም ዓለምን በመልካም እና በበጎ መልኩ መመልከት ሲሆን ፀለምተኛ አመለካከት ማለት ደግሞ በጭፍኑ ለአካባቢ ወይም ለዓለም የሚንፀባረቅ ክፉ እና ጠማማ አስተሳሰብ ነው፡፡ በእርግጥ እነዚህ ሙሉ ለሙሉ ተቃራኒ የሆኑ የአመለካከት ገፅታዎች በስነ ልቦና ባለሙያዎች ዘንድ ፖዘቲቭ ቲንከርስ እና ኔጋቲቭ ቲንከርስ በማለት የምንጠራቸው ናቸው፡፡

ቀና ያልሆነ ወይም ፀለምተኛ ወይም ጤናማ አመለካከት ያለው ሰው በመልካምና በጥሩ ሁኔታዎች ውስጥ የተከበበ ቢሆንም እንኳን ይህ ክፉ አመለካከቱ አይለቀውም፡፡ መልካሙን ነገር አጨልሞ የሚመለከት በመሆኑም የዓለምን ጨለማ ክፍል ብቻ ነጥሎ የሚመለከት በመሆኑ አካባቢው የለገሰውን መልካም አጋጣሚ ሊጠቀምበት አይችልም፡፡ እንዲያውም ጠማማ እና ፀለምተኛ አስተሳሰብ ከራሱ አልፎ ወደ አካባቢውም ስለሚንፀባረቅ ከጊዜ በኋላ ብሩህ የነበረውን አካባቢ ጨለማ እንዲወርሰው ያደርገዋል ማለት ነው፡፡

በእርግጥ ፀለምተኞች እና ጠማማ አመለካከት ያላቸው ሰዎች በጣም አደገኞች ናቸው፡፡ ምክንያቱም ይህ አመለካከታቸው ከእነርሱም አልፎ ወደ ሌሎች ሰዎች ስለሚተላለፍ ነው፡፡

ጠማማው አስተሳሰባቸው ሌሎችን ቀና አስተሳሰብ ይበክለዋል፣ ታዲያ ከዚህ አኳያ የፀለምተኛ ሰዎች መሰረታዊ ባህሪይ ራሱን የቻለ ከባድ በሽታ ነው ለማለት ይቻላል፡፡ ልክ እንደ ተላላፊ በሽታ ከበሽተኛው ወደ ጤናማው የሚተላለፍ ህመም ነው፡፡ ፀለምተኛ አመለካከት ያላቸው ሰዎች በህይወታቸው ውስጥ ገንቢ ሊባል በሚችል መልኩ ለታላቅ ደረጃ ሊደርሱ ወይም ሊበቁ የሚችሉ አይደሉም፡፡ በእርግጥ ለታላላቅና ሊበቁ ቢችሉ እንኳን በአፍራሽ መልኩ ብቻ መሆን አለበት፡፡ በአጠቃላይ የሚሰማሩባቸው የሥራ መስኮች እንኳን በንግድም ሆነ በምርት ላይ ቢሆን ከገንቢነታቸው ይልቅ አፍራሽነታቸው የሚያመዝን ነው፡፡ እናም በስራ ላይ ቢሰማሩም እንኳን ከጥቅማቸው ይልቅ ጉዳታቸው ያመዝናል ማለት ነው፡፡

አለበለዚያ ግን ይህን መሰል አስተሳሰብ ያላቸው ሰዎች በአጠቃላይ በማህበራዊ ህይወታቸው ተረብሸው የሚረብሹ ሲሆኑ በተለይም ሽብርንና ረብሻን በሚጤቁ ተግባራት ላይ ቢሰማሩ እጅግ በጣም የተዋታላቸው ይሆናሉ፡፡ በእርግጥ እነዚህ ግለሰቦች በማህበረሰቡ ዘንድ ‹‹ትንሽ ሰዎች›› በመባል የሚፈረጁ ናቸው፡፡ ትንሽ ያስባላቸውም የአስተሳሰባቸውና የአመለካከታቸው ትንሽነት ነው፡፡

የእነዚህ ሰዎች ሌላው ጉልህ ባህሪያቸው ደግሞ የወጣላቸው አጭበርባሪዎች መሆናቸው ነው፡፡ ጉዳዩ ጠቀማቸውም አልጠቀማቸውም መዋሸትና ማጭበርበር ይወዳሉ፡፡

እንዲያውም በታማኝነታቸው እና በቀናነታቸው በብዛት ከሚጠቀሙ ይልቅ በአጭበርባሪነታቸው እና በጠማማነታቸው በትንሹ ብቻ ቢጠቀሙ ይመረጣሉ፡፡

ታላቁ ግድፈታቸው ግን ታማኞች አለመሆናቸው ነው፡፡ ፍፁም ታማኞች አይደሉም፡፡ የተሳካ ማህበራዊ ህይወት እና የተዋጣለት ስራ እንዳይኖራቸው የሚያደርጋቸውም ይኸው ነው፡፡

አሁን አሁን እየተሰሩ ያሉ ጥናቶች እንደጠቆሙት ከሆነ ግን ያለመታመን ባህሪ በዘር አማካኝነት የሚተላለፍ ችግር መሆኑ ነው፡፡ ማለትም በክርሞዞሞች ውስጥ ባሉት ጂኖች ውስጥ የተቀመረ ነው፡፡ ታማኝ ያልሆኑ ሰዎች እንዳይታመኑ የሚያደርጓቸው ጂኖች አሏቸው ማለት ነው፡፡

ለምሳሌ በሴት የሜዳ አህዮች ላይ የተከናወነው ጥናት እንደሚጠቁመው ከሆነ አህዮቹ በሴት ጓደኞቻቸው ላይ የመወስለት ሁኔታ ሊያሳዩ ይችላሉ፡፡ ታዲያ ይሄን የሚያደርጉት ግን በዲኤንኤ ውስጥ ባሉትለየት ያሉ ጂኖች የተነሳ መሆኑን ለማወቅ ተችሏል፡፡ ማለትም ይህ ልዩ ጂን ያለባቸው ወንድ የሜዳ አህዮች ናቸው ለሴት ጓደኛው ያለመታመን ሁኔን የሚያሳዩት፡፡

በዝርያ ላይ የተከናወኑ ጥናቶች እንዳመለከቱትም በአንድ ሴት ያለመወሰን ሁኔታ በተለይ በከፍተኛ ሁኔታ በዝርያ የሚተላለፍ ነው፡፡ ይህም ፕሮሚስኪዩቲ (Promiscuity) እየተባለ የሚጠራው ነው፡፡ እነዚህ ጥናቶች ጨምረው እንዳመለከቱት ከሆነም በአንድ ሴት ላይ የማይወሰኑ ወንዶች ይሄን ለየት ያለ ባህሪይ በዘር ለተተኪው ትውልድ ሊያስተላልፉ የሚችሉ ሲሆን ዝርያውን የሚያስተላልፉትም ከወንዶች ይልቅ በሴቶች ላይ ነው፡፡ እናም በአንድ ሴት ያለመወሰን ሁኔታ ሴቶች እንኳን የሚወርሱት ከእናቶቻቸው ይልቅ ከአባቶቻቸው ነው ማለት ነው፡፡ ያው እንግዲህ ሴት ልጅ አባቷን ትመስላለች እንደሚባለው አይደል?

ታዲያ እነዚሁ ተመራማሪዎች ጨምረው ለማጥናት እንደቻሉት ከሆነም በባለትዳሮች መካከል ያለመታመን ሁኔታ መከሰቱ በልጆቸው ላይ ታላቅ ቅያሜን ነው የሚፈጥረው፡፡

ተጨማሪ ጥናቶች እንደሚጠቁሙት ከሆነም የፕሮሚስኪዩቲ ጂን ያለባቸው እንስሳትም ሆኑ ሰዎች ይሄንኑ ዝርያ በዘር የማስተላለፍ ባህሪ አላቸው፡፡ እናም እንግዲህ የአተራማሽ ልጆች እነሱም ቢሆኑ አተራማሾች ይሆናሉ ማለት ነው፡፡ የአተራማሽት በእርጥ ከበርካታ ሴቶች ልጆችን የማግኘት ዕድሉን የሚፈጥር በመሆኑ ይሄን መሰሉ ጂን ያለባቸው ሰዎች ዝርያቸውን የማሰራጨት እድላቸው ከፍተኛ ነው፡፡ ይህም ዝርያቸው ከምድረገፅ በቀላሉ እንዳይጠፋ ያደርገዋል ማለት ነው፡፡ ቻርለስ ዳርዊን ሰርቫይቨር ኦቭ ዘ ፊተስት የሚለው መርህም እዚህ ላይ ተግባራዊ ይሆናል፡፡

ከጌታቸው በቀለ

ንቁዎቹ ወጣቶች

ወደ አዳራሹ

”ትናንት አርብ እለት ፕሮፌሰርን ኦስሎ ከተማ ውስጥ ከአንድ ሰው ጋር ድንገት አላገኘው መሰለህ?” አለና እንባው በደስታ ቅር እያለ ቀጠለ ” ብታይ እንዴት እንደተደሰትኩ? ሳገኘው ጥምጥም አላልኩበትም? በሕይወቴ የተደሰትኩበት ቀን ነች ትናንት …..ትቀልዳለህ? እኔ በጣም የማደንቀው እና የምወደው ሰው ነው።ይታይህ ስንት የወያኔ  ባለስልጣናት ተሸማቀው እየሄዱ እርሱ በነፃነት ከአንድ ሰው ጋር በነፃነት ሲሄድ ….መንገድ ላይ ያገኘው ሁሉ እንዴት እያቀፈ እንደምስመው ብታይ ፈረንጆቹ ገርሟቸው ያዩናል”

ፕሮፌሰር ብርሃኑ  ነጋ እና ፕሮፌሰር ጌታቸው በጋሻው በአዳራሽ ውስጥ

”የወያኔ መንግስት ተናግቷል” ፕሮፌሰር ጌታቸው በጋሻው

”የአገራችንን ችግር በስደት አናመልጠውም።ማንም ፈረንጅ ከእዚህ ችግር አያወጣንም።አገራችንን በክብር መረከብ አለብን።”  ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ

የደቡብ አፍሪካ የፈረሰው የዘር መስሎ ሥርዓት እና  የወያኔ ስርዓት አንድነት እና ልዩነት

ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ የደቡብ አፍሪካን የዘር መድሎ ስርዓት የሚመሳሰልባቸውን ሁለቱ የስልት  መንገዶች እንዲህ አብራርተዋል።

የስብሰባው ተሳታፊዎች በከፊል

ጉዳያችን GUDAYACHN 
 www.gudayachn.com

ከጌታቸው በቀለ

ንቁዎቹ ወጣቶች

ወደ አዳራሹ

”ትናንት አርብ እለት ፕሮፌሰርን ኦስሎ ከተማ ውስጥ ከአንድ ሰው ጋር ድንገት አላገኘው መሰለህ?” አለና እንባው በደስታ ቅር እያለ ቀጠለ ” ብታይ እንዴት እንደተደሰትኩ? ሳገኘው ጥምጥም አላልኩበትም? በሕይወቴ የተደሰትኩበት ቀን ነች ትናንት …..ትቀልዳለህ? እኔ በጣም የማደንቀው እና የምወደው ሰው ነው።ይታይህ ስንት የወያኔ  ባለስልጣናት ተሸማቀው እየሄዱ እርሱ በነፃነት ከአንድ ሰው ጋር በነፃነት ሲሄድ ….መንገድ ላይ ያገኘው ሁሉ እንዴት እያቀፈ እንደምስመው ብታይ ፈረንጆቹ ገርሟቸው ያዩናል”

ፕሮፌሰር ብርሃኑ  ነጋ እና ፕሮፌሰር ጌታቸው በጋሻው በአዳራሽ ውስጥ

”የወያኔ መንግስት ተናግቷል” ፕሮፌሰር ጌታቸው በጋሻው

”የአገራችንን ችግር በስደት አናመልጠውም።ማንም ፈረንጅ ከእዚህ ችግር አያወጣንም።አገራችንን በክብር መረከብ አለብን።”  ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ

የደቡብ አፍሪካ የፈረሰው የዘር መስሎ ሥርዓት እና  የወያኔ ስርዓት አንድነት እና ልዩነት

ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ የደቡብ አፍሪካን የዘር መድሎ ስርዓት የሚመሳሰልባቸውን ሁለቱ የስልት  መንገዶች እንዲህ አብራርተዋል።

የስብሰባው ተሳታፊዎች በከፊል

ጉዳያችን GUDAYACHN 
 www.gudayachn.com

ከጌታቸው በቀለ | ጉዳያችን ብሎግ

ትናንት በኖርዌይ አርበኞች ግንቦት 7 የተሳካ የገቢማሰባሰቢያ ዝግጅት አድርጎ ከ2 ሚሊዮን ብር በላይ ተሰብስቧል:: በዚህ ስብሰባ ላይ የተገኙት የንቅናቄው መሪ ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ያደረጉትን ንግግር ጌታቸው በቀለ እንደሚከተለው ጨምቆ አሰናድቶታል::

መድረኩን እና አድማጫቸውን ለሰዓታት በጉጉት ወጥረው የመያዙ አቅም ያላቸው ድምፀ ጎርናናው ፕሮፌሰር ብርሃኑ ንግግራቸውን የጀመሩት ወደ ኦስሎ ከመጡ በኃላ ወዲያው ያደረጉት ከኖርዌይ ባለስልጣናት ጋር በኖርዌይ ስለሚኖሩ ኢትዮጵያውያን ስደተኞች ጉዳይ መነጋገራቸውን እና ለኖርዌዮች ሊረዱት ይችላሉ ባሉት መንገድ ስለ ኢትዮጵያ ችግር ያስረዱበትን መንገድ አብራርተዋል።በመቀጠል የንግግራቸው ዋና ፍሬ ሃሳብ ስለነበረው የኢትይጵያን የአሁኑን የወያኔ ስርዓት ከፈረሰው የደቡብ አፍሪካ የዘር-መድሎ ስርዓት ጋር ያለውን ተመሳሳይነት፣የባሰ የሆነበትን መንገድ እና የትግል ስልቶቹን ዝምድና በሚገባ አብራርተዋል።

የደቡብ አፍሪካ የፈረሰው የዘር መስሎ ሥርዓት እና የወያኔ ስርዓት አንድነት እና ልዩነት
ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ የደቡብ አፍሪካን የዘር መድሎ ስርዓት የሚመሳሰልባቸውን ሁለቱ የስልት መንገዶች እንዲህ አብራርተዋል።
1ኛ/ የስነ-ልብና ጦርነት በብዙሃኑ ላይ ማድረግ

ነጮች ጥቂቶች ነበሩ።ታድያ እንዴት ብዙሃኑን ጥቁሮች እረግጠው ገዙ? ብለው ከጠየቁ በኃላ መልሱ የነጮች በጥቁሮች ላይ ያደረጉት የስነ-ልቦና ጦርነት አንዱ መሆኑን ሲያብራሩ ጥቁሮችን መጀመርያ ያደረጉት ጥቁሮች እኔ ለነፃነት ብቁ ነኝ እንዴ ? ብለው እራሳቸውን እንዲጠይቁ እና አለመሆናቸውን እንዲያስቡ የተደረገ የስነ-ልቦና ተፅኖ መኖሩን አብራርተው በተመሳሳይ ደረጃ ወያኔ በሕዝቡ ላይ ለነፃነት ብቁ እንዳልሆነ የረቀቀ የስነ-ልቦና ዘመቻ እንደሚያደርጉ አብራርተዋል።

2ኛ/ በጎሳ መከፋፈል

በደቡብ አፍሪካ ዘረኛው መንግስት አንዱ የተጠቀመበት መንገድ እራሳቸው ጥቁሮችን በጎሳ መከፋፈል እርስ በርስ እንዲጋጩ ማድረግ ነበር።በተመሳሳይ መንገድ ወያኔም እየሰራበት እንደሚገኝ ገልጠው የደቡብ አፍሪካ ትግልም እነኝህን ችግሮች አስታኮ ትግሉን በሶስት መንገዶች መቅረፁን አብራርተዋል።

የደቡብ አፍሪካ የነፃነት ትግል ሶስቱ የትግል መንገዶች

ፕሮፌሰር ብርሃኑ የደቡብ አፍሪካ ትግል የተከተላቸው መንገዶች ሶስት እንደነበሩ አብራርተዋል። እነርሱም:
ሕዝባዊ እምቢተኝነት በአገር ውስጥ፣
ሕዝባዊ እምቢተኝነት በውጭ አገሮች እና
በማንዴላ የሚመራው የመሬት ላይ የትጥቅ ትግል የሚሉ ነበሩ።
የደቡብ አፍሪካ ትግል ከላይ የተጠቀሱትን መንገዶች ይያዝ እንጂ የአገር ውስጡ ሕዝባዊ እምቢተኝነት ግቦቹ ሁለት ነበሩ። እነርሱም መጪዋ ደቡብ አፍሪካ በዜግነት ላይ የተመሰረተች ትሆናለች የሚል እና አንድ ሰው አንድ ድምፅ ይኖረዋል የሚሉ ነበሩ። የውጭው ሕዝባዊ እምቢተኝነት በተለይ አለምን ያነቃነቀ እና ዋና ትኩረቱ በዓለም ላይ ያሉ ታላላቅ ኩባንያዎች በደቡብ አፍሪካ ኢንቨስት በማድረግ የዘር-መድሎ ስርዓቱን እንዳይደግፉ ማድረግ ነበር። ሆኖም ግን ዓለም አቀፍ ኩባንያዎች ይህንን ሁሉ በደል እያዩ ደቡብ አፍሪካ ላይ ከፍተኛ መዋለ ንዋይ ያፈሱ ነበር። ሶስተኛው የትጥቅ ትግሉ ከጎረቤት አገሮች በመነሳት የደቡብ አፍሪካን ዘረኛ መንግስት ሰላም የመንሳት አላማ ነበረው። ይህ ትግል በተለይ በደፈጣ ውግያ የደቡብ አፍሪካውን ስርዓት ሰላም የነሳ እና ከጎረቤት አገራቱ ጋር ከፍተኛ ውጥረት ውስጥ የገባበት ነበር።

የስብሰባው ተሳታፊዎች በከፊል

ፕሮፌሰር ብርሃኑ የሶስቱን የደቡብ አፍሪካ የትግል ስልት ካነሱ በኃላ ከሶስቱ የትኛው የተሻለ ስልት ነበር? የትኛውስ የበለጠ አስተዋፅኦ አደረገ? በማለት ከጠየቁ በኃላ መልሱን ሲመልሱ አንዳቸው ከአንዳቸው ይበልጣሉም ያንሳሉም ማለት እንደማይቻል አብራሩ። ሶስቱም እርስ በርስ ተደጋግፈው ነው ውጤት ያመጡት።በውጭ ያለውን ድጋፍ በማስቆም የአገር ውስጡን እምቢተኝነት መደገፍ ተችሏል።በትጥቅ ትግሉ እረፍት ነሺነትም ለድል መቃረብ ተችሏል በማለት የደቡብ አፍሪካን ሁኔታ ከገለጡ በኃላ ከእኛ ጋር ያለውን ልዩነት እና አንድነት እንዲህ አብራርተዋል።

የወያኔ ስርዓት እና የደቡብ አፍሪካ የዘር መድሎ ስርዓት ተመሳሳይነት

የወያኔ ስርዓት የደቡብ አፍሪካው ስርዓት ያለው አንድነት ሁለቱም መሰረታቸው በዘር ላይ የተመሰረተ መሆኑ፣በምጣኔ ሀብት፣ፖለቲካውን እና ያዩትን ሁሉ ለመቀራመት ያላቸው ፍላጎት እና በሕዝብ ላይ የሚደርሰው ግድያ ፣እስር በዋነኛነት ይገለጣል።በእዚህ ተመሳሳይ ለትግሉ በእኛ በአርበኞች ግንቦት 7 በኩል የቀየስነው የትግል ስልትም ሶስቱን ማለትም ሕዝባዊ እምቢተኝነት በአገር ውስጥ፣ ሕዝባዊ እምቢተኝነት በውጭ አገር እና መሬት ላይ የሚደረግ የትጥቅ ትግል የሚሉት ናቸው። ሶስቱም አንዳቸው ከአንዳቸው ተደጋግፈው የሚሄዱ መሆናቸውን በሰፊው አብራርተዋል።

የደቡብ አፍሪካ የዘር መድሎ ስርዓት ከወያኔ የተሻለባቸው መንገዶች

ፕሮፌሰር ብርሃኑ የደቡብ አፍሪካ ዘረኛ ስርዓት ከወያኔ የሚለይባቸው እና የተሻለባቸው መንገዶችን እንደሚከተለው አብራርተዋል።

ሀ/ በደቡብ አፍሪካ ስርዓቱ አፓርታይድን በሕግነት አውጥቶ ስለ አወጣው ሕግ ይከራከራል እንጂ ያወጣውን ሕግ ሰርዞ ወይንም የሌለ ሕግ ትጠቅሶ አይከራከርም ነበር። በደቡብ አፍሪካ አፓርታይድ በሕግ ተደንግጎ ነበር። ስለሆነም ስርዓቱ የቆመው ላወጣው ሕግ ነበር።ወያኔ ግን ያወጣውን ህገ መንግስት በመጣስ ሕግ የሚያሰቃይ ነው

ለ/ የደቡብ አፍሪካ ስርዓት ስለ ውደፊቷ ደቡብ አፍሪካ ይወያይ ነበር።ቢያንስ ወደፊት የጎደለውን ማሟላት ያለባት ደቡብ አፍሪካ መኖር አለባት በማለት በእስር ቤት ከሚገኙት ማንዴላ ጋር ማቆምያ የሌለው ግን እስር ቤት እየሄደ ይወያይ ነበር።ይህ ማለት ስለተባበረች ደቡብ አፍሪካ መጨነቅ ነበር። የወያኔን ስርዓት ብትመለከቱ ስለ ወደፊቷ ኢትዮጵያ የሚባል ራእይ የላቸውም።ስለመተባበር፣ህብረት ወዘተ ምንም የማይጨነቁ ናቸው።

ሐ/ በደቡብ አፍሪካ የፍትህ ስርዓቱ ላይ መንግስት እጁን አያስገባም። ይልቁንም መንግስት ብዙ ጊዜ የተረታባቸው አጋጣሚዎች ነበሩ።ይህ ብቻ አይደለም የአፓርታይድ ስርዓት ከበርካታ የሰራተኛ ማኅበራት ጋር የገጠሙት አመፆች የሰራተኛ ማኅበራቱ የነበረውን የሕግ ስርዓት ተንተርሰው ስለሚንቀሳቀሱ ነው። የወያኔ ስርዓት ስትመለከቱ የፍትህ ስርዓቱን በሙሉ ደምስሶ በእራሱ የያዘ እና መቀለጃ ያደረገ ነው።ተመልከቱ! ከደቡብ አፍሪካ አፓርታይድ ስርዓትም ምን ያህል የከፋ ስርዓት ላይ እንደሆንን።

መ/ ዓለም አቀፍ ማህበረሰብን ስንመለከት በአፓርታይድ ዘመን ዓለም ድምፁን ያሰማው ለምሳሌ ትልቁ ከሚባለው የሻርፕቪል እልቂት ላይ የሞተው የሰው ቁጥር 64 ሰው ነበር።በእዚህ ብዙ አገሮች ከደቡብ አፍሪካ ጋር ያላቸውን ግንኙነት እንዲያቆሙ ሆነዋል።እኛ ጋር በ1997 ዓም ብቻ እራሳቸው እንዳመኑት 197 ሰው ሲገደል ዓለም ለእኛ አይጮህም።ጋምቤላ ከ400 ሰው በላይ ሲያልቅ ዓለም አይናገረም። በቅርቡ በኦሮሞ ወንድሞቻችን ላይ ከ500 በላይ ሲገደሉ ከ30ሺህ በላይ እስር ቤት ስታጎሩ ዓለም እንዳልሰማ ዝም ብሏል። ካሉ በኃላ ፕሮፌሰር ብርሃኑ በመቀጠል እንዲህ አሉ:

”ስለሆነም አሁን ዓለም ተቀይሯል።ማንም ፈረንጅ ለእኛ ችግር ከእኛ በላይ ማንም መፍትሄ ሊያመጣ አይችልም።ነፃነት አጥተህ መብላት መጠጣትህ ሰው አያደርግህም።” ብለዋል።በመጨረሻም ስለ አርበኞች ግንቦት 7 መጪ የትግል ሂደት ሲያስረዱ ይህንን ብለዋል:

መጪው ትግላችን ትግሉን በድንበር አካባቢ ማቆየት ሳይሆን ወያኔ በር ድረስ ማድረስ ነው።እዚህም አብዛኛውን የወያኔ ኃይል ለትግሉ ማሰለፍ ነው።ይህ ትግል ወያኔዎችን እራሳቸውን አሳምኖ ለሕዝብ እንዲቆሙ ማድረግ መቻል አለበት። እናንተም ስታገኙዋቸው ደግግማችሁ ጥቂቶች ስለሚሰሩት አስረዷቸው። በነገራችን ላይ የኢትዮጵያ ሰራዊት ጋር እኛ ፀብ የለንም።የእኛ አላማ እንደ ወያኔ ተቋማትን ማፍረስ አይደለም። ያሉትን ጠብቀን የተሻሉ መገንባት ነው።እኛ ከድል በኃላ አሁን ያለውን ሰራዊት የምናፈርስበት ምንም ምክንያት የለም ብለዋል።

ጋዜጠኛ ሃብታሙ አሰፋ

<... ...> ሀብታሙ አያሌው በአሁን ወቅት ስላለው የጤናው ሁኔታ እንዲሁም ስለተደረገለት የገንዘብ ድጋፍ ከሰጠን ቃለ መጠይቅ የተወሰደ (ሙሉውን ያዳምጡት)

<...> አክቲቪስትና ጋዜጠኛ ሳዲቅ አህመድ በወቅታዊ ጉዳይ ላይ ለህብር ሬዲዮ ከሰጠው ቃለ መጠይቅ የተወሰደ (ሙሉውን ያዳምጡት)

የዓለማችን የክፈለ ዘመኑ ያታላቆች ታላቅ የነበረው ጥቁር አሜሪካዊው ቡጢኛው መሐመድ አሊ ባሳለፍነው ሳምንት መጨረሻ አርብ እለት በተወለደ በ74 አመቱ ከዚህ ዓለም በሞት ተለይቷል። መሃመድ አሊ እንኳን ወዳጆቹ ጠላቶቹ እና ተፎካካሪዎቹ ሳይቀሩ ልዩ ክብር ነበረው ። ታዲያ ይህ የቦክሱን ዓለም ወደተሻለ ደረጃ እንዲደርስ ያደረገው የሰብዓዊ መብት ተሟጋቹ መሃመድ አሊ እንዴት ይታሰባል? የዓለማቸን ታላላቅ ሰዎችስ ሰለ መሃመድ አሊ ምን ይላሉ?(ልዩ ዘገባ)

ቀነኒሳ በቀለ በኦሮሞነቱ ሳቢያ በተደረገበት ተጽዕኖ በማራቶን ብድን ውስጥ እንዳይካተት መደረጉን መግለጹ ተዘገበ ዘገባውን አካተነዋል

ሌሎችም አሉን

ዜናዎቻችን

አርበኞች ግንቦት ሰባት ወያኔ ተገዶ በድርድር ስልጣን እለቃለሁ ካለና በዚህ የታጋዮችን ሕይወት ማትረፍ ከተቻለ ድርድሩን እቀበላለሁ አለ

የወጣቱ ፖለቲከኛ ሀብታሙ አያሌው የጤንነት ሁኔታ አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደርሷል

እነ ሀብታሙ ማክሰኞ ለዐቃቢ ሕግ ይግባኝ ለብይን ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይቀርባሉ

የእንግሊዝ መንግስት በአቶ አንዳርጋቸው ጽጌ እስራት ዙሪያ ከ ኢሕአዲግ ጎን መሰለፉ ቤተሰቦቻቸውን ክፉኛ አሳዘነ

“ የባለሰልጣናቱ አስተያየት ለእኔ የስድብ እና ፊቴን በጥፊ የተመታሁ ያህል መሰሎ ነው የተሰማኝ” ወ/ሮ የምስራች ሃ/ማሪያም የአቶ አንዳርጋቸው ባለቤት

የቀድሞው የአየር ሀይል አዛዥ ሜ/ጄ አበበ ተክለሃይማኖት ሳሞራን ጨምሮ የስርዓቱ ወታደራዊ አዛዦች ጡንቻ መፈርጠም አደገኛ መሆኑን ገለጹ

የሙስሊሙንና የኦሮሞ አክቲቪስቶችን ጥያቄ ግምት ውስጥ ሳያስገባ ትምህርት ሚኒስቴር ማትሪክን በኢድ ወቅት እፈትናለሁ ማለት አገሪቱንና ሕዝቡን ለተጨማሪ ኪሳራ በመዳረግ ሀላፊነቱን ይወስዳል ተባለ

ሱዳን የኤርትራ ሰደተኞችን በዘምቻ ክ በማሰር ወደ አገራቸው የማባረሯ እርምጃ ከፈተና ተቃውሞ እና ሰጋት ፈጠረ
ኤርትራ የጸጥታው ምክር ቤት የጫነባት ማእቀብን ለማሰቀየር በቅረቡ ታላቅ የተቃውሞ ሰልፍ በማዘጋጀት ላይ ነች
የእስራኤል መንግስት በቤተ እስራለዊያን ላይ የሚያድረገውን የዘረኝነት አመለካከቱን እንዲቀየር ፕ/ቷ ጥሪ አቀረቡ
ከኢትዮጵያ ወደ እስራኤል በተደረገው ጉዞ ላይ ህይወታቸውን ያጡ ከ 1500 በላይ ቤተ እስራኤላዊያኖች ታወሱ
እና ሌሎችም ዜናዎች አሉን

SBS Amharic: “እኔ ከአንደኛ ደረጃ እስከ ዩኒቨርሲቲ በአማርኛ ሙሉ በሙሉ ማስተማር ይቻላል የሚል እምነት አለኝ።’ – ፕሮፌሰር ባሕሩ ካሣሁን

(ዘ-ሐበሻ) ማን.ዩናይትድ በስፔን ላሊጋ ለቭላሪያል እየተጫወተ የሚገኘውን ኤሪክ ባኢሊን ለማስፈረም እየተነጋገረ መሆኑን ስካይ ስፖርትስ ዘገበ::

እንደ ስካይ ስፖርት ዘገባ ኮትዲቭዋራዊውን ተከላካይ ማን.ዩናይትድ በ እጁ ለማስገባት 30 ሚሊዮን ፓውንድ አቅርቧል::

አሰልጣኝ ሆዜ ሞሪንሆ የ22 ዓመቱን ተከላካይ በማስፈረም የተከላካይ ክፍላቸውን ማጠናቀር ይፈልጋሉ:: በተለይ ማን.ዩናይትድ እንደ ሮሆ ያሉትን ክለቡን አይመጥኑም የሚባሉትን የተከላካይ ክፍሉን ተጫዋቾች በማሰናበት እንደ ኤሪክ ያሉትን ወጣትና ብቃት ያላቸውን ተከላካዮች ማስፈረም ይፈልጋሉ::

የብሔራዊ ፈተና ስርቆቱ ጉዳይ በበርካታ ወገኖች  በአዎንታዊ መልኩ እንደታየና ፈተናውን እንዲሰረቅ አድርገናል ላሉና ሀላፊነቱን ለወሰዱ ወገኖች ደግሞ እንደ “ታላቅና ታሪካዊ”   የፖለቲካ ድል ተደርጎ ሲቀርብ እየታዘብን ነው።ጥቂቶች ደግሞ በሚገርም ሁኔታ ፈተና ሰራቂና አሰራቂዎችን ተፅኖ ፈጣሪ ፖለቲከኞች፣ የአላማ ፅናታ ያላቸው ለወገኖቻቸው ተቆርቋሪዎች ፣ ጀግኖች እና ሌላም ሌላም መወድስ ሲያዥጎደጉዱላቸውና ባስመዘገቡት ውጤት መንፈሳዊ ቅናት እንዳደረባቸው  የሚገልፁ መጣጥፎች በድፍረት ለጥፈው አስነብበዉናል።ባጠቃላይ  በኔ ሚዛን የተፈፀመው ፀያፍ ድርጊት የብዙሀኑን ቀልብ በአዎንታዊ መልኩ የማረካና ወደፊትም እደ አንድ የትግል ስልት ተቆጥሮ ስራ ላይ መዋል እንዳለበት ድምዳሜ ላይ የተደረሰ ይመስላልና  የግል ግምገማየን ለመሰንዘር ወደድኩ።

በመጀመሪያ አንድ እውነታ ላይ አስምሬ ወደዋናው አጀንዳ እመለሳለሁ። ሁሉም እንደሚያውቀው በቅርቡ ህውሃት ላለፉት 25 ዓመታት ሲያደርገው የባጀውን መሬትና ሀብት ዝርፊያ በመቀጠል “ማስተር ፕላን” ብሎ ፕሮጀክትን ቀረፀና ተግባራዊ ላማድረግ በአዋጅ አፀድቆ እንቅስቃሴ ጀመረ።  ኦነግ ደግሞ  ይህ ጉዳዩን ከዚህ ቀደም ከምናውቀውና ይሁን ብለን ከተውነው ከመሬት እና ሀብት ዝርፊያ በላይ የዘለቀ መዘዝ አለው ። ህውሃት ያቀደውን “ማስተር ፕላን”  ተግባራዊ ካደረገ “ኦሮሚያን” ለሁለት ይከፍላታልና ተረባርበን  ማሰረዝ አለብን የሚል አቋም ወሰደ።  ለተፈፃሚነቱም “የኦሮሚያን”  አንድነት የማስጠበቅ የሞት ሽረት  አጀንዳ አድርጎ በማቅረብ ወደ ሶስት ለሚጠጉ አመታት  ሰፊ የፕሮፖጋንዳ ስራ በመስራቱ በኦሮሞ ማሕበረሰብ ዘንድ ለተወሰኑ ወራቶች ተቃውሞ ተካሄዶ የበርታ ወጣቶች ሕይዎት ተቀጠፈ። በዚህም ምክንያት የመማር ማስተማሩ ሂደት ተስተጓጉሎል። በዚህ ሁኔታ ላይ ነው የብሔዊው ፈተና ቀን የደረሰውና የሌባና ፖሊስ ጨዋታ ላይ የተገባው።

እንደምገምተው ገዢው መንግስት በኦሮሞ ማሕበረሰብ የተካሄደውን ተቃውሞ  ለግዜው ትንፋሽ ለመሰብሰብና እረብሻየሌባና ፖሊስ ጨዋታ ላይ የተገባውን ለማብረድ ሲል “ችግሩ የመልካም አስተዳደርና የስራ አጥነት ጉዳይ ነውና ሀላፊነት እወስለሁ” በማለት ይቅርታ ቢጠይቅም  በቀጣይ እየታዩ ያሉ ምልክቶችን ላስተዋለ ጉዳዩን እንደ ስርሀት አልበኝነት አድርጎ የወሰደው ይመስላል።ከማሳያዎቹ አንደኛው ደግሞ ይኸው የብሔራዊ ፈተና ጉዳይ  ነው።መችም ከጀርባ ሌላ ስሜት ከሌለ አንድ ሀገር እመራለሁ የሚል አካል በትምርት ገበታቸው ላይ ወደ ሴሚስተር ለሚጠጋ ግዜ ያልነበሩ ተማሪዎችን ቀጣይ ሕይዎታቸውን በዋናነት የሚወስነውን ፈተና ተፈተኑ ብሎ ይላል ተብሎ አይጠበቅም። ስለዚህ  ከላይ እንደጠቆምኩት ተቃውሞውን እንደ ስርሀት አልበኝነት እንደተወሰደና የፈተናው ነገር ቀድሞውንም የፖለቲካ ውሳኔ የተላለፈበት ጉዳይ ነው ብሎ ወደ እውነት የተጠጋ ግምት መሰንዘር ይቻላል። ይህንን በመሰለ በበቀል ስሜት ሀገር እየገዛ ባለ እንደ ህውሃት ያለ እጅግ የወረደ ቡድን ፈተናን በዚህ መልኩ በማስተጓጎልና ተጨማሪ እልህ ውስጥ በመግባት ወር አይደለም አመት ማራዘም ቢቻል የሚመጣው ውጤት ለኔ ብዙም ለውጥ ያለው አይመስለኝም።የፈተናን ቀን ያስቀየሩ ፖለቲከኞች የመጨረሻውን የፈተና ውጤት ለማረምና የተማሪዎችን ውጤት እንደየ ብቃታቸው የመስጠቱ ስራ ላይ መሳተፍ የሚችሉበት አጋጣሚዉም መስመሩም የለምና። “አይ ይሄማ እንዴት ሊሆን ይችላል አራሚው ተማሪው ያማጣውን ነው ማስቀመጥ የሚኖርበት”  አይነት የሞራልና የሙያዊ ስነምግባር ጉዳይ አንስቶ ለመከራር እንዳይችሉ ደግሞ እነሱም ይህንን የማለት የሞራሉ ብቃት አይኖራቸም።ውሻ በቀደደው ጅብ ይገባል እንዳይሆን ነው ስጋቴ ።  ለማንኛውም ፈተናው  <<ለፈተናው የተዘጋጁ ተማሪዎችን በማያስተጓጉል መልኩ>> እንዲራዘምና በተቃውሞው ምክንያት ከትምት ገበታቸው ተለይተው ለነበሩ ተማሪዎች በቂ የማጠናከሪያ ትምርት የሚሰጥበትና በቂ የዝግጅት ግዜ ማግኘት ይኖርባቸዋል  የሚለው ጥያቄ  በማንኛውም መለኪያ ሲታይ ትክክለኛና አግባብነት ያለው  legitimate ጥያቄ ነው።

ወደዋናው አጀንዳየ ለመመለስ አንዳንድ ጥያቄችን ላንሳ። እንደዚህ ተጋኖና ተጃግኖ እየቀረበ ያለው የብሔራዊ ፈተናንን የመስረቁ ጉዳይ ከባድና የተወሳሰበ ጥበብን የሚጠይ ጉዳይ  ነው ወይ ??  የብሔራዊ ፈተናውን መስረቅ በአንድ ተራ ግለሰብ የሚፈፀም ወይስ  አሰራቂ ፖለቲከኞች እንደሚያቀርቡት የተደራጀና የተቀናጀ የቡድን ስራ የሚያስፈልገው ድርጊት ??  የብሔራዊ ፈተናውን መስረቅ ጥበበኝነትን  ወይንስ ሞራል አልባነትን የሚጠይቅ ተግባር??   የብሔራዊ ፈተናውን መስረቅ በታሪክ የመጀመሪያው ነው ወይንስ ባለፋትም አመታት የተስተዋለና ዛሬ በአስገዳጅ ሁኔታዎች ለሕዝብ ኢፋ የሆን?? ብሔራዊ ፈተናውን መስረቁ በቀጣይ ማሕበረሰቡ ላይ ጥሎት የሚያልፈው አንድምታ፣ እንዲሁም እንደ አጀማመሩ ማቆሚያውስ ቀላል ይሆናል ወይ ?? እንግዲህ እነዚህን ጥያዎች በቅደም ተከተል እንሂድባቸውና ከላይ በተለያዩ ወገኖች የተሰነዘሩ አዎንታዊ መወድሶችን እንመርምር እስቲ።

ጥያቄዎችን ለመመለስ ይረዳን ዘንዳ የሀገር አቀፍ ፈተናዎች እንዴ ነው የሚዘጋጁትና የሚሰራጩት የሚለውን በአጭሩ እንይ። የ 12 ክፍል የማትሪክ ፈተና የሚዘጋጀው በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ የምርምር ማህከል ነው። ፈተናውን የሚያዘጋጁ ግለሰቦች ማንነት  በሚስጥር እንዲያዝ ይደረል። ግለሰቦቹ ከቤተሰቦቻቸው ውስጥ የሀገር አቀፉን ፈተና የሚወስድ ልጅም ሆነ የቅርብ ዘመደ አዝማድ እንደሌላቸው ቅድሚያ ጥናት ተደርጎ ነው የሚመረጡትና ፈተናውን የማውጣቱን ሀላፊነት የሚቀበሉት። ፈተናውን ካዎጡ በኋላ ለሀገር አቀፍ ፈተናዎች ድርጅት ያስረክባሉ። ጉዳዩ የሚመለከታቸው የሀገር አቀፍ ፈተናዎች ድርጅት ባለሙያዎች የፈተናው ማተሚያ ቀን  ሲደርስ ከጥበቃ ባለሙያች ጋር በመሆን ወደ ብርሀንና ሰላም ማተሚያ ቤት ይወስዳሉ።  የብርሃንና ሰላም ድርጅት ፈተናውን ከተቀበለ በኋላ በማኸል ምንም አይነት ተጨማሪ ስራ ሳይሰራ ፈተናውን በአንድ ግዜ በሽፍት አባዝቶና ጠርዞ ለሀገር አቀፍ ፈተናዎች ድርጅት ባለሙያዎች ያስረክባል።የፈተናው ቀን ሲቃረብ እንደ ፈተና ጣቢያዎች እርቀት ፈተናው በፈተናዎች ድርጅት ባለሙያዎች ወደ ጣቢያዎቺ እንዲሰራጭ ይረግና የፈተናው ለት ለተፈታኞቹ እዲበተን ይደረጋል። እንግዲህ የዘንሮን የፈተና ሂደት ስናይ ባጠቃላይ ወደ 805  የሚሆኑ የፈተና ጣቢያዎች ነበሩ። ከነዚህ ውጥ 802 የሚሆኑት ሀገር ውስጥ ሲሆኑ ሶስቱ ደግሞ ከሀገር ውጭ ናቸው። ሁለቱ ሰውዲ አረቢያ አንዱ ሱዳን ካርቱም ውስጥ ። ጉዳዩን አስመልክተው የትምርት ሚኒስተር የኮምኒኬሽን ጉዳዮች ተወካይ ጀርመን ድምፅ ላይ ቀርበው እንደገለት ከተሰረቀው ፈተና ጋር ቀጥተኛ ንክኪ ያላቸው ከ 6 ሺህ በላይ የሆኑ ግለሰቦች ናቸው። እንግዲህ ጉዳዩን እነዚህን እውነታዎች ይዘን ነው የምንመረምረው።

ለክርክር እንዲያመች ትንሽ ለጠጥ እናድርገው እስቲ። ዲሞክራሲ ስርሀትን መገንባት የቻሉት የሰለጠኑ የምንላቸው ሀገሮች ቀደምቶቻቸው የሰለጠነ የአስተዳደር ስርሀትን ገንብተውላቸ አልፈዋል። ወራጅ ውሀ የተፈጥሮ ፍሰቱን ተከትሎ እንደሚፈስ በነዚህ ሀገራት ሁሉም ነገር በስርሀት ቀጥ ብሎ ይሄዳል። ምናልባት ከሌላ የአለም ክፍል ለምሳሌ ዲሞክራሲያዊ ስርሀት ከናካቴው ከሌለበት አካባቢ የሚመጣም አካል ካለ የቤቱን አመል በጉያው አስቀምጦ እነሱ በዘረጉት መስመር በቀላሉ እንዲገባና አብሮ እንዲጎዝ የሚያደርግ የሕግ ስርሀቶች ስላላቸው በመጤዎች  ስርሀታቸው ሲያናጋ አናይም።እንዲህ ባሉ ሀገራት በእምነት ተቋማት አማካኝነት የዳበረ ግብረ ገብነትም  አለመኖረም ሆነ ሞራል  አልባ ሆኖ ማደግ ሕግና ስርሀት እስካለ ድረስ የሚያደርሱትየከፋ ጉዳት እይኖርም።  ሀሳብ ለማጠናከር አንዲት ገጠመኝ ላንሳ። እኔ ባለውበት ከተማ አንድ አበሻ ከሀገርቤት እንደገባ የሚሰማውና ትምርት የሚዎስድበት  የአንድ አበሻ አባት እውነተኛ ገጠመኝ ነው። ግለሰቡ ወደ ውጭ እንዲዎጣ ያስቻለችው ቀድማው ከሀገር የወጣች የልጁ እናት የሆነች ባለቤቱ ናት። እና በአንዱ ቀን ልጅና ሚስቱን አስከትሎ ወክ እያደረገ ባለበት ወቅት በሆነ ምክንያት ከባለቤቱ ጋር የሚያጨቃጭቅ አጀንዳ ይነሳል። ግለሰቡ ስሜቱን መቆጣጠር ይከብደውና ሀገር ቤት እንደለመደው ሚስቱን ልጁ ፊት ለዛውም መንገድ ላይ በጥፊ ላፍ ያደርጋል። እንዳጋጣሚ ሆኖ ፖትሮል (ቅኝት) የሚያደርጉ ፖሊሶች ሁኔታውን አይተው ኖሮ አንከብበው ወደ እስር ቤት ይወረውሩታል። እግዲህ ይታያችሁ ሚስት ምንም ያሰማችውም ሆነ የተመታሁ አቤቱታ የለም። እንደውም ጥፋተኛ ነኝም ብላ ባሏን ለማስለቀቅ ሞክራም ነበር አሉ። የሆነው ሆነና ባል ሆዮ ከነበረው የነፃነት መብት ለተወሰኑ አመታት የሚቆይ ወደ 25% የሚሆን ይነሳለትና ከዶክመንቱ ጋር ይያያዛል። ይህ ደግሞ ስራ ለመቀጠር በጣም አዳጋች በመሆኑ ከአራት አመት ስራ አጣነት በኋላ ተሰላችቶ  ልጅና ሚስቱን ትቶ ሀገሩ ተመልሶ ገባ።እንግዲህ እዚህ አገር የመጣ አበሻ በሙሉ ለማለት እችላለሁ ይችን ታሪክ ስለሚሰማ የመጀመሪያ ስራው የሚሆነው ሕግና ስርሀታቸው በአግባቡ ማወቅና የቤቱን አመል አሽቀንጥሮ መጣል ላይ ነው የሚተጋው።

እንግዲህ ከላይ ያነሳሁት ሀሳብ የዳበረ ዲሞክራሲያዊ ስርሀት በዘረጉ ሀገሮች ውስጥ ያለ አሰራር ነው። ወደ እኛው ሀገር ነባራዊው ሁኔታ ስንመለስ  እኛጋ የሕግ የበላይነት  ብሎ ነገር የለም።ይህንን ሀሳብ ይዞ ለክርክር የሚቀርብ ጤነኛ ግለሰብም አለ ብየ አላምንም። ስለዚህ እኛ ላለፉት በርካታ አመታት እንደ ሕዝብም እንደ አንድ ሀገርም  ስርሀት ባለው መልኩ የዘለቅነው  በኔ ግምገማ አንደኛው የየእምነትታችን ተቋማት በቀጥታም ይሁን በተዘዋዋሪ በሰሩት እጅግ የላቀ ስራ ሲሆን ሌላው እንደ አንድ ማህበረሰብ በረጅሙ ታሪካችን የገነባናቸው መልካም ባህልና ልምዶቻችን  ስለነበሩን ይመስሉኛል።እኛ እምነትና ሞራል የነበረን ሕዝቦች ነን። መችም ይህንን ለማስረዳት ብዙ እርቀት መሄድ አያስፈልገኝም ይመስለኛል።ምናልባት ሕግና ስርሀት ከሌለባት አፍሪካ ውስጥ ወርቅ በጣት በሚሰበር መስታዎት ውስጥ ተሰጥቶ የሚነገድበት ሀገር የኛዋ ብቻ ትመስለኛለች። ይህ ማሕበረሰባችን የነበረበትን የእምነት አልያም የሞራር ልልና የሚያሳይ ነው። ደርግ በወደቀና የአስተዳደር ክፍተት በተፈጠረ ወቅት ሕዝቡን ጠብቆ ያቆየው የሚቆጣጠረን ሕግና ስርሀት ስለነበረን አልነበረም ። እምነትና ሞራላችን ነው። መትረየስ ታትቆ በገጠርና በከተማ ተበትኖ የነበረው የደርግ ሰራዊት መሳሪያውን ዘቅዝቆ ከንፈሩን የሚያረስበት ውሃ ሲማፀን የነበረው ፣ የያዘው እሳት ወደ ጠላት እንጂ ለዘረፋና ለንጥቂያ ወደ ሰላማዊ ወገኑ ያላዞረው በእምነት አልያም በሞራል የላቀ ስብህና ስለነበረው ብቻ ነው።እንዲህ እያልን ክንዳችን እስኪዝል በርካታ ማሳያዎችን ማንሳት እንችላለን።ስለዚህ በደርግም ሆነ በቀደምት ስርሀቶች የብሔራዊ ፈተና ተሰርቆ የማያውቀው በጣም የተጠናከረናና የተወሳሰበ ጥበቃ ስለሚደረግለት አልነበረም። ወይንም በወቅቱ የነበሩ መንግስትን ይገዳደሩ የነበሩ ግለሰቦች ወይንም ቡድኖች እንደ አሁኖቹ የድርጅትም ሆነ የአላማ ጥንካሬ ስላልነበራቸውም አይደለም። በእምነትም ፣  በሞራልም  ነውር ተደርጎ ይቆጠር ስለነበረ፣ ይህን መሰል የወረደ ተግባርን ለትውልዱ ማስተማር ማሕበረሰባዊ ውድቀትን ያስትላል ተብሎ ስለሚታሰብ ነው።

እንግዲህ ለመጀመሪያው “እንደዚህ ተጋኖና ተጃግኖ እየቀረበ ያለው የብሔራዊ ፈተናንን የመስረቁ ጉዳይ ከባድና የተወሳሰበ ጥበብን የሚጠይ ጉዳይ  ነው ወይ??   ለሚለው ሀሳብ ቀድሞውንም ጠብቆት የኖረው የማሕበረሰቡ ከላይ የጠቀስኮቸው እሴቶች እንጅ ሌላ ጉዳይ አልነበረምና ቀላልና ተራ ተግባር ነው የሚል ይሆናል።  ሕግና ስርሀት መላቅጡ በጠፋበት ሀገር የማሕበረሰቡን የእምነትና የሞራል እሴቶችን ከናድናቸው ይህንን መሰል ወራዳ ተግባሮች ወደፊትም የሚደጋገሙ ነው የሚሆነው። ባጭሩ ፈተናው እንዲዎጣ ለማድረግ ከላይ ከፈተናው ጋር ቀጥተኛ ግኑኝነት ነበራቸው ከተባሉት ከ 6 ሺህ በላይ ከሆኑ ግለሰቦች  ውስጥ ከሚኖሩት ኦሮሞ ተወላጆች አንዱኑ የኦሮሞ ተላጅ ማሳመን ነው ማለት ነው።

ተያያዥና ቀጣይ ወደሆነው ወደ ሁለተኛው  “የብሔራዊ ፈተናውን መሰረቅ በአንድ ተራ ግለሰብ የሚፈፀም ወይስ  አሰራቂ ፖለቲከኞች እንደሚያቀርቡት የተደራጀና የተቀናጀ የቡድን ስራ የሚያስፈልገው ድርጊት ?? የሚለው ጥያቄ እንይ። የፈተና ስርቆቱን ጉዳይ በተመለከተ  05/06/2016 ዓ.ም በጀርመን ራዲዬ ተጋብዘው ከነበሩት ግለሰቦች መካከል  የአምቦ ዩንቨርስቲ መምህር የሆኑት አቶ ስዩም ተሾመ የተባሉት ግለሰብ  እንደገለፁት ፈተናው “ግንቦት 22  ሊሰጥ ግንቦት 15 ቀን ይህንን ፈተና ሰርቆ ላወጣ የ 100 ሺህ ብር ስጦታ መዘጋጀቱን ማስታዎቂያዎች በማህበራዊ ድረ ገፅ ወጥተው ነበር”። እንግዲህ ሀገር እንዲህ ሀላፊነት በጎደለው ቡድን ስትመራና የሞራል ልህልና የሌላቸው የፖለቲካ ሰዎች በበዙ ቁጥር ይህንን መሰሉን ብሔራዊ ዉርደትን ለማሳካት አንድን ደካማና ሞራል የለሽ ግለሰብ ማማለል ብቻ በቂ ይሆናል ማለት ነው። ድርጊቱን ግለሰቦችና የፖለቲካ ስብስቦች የተደራጀና የተቀናጀ የቡድን ስራ አድርገው ለማቅረብና የፖለቲካ ትርፍ ለማግኘት ቢቀሙበትም፣ ሚዲያዎች አላፊነት በጎደለው ሁኔታ ከነፈሰው ጋር በመንፈስ ይህንን መሰል ፀያፍ ስራ እንደ  ትልቅ ጀብዶ አድርገው በማራገብ ቀለም ሊቀቡት ቢሞክሩም  እውነታው የተፈፀመው ተግባር አንድ ጤነኝነት የጎደለው ተራ ግለሰብ ሊፈፅመውና ማህበራዊ ሚዲያዎች ላይ እንዲህ ሊለቀው የሚችለው ጉዳይ መሆኑ ነው።

ላለፉት አርባ አመታት በጫካ በተለይ ደግሞ ላለፉት 25 አመታት ስርቆና ቅጥፈት እንደ ስርሀት ተዘርግቶ በርካታ የሀገር ሀብት ወድሟል እንዲሁም ወደ ግለሰቦች ኪስ ገብቶል ። በተለይ ደግሞ ለዘመናት ያዳበርናቸን ባህልና ልምዶቻችንን ለመናድ ከፍተኛ  ስራ ተሰርቷል። ውጤቱም ይኸዉ እያየነው ነው። ይህ አሁን የተከሰተው የብሔራዊ ፈተና ዝርፊያ ሆና ማንኛም አይነት ስርቆት እኮ በባህላችን ነውር ነበር። ስርቆቱን ትተን መዋሸት በራሱኮ በደርግ ስርሀትም  እንደ ትልቅ ጉዳይ የሚታይ ነገር ነበር።በርግጥ ዛሬ ላይ ነገሮች ተቀይረዋል። በወር ስድስትና ሰባት ሽህ ደሞዝ እየተከፈላቸው በወር በሚሊዮን የሚቆጠር ገቢ የሚያስገኝ ሰማይ ጠቀስ እንፃ የሚገነቡ መሪዎችን አፍርተናል።ድንጋዩን ዳቦ ሲሉ ትንሽ የማይሰቀጥጣቸው የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች ባናት ባናቱ ቀያይረናል። ነገር ግን ሌብነትንና ቅጥፈትን በመስረቅና በመዋሸት መታገል ይቻላል ውይ ነው?? እኔ ይህንን ድርጊት በማዎደስ ላይ ያሉ ወንድሞችን መሞገት የምፈልገው። ለምሳሌ ድርጊቱን ደግፈው ከወጡ መጣጥፎች አንዱ  “ፈተናን መስረቅን ስብሐት ነጋ ሲያደርገው ጀግንነት ጀዋር መሐመድ ሲያጀርገው ስርቆት አይሆንም “ ይላልና አስቂኝ አመክንዮ ይደረድራል። ስብሐትም ሆነ ህውሃት ፣ ጀዋርም ሆነ ኦነገ ይህንን መሰል ፀያፍ ድርጊቶችን ሲፈፅሙ ማየት አዲስ ነገር አይደለም።ዋናው ነገር መሆን ያለበት ልምድ የምንቀስመው ከነዚህ አይነት ግለሰቦችና ቡድኖች ነው ወይ የሚለው ነው። ምናልባትም እነዚህን ሁለት ቡድኖች በጣም አደገኛና የሚያደርጋቸው ይህው ጉዳይ ነው።  ህውሃት አነሳሱም ድልድይ እያፈረሰ፣ እወክለዋለሁ የሚለው ሕዝብ ተማሮ ወደጫካ እንዲገባ የሚገነቡ የመሰረተ አውታሮች ሆን ብሎ እያፈረሰ ፣ የገዳማትንና የደብሮችን ሙዳዮ መፀዋት እየገለበጠ፣ ለድርቅ የተለገሰን ስንዴ በአሸዋ እየቀየረ እየሸጠ የመጣ ድርጅት ሲሆን ያለፉት 25 አመታት ድርጊቶቹን ሁሉም ስለሚያውቀው እዚህ መዘርዘር አስፈላጊ አይሆንም። ኦነግ  ትላንት የአረጋዊያንንና የእፃናትን አንገት ሲቆርጥ የነበረ ድርጅት ነው።አርባ አመት ሙሉ (ለሁለት ትውልድ) ዉሸት አቡክቶ የጋገረና ትውልዱን እንደ ወታደር አድርግ ያሉትን ብቻ እንዲያደርግ እንጂ እንደ 21 ክፍለ ዘመን ወጣት በአመክንዮ ላይ የተመሰረተ ክርክር እንዳያደርግ አጥብቦ ያሳደገ ቡድን ነው። እኔ በአካል የማውቃቸው የኦነግ አባል ነን የሚሉ ኦነግ በአንድ ወቅት “ለአዲሲቶ ኦሮሚያ ሲባል ከሌላ ብዜር የተጋባችሁ ፍቱ”  ብሎ ባወጣው የውስጥ መመሪያ ትዳራቸውንና ልጆቻቸውን። የሚያሳዝነው አንደኛው ሀሳቡን ቀይሮ  አማራ አፈቀርኩ ብሎ አግብቶ ወልዶል።ሌላ ትዛዝእስኪመጣ መሆኑ ነው።

ሌላው የብሔራዊ ፈተናውን መስረቅ በታሪክ የመጀመሪያው ነው ወይንስ ባለፋትም አመታት የተስተዋለና ዛሬ በአስገዳጅ ሁኔታዎች ለሕዝብ  ይፋ የተረገው??  ለሚለው  ባጭሩ ስርቆው የመጀመሪያ አይደለም ነው። በርግጥ ከዚህ ቀደም የተደረጉት የፈተና ስርቆቶች በህውሃትና በኦነግ ሰዎች ስምምነት የሚፈፀሙና የአማራውን  ትውልድ የማክሰም አጀንዳ ስለነበራቸው  የተሰረቁ ፈተናውችና መልሶቻቸው ለሚመለከታ ተማሪች እንዲደርሱ ይደረጋል እንጂ እንዲህ በማሕበራዊ ሚዲያ በማሰራጨት ፀሀይ እንዲሞቀው በማድረግ እንዲሰረዝ አይደረም ነበረ። በዚህም የተወሰኑ የኦሮሞ ተማሪዎች በተለይ ደግሞ የትግራይ ተወላጆች ተጠቃሚ ሲሆኑ እንደነበር የሚታዎቅ ጉዳይ ነው። ከላይ አንዱ እንደ አመክንዮ የተጠቀመበት የስብሐት ነጋ  ፈተናዎች የመስረቁ “ጀብዱ”  እነዚህ ቡድኖች በዚህ ተግባር ላይ የዳበረ ልምድ እንዳላቸው የሚያሳይ ነውና አዲስ ነገር አይደለም ይልቅ ጉዳዩን እንግዳ ክስተት ለማስመሰለ የተሄደበት መንገድ ነው አዲሱ ነገር።ይህንን ጉዳይ በተመለከተ የጅዋር መሐመድ አንዱ የመከራከሪያ ሀሳብ የሆነው  የአሁኑ “የስርቆቱ አላም የኦሮሞ ተማሪዎችን ለመጥቀም ቢሆን ኖሮ ማሽሎክሎና ለኦሮሞ ተማሪዎች ብቻ እንዲደርስ ማድርግ ይቻል ነበር”  የሚል ነው። በመሰረቱ ይህ መከራሪያ በሁለት ምክንያቶች አሳማኝ አይሆንም። የመጀመሪያው እስካሁን ባሉት መረጃዎች የተሰረቀው ሁሉም የፈተና አይነቶች አይደሉም።ስለዚህ በአንድ ቢበዛም በሁት የትምህርት አይነቶች ማለፍ ብቻውን ዋጋ ላይኖረው ይችላል። ሌላውና ዋናው ነጥብ ግን ይህንን ጉዳን እንደዚህ ቀደሙ ከገዢው መንስት ጋር  በትብብር የተሰራ አይደለምና ከገዢው ቡድን ደብቆ መዝለቁ በጣም አስቸሪ ያደርገዋል። ይህ ደግሞ የሁለቱ ቡድኖች ወቅታው ግኑኝነት ሸካራ በመኑ ፈተናው በኦሮሞ ተማሪዎች አካባቢ መሰረቁ ቢረጋገጥ የድፍን ኦሮሚያን ውጤት ማሰረዝን ያስከትላል።  ይህ ደሞ ለህውሃት ሰርግና ምላሽ ይሆናል።

ሀሳቤን በመጨረሻው ጥያቄ ልጠቅልል። አብዛኛው የፖለቲካ ቡድን የተወሰነ የፖለቲካ ግብ ለመምታት ሲባል እንዲህ በግላጭ ባይሆንም በሚስጥር በርካት ፀያፍ ድርጊቶችን  እንደሚያካሄድ የታዎቀ ጉዳይ ነው።መከራከሪያዮ ፖለቲከኞች ውሸት መናገር የለባቸውም አይነት የጅል ክርክር አይደለም። በነፃነት ትግል ወቅት የሚወሰደ አዳንድ እርምጃዎች ከሕግ አንፃር ሲታዩ ስህተት ሊሆኑ ቢችሉም ከሞራል አንፃር  ትክክል የሚሆኑበትና መተግበራቸው የግድ የሚሆንበት አጋጣሚ ይኖራል። ይህ ማለት ግን እንዲህ የማሕበረሰብ ዋና ዋና እሴቶችን እየናድንና ለቀጣይ ትውልድ ቆሚና ለመመለስ የሚከብድ ማሕበረሰባዊ ጠባሳ እያስቀመጥን መሆን አይሆንበትም።ስለዚህ ድርጊቱ እንደ አንድ የፖለቲካ ስኬት የሚወሰድና የሚቀናበት ጉዳይ አይደለም። እልቅ ጉዳዩን መመዘን የሚያስፈልገው ክስተቱን ከገዚው መንግስት ጋር ብቻ ሳይሆን በአጠቃላይ በቀጣይ ማሕበረሰቡ ላይ ጥሎት የሚያልፈው አንድምታ፣ ነገስ ተመሳሳይ ድርጊት አለመቀጠሉ ምን መተማመኛ ይኖራል የሚሉ ጉዳዮችን በማንሳት ማውገዙ ነበር አግባቡ።ይህ ነገር ከላይ እንደጠቆምኩት የአንድ አጋጣሚ ክስተት ሳይሆን የበርካታ መሰል ድርጊቶች ጭማቂ ነው። በመንግስት ከፍተኛ ሀላፊዎች ደረጃ ሙስና እንደ ሕጋዊ ስርሀት ተወስዶ እንዳለ ሁሉም  የሚያውቀው ሀቅ ሆኖል። ይህን መሰሉን ፈለግ በወጣቱ ዘንድ መተግበሩ ደግሞ በማሳፈርና በማሳሰር ፈንታ እንደ አራዳነትና ዘመናዊነት ተቆጥሮ በስፋት ትግበራ ላይ ነው ። ትላልቅ የመንግስት ባለስልጣናት ከዛም አልፎ የቤተ ክህነት አባቶች  ሳይቀሩ  አንድ የአስር  አመት ልጅ በሚገመግመው ደረጃ ልቅ የሆነ ውሸት የሚዋሽበትና ቅንጣት ሀፍረት ሳይሰማቸውና ይቅርታ ሳይጠይቁ ተመሳሳይ ተግባሮችን በተደጋሚ በሚፈፅምበት ስርሀት ውስጥ እንዲህ ላሉ በብሔራዊ ደረጃ ለሚፈፀሙ ፀያፍ ድርጊቶችን መወደስ ማሰማት ይህንንም ማሕበራዊ ሚዲያዎች እንደ ታላቅ ጀብዶ አድርጎ ለማጉላት መሞከሩ በጣም አሳዛኝ ነገር ነውና እየተስተዋለ ቢሆን ይሻላል።

ከላይ መግቢያዮ ላይ እንደጠቀስኩት ተማሪዎቹ ትምህርት ለተስተጓጎለባቸው ወራቶች የሚሆን የማጠናከሪያ ክፍሎች ማዘጋጀትም ሆነ በቂ የማጥኛ ግዜ መስጠቱ ምንም ጥያቄ የሚያስፈልገው ጉዳይ አልነበረው። ጥያቄው በመንግስት አካላት ተቀባይነት ካጣ ደግሞ  እነዚህ ፈተና አሰረቅን የሚሉ ቡድኖች  በርግጥም የድርጅት ጥንካሬው ካላቸው መደረግ የነበረበት ለፈተናው የተዘጋጁ ተማሪዎችን መብት ሳይጣስ ፈተናው በተስተጓጎለባቸው አካባቢዎች ሕዝብን በማስተባበር ፈተናውን አለመውሰድ  ነበረ ትክክለኛው መንገድ። መችም ሁሉም ተማሪ ፈተናው ጋር ካልተገኘ ገዢው መንግስት የአንድን ማሕበረሰብ ትውልድ የሚያመክን ውሳኔ ላይ ይደርሳል ተብሎ አይጠበቅምና።   ጉዳዩንም ወደ ሚዲያ ለመውሰድም የሞራል የበላይነቱ ይኖር ነበር እላለሁ።አሁን ለሌላው አለም “መንግስት ፈተና አላራዝምም ብሎ እምቢ ስላለን ፈተናውን በመስረቅ እንዲሰረዝ አደርግነው”  ብሎ ማለት አያሳፍርም ትላላችሁ??

ግዜነው ደም መላሽ

gizdemelash@gmail.com

ኢትዮጵያን መቀመቅ ከከተቱ ከሃዲ ልጆቿ መካከል አንዱ የሆነው አበበ ተ/ሃይማኖት የተባለ ፀረ-ዐማራ ወያኔ ሰሞኑን የገባበት ሥጋት ለዬት ይላል፡፡ በዘመነ ዴሞክራሲ መቃብሩን ፈንቅሎ የወጣውና ታይቶና ተሰምቶ በማይታወቅ ልዩ ጭካኔ ሀገር ምድሩን እያመሰ የሚገኘው የዐፄ ዮሐንስ ሥርወ መንግሥት እየተነቃነቀ ያለ መሆኑን በዚህ ሰውዬ ያልተለመደ የቀቢጸ ተስፋ እንቅስቃሴ መረዳት ይቻላል፡፡ በአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያን  ከወያኔያዊ የአፓርታይድ አገዛዝ ነፃ ለማውጣት የሚደረገው ሁለገብ ትግል በተለይ ሥልጣን ከትግሬዎች መውጣት የለበትም ብለው የደመደሙና ይህንንም ትግሬያዊ ወርቃማ ዕድል ዘላለማዊ ለማድረግ የሚታገሉ ወገኖችን በአሁኑ ወቅት የማይፈነቅሉት ድንጋይ እንዳይኖር አድርጓቸዋል፡፡ የማይቀረው የኢትዮጵያ ነፃነት የፍየል ሥጋ ሆኖባቸው በህልምም በውንም እያስቃዣቸው ነው፡፡ ጆቤም የዚሁ የፍየል ሥጋ ሰለባ ነው፡፡ እርሱ እንዲያውም በቂ ጊዜና የመመገብ ፍላጎት የነበረው ይመስለኛልና አንዷን ፍየል ለብቻው ሳይቀረጥፋት አልቀረም፡፡ የፍየል ሥጋ በሽታን ይቀሰቅሳል፤ የሠራ አካልን እየበረበረ ቁርጥማት ይለቃል፤ ሸርተቴ በሸርተቴም ያደርጋል፡፡ ዐመልን እንደውኃ ያቀጥናል፡፡ ጆቤ ከወንድሞቹና ከትግል አጋሮቹ ጋር በአሁኑ ወቅት የሚናጨውና የሚጋጨውም ለዚህ ነው፡፡ “ለምን አደብ ገዝታችሁ የትግሬን የበላይነት አስጠብቃችሁ አትኖሩም? ለምን እሰው ጥርስ ትከቱናላችሁ? ተቃውሞዎች እየተነሱ ያሉት እኮ ከአመራር ግድፈት ነው፡፡” በሚል እየመከራቸው ይመስላል፡፡ ግን አልሰሙትም፤ ግጭታቸው ደግሞ እየተባባሰ እንደሚሄድ ከወዲሁ መገመት ይቻላል፡፡ ተረቱ “ሲያልቅ አያምር” ብሎ ዱሮውን ጨርሶታል፡፡ የክፉ ነገር መጨረሻ ብዙውን ጊዜ አያምርምና፡፡

እንዲህ የምለው አንዱን ጽሑፉን ከደቂቃዎች በፊት ስላነበብኩ ነው፡፡ ጆቤ  ከ25 ዓመታት መሪር የሆነ ሂትለራዊ፣ አፓርታዳዊ፣ ሙሶሊኒያዊ፣ መንገሥቱ ኃይለማርያማዊ፣ መለሳዊ፣ ዐፄ ቦካሳዊና ኢዲያሚኒያዊ አገዛዝ በኋላ ዛሬ ድንገት እንደልዩ ራዕይ ተከስቶለት “ደርጋዊነት እያቆጠቆጠ ነው” ይለናል፡፡ ይህን የአጋንንት ውላጅ ጆቤ የሚሉት ወያኔ አንዳች ነገር ሰውነቱ ላይ ያቆጥቁጥበትና የኛን ሞት የሚያጸድቅ፣ የወያኔን ተሃድሶ የሚያረጋግጥ ቱሪናፋውን ይለቅብናል፡፡ በርሱ ቤት ወንድሞቹን በማናደድ ምክሩን ሰምተው አገዛዛቸውን እንዲያሻሽሉና ወያኔ ዕድሜ ልኳን እኛን እንደቀጠቀጠች እንድንትኖር ነው፡፡ እርሱ በሚመክራቸው ተስተካክለው ቢሄዱ የኛ ችግር ለርሱ ሠርግና ምላሽ ነውና ምንም የሚሰማው ነገር አይኖርም፡፡

ሜቴክ ሙሉ በሙሉ ሊባል በሚችል ሁኔታ በትግራይ ተወላጆች መያዙን እናውቃለን – ጥሬ እውነቱ ይሄው ነው፡፡ ይህ አስመሳይ ጆቤ ግን እንዲህ ይለናል፤ “…ሜቴክ አመራር ላይ በርከት ያሉ የትግራይ ተወላጆች ሊኖሩ ይችላሉ።” [ልብ አድርጉ! ያውም ‹ሊኖሩ ይችላሉ› ነው የሚለን ራሱ ተጠራጥሮ አንባቢን ሊያጠራጥር!] ይቀጥል እንስማው እስኪ – “ በትግራይ ይሁን በሌላው ኢትዮጵያ እንደ ትግራይ ተቛም አድርጎ ማየቱ ( percieve  ማድረጉ) መሰረታዊ ስህተት ነው።” ይላል የኢትዮጵያ ተቆርቋሪ ልጅ አበበ ተ/ሃይማኖት በወያኔን አድን ድርሣኑ፡፡ እንግዲህ ሜቴክን የማን ንብረት እንበል?

ውድ ቀልማዳው ወያኔያችን አበበ ጆቤ ሆይ! እንኳንስ ሜቴክ እኔ ድሃው ይሄይስ አእምሮ እንኳን ሳልቀር የወያኔ አንጡራ ሀብት ነኝ፡፡ ተንፍስ ሲሉኝ የምተነፍስ፣ ተኛ ሲሉኝ የምተኛ፣ታሰር ሲሉኝ የምታሰር፣ ቢገድሉኝ የምሞት፣ ከእንስሳትም ያነስኩ የነሱው ድኩማን ነኝ፡፡ ይህን ደግሞ ጆቤ ራሱ ያውቃል – እንኳንስ የኢትዮጵያን በወያኔ ወለድ አግድነት መያዝ፡፡ የመንግሥት ተብዬዎቹ መሥሪያ ቤቶች ሁሉ በኃላፊነትና በፈላጭ ቆራጭነት ብቻ ለብቻ የተያዙት በትግራይ ተወላጆች ነው፡፡ ይህን እውነት መካድ የኅሊና መታወር ወይም አነስ ሲል ደግሞ አድርባይነት ነው፤ እርግጥ ነው ከዚህ ነጥብ አንፃር ብዙ ሰው እየፈራ ይህን መናገር አይፈልግም – የምንናገረውንም ይቆጣናል – እንዴ ፍርሀትና ይሉኝታ እኮ ገደብ ሊኖረው ይገባል፡፡ በበኩሌ ከዐይኔ ወዲያ ማንንም አላምንም፡፡ ስለዚህ ዋናው የጥቅም ቦታ ሜቴክ ቀርቶ ተራው የማዘጋጃ ቤት የቆሻሻ ገንዳ ጠባቂና አስጠባቂ ሳይቀር የትግሬ ነው፤ በዚህ ጉዳይ ምንም ዓይነት መደባበቅ መኖር የለበትም፡፡ እነሱ ለአስነዋሪ ድርጊታቸው ያላፈሩ እኔ ያን ቆሻሻ ድርጊታቸውን ስናገር መወቀስና እንደጥፋተኛ መቆጠር አይገባኝም፡፡ ስለዚህ ጆቤም አፈር በል (‹አፈር ብላ› ያልኩ እንዳይመስልብኝ – ‹እፈር‹ ነው ያልኩት)፤ ይሉኝታ ይኑርህ፡፡ በነገራችን ላይ ከበረሃ ጀምሮ በባዶ ስድስት የወያኔ ኦሽትዊዝ (በፈረንሣዊ አቻው ጊሎቲን) ጆቤ እንዴት ያለ የተዋጣለት ገራፊና ገዳይ የነበረ መሆኑን ሰሞኑን ካነበብኩት አንድ ጽሑፍ የተገነዘብኩና በሰዎች የመለዋወጥ ባሕርይ የተገረምኩ መሆኔን እዚህ ላይ ላስታውስ አልሻም፤ ሌላ ጊዜ ብመለስበት ይሻላል፡፡ ሰው ጉደኛ ፍጡር ነው ግን፤ እስስት ነገር፡፡

ጆቤ ይቀጥልና፣ “ሜቴክ ተጠያቂነት፣ ግልፅነት፣ የሕግ የበላይነት የማይመለከተው አካል ሆኖ የአገራችንን ከፍተኛ ሃብት ሲያጠፋፋ ግን እንደ ኢትዮጵያዉያን ራሳችንን ደፍተን እናዝናለን።” ካለን በኋላ “እዛ ያሉ የትግራይ ተወላጆች ጥቂት ቀጣፊዎችና ከነሱ ጋር የሚቀራረቡትን ይጠቀማሉ እንጂ የትግራይ ህዝብን እየበደሉት ነው፤[ቂቂቂ…] ለዛዉም ባለ ሁለት ስለት በደል። ባንዱ በኩል እንደ ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ የሃገራቸው ሃብት እየተዘረፈ ነው[ቂቂቂ…]፤ በሌላ በኩል በስሙ እየነገዱ ነው፣ ሌሎች ብሄር ብሄረሰቦች ደግሞ ወደ አላስፈላጊ ጥርጣሬ እንዲገቡ ሊያደርግ ይችላል።[ቂቂቂ…]” በማለት በአገም ጠቀም አነጋገር ትግራውያን ወንድምና እህቶቻችን ከደሙ ንጹሕ መሆናቸውን ሊሰብከን ይንደፋደፋል – እኛ ደናቁርት ማይማን ሆነን(ሣቆች ከኔው የተጨመሩ ናቸው)፡፡

አላስፈላጊው ጥርጣሬ ምንድነው? “ወያኔዎች ይህችን ሀገር ከደርግ ኢ-ዴሞክራሲያዊ አገዛዝ ነፃ ካወጡ በኋላ ለሁሉም ብሔሮችና ብሔረሰቦች እኩል ማርና ወተት ማዝነብ ጀመሩ” ከሚል ትክክለኛ ወያኔያዊ ግንዛቤ ወጥተን “እነዚህ ስግብግብና ቀትረ ቀላል ወያኔዎች  በየዋህነትና በደርግ ምሬት ሳቢያ በተገኘ የሕዝቡ ድጋፍና በአሜሪካን ቡራኬ የደርግን ኢትዮጵያዊ ግን ጨካኝ መንግሥት ከሥልጣን ካስወገዱ በኋላ ሀገሪቱን ለራሳቸው ጥቅም ብቻ አዋሏት፤ ሌሎችን ገፍትረው ባይተዋርና የበይ ተመልካች አደረጓቸው፤  በሥልጣን ይቀናቀነናል የሚሉትን የዐማራ ሕዝብ በተለይ ዕልቂትና የዘር ማጥፋት ዐወጁበት…” ወደሚል የነፍጠኛ ግንዛቤ ማምራታችን ዕውቅና አግኝቶ ይሆን “አላስፈላጊ ጥርጣሬ” የተባለው? ጀቤ ሆይ ለይልን፡፡ የወያኔ ሁሉንም ነገር መቆጣጠር ጥርጣሬ ውስጥ የገባው በሩብ ምዕተ ዓመቱ የዘረፋና የስርቆት ረጂም ጊዜ ሳይሆን ገና ከመነሻው ነው – የጥቁር አንበሣ ሆስፒታል ጄኔሬተርና የሕክምና ቁሣቁስ ያኔ አዲስ አበባ በገባችሁ ሰሞን መብራት አጥፍታችሁ ነቃቅላችሁ በጨለማ ስትወስዱ ሁሉ ሌብነታችሁንና ለሀገር ውድመት እንጂ ለልማት አለመምጣታችሁን ሕዝቡ አውቆት ነበር – ለዚያም ነበር በአዲስ ዘመን ጋዜጣ በኅቡዕ አጻጻፍ “ትግራይ እስክትለማ ሌላው ሀገር ይድማ” ተብሎ ተጽፎ የነበረው – ያን የጻፈ ሰው ልጅ ይውጣለት – ትዝ ይለኛል በግጥም ስንኞች ውስጥ ቁልቁል በሚነበብ ሥልት ነበር ያስቀመጠው፡፡ ዛሬ ምን አዲስ ነገር ተገኘና ነው የምንጠራጠረው? ስለኛ መጠራጠር ሣይሆን ስለናንተው መፃዒ ዕድል ተጨነቅ ይልቁንስ፡፡ “የሰው በልቶ አያድሩም ተኝቶ” ይባላል – ብፃይ አቤ ጆቤ፡፡

ጆቤ የወያኔን ሕገ መንግሥት በሚመለከት እንዲህ ይለናል፤ “በቅርቡ ኢታማዦር ሹሙ ጄኔራል ሳሞራ የኑስ ግንቦት ሃያን አስመልክተው በመቐለ ከተማ ያካሄዱት ዉይይት ላይ ያነስዋቸው ሃሳቦችና እና የተናገርዋቸው ነገሮች በጣም እሚያሳዝኑና ሕገ መንግስቱን ገደል ግባ ያሉበት መድረክ ነበር።” አዎ፣ ሣሞራ የሚያሳዝን ንግግር መናገር ብርቁ አይደለም፤ እርሱ ለጣፊ ወይ ለዳፊ እንጂ ተናጋሪ አይደለም፡፡ እርሱ እንደመለስ ትምህርት ስለሌለው ቃሉ ሁሌም የማይም ነው – በቂም በቀልና በጥላቻ የተሞላ ማይም  ሲናገር ደግሞ አጥንትን ይሰብራል፡፡ “ዐማራንና ኦርቶዶክስን ገድለን ቀብረናቸዋል” ብሎ የአንዲት የጋራ ሀገር ኤታ ማዦር ሹም ሲናገር የት ነበርክ ጆቤ? ያኔ ግን ስቀህ አጨበጨብክለት አይደል? ግም ለግም አብረህ አዝግም ነዋ፡፡  አሁን ግን ሥልጣናችሁ እንደአህያ ጭነት እየተንጋደደ ሲመጣ “የትግራይ ሕዝብ ማለት ሕወሓት ነው፣ የኢትዮጵያ ሕዝብ ማለት ደግሞ ኢሕወደግ ነው” በማለቱ ብቻ ታዘብከው፡፡ ምን አጠፋ? እውነቱን እኮ ነው፡፡ እኔ እንደ ኢትዮጵያዊነቴ ኢሕአዲግን “እወክላለሁ” – አንተ ጆቤ ደግሞ እንደትግሬነትህም እንደታጋይነትህም ሕወሓትን ትወክላለህ፡፡ ይህ ንግግሩ ከቀደሙ ፀያፍና ብልግና የተሞላባቸው ንግግሮቹ ጋር ሲወዳደር የመልአክ ንግግር ያህል ነው፡፡ አንተን ያሳሰበህ ግን የሕወሓት እየተዳከመች መምጣት ነው – አንወሻሽ፤ ያንተና የሪፖርተር ጋዜጣ ጭንቀት ይገባናል፡፡ አይዞህ ሕወሓት ሞታም ከሆነ ሰማይ ቤት በአንደኛው ጥጋት ላይ ታገኛታለህ – የገደልካቸውንም ሰዎች ቢያንስ በአሻጋሪ ታያቸው ይሆናል፡፡ ስናገር የግምባር ሥጋ ነኝ ጆቤ፡፡ እርግጥ ነው ግልጽነት ባልተለመደበት ሥፍራ በግልጽ መናገር ነውር መሆኑን አላጣውም፡፡ ቢሆንም  ይሁን ግዴለም፡፡

አንዱ ቦታ ላይ ደግሞ “ፖለቲካዊ ሚና የማይኖረው ሕገ መንግስታዊ ተልእኮዉን ብቻ የሚወጣ የመከላከያ ሃይል ለመገንባት የኢትዮጵያ ህዝቦች ከፍተኛ መስዋእትነት ክፍለዋል።” [ቂቂቂ…] ትልና የወያኔ መዳከም የእግር እሳት እንደሆነብህ ትደሰኩራለህ፡፡ በመሠረቱ ጽሑፍህ ሲታይ የተደበላለቁ ስብዕናዎች የሚንጸባረቅበት ይመስላል፡፡ ምን ህገ መንግሥት አለና ነው አንተም አሥሬ “ህገ መንግሥት፣ ህገ መንግሥት” የምትለው ጆቤ? ይህን እንደፈለጋችሁ የምትደፈጥጡትንና አንድን ሰው ለማሰር ወይ ለመፍታት በአንድ ጀምበር አዲስ ህገ መንግሥት ጽፋችሁ ነባሩን ፌዘኛ ህግ ተብዬ ውዳቂ ሰነድ በቅጽበቶች ውስጥ አፈር ድሜ የምታበሉትን ከባዶ ወረቀት የማይሻል ዶሴ ነው ህገ መንግሥት የምትለን? ሰዎች “በህገ መንግሥቱ ይሁንባችሁ” ሲሏችሁ “እንትንህን ጥረግበት” የምትሏቸውን ይሄን የውሸት ህገ መንግሥት ማለትህ ይሆን? የኢትዮጵያ ሕዝብስ ለዚህ ነው የታገለው? የትኛው የኢትዮጵያ ሕዝብ? እኛና አንተ የምናውቃቸው የተለያዩ የኢትዮጵያ ሕዝቦች ካሉ ለይልን እስኪ፡፡  (ሣቅ በኔ ወጪ የተጨመረ)

የጆቬ ዋና ሥጋት የወያኔ ሠራዊት- ከጽሑፉ እጠቅሳለሁ – “የሲቪሉን አስተዳደር ህዝባዊ ስልጣን አክብሮና ለሕገ መንግስቱ ተገዢ ሆኖ ግዴታዉን የሚፈፅም፣ አገሩን በብቃት የሚከላከል፣ ጥቃትን የሚያስቀር ወይም በቂ ምላሽ መስጠት የሚችል ሃይል ሆኖ” አለመገኘቱ ሲሆን ይህን  መሰረታዊ ተልእኮ የዘነጋ ኃይል ተፈጥሮ “ በከፍተኛ አመራሮቹ እየታየ ያለው ነገር አንዳንድ ስጋቶችን እየጫረ” መታየቱ ነው፡፡ ሌላ ሥጋት የለበትም ጆቤ፡፡ የኛ ጆቤ፡፡ ሕዝቡ ላይ እንደመርግ የተጫነው የኑሮ ውድነት፣ አለህግ መፈናቀልና መጋዝ፣ በገፍ መሰደድና በሰው አገር መንገላታት፣ የድንበሮች መሸጥና ወደሌሎች ሀገራት ግዛት ውስጥ መካተት፣ ወያኔ ባመጣው ጦስ የዜጎች በዘርና በሃይማኖት ተከፋፍሎ  በጆቤ ዐማርኛ በየክልሉ “መበሳበስ”፣ እስር ቤቶች ከአፍ እስከገደፋቸው በዜጎች መሞላት፣ የሙስና ከጫፍ እጫፍ መንሰራፋት…. የጆቤ ችግሮች አይደሉም፡፡ አይ ጆቤ!

ፀረ-ዐማራው ጆብነት ስለኢትዮጵያ ወቅታዊ ችግሮች በስፋት ባተተበት አንቀጽ “የኢትዮጵያ ህዝቦች ከህግ ዉጪ አንገዛም ማለት ጀምረዋል(ቂቂቂ… አሁን ነው የጀመሩት እንዴ?)። የኦሮሞ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የቅማንት ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ትግል፣ በትግራይ ደግሞ እንደ እምባሰነይቲ ዓይነት ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የኮንሶ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ጥያቄን እንደ ምሳሌ ሊወሰዱ ይችላሉ። ገዢው ፓርቲ ቆሟል ወይም ወደ ኃላ እየነጎደ ነው፤ ባጭሩ ጥልቕ ፖለቲካዊ ችግር (political crisis) አለ። ሆኖም ይህንን ችግር መፈታት ያለበት ህገ መንግስታዊ በሆነ መንገድ እንጂ [ቂቂቂ…]ከዛ ዉጪ በሆነ መንገዶች መሆን የለበትም።” ይለናል፡፡(‹የኢትዮጵያ ሕዝቦች‹ በማለታቸው ስንደነቅ ቆይተን አሁን ደግሞ በመጨረሻው ‹የኦሮሞ ህዝቦች፤ የቅማንት ህዝቦች› ማለትም ጀመሩ – ከደነቆሩ አይቀር እንዲህ ነው፤ ስኬታማ ድንቁርና!)

በነገራችን ላይ ጆቤን ፀረ-ዐማራ ብዬ የፈረጅኩት በዚህ የችግሮች ዝርዝር ውስጥ ስለወልቃይት ዐማሮች በጨረፍታ እንኳን ለመጥቀስ የሚዘገንነው መሆኑን ከመረዳት አንጻር ነው፤ ስለነሱ ማንሳት የትግራይን ታላቅነት እንደመዳፈር ያህል ተሰማው፡፡ የኛ ጆቤ እንዲህ ነው፡፡ በሌላው ረገድ እኔ ለምሣሌ ስለኮንሶ “ህዝቦች” ዴሞክራሲያዊ ጥያቄ ብዙም የተለዬ ነገር አላውቅም፤ ምናልባት ብዙ አልተወራለት ሆኖ ይሆናል፡፡ ስለወልቃይት ግን ብዙ ተብሏልና ብዙ አውቃለሁ – ጆቤ ግን እስካሁን ምንም አልሰማም፡፡ ወደፊትም አይሰማ ይሆናል፡፡ ለተጠናወተው የጆሮ ህመም እባካችሁን እንጸልይለት፡፡ ሸንኮራ ጠበል ቢሄድና ጥቂት ቢጠመቅ ሳይሻለው አይቀርም፤ ፈቃደኛ ከሆነ፡፡

ይቺ ንግግሩ ደግሞ ፈገግ አስደርጋኛለች – ደግሞም አልገባችኝም፡፡ “በኤርትራ በኩል የሚመጣ ተከታታይነት ያለው ዜጎቻችንን የማበሳበስ ሁኔታ እያስተዋልን ነው።” የማበሳበስ ሲል ምን ማለቱ ነው? ይቺ ቃል ሴማዊ መሆኗ ያስታውቅባታል፡፡ እዚህ ላይ ያላት ትርጉም ግን ግልጽ አይደለም – ቢያንስ ለኔ፡፡ እኔ እማውቀው በሶ ማበስበስ ነው፡፡ እ… ዝናብም ያበሰብሳል፡፡ ኤርትራም ዝናብ ሆና ይሆን እንዴ እንዲህ የምታበሳብሰን – እንደጆቤ አነጋገር አበሳብሳን ከሆነ ማለቴ ነው እንጂ በግልጽ የማውቀው መበሳበስ ኖሮ አይደለም? ሰው በስንቱ ይቸገራል ግን? ላልጠፋ ቃል?

ልጅ ሆነን ሳለ እንደ ልጅ እናስብ ነበር.. እንደ ልጅም እንናገር ነበር.. እንደ ልጅም እንሰራ ነበር። አዋቂ ሆነን ሳለ እንደ አዋቂ ልንሰራ.. እንደ አዋቂ ልናስብ ..እንዳዋቂ ልንናገር ይገባል። ይህ ካልሆነ  ግን የእድሜ ትልቅነት እንጂ የአእምሮ ትልቅነት አይገኝም።

በህጻንነታችን እቃ  ሲጠፋብን እጃችን ላይ ምራቃችንን እንትፍ እንትፍ እንልና በአንድ እጃችን እጃችን ላይ እንትፍ  ያልነውን ምራቅ በመምታት እንዲፈናጠር እናደርገዋለን ከዛው ወደተፈናጠረበት አቅጣጫ በመሄድ የጠፋብንን እቃ  እንፈልገዋለን ይሄ የልጅነት ግምታዊ ሃሳብ ነው። ስናድግ ግን ይሄንን ግምታዊ ሃሳብ የሚተገብር የለም ካለም ገና አላደገም ማለት ነው። ይህ ማለት በግምት የሚሰራ ስራ  ሁሉ የሚስማማው ለልጅ አእምሮ ብቻ ነው። ካደግን በኋላ ግን የግምት ስራ እንቆምና በጥናት እና በምርምር በእውቀት የተደገፉ ተጨባጭ ስራዎችን መስራት ግድ ይለናል። ዛሬ ትምህርት ሚንስቴር እየሰራው ያለው ስራ የጠፋበትን የፈተና ውጤት ለመመለስ የደረሰበትን የሞራል ሽንፈት ለመቀልበስ  በመበለጥ ያጣውን የሞራል ውድቀት ለመገንባት እንደ ባለ አእምሮ  አስበው ሳይሆን እንደ ልጅነት ጨዋታ እጃቸው ላይ ያለውን ስልጣን ተጠቅመው ያፈናጠሯት መልስ ከሌላ አካል ጋር አጋጭቷቸዋል። ምክንያቱም በጥናት ሳይሆን በማን አለብኝነት የተወሰነ ውሳኔ እንጂ ከተማሪዎች እና አስተማሪዎች እንዲሁም ከማህበረሰቡ ጋር በመመካከር የተወሰነ ስላልሆን ስልጣንን በመጠቀም በማን አለብኝነት የተሰራ ስለሆነ በውሳኔአቸው ሌላ ትልቅ ስህተት  በመስራት ሌላ ውድቀት ሌላ ሽንፈት ታይቶባችዋል።

አንድ ሰው እቃ ጠፍቶበት ብርሃን ወዳለበት ቦታ ሄዶ ይፈልገዋል በመንገድ የሚያልፍ ሰው ያገኘውና ምን ጠፍቶብህ ነው ብሎ ይጠይቀዋል እርሱም ሰአት ይለዋል ጠያቂው የቱ ጋር ነው የጣልከው ላፋልግህ ይለዋል እርሱም የጠፋብኝ በርቀት እጁን እየጠቆመ እዛ ጨለማ ውስጥ ነው ይለዋል ጠያቂውም ታዲያ እዚህ ጋር ምን ታደርጋለህ እዛ ሄደህ አትፈልግም ይለዋል እርሱም እስኪነጋ ነው ሲነጋ አገኘዋለው እስከዛው ግን ብርሃን ያለው እዚህ ጋር ነው ብዬ ነው ብሎ ይመልስለታል።

አምስት ወር ሙሉ ሳይማሩ በግድ ወደፈተና እንዲቀርቡ የተፈረደባቸው ኢትዮጵያዊያኑ ተማሪዎች መብታቸው ጨለማ አገዛዝ ውስጥ ስለወደቀባቸው ነው። 12 አመት ሙሉ ደሃ እናትና አባቶቻቸው የእለት ጉርሳቸውን ቆጥበው ልጄ ተምሮ ይጦረኛል ብለው ቅሪታቸውን አሟጠው ያስተማሯቸው ኢትዮጵያዊ ብሶታቸውን በአደባባይ ወጥተው ሲገልጽ ሰሚ ያጣው መብታቸው መጨለማ አገዛዝ ስር ስለወደቀ ነው። የግዜ ጉዳይ ነው እንጂ መሽቶ የሚቀር ሌሊት የለም ግዜው ሲደርስ ጨለማው ለብርያን ቦታውን ሲለቅ ያን ግዜ ከወደቀበት የጠፋብንን ሰአት አንስተን ያለማቋረጥ 24 ሰአት በነጻነት እንዲሰራ ይደረጋል።

ስደመድመው በኢትዮጵያ  ውስጥ ስራዎች በሙሉ በግምት እየተሰሩ ብዙ የሚበላሹ ነገሮች እያየን ነው። ግምታዊ ስራዎች እንደ ስሌታዊ በስራ ላይ እየዋሉ እንደሆኑ በተደጋጋሚ እያየን ነው። ይሄ ነገር የሚከሰተው በሁለት አበይት ነገሮች ነው። የመጀመሪያው በቦታው ላይ ቦታውን የሚመጥን ባለሙያ አለመኖር ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ በስልጣን መመካት ነው። ዛሬ እንዳየነው በትምህርት ሚንስቴር የታየው የጎላ  ስህተት የሁለቱ ነጸብራቅ ነው።

የመጀመሪያውን ሽንፈት ለመሸፈን ያለ ጥናት እና ያለ ውይይት ስልጣንን ተመርኩዘው የተወሰደው የማን አለብኝነት የ12 ክፍልን የፈተና ማራዘሚያ ቀን የእስልምና ሃይማኖታዊ በአል ላይ እንዲሆን አድርገውታል።  ይሄ ያልተጠና ውሳኔአቸው በሙስሊሙ ማህበረሰብ ከፍተኛ ቁጣን ቀስቅሷል። ሙስሊሙ ማህበረሰብ የአቋም መግለጫን በማውጣት ጭምር በተለያዩ  ቦታዎች ተቋውሟቸውን እያሰሙ ይገኛሉ። መንግስት ላይ ድንጋጤን የፈጠረው የፈተናው መሰረቅ መዘዝ ባልተጠናና በማን አለብኝነት የተወሰደው የፈተና ማራዘሚያ ቀን ሌላ ሽንፈትን ያስከተለ ውሳኔ እንደሆነ ከወዲሁ ይጠቁማል። ህዝብን አድምጦ መልስ ለመስጠት እንቢ ያለው አካል ከዚህኛው ሸሸው ሲል ከሌላ አካል ጋር ተላትሟል ከሁሉም አካል ጋር አለመስማማት ወይንም መጣላት የውድቀት ዋዜማ ነው። አበቃው።

ከተማ ዋቅጅራ

Email- waqjirak@yahoo.com

06.06.2016

ለመድረክ ቅርብ የሆነ አንድ ወዳጄ የመድረክን የእሁድ ግንቦት 28/2008 ጉባዔን አስመልክቶ የነገረኝ ነገር መድረክ ንጉሣዊ ነው እንዴ? የሚል ጥያቄ እንዳነሳ አድርጎኛል፡፡ መቼም በመድረክ ስም ፓርላማ ስለነበርኩ ለመድረክ ቅርብ የምመሰላቸው ካሉ ተሳስተዋል፡፡ የመድረክ ስብሰባ እንደሚታወቀው ውሣኔ የሚሰጠው የጉባዔ አባላት ተሰብሰበው በውይየት አቋም ይዘው በነፃነት በሚሰጥ ድምፅ አይደለም፡፡ አባል ድርጅቶች አድማ መተው የሚመጡበት ነው፡፡ ሌላው በመድረክ ውስጥ ኃላፊነት የሚያዘው በአባል ድርጅቶች በዙር ነው፡፡ ከአባል ድርጅቶቹ ደግሞ የሚልኩትን መሪ ቀይረው የማያውቁት ደግሞ ፕሮፌስር በየነ እና ዶክተር መረራ ናቸው፡፡ አሁን ባለኝ መረጃ መሰረት መድረክን የመምራት ተራው የሀረና ነበር፡፡ ይህ ማለት ግን የስብሳቢነት ቦታው ለሀረና እንዲሲጠው ሀረና ለቦታ የሚያቀርበው ዕጩ ወሳኝነት አለው፡፡ ሰለዚህም ሀረና ያቀረበው ዕጩ ለመድረክ ሊቀመንበርነት አይደለም፣ ለምክትልም አይሆንም በሚል ቦታው በቃኝ ለማያውቁት ለፕሮፌሰር በየነ አንዲሰጥ ተደርጎ ዶክተር መረራም ምክትል ሆነው ቀጥለዋል፡፡

አቶ አስፋ ጫቦ በቅርቡ ባሳተመው መፅኃፍ ውስጥ የሸዋ ንግስና ከተመለሰ የእኛም መመለስ አለበት የሚል ስላቅ አቅርቦ ነበር፡፡ ፕሮፌሰር በየነም ቤተሰቦቻቸው በአካባቢው እንዲህ ዓይነት የንግሰና ጥያቄ ከመጠ ከሚጠይቁት ወገን ናቸው ስለሚባል፤ ይህ እስኪመጣ ድረስ መድረክን የንግስና መለማመጃ ያደረጉት መስለኝ፡፡ ይህ ካልሆነ ግን ብዙ ሙከራ አድርገው ያልተሳካላቸውን የአመራር ቦታ ቢቻል ፖለቲካውን ጭምር መተው ለምን ተቸገሩ?

ከወዳጄ ጋር ሰለምርጫው ስናወራ የፕሮፌሰሩ በተደጋጋሚ ከሚቀርብባቸው ከተቃዋሚ መሪነት እራሳቸውን ያግልሉ ጥያቄ ችላ ማለት ብቻ ሳይሆን ሃያም ሆነ ሰላሣ ሰዎች ድምፅ ሰጥተዋቸው በሃላፊነት የሚቆይቱ ባለፈው የሃላፊነት ዘመናቸው ምን ሰርተው ነው? የሚል ጥያቄ ለምን አያነሱም ነው፡፡ በፕሮፌሰር በየነ አመራር ወቅት መድረክ ምን ውጤት አስገኝቶ ያን ውጤት ለማስቀጠል ሲባል ነው የተሰጠው ሊባል የሚችል ውጤት አልታየም፡፡ በኦሮሚያ ለነበረው ህዝባው ንቅናቄ እንኳን በቂ ድጋፍ መስጠት ያልቻለ ስብሰብ እንደሆነ በስብሰባው ወቅት ጥያቄ ተነስቶበታል፡፡

የተነሳው ጥያቄም “በኦሮሚያ ለነበረው እንቅስቃሴ ኦፌኩ ብቻውን ለምን ተንቀሳቀሰ?” በሚል ነበር፡፡ መልሱ ግን የበለጠ አስደማሚ ነበር፡፡  “ኦሮሞዎች የተለየ ጉዳይ ስለነበረን ነው” የሚል እንደምታ ያለው መልስ ተሰጥቷል፡፡ አስገራሚው ነገር በአንድ ወቅት ሀብታሙ አያሌው  “ሰለ ኦሮሞ ችግር ለመናገር ኦሮሞ መሆን አያስፈልግም ሰው መሆን ይበቃል” ብሎ በሰጠው አስተያየት መድረክ አጀንዳ አድርጎት ኦሮሞ ያልሆነ የኦሮሞ ችግር አይገባውም የሚል መልስ ተሰጥቶ አንድነት እና ሀረና ታዲያ እዚህ ምን እንሰራለን? በሚል ስብሰባው ተቀውጦ እንደነበር የቅርብ ጊዜ ትዝታ ነው፡፡ አሁንም መድረኮች አብረን ነን ይበሉ እንጁ የትግሬው ችግር የሀረና፣ የኦሮሞ ችግር የኦፌኮ አድርገው በመያዝ ዳር ይዘው ተቀምጠዋል፡፡ በነገራችን ላይ መድረኮች አንድነትን ካስወጡ በኋላ የአማራ ተወካይ የሚያደርጉት ወይም የሚመስልላቸው ሳያገኙ እስከ አሁን አሉ፡፡ በቅርቡ የተመሰረተው የአንድነት ሽራፊ “ነፃነት” የሚባለው ፓርቲ ይህን ቀዳዳ ለመሙላት ተሰፋ ሳያደርጉ አይቀሩም፡፡ ወይም “ሰመያዊ” ፓርቲ ዓይኑ በጨው ታጥቦ ሊቀላቀላቸው ይችላል፡፡ የመድረክ አመራሮች ይህ ያለባቸውን የአማራ ወኪል ክፍተት በመሙላት “ፎርጂድ” የኢህአዴግ ኮፒ አደረጃጀት እንዲሳካ መጣራቸው የማይቀር ነው፡፡ ለህወሃት-ሀረና፣ ለኦህዴድ-ኦፌኮ፣ ለደህዴን-የበየነ ፓርቲዎች፣ ለብአዴን- ? ? ? ? – ፡፡ ክፍቱን ቦታ ለመሙላት እንግዲ ነፃነትና ሰማያዊ እድሉ አላቸው፡፡

የሀረና ልጆች በመድረኮች ፊት ዓይን የማይሞሉ ሆነው የተገኙት በመተካካት ፖሊሲ የቀድሞውን መሪ አቶ ገብሩ አስራትን ለዕጩነት ባለማቅረባቸው ነው፡፡ አስገራሚው ነገር በመድረክ አንፃር የተሻለ የውጭ ደጋፊ ያለው ሀረና ለክፉም ለደጉ በሚል የፋይናንስ ኮሚቴ ሃላፊነት እንደተሰጠው ተሰምቷል፡፡ በእርግጥ ዶክተር መረራም ከውጭ ድጋፍ ያለው ቢሆንም ድጋፉን በግል ከፈለገ ለኦፌኮ ካልሆነ ለመድረክ የማድረግ ፍላጎት የለውም፡፡ ለማነኛውም ፕሮፌሰሩ ሲመሩት ከነበሯቸው ድርጅቶች የተወሰኑትን “ምርጫ ቦርድ” ተብዬው ቢሰርዘውም በንግሰና በሚመስል መልኩ የመድረክን ሃላፊነት አለቅ ብለው ቀጥለው፡፡ ወይም ደግሞ አባላቱ በግድ ጭነውባቸዋል፡፡ በዚህ የሃላፊነት ዘመናቸው መቼም በቀጣይ ሊያድርጉት ያሰቡትን መርዓ ግብር በሆነ መልኩ ይፋ ያድርጋሉ ብለን እንጠብቃለን፡፡ በእኔ ግምት የመድረክ ሰዎች ይህን ኃለፊነት ይዘው መቆየት የፈለጉት በአንድ አጋጣሚ ኢህአዴግ ሸብረክ ቢል አለን!!! ለማለት ካልሆነ በስተቀር በተጠና ሰትራቴጂ ትግሉን መርተው መንግሰት ለመሆን አይደለም፡፡ እራሱን ለመንግሰትነት ያላዘጋጀ ፓርቲ/ሰብሰብ፣ ህዝቡን ለማድራጀት የማይተጋ ስብስብ ፋይዳው አይታየኝም፡፡

ሀገራዊ ሰብስብ ነኝ የሚል መድረክ ጠቅላላ ጉባዔ ሲያካሂድ በማህበራዊ ድረ ገጽ እንኳን የውይይት አጀንዳ አለመሆኑ አሳዝኖች ይህችን አካፈልኳቹ፤ እናንተስ ምን ታዘባችሁ፡፡ ከመድረክ ስብሰባ ተካፋዮች ዝርዝር እንጠብቃለን ….. ዘላለማዊ ስልጣን ….

እንደ ባሕር ዳር ባሉ የዐማራ ክልል ከተሞች ለአንድ ቤተሰብ አምስት ዳቦ በፊርማ ብቻ እንዲገዙ ተደርጓል፡፡ አንድ ቤተሰብ ዐሥር ልጆች ይኑሩት ወይም ከዚያ ያነሰ ዳቦ ቤት ሒዶ ከአምስት ዳቦ በላይ መግዛት አይችልም፤ ለዚያውም በፊርማ፡፡
የክልሉ ንግድና ኢንዱስትሪ ቢሮ የዱቄት ፋብሪካዎች የሚያመርቱትን ዱቄት ለዳቦ ጋጋሪዎች አከፋፍላለሁ በሚል ከተቆጣጠረ በኋላ ዱቄቱን ለሕወሓትና ጀሌዎቻቸው በጥቁር ገበያ ያስረክባል፡፡ ለገዢው ቡድን ቅርበት የሌላቸው ባለዳቦ ቤቶች ደግሞ ዱቄት በጣም ትንሽ (ከ10 ኩንታል በወር ያነሰ) ይሰጣቸዋል፡፡
ንግድና ኢንዱስትሪ የሚያከፋፍለው ዱቄት በኩንታል 800.00 ብር ሲሆን በዚሁ ዋጋ የተቀበሉ ጥቅመኞች ደግሞ በጥቁር ገበያ ከ1200.00 እስከ 1400.00 ብር ድረስ ለባለ ዳቦ ቤቶች ያከፋፍላሉ፡፡ በዚህ መሠረት በሕጋዊና በጥቁር ገበያ የሚሸጡ ሁለት የመንግሥት አካላት ተፈጠሩ ማለት ነው፡፡ በጥቁር ገበያ የሚሸጡት የሥርዓቱ ታማኞች አንድ ወር ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ ወደ ሚሊኒየርነት ተቀይረዋል፤ ሆኖም ግን አሁንም አልጠገቡም፡፡
ይህ ሁሉ ሆኖ የሚገርመው ግን ከሰሞኑ የዳቦ ቤት ባለንብረቶች ለደንበኞቻቸው ከአምሰት ዳቦ በላይ እንዳይሸጡ መወሰኑ ነው፡፡ የዳቦ ደንበኞችም ዳቦ ቤት ሒደው በመታወቂያቸው ፈርመው ገዝተው መመለስ አለባቸው፡፡
ዐሥር ቤተሰብ ያለው ሰው አንድ ዳቦ ለሁለት ሰው ማካፈል ግድ ሊለው ነው ማለት ነው፡፡ በዳቦ ቤት ሥራ የተሠማሩ ግለሰቦች በዚህ ሳምንት እንደገለጹልኝ ድርጊቱ ለመንግሥት ቅርበት የሌላቸውን ወይም ገልለተኛ አቋም ያላቸውን ነጋዴዎች ከጨዋታ ውጭ ማድረግ ነው፡፡ ለአንድ ሰው አምስት ዳቦ በቀን ተሸጦ ምንም ቢሆን የመብራት፣ የቤት ኪራይና፣ የሠራተኞች ወጭ ችሎ ንግዱ መቀጠል አይችልም፡፡
ይህ የለየለት የዘረፋና የዐማራ ነጋዴዎችን የማደኽየት ሴራ በአስቸኳይ እንዲስተካከል ነጋዴው ብቻም ሳይሆን ተጠቃሚው ሕብረተሰብም ተቃውሞ ማሰማት አለበት፡፡
(መረጃ በመስጠት ለተባበራችሁኝ በባሕር ዳር፣ መራዊና አዲስ ዘመን ከተማ ነዋሪዎች አመሰግናለሁ፤ ወደፊትም ትብብራችሁ እንደሚቀጥል አምናለሁ)

ማለዳ ነው ፣ ጅዳ ከተማው ጸጥ ረጭ ብሏል ፣ የከረረው ጸሀይ የበርሃዋን ከተማ በግላጭ አግኝቶ እየነረታት ነው ፣ የሰውና የመኪና ግርግር እንደወትሮው የለም … የሮመዳን ሁለተኛ ቀን መሆኑ ነው ፣ በሮመዳን ሌሊቱ እንጅ ቀኑ ይከብዳል … በአብዛኛው የሮመዳን የስራ ሰዓት ከ8 ወደ 6 ሰዓት ዝቅ ቢልም በተለይ በመስሪያ ቤቶች አካባቢ ስራ ይሰራል ለማለት እንጅ የሚሰራው እንደነገሩ ነው … በደፈናው ስራው በውል አይሰራም ማለት ይቻላል …

የማለዳ ወጌን የሳውዲ ጉብኝት አድርገው ወደ ሪያድ ሄዱ ስንክ ለአስቸኳይ ስብሰባ ወደ ኢትዮጵያ ያቀኑት በሳውዲ የኢትዮጵያ ሙሉ አንባሳደር አሚንን የጅዳ ቆይታና ቀጠይ በመዲናና በጀዛን የታቀደውን ጉብኝት አስመልክቸ አንዳንድ ለማለት አቅጀ ነበር ። ዳሩ ግን ድግግሞሽና ማሰተላቸት እንዳይሆን ብየ ተውኩት … መረጃውን ማቅረብ ያልፈለግኩበት ሌላው ምክንያት የድረሱልኝ ጥሩው አይሎ ምላሹ ሲቀዘቅዝ የሚያለቅሱ ዜጎችን እያመጣሁ ጾመኛውን ማሳቀቅ አልወደድኩትም ፣ ዳሩ ግን በጅዳ ቆንስልና በሪያድ ኢንባሲ ለአሳዛኙ የዜጎች ጥሪ አፋጣኝ ምላሽ በመስጠት የሚረዳ ባይገኝም በውስጥ ለውስጥ የማደርገው ግፊት መሞከሬን አልተወውም !

ለምዶብኝ በማለዳው ጋዜጣ ሳገላብጥ አንድ መረጃ አገኘሁ ፣ መረጃው ወደ ምጣኔ ሀብት ያጋደለ ነበርና በዚያ ረገድ ተዛማጅ መረጃዎችን ማገላበጤ አልቀረም … ሁሉንን አይቸ ጉዳዩን ከእኛው ጋር አገናኘሁት ፣ እናም እነሱ እንዲህ እያሰቡ ነው ፣ እኛስ የት ነው ያለን ? ብየ ጀመርኩት … የፈቀዳችሁ ተከተሉኝ !

በሳውዲ ወደ 10 ሚሊዮን የሚጠጉት የውጭ ዜጎች ወደ ሀገር የሚልኩት ገንዘብ መጠን ከአመት ወደ አመት እያደገ መሄዱ አሳሳቢ እየሆነ መጥቷል ። ያለፈውን ትተን ከሁለትና ሶስት አመት ያለውን ብንመለከት እጎአ በ2014 ዓም 154 ቢሊዮን ሪያል ፣ በ2015 ዓም 157 ቢሊዮን ሪያል ከውጭ ዜጎች በህገዊ መንገድ ከሳውዲ መውጣቱ ይጠቀሳል ።

ይህ ከፍተኛ ገብዘብ የተመዘገበው በህጋዊ መንገድ ወደ 10 ሚሊዮን ከመገመተው ስደተኛ የተላከውን ብቻ የሚያካትት ሲሆን በህገ ወጥ “ሃዋላ ” በግል የሚለሰከውን ከፍተኛ ገንዘብ የተሰጠው ቁጥር አያመላክትም ። ከፍተኛ ገንዘቡን በህጋዊ መንገድ ከሚልኩት መካከል በርካታ የሩቅ ምስራቅ ዜጎች ሲጠቀሱ ኢትዮጵያን ጨምሮ በርካታ ድሃ የአፍሪካ ሀገራትና አንዳንድ አረብ ሀገራት ከፍተኛ ቁጥር የሚገመት ገንዘብ በህገ ወጥ “ሀዋላ” ገንዘባቸውን ወደ ሀገራቸው በመላክ ቤተሰቦቻቸውን ይደግፋሉ ።

ጉዳዩን ወደ እኛ ጎተት ስናደርገው የምናገኘው እውነት እንደ ሀገር ኢትዮጵያ ሳውዲና በአረብ ሀገራት ከሚላክ ገቢ የምታገኘው ጥቅም እጅግ አነስተኛ መሆኑን መገመት አይገድም ! ሌሎች የአረብ ሀገራትን ሳይጨምር በሳውዲ ብቻ ግማሽ ሚሊዮን ወይም ከ500,000 ( ከአምስት መቶ ሽህ) የማያንስ ስደተኛ ነዋሪ ይኖራል ተብሎ ይገመታል ። ከተጠቀሰው ኢትዮጵያዊ ስደተኛ ዜጋ ቀርቶ ከግማሹ ማለትም ከ200,000( ከሁለት መቶ ሽህ ) ነዋሪ በህጋዊ መልኩ ከ በዓመት በአማካይ ወደ ሀገር ቤት የሚላከው ገንዘብ ልክ 1,500 ዶላር ገደማ ቢሰካ በቀላሉ የሚገኘውን የገንዘብ ልክ ቁጥር አገጫጭታችሁ ብትመለከቱ ውጤቱ ሀገራችን በአመት ከሳውዲ ስደተኛ ብቻ ልታገኘው የምትችለው ጥቅም ተመልከቱት !

ኢትዮጵያ ከሳውዲዎች ጋር ያለት ግንኙነት ከዘመነ ጃንሆይና ከወታደራዊው ጁንታ ከደርግ የተሻለ በኢህአዴግ ዘመን የተሻለ መሆኑን እንረዳለን ። ዳሩ ግን የግንኙነቱን መለሳለስ ተከትሎ ኢትዮጵያ ከሳውዲ ባለጸጎች የእርሻ መሬት ከመሸጥ ያለፈ በሳውዲ የሚገኙ ዜጎቿን በመደገፍ ከስደተኛው በቀላሉ ሊገኝ የሚችለውን ጥቅም ያላወቀችበት ሀገር አድርጓታል ። በተለይም ስደተኛው ወደ ሀገር ቤት በህጋዊ መንገድ ገንዘብና ጥሪቱን የሚያስተካልፍበት መንገድ ባለመኖሩ እልፍ አዕላፍ ዜጎች ገንዘባቸውን በህገ ወጥ መንገድ ወደ ሀገር ቤት ይልካሉ ። በዚህ ረገድ ስራ እየተሰራ ባለመሆኑ ተጎጅ ሀገር ብቻ ሳይሆን ዜጎች ጭምር ናቸው ። በተለይም ሴት እህቶች በሀገራቸው ኢንባሲና ቆንስል ይህ መሰሉ ገንዘብን የመላኪያ መንገድ መኖሩ በግልጽ ስለማይነገራቸው አለያም ለማያውቁ ከመላኪያው ገንዘብ በላይ ለትራንስፖርትና ለደላሎች ያወጣሉ ! እኒሁ ገንዘባቸውን ወደ ሀገር ቤት ለመላክ የሚፈልጉ ዜጎች ገንዘባቸውን ለማስተላለፍ ከሚደርስባቸው እንግልት በተጨማሪ በቀጥታ ሒሳብ ከፍተው ገንዘባቸውን እንዲያስቀምጡ ምቹ ሁኔታ ስለማይፈጠር የሚልኩት ገንዘብ ክህደት እየተፈጸመባቸው ፣ የአላግባብ እየባከነባቸው አተርፍ ባይ አጉዳይ መሆናቸውን ቁጭ ብየ አስብኩትና በአግራሞት ቁጭት ተናጥኩ … በእርግጥም ጠለቅ ብሎ ለመረመረው ሒሳብ አዋቂ ከሳራው የሀገርም የግለሰብም ነው !

በሳውዲ የሚገኘው የቆንስልና የኢንባሲ መስሪያ ቤቱን የሸሸው ስደተኛን እንዲቀርብ ቢደረግ ፣ በአረብ ሀገር ላሉ ስደተኞች አቅም በዲፕሎማሲው እውቀትና አቅም ያለው ዲፕሎማት ከነሙሉ ስልጣኑ ቢላክ ፣ አንድ የሀገር ዲፕሎማት በፖለቲከኞች በተለይም በኢህአዴግ የድርጅት ስብሰባ እየተገመገመ ቁም ስቅሉን ባያይና እንዳይፈራ ቢደረግ፣ ለዜጎች በተቀናጀ መልኩ ከመብት ጥበቃ ጀምሮ አስፈላጊው ድጋፍ ቢደረግ ኢንባሲና ቆንስል ጉዳይ ፈጻሚውን አስገድደው ከሚያስከፍሉት የቦንድ ግዠ ፣ በየወቅቱ ከሚጠሩት እርዳታ ጥሪ ፣ በየክልሉ ከሚሰየመው የዲያስፖራ አመታዊ በዓል እና ከሌላም ሌላ የሚገኘውን ገቢ ማግኘት የሚችሉበት መንገድ ማየት አልተቻለም ባይ ነኝ ! በግዳጅ ከሚገኘው በእጥፍ ለዜጎች ድጋፍ በማድረግና ግልጋሎቶቹን በመስተካከል እንደ ሀገር በማደግ ይቻላል !

ሳውዲዎችን ተመልከቱ ! በቀን እስከ 10 ሚሊዮን በርሚል የሚገመት ድፍድፍ ነዳጅ ይሸጣሉ … የሰራተኛ ዜጋቸው ኃይል ከፍ ያለና አስተማማኝ ባይሆንም ቴክኖሎጅውን በገንዘባቸው ገዝተው በውጭ ሀገር ዜጎች በማዘወር ኢኮኖሚያቸውን ከነዳጅ ጥገኝነት ሊያወጡት ስራ ጀምረዋል … ከተያዘው እቅድ አንዱ የውጭ ዜጎች ገንዘባቸውን በሀገር ውስጥ ፈሰስ ውስጥ እንዲያውሉት ማድረግና የውጭ ዜጎች ለሚሰጣቸው ግልጋሎት አንጻራዊ የአገልግሎት ገቢ ማሰባሰብ እንደሆነ እየነገሩን ነው … ከ 10 ሚሊዮኑ ስደተኛ በአማካይ እስከ 1. 5 ብቻ ቢሊዮን የሚቆጠር ገንዘብ ከሚልኩ ስደተኞችን አቅፎ ደግፎ በመያዝ የአገልግሎት ገቢ ቢጥሉባቸው ከፍ ያለ ጥቅም ለሀገራቸው እንደሚያስገኙ አስልተውታል ! በእርግጥም በ”ከፊል” sponsor እና በደላላ ነጋ ጠባ ምክንያት እየተፈጠረ የሚመነተፈው የሳውዲ ስደተኛ በህጋዊ መንገድ መብቱ ተጠብቆና ቋሚ መኖርያ ፈቃድ አግኝቶ የአገልግሎት ክፍያ ቢጫንበት በደስታ ይቀበለዋል እንጅ አይጠላውም …

እነሱ እንዲህ እያሰቡ ነው ፣ እኛስ የት ነው ያለን ?

ሰናይ ቀን …

ነቢዩ ሲራክ
ግንቦት 30 ቀን 2008 ዓም

በዚህ በወርሃ ግንቦት ከጥቂት በላይ ጆሮ የሚጎትቱ ዜናዎች መስማታችን አልቀረም። የኦሮሚያ አመፅ በገጠር ከተሞች መቀጠሉ፣ የቦሌ አለማቀፍ አይሮፕላን ጣቢያን ስም ለመቀየር መታሰቡ፣ የኢትዮጵያ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ዶክተር ቴዎድሮስ አድሃኖም የስራ ፍለጋ ማመልከቻ ማስገባቱ፣ የህወሃት የፀጥታው መስሪያ ቤት ባልደረቦች በውስጥ ሽኩቻ መናጣቸው፣በርካታ የስርአቱ ደጋፊዎችና ቤተሰቦቻቸው ባለመረጋጋት ስሜት የሽሽት ጉዞ መጀመራቸው፣ የኦሮሞ የፖለቲካ ድርጅቶች ተባብረው የኢትዮጵያን መንበረ ስልጣን እንዲረከቡ ግፊት በመደረግ ላይ መሆኑ እና ሌሎችም በወርሃ ግንቦት ከተሰሙ አበይት ዜናዎች መካከል ናቸው። አንዳንዶቹን ርእሰ ጉዳዮች በጨረፍታም ቢሆን ፈታ አድርጎ ማየቱ አስፈላጊ ነው። በርግጥም ይችን ወግ ለመክተብ ኮምፕዩተር ከመክፈቴ በፊት የኦሮሚያ አመፅ መቀጠሉን እየሰማሁ ነበር። ምእራብ ሸዋ ጊንጪ ላይ፤ ምስራቅ ወለጋ ኪረሙ ላይ፤ ሆሮጉድሩ ኮምቦልቻ ላይ፣ በአምቦ፣ በሃሮማያ፣ በአዋሮ፣ በምእራብ ሃረርጌ እና በሌሎችም አካባቢዎች በወያኔ ሰራዊት እና በኦሮሚያ ወጣቶች መካከል ግጭት እየተከሰተ ሰዎች መገደላቸው ቀጥሏል። መሞትን የናቀ ህዝብ በመጨረሻ እንደሚያሸንፍ ወያኔ ከራሱ የአመፅ ልምድ ያውቃል። የስልጣን ጉዳይ ሆነበትና ግን ጊዜ ለመግዛት መብት ጠያቂዎችን ማፈንና መግደሉን ቀጠለ።

ከአመታት በፊት ናይሮቢ ላይ ያገኘሁዋቸው አንድ የደምቢዶሎ ሽማግሌ ያወጉኝ ትዝ ይለኛል።
“OLF ምክር አይሰማም! ወያኔ ደግሞ እውር ነው!” አሉኝ።
“ምን ማለትዎ ነው አባት?”
“ምን ማለቴ መሰለህ? OLF እየሞተም እየታሰረም በወያኔ መንግስት ውስጥ መቆየት ነበረበት። የህዝብ ድጋፍ ስላለው ወያኔን ማስጨነቅ የሚችለው የመንግስት መዋቅር ውስጥ በመቆየት ነበር። ወያኔ ተረጋግቶ አገር እንዳይመራ ማድረግ ይቻል ነበር። OLF ግን ትልቁን የህዝብ ጫካ ትቶ የዛፍ ጫካ መረጠ። ኦቦ ሌንጮን አጊኝቼ ለራሱ ነግሬው ነበር። አልሰማኝም። ይኸው OLFን ተከትለን እኛም ተሰደናል። ‘ወያኔ እውር ነው’ ስል ደ’ሞ ምን ማለቴ መሰለህ? OPDO በOLF ተሞልቶ ሳለ፤ ቦረና ላይ በሶሎሎ፣ ባሌ ላይ በቤልቱ፣ ሃረርጌ ላይ በቦኬ፣ ወለጋ ላይ በጊዳሚ OLFን ፍለጋ ይንከራተታል።” በርግጥ በወያኔ የዜና ማሰራጫዎች OLF መተኛቱ፣ መከፋፈሉ፣ ከዚያም አልፎ ሞቶ መቀበሩ ተደጋግሞ ተነግሮን ነበር። ባለፈው የግንቦት ወር መግቢያ ላይ OLFን ጨምሮ አራት የኦሮሞ የፖለቲካ ሃይሎች ጥምረት መመስረታቸው ትኩረት የሳበ ዜና ለመሆን በቅቶ ነበር። እነ አቦማ ምትኩ ባጭሩ ሲቀጩ ሃላፊነቱን ወስደው OLFን የተረከቡት ሰዎች ተኮራርፈው መክረማቸው በደጋፊዎቻቸው ዘንድ ቅሬታ ማሳደሩ አልቀረም ነበር። የፖለቲካ ድርጅት መሪዎቹና ምሁራኑ በሰንካላ ምክንያት ልዩነታቸውን ሲያበዙ ህዝቡ ቀድሟቸው በመገኘት ትምህርት ሲሰጣቸው ቆይቷል። ጥምረቱ በህዝብ ግፊት የተፈፀመ እንደሆነ ግልፅ ነው። ህዝብን ማዳመጥ የፖለቲከኞች አባጫዳ ሊሆን እንደሚገባ ሲነገር የኖረ ነው።

ያም ሆኖ የአራቱ የፖለቲካ ድርጅቶች የመጣመር መነሻ በበቂ አልተገለፀም። የኦሮሚያ የፖለቲካ ሃይሎች ኢትዮጵያን እንዲመሩ የሚመኙ ወገኖች ግን ጅማሬውን ሩቅ ተመልካች ሲሉ አሞግሰውታል። በርግጥ በዚህ ጥምረት ውስጥ የምእራባውያኑ ተሳትፎ ምን ያህል እንደሆነ የተነገረ ነገር የለም። የኦሮሞ የፖለቲካ ድርጅቶች በተግባር ጭምር መጣመር ከቻሉ የአካባቢው ጠንካራ ሃይል መሆን የማይችሉበት ምክንያት የለም። ርግጥ እንዲህ ባለ ሂደት ድብቅ አጀንዳዎች ሊኖሩ ይችላሉ። መፍትሄው ነቅቶ መጠበቅ እንጂ አንድነትን መሸሽ ሊሆን አይችልም። የኦሮሞ ፖለቲከኞች በዚህ ወሳኝ ወቅት በኢትዮጵያና በአፍሪቃ ቀንድ ደረጃ ተሰሚነት ሊኖራቸው የሚችለው በቅድሚያ የውስጥ ሽኩቻቸውን ቀንሰው በአንድ ልብ መጓዝ ከቻሉ እንደሆነ ከደርዘን በላይ መጣጥፎች ለንባብ በቅተዋል። ይሳካላቸው ይሆን? ወይስ ከነገ ወዲያ “ዳቦ ተቆረሰ – ጨዋታው ፈረሰ” ይሆናሉ? በአዲሳባ በምእራባውያን አገራት ኤምባሲዎች የሚሰሩ ወይም ዲፕሎማቶችን የሚያማክሩ በአብዛኛው የአማራ ልሂቃን መሆናቸው ይታወቃል። በቅርቡ ያየሁዋቸው ሰነዶች እንደጠቆሙኝ የአማካሪዎቹ ምክሮች በአብዛኛው ከኦሮሚያ አመፅ በሁዋላ “ጊዜ ያለፈባቸው” ተብለው ወደ መጋዘን ተልከዋል። አማካሪዎቹ ስለ ኢትዮጵያዊነት እና ስለ ፌደራል ስርአቱ ደካማ ጎን ሲያቀርቡ የነበረው መረጃ ከኦሮሞ ህዝብ ጥያቄ ጋር ያልተስማማ ሆኗል። አማካሪዎቹ ወይም ጥቆማ ሰጪዎቹ የሚያመጡት መረጃ ወደ መጋዘን ከመላኩ በፊት፣ “የውስጥ ፍላጎታቸውን ብቻ የሚያንፀባርቅ፤ በአገሪቱ ውስጥ ያለውን እውነታ ያላካተተ” ተብሏል። በመቀጠልም አውሮፓውያኑ መረጃዎችን በቀጥታ ከኦሮሞዎች ለማግኘት ሙከራ አድርገዋል። በዘበኝነት እና በአትክልተኛነት ከሚሰሩ ኦሮሞዎች ጀምሮ፤ እስከ ኦሮሞ ልሂቃን፣ እስከ አባ ገዳዎች፣ እስከ ቃሉዎች፣ እናቶችና ሽማግሌዎች ድረስ አጥኚዎችን በመላክ በተደረገ አጭር ጥናት እውነቱን እንዲያውቁ እንዳስቻላቸው በሪፖርታቸው ገልፀዋል። ማለትም ማስተር ፕላኑን ከመቃወም እና ከኢትዮጵያዊነት አጀንዳ ባሻገር የኦሮሞን ህዝብ ጥያቄና ዝንባሌ ለማወቅ ችለዋል። የዚህ መረጃ ትልቁ ፋይዳ የኦሮሞ ወጣቶች ጥያቄና ፍላጎት ትኩረት መሳብ መቻሉ ነው። በመሆኑም የኦሮሞ ወጣቶች ከወቅታዊ ንቃታቸው፣ መደራጀት ከመቻላቸው፣ በህዝብ ብዛት አብላጫ ከመሆናቸው አንፃር ኢትዮጵያን ጠቅልለው ስለመምራት እንዲያስቡ፤ ኢትዮጵያዊነትን እንደማንነት እንዲቀበሉ ምን ማድረግ እንዳለባቸው እንዲመክሩ አስገድዷቸዋል። የአውሮፓውያኑ ሪፖርት አዲስ አበባ ከተማ ሊስተካከል በማይችልበት ደረጃ ስለ መበላሸቱ በእግረ መንገድ ገልፆአል። የአሮጌ መኪናዎች ጭስ የአዲሳባን አየር ክፉኛ በክሎት በአዲሳባ የሚወለዱ ልጆች ለአስም በሽታ በመጋለጥ ላይ መሆናቸውን ጭምር አስፍሯል። ሪፖርቱ በዋና ነጥቡ የጠቀሰው የኢህአዴግ ስርአት በመንግስት ቢሮ ውስጥ የመቆየት አቅሙን ስለማጣቱ ነው። የኦሮሞ የፖለቲካ ድርጅቶች መሰባሰብ ከዚህ ከምእራባውያን ግምገማ ጋር ስለመያያዙ የሚጠቁም መረጃ የለኝም። በቁርጠኛነት ለለውጥ የተነሱት የኦሮሞ ወጣቶች አማራጭ ሃይል ሆነው ዴሞክራቲክ ኢትዮጵያን እንዲረከቡ መንገድ መክፈት እንደሚገባ ግን ሪፖርቱ በአፅንኦት አስምሮበታል። በተጨማሪ ሪፖርቱ “የህወሃት አመራር በአማራ ልሂቃን ላይ ያለውን ንቀት” ይጠቁማል። አማሮች በአማራነትም ሆነ በኢትዮጵያዊነት ጠንክረው መደራጀት አለመቻላቸውን፣ ወደፊትም ሊደራጁ ስለመቻላቸው እንደሚያጠራጥር፣ በመንግስት ስራ ላይ ያሉ አማሮች የህወሃት አለቆቻቸውን ንቀት መለማመዳቸውን ፅሁፉ በጥቅሉ ያነሳል። ንቀቱን በተመለከተ ከዚህ በላይ ዝርዝር ነገር አላቀረበም። ይህ ጥቅል ጥቆማ ትኩረቴን ስለሳበው፣ “አማራን የመናቅ” ዝንባሌ ላይ ጥቂት መነካካት መረጥሁ። በቅርቡ ለእይታ የበቃ የአማርኛ የዘፈን ክሊፕ ስመለከት በዘፈኑ ውስጥ፣ “ነብር አይኑን ታሞ – ድመት ልምራህ አለችው” የሚል ቁጭት አዘል ስንኞች ሰምቼ ተገርሜ ነበር። አይኑን የታመመው የነብሩ ምሳሌ አማራ ሲሆን፤ ድመቷን ወክሎ የቀረበው ደግሞ ወያኔ ይመስላል። እንደ ድምፃዊው ያሉ ፖለቲከኞች ተጨባጩን እውነት በግልፅ መረዳት ያለባቸው ይመስለኛል። ተጨባጩን እውነት ተረድተው፤ ለእኩልነትና ለዴሞክራሲ ካልታገሉ ድመቷ አይነ በሽተኛውን ነብር ገደል ልትጨምረው እድል ታገኛለች።በውነቱ ከነብር ፊት እንደ “ድመት” ወይም እንደ “ፍየል” እየተመሰለች በአማራ ድምፃውያን የሚዘፈንባት ህወሃት “ነብሩን” እንዴት እንደምታየው በትክክል መገንዘብ ይገባል። የህወሃት አመራር ላለፉት 25 አመታት “ነብር” የተባለውን ወገን ያስተዳደሩት ከንቀት ጋር ነው። ምእራባውያኑ ይህንን በትክክል አስቀምጠውታል። በህወሃት አጠራር “ትምክህተኛው የአማራ ልሂቅ” የወያኔን ንቀት በጊዜ ሂደት መለማመዱን ለማሳየት ጥቂት ማስረጃዎችን መጥቀስም ይቻላል። ጄኔራል አሳምነው ፅጌ ከግንቦት ሰባት ጋር በመተባበር ወያኔ ላይ መፈንቅለ መንግስት ለማድረግ ሲዘጋጅ ተይዞ መታሰሩ ይታወሳል። ካሰሩት በሁዋላ “ሽንታም አማራ!” እያሉ እየሰደቡ በቡጡ ሲደበድቡት እንደነበር ተናግሯል። ኢሳት ቴሌቪዥንም ይህን ዘግቦታል። መረጃው በኢሳት ቴሌቭዥን ሲተላለፍ መላው የአማራ ህዝብ በቁጣ አገር ምድሩን ያናውጠዋል ተብሎ ተጠብቆ ነበር። በወቅቱ ጋዜጠኛ ብዙ ወንድማገኝ ብዙ ህዝብ በተሰበሰበበት ፓልቶክ ላይ ቀርባ፣

“ወያኔዎች ከዚህ በላይ ምን ይበሉን!? ምን እስኪያደርጉን ነው የምንጠብቀው? አዋረዱን! ናቁን!! ልክ የሚያገባቸው ወንድ የለንም ማለት ነው?” እያለች እንባ እየተናነቃት ብትጣራም ቁጣ ሊቀሰቀስ አልቻለም። በዚህ ጉዳይ ላይ በወቅቱ ስንነጋገር የተግባባንበት ነጥብ ወያኔን የሚቃወመው ሃይል በአግባቡ ያለመደራጀቱን ነበር። በርግጥም ያልተደራጀን ህዝብ በቃላት ማዋረድ ብቻ ሳይሆን አስቴር አወቀ እንዳቀነቀነችው፤ ቢጭኑት አህያ – ቢለጉሙት ፈረስ ነው። በአንፃሩ ወያኔ እንዲህ አማራ ላይ እንደፈለገው ለማላገጥ የሚደፍረው በጥብቅ መደራጀቱን ስለተማመነ ነው። ድርጅት ሃይል ነው። ካልተደራጀህ የህዝብ ቁጥርህ ቢከመር፣ የተማረ ሃይልህ ሞልቶ ቢተርፍ፤ ከበርቴህ ቢበዛ ምንም ዋጋ የለህም። ዞሮ ዞሮ የግለሰቦች ጥርቅም ብቻ ነህ። የሸንኮራ አገዳ እግር ነህ። ማንም እየመጣ ሊያጭድህ ይቻለዋል። የኦሮሚያ አመፅ ለወራት መቀጠል የቻለውም የተደራጀ አመራር ስላገኘ ነው። የኦሮሚያን አመፅ ቄሮ መራው ወይም ጃዋር መሓመድ መራው እሱ አይደለም ጉዳዩ። የኦሮሞ ወጣቶች ተደራጅተው በአንድ ማእከል በመመራት ላይ መሆናቸው ግን እውነት ነው።ወያኔ በትግሉ ጊዜ መቐለ ከተማ ገብቶ ከደርግ እስር ቤት ውስጥ 1500 እስረኞችን ፈልቅቆ ይዞ መውጣት የቻለው በጥብቅ የተደራጀ ሃይል መሆን በመቻሉ ነበር። በአንድነት ስም የተደራጁ ፖለቲከኞች አዲስአበባ ከተማ የደጋፊያቸው ዋና ማእከል መሆኑን እየተናገሩ እንዴት አንዳርጋቸው ፅጌን ወይም እስክንደር ነጋን ከእስርቤት ለማስለቀቅ ሳይሞክሩ ቀሩ? ብርቱካን ሚደቅሳን ጨለማ ቤት ውስጥ ዘግተው ሲያሰቃዩዋት በሚሊዮናት የሚገመተው የብርቱካን ደጋፊ እንዴት ዝም ብሎ አየ? ወያኔ እንደሚለው ልብ ማጣት ወይም ወኔ ማጣት አይመስለኝም። በጥቅሉ ፈሪ ወይም ጀግና የሚባል ህዝብ የለም። ችግሩ አለመደራጀትና መሪ ማጣት ነው። ብቅ የሚሉትን በመዶሻ መኮርኮም ራሳቸውን “የአንድነት ሃይል” እያሉ የሚጠሩ ወገኖች የፖለቲካ ባህል ሆኖአል። እነ አንዳርጋቸው፣ እነ እስክንድር፣ እነ አንዷለም እንደ እረኛው ሙሴ ወገናቸውን ሊመሩ ተነሱ። መንገድ ላይ ጠብቆ ወያኔ አፈናቸው። ደጋፊያቸው ከንፈሩን ከመምጠት ያለፈ የሚያደርገው ነገር ከሌለ፣ መሪ የመፍጠር እድሉ እየቀነሰ እንደሚሄድ ማወቅ አለበት። ጥንታዊው መንዜ ሲትርት “ፊተኛውን በምን ቀበርከው?” ይል ነበር።

ወደተነሳሁበት ነጥብ ልመለስና ወያኔ በትግሉ ጊዜ “ተጋዳላይ ትግራይ – ዓሻ አምሃራይ” (ትግራይ ታጋይ – አማራ ሞኝ) በሚል ዘፈን ተዋጊዎቹን ይቀሰቅስ ነበር። በዚህ ዘፈን እየተቀሰቀሱ አዲስአበባን የተቆጣጠሩ የገበሬ ካድሬዎች፤ የተገነቡበትን ፕሮፓጋንዳ እንደእውነት አምነው ቀጠሉ። “አማራ ሞኝ እና ፈሪ ነው!” የሚለውን የጦርነት ወቅት ቅስቀሳ የአመራር አባላቱ ጭምር ለፕሮፓጋንዳ አገልግሎት የተነገረ መሆኑን ረስተው እንደ እውነት ሲያንፀባርቁት ተሰምተዋል። ለዚህ አባባል ጄኔራል ሳሞራ ጥሩ አብነት ሊሆን ይችላል።
አንድ ጊዜ ሰንገዴ ተብላ የምትታወቅ የኢህዴን ክፍለ ሰራዊት ከOLF ጋር ውጊያ ገጥማ ተሸነፈች። መሪዋ ተፈራ ካሳ የኢህዴን ማእከላዊ ኮሚቴ አባል ነበር። በዚያን ጊዜ ገና የተዋሃደ ሰራዊት አልተቋቋመም። ሰንገዴ በOLF ተሸንፋ ከተበታተነች በሁዋላ ጄኔራል ሳሞራ በህይወት የተረፉትን ወታደሮችና መሪያቸውን ለግምገማ ሰበሰበ። እንዴት ሽንፈቱ ሊከሰት እንደቻለ ሰፊ ግምገማ ከተደረገ በሁዋላ ሳሞራ በጣም ስለተበሳጨ፣

“ሽንፈት የተከሰተው ተፈራ ካሳ ፈሪ ስለሆነ ነው። ችግሩ ይሄ ነው።” ሲል ይደመድማል።
መሪያቸው ፈሪ የተባለባቸው የሰንገዴ ክፍለ ሰራዊት ታጋዮች ከጫፍ እጫፍ አጉረመረሙ። “እንዴት እንዲህ ትናገራለህ?” አይነት ማጉረምረም እየቀጠለ ሄደ። በስብሰባው የህወሃት ካድሬዎችም ስለነበሩ ሳሞራ ንግግሩን እንዲያርም ጠየቁት። ሳሞራ ግን ጭራሽ ባሰበት።እንዲህ አለ፣
“እውነቱን መስማት ከፈለጋችሁ ልጨምርላችሁ! ሰንገዴ ክፍለሰራዊት ራሷ ፈሪ ናት!!”
በዚህ ጊዜ አዳራሹ በጩኸት ተናወጠ። የእጅ መወናጨፍ ታየ። ሳሞራን በሃይለቃል ተቃወሙ። የህወሃት ካድሬዎችም ሳሞራን በመሄስ ሰራዊቱን ይቅርታ እንዲጠይቅ ተጫኑት። ሳሞራ የወረደበትን ሂስ ሁሉ በፈገግታ ሲሰማ ቆየና እንደገና ማይክራፎን ያዘ። እናም ይቅርታ ይጠይቃል ተብሎ ሲጠበቅ እንዲህ አለ፣
“እውነት ነው የተናገርኩት። ልጨምርላችሁም እችላለሁ። አማራ ራሱ በተፈጥሮው ፈሪ ነው!!”
በዚህ ጊዜ ግን ከፍተኛ ሳቅ አዳራሹን ሞላው። የተቆጣ አልነበረም።

ሳሞራ በልጅነቱ ህወሃትን ከተቀላቀለበት ጊዜ ጀምሮ በዚሁ መንገድ የተገነባ ነበርና ከዚህ እምነቱ በቀላሉ ሊላቀቅ አልቻለም። “አማራ ካልመራት ኢትዮጵያ አገር ልትሆን አትችልም።” የሚሉ ወገኖችም እንደ ሳሞራ በተቃራኒው በውሸት ፕሮፓጋንዳ የተገነቡ ናቸው። ልዩነት የላቸውም። እንዲህ አይነቱን ግንባታ በትምህርት ለመለወጥ አዳጋች ነው። መንግስቱ ሃይለማርያም ስልጣን ሲይዝ የተማሩና ያነበቡ የሚባሉ ዜጎች በቆዳው መጥቆርና በከንፈሩ መወፈር ምክንያት ብቻ ኢትዮጵያ እንደተዋረደች ማሰባቸው በወቅቱ የተንፀባረቀና ለትእዝብት የበቃ ነበር። መንግስቱ ሃይለማርያም መሪያቸው ሆኖ ሳለ፤ የወደቀው ገዢ መደብ የአመለካከት ሰለባዎች ለቴሌቪዥን አንባቢነትና ለሆስተስነት ቀያይ ሴቶችን ይመለምሉ ነበር። ይህን አይነት የመረጣ መስፈርት በግልፅ ወረቀት ላይ ያሰፈሩት ሲሆን፣ “የኢትዮጵያን የቁንጅና ምስል ለማንፀባረቅ” የሚል ስም ነበር የሰጡት። ርግጥ ነው፤ የወያኔ ሰዎች በትግሉ ጊዜ አማራን እንደ ፈሪ በመሳል ለገበሬ ሰራዊታቸው ማስተዋወቃቸው በወቅቱ የተዋጊዎቻቸውን ወኔ ለማጀገን ጠቅሞ ሊሆን ይችላል። ደርግም በአንፃሩ ወያኔ አንድ ጆሮውን እንደ ሰሌን አንጥፎ፤ ሌላ ጆሮውን እንደ ብርድ ልብስ ተከናንቦ የሚተኛ አስፈሪ ፍጡር አድርጎ ለማስተዋወቅ ጥረት አደርጎ ነበር። ጦርነቱ ካለቀ በሁዋላ የወያኔ ተዋጊዎች ጆሮ እንደማንኛውም የሰው ልጅ ጆሮ ተመሳሳይ መሆኑ ታውቆአል። በአንፃሩ ጦርነቱ ካለቀ በሁዋላ የወያኔ መሪዎች ለፕሮፓጋንዳ የተጠቀሙበትን “አማራ ፈሪ – አማራ ሞኝ” የተባለ ወኔ የመገንቢያ ስልት እንደ እውነት ይዘው መቀጠላቸው ግን የሚያስቅ ጅልነት ነው። የወያኔ መሪዎች አማራ ፈሪና ሞኝ እንዳልሆነ ያውቁ ነበር። ሰራዊታቸውን ለማበረታታት የፈጠሩትን ግን በጊዜ ሂደት ራሳቸውም አመኑት። ህዝቡን ሲሰድቡት፣ ሲያዋርዱት፣ ሲገድሉት ምንም አለማድረጉን ሲመለከቱ፣ “በፊት ለፕሮፓጋንዳ የተጠቀምንበት እውነት ሳይሆን አይቀርም” ወደሚል ገቡ። ስብሃት ገብረእግዚአብሄር “ሃበሻና ውሻን ቀድመህ ካስደነገጥከው አይደፍርህም” ይል ነበር። ወያኔ አማሮችን ደግሞ ደጋግሞ በስድብ በማዋረድ ንቀቱን እንዲለማመዱት፤ ፈሪነትን እንዲቀበሉት ለማድረግ ጥሯል። አልተረዱትም እንጂ በመሰረቱ በውጊያ ያሸነፍከውን ሰራዊት “ፈሪና ሞኝ ነበር” ብለህ ካጥላላኸው ራስህን እንደሰደብክ ይቆጠራል። ምክንያቱም በሌላ አነጋገር “ፈሪና ሞኝን ለማሸነፍ 17 አመታት ተዋጋሁ!” እንደማለት ይሆናል።

እነሆ! ወርሃ ግንቦትን ተከትሎ ጆሮ የሚጎትት ወግ መስማት የተለመደ ሆኗል።

ቦሌ አለማቀፍ አየር ማረፊያ ከግንቦት ሃያ የድል በአል ጋር ተያይዞ ስሙ ሊቀየር ታስቦ እንደነበር የሰማሁትም በዚሁ በግንቦት ወር ነው። አቦይ ስብሃት ውድቅ ባያደርጉት ኖሮ ምናልባት የዚህ አመት ትልቁ ርእሰ ጉዳይ ለመሆን በበቃ ነበር። ነገሩ የተነሳው ከወደ መለስ ዜናዊ ፋውንዴሽን አቅጣጫ ነው ይባላል። የመቐለው አየር ማረፊያ ለራስ አሉላ አባነጋ ስለተሰጠ፤ የጎንደሩ አየር ማረፊያ ለአጤ ቴዎድሮስ ስለተሰጠ፤ የአዲሳባውም እንዲሁ ለኢትዮጵያ ታላቅ ተግባር ለፈፀመ ሰው ቢሰጥ ተገቢ ስለሆነ፤ የግንቦት ሃያ 25ኛ አመት ሲከበር ቢከናወን የሚል ነበር።

መረጃውን የላከልኝ ሰው እንደጠቆመኝ “የአየር ማረፊያው ስም ለመለስ ዜናዊ በቀጥታ ተሰጠ” ከሚል ሃሜት ለመዳን ኮሜቴ ተቋቁሞ ዋለልኝ መኮንንና ጣይቱ ብጡል ከመለስ ዜናዊ ጋር ለውድድር ይቀርባሉ። ኮሚቴው የሶስቱንም ሰዎች ታሪክ አጥንቶ እንዲያመጣ ይታዘዛል። እቴጌ ጣይቱ አዲሳባን የመሰረተች፣ በአድዋ ድል አስተዋፅኦ ያደረገች፣ ለዚህ ግዙፍ ተግባሯ የሚመጥን መታሰቢያ ያላገኘች በመሆኑ አይሮፕላን ማረፊያው ይገባታል የሚል ፅሁፍ ቀረበ። ዋለልኝ መኮንንም ጠንካራ ድጋፍ ነበረው።የብሄር ብሄረሰቦች የራስን እድል በራስ የመወሰን መብት እስከመገንጠል የሚለውን ፅንሰ ሃሳብ አንስቶ ተማሪዎችን ለለውጥ የቀሰቀሰ፤ በተጨማሪ ደግሞ ቦሌ አይሮፕላን ማረፊያ አይሮፕላን ውስጥ በግፍ የተገደለ በመሆኑ ቦሌ ኤርፖርት በስሙ ቢሰየምለት ይገባዋል ተባለ። በመለስ ዜናዊ ዙሪያም እንዲሁ ሰፊ ፅሁፍ ቀርቦ ነበር። ከመለስ እረፍት በሁዋላ የሚነገሩለት ገድሎቹ ሁሉ ተጨምቀው ቀረቡ።

ከታችኞቹ አሳብ አመንጪዎች አልፎ ጉዳዩ ስብሃት ነጋ ዘንድ ሲደርስ ግን አሳቡን ባጭሩ ቀጩት ተባለ። እንደሰማሁት አቦይ ስብሃት ጉዳዩን ሲዘጉ፣ “የቦሌ ኤርፖርትን ስምለመለወጥ ከታሰበ ለኤለሞ ቂልጡ መስጠት በተሻላችሁ!!” ብለው ተናግረዋል። ይህ አባባላቸው አቦይ ስብሃት የኦሮሞን ህዝብ ታሪክና ስነልቦና በትክክል እንደሚያውቁ ጠቁሟል። በአንፃሩ ቦሌን ለመለስ ዜናዊ መሸለም እየጨሰ በሰነበተው የአገሪቱ ፖለቲካ ላይ ቤንዚን እንደ ማርከፍከፍ ቆጥረውት ከሆነ መልካም አስበዋል። ወርሃ ግንቦት ጆሮ የሚጎትት ወግ አታጣም።

በአፍሪቃ ቀንድ ከወርሃ ግንቦት ጋር በተያያዘ ከጥቂት በላይ የድልና የሽንፈት ታሪኮች አሉ። የወያኔ ደጋፊዎች ግንቦት ሃያ ዞሮ ሲመጣ “የደርግ ስርአት የወደቀበት” በሚል እለቱን በፈንጠዝያ ያሳልፉታል። በተለምዶ “የአንድነት ሃይሎች” እየተባሉ የሚታወቁ ወገኖች በበኩላቸው፣ “ግንቦት ሰባት” ለተባለችው ቀን “የዴሞክራሲ ቀን” የሚል ቅፅል ስም ሰጥተዋል። ምክንያቱ በምርጫ 97 ወያኔ በዝረራ የተሸነፈበት እለት ግንቦት ሰባት በመሆኑ ነው። የወያኔ ደጋፊዎች በበኩላቸው “ግንቦት ሰባት” ራስ ምታታቸው ነው። ከምርጫው ውጤት በተጨማሪ አንዳርጋቸው ፅጌና ብርሃኑ ነጋ የተባሉ ሁለት አስቸጋሪ ሰዎች በዚህ የእለት ስም የሚጠራ ድርጅት መስርተዋል። በኢትዮጵያ የፖለቲካ ታሪክ ውስጥ “ግንቦት ስምንት” ሌላው ታሪካዊ እለት ሆኖ ተመዝግቧል። መርእድ ንጉሴና ፋንታ በላይ የተባሉ ጄኔራል መኮንኖች በኮሎኔል መንግስቱ ላይ የሞከሩት መፈንቅለ መንግስት በዚሁ እለት ሳይሳካላቸው ቀርቷል።

በዚህ በግንቦት ወር ኤርትራውያን አገራቸውን ነፃ ያወጡበትን 25ኛ አመት የብር ኢዮቤልዩ በአል አክብረዋል። በበአሉ ስነስርአት ላይ በክብር እንግድነት ከተጋበዙት መካከል የOLF ሊቀመንበር ኦቦ ዳውድ ኢብሳ፤ እንዲሁም የONLF ሊቀመንበር አድሚራል መሃመድ ዑመር ታይተዋል። የAG7 (አርበኞች ግንቦት ሰባት) ሊቀመንበር ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ በበአሉ ላይ ይገኝ ይሆናል ብዬ ጠብቄ ነበር። ቀደም ብሎ ለድርጅታዊ የስራ ጉዳይ ወደ አሜሪካ ከሄደበት ያለመመለሱን ተረዳሁ። በርግጥ ብርሃኑ በበአሉ ላይ አለመገኘቱ አጋጣሚው ለሱ ጥሩ ነበር። ተገኝቶ ቢሆን ኖሮ አድናቂዎቹም ሆኑ አድቃቂዎቹ ለመሰንበቻ ፕሮፓጋንዳ ለጥብስ ያደርሱት ነበር። ወያኔ በበኩሉ የግንቦት ሃያን 25ኛ አመት በአል ያከበረው ደርግ በቀይ ሽብር የገደላቸውን ወጣቶች በማስታወስ ነበር። ይህን ማድረጉ ለምን ይሆን? በኦሮሚያ አመፅ የተገደሉትን ወጣቶች ከቀይ ሽብር ጋር አነፃፅረን “ህወሃት ሆይ! በኦሮሚያ የገደልከው ከደርግ የቀይ ሽብር ግድያ ያነሰ ነውና አይዞህ አትሳቀቅ!” ብለን እንድናፅናናው ፈልጎ ይሆን? ወይስ ቀይ ሽብርን በማስታወስ፣ “ዛሬም እንዲህ ሊደገም ይችላል!” በሚል የዚህን ዘመን ወጣቶች ለማስፈራራት? አላማው አልታወቀም።

ሰሞኑን በአንድ አጋጣሚ የአዲሳባ ነዋሪየሆኑ የትግራይ ሰዎችን አጊንቼ ነበር። የስርአቱ ደጋፊ ቢሆኑም ትግራይ ውስጥ አፈናው ከአዲሳባ የበረታ መሆኑን አጫውተውኛል። በአዲሳባ ነዋሪ የሆኑ የህወሃት ደጋፊዎች መጪውን ዘመን በመስጋት ገንዘብና ንብረታቸውን ወደ ዶላር እየቀየሩ እንደሆነም ጠቁመውኛል። በተመሳሳይ ከሌላ ምንጭ ይህን አረጋግጫለሁ። በኢህአዴግ ዙሪያ ያሉ ባለስልጣናት ቤተሰቦች እና ደጋፊዎቻቸው ወደ ሩዋንዳ፣ ኡጋንዳ፣ ቦትስዋናና ኬንያ ወደ መሳሰሉት የአፍሪቃ አገራት በመሄድ ንብረት በመግዛት አንድ እግራቸውን ከአገር እያስለቀቁ ነው። ሙሰኛው ስርአት የወለዳቸው እነዚህ ቱጃሮች መቶ ሺህ ዶላር ላቀረበላቸው ሰው አንድ ዶላር በሰላሳ ብር ሂሳብ ይመነዝሩለታል። የህወሃት ስርአት ደጋፊዎች እና ቤተሰቦቻቸው የምእራባውያን ኤምባሲዎችን በቪዛ ጥየቃ ማጨናነቃቸው ሌላው ትኩረት የሳበ ጉዳይ ነው። የአውሮፓ ህብረት አባል አገራት ይህንኑ የቪዛ ጠያቂ መብዛት ወደ የአገሮቻው ሪፖርት ያደረጉ ሲሆን፤ምክንያቱን በአገሪቱ ባለው የፖለቲካ አለመረጋጋት ቤተሰብን የማሸሽ ዝንባሌ ስለመሆኑ ጠቅሰውታል።

የፖለቲካ አለመረጋጋቱ በቀጥታ ከኦሮሞ ህዝብ አመፅ ጋር የተያያዘ ነው። ስርአቱ በ2015 ምርጫ በሙሉ ድምፅ መመረጡን ሲያውጅ 6 ሚሊዮን አባላት እንዳሉት ተናግሮ ነበር። አባላቱ ከነቤተሰባቸው ደግሞ 30 ሚሊዮን እንደሚጠጉ ምእራባውያንን አሳምኖ ነበር። የኦሮሚያ አመፅ መፈንዳቱ የመረጃውን ሃሰትነትና የምርጫውን መጭበርበር ያጋለጠ ክስተት ሆኖአል። በሙሉ ድምፅ ተመረጡ የተባሉት ተመራጮች ከስራ ተባርረው የኦሮሚያ ክልል በወታደራዊ አስተዳደር እንዲተዳደር መደረጉ ስርአቱ እንደ ስርአት መቀጠሉን ጥያቄ ምልክት ውስጥ አስገብቷል። በርግጥ ህወሃት ሩጫውን ጨርሶ ሲያበቃ ስልጣኑን ማን ሊረከብ እንደሚችል መተንበይ ቀላል ባይሆንም፤ የምእራባውያን ጣልቃ ገብነት ሊከሰት እንደሚችል ማሰብ ይቻላል።
ዞረም ቀረ መልከ ብዙ ትንበያዎች ቀጥለዋል። ኢትዮጵያ እንደ ሃገር የመቀጠል እድል እንደሌላት የሚገልፁ አሉ። ጄኖሳይድ ሊያጋጥም ይችላል ብለው የሚሰጉም አሉ። በርግጥ በስርአት ውድቀት ዋዜማ ላይ እንዲህ ያሉ ትንቢቶችን መስማት የተለመደ ነው። በደርግ ውድቀት ዋዜማ ተመሳሳይ ትንበያዎች ተሰምተው ነበር። የተገመተው ግን አልሆነም።ንጉሰ ነገስት ሃይለስላሴ ከሞቱ የኢትዮጵያ ፍፃሜ እንደሚሆን ሲነገር የነበረው ትንበያም እንዲሁ ተረት ሆኖ ቀርቷል። ያለፉት ትንበያዎች ስላልደረሱ የዚህ ዘመን ስጋትም በተመሳሳይ የተጋነነ ነው ብሎ ማሰብ ግን ልክ አይሆንም። ስለ ነገ በእውቀት ማሰብ ብልህነት ነው።

በቅርቡ ከእስር የተፈታው የቀድሞው አንድነት ፓርቲ አመራር አቶ ሃብታሙ አያሌው እስር ቤት እያለ በደረሰበት እንግልት በደረሰበት ህመም የተነሳ ለህክምናው ወጪ በሚል በዘ-ሐበሻ አዘጋጆች አስተባባሪነት በድረገጽ; በአዲስ ድምጽ ራድዮና ሕብር ራድዮ ድጋፍ የገንዘብ ማሰባሰብ ተደርጎ ነበር:: ኢትዮጵያውያን ይህን ጥሪ ከመላው ዓለም ተቀብለው $23,344 በኢንተርኔት አዋጥተው ለሃብታሙ አያሌው ጤናው እንዲመለስለት ተመኝተዋል:: ሃብታሙ የተዋጣለትን ገንዘብ ሰሞኑን ከተቀበለ በኋላ ከሕብር ራድዮ ዳይሬክተር ሃብታሙ አያሌው ጋር ልዩ ቃለምልልስ አድርጎ ሕዝቡን አመስግኗል:: በ እስር ቤት የገጠመውን ልብ የሚነካ ሁኔታም ተናግሯል:: ያድምጡት – ሼር ያድርጉት::

ሀብታሙ አያሌው

ይሄይስ አእምሮ

ኢትዮጵያን መቀመቅ ከከተቱ ከሃዲ ልጆቿ መካከል አንዱ የሆነው አበበ ተ/ሃይማኖት የተባለ ፀረ-ዐማራ ወያኔ ሰሞኑን የገባበት ሥጋት ለዬት ይላል፡፡ በዘመነ ዴሞክራሲ መቃብሩን ፈንቅሎ የወጣውና ታይቶና ተሰምቶ በማይታወቅ ልዩ ጭካኔ ሀገር ምድሩን እያመሰ የሚገኘው የዐፄ ዮሐንስ ሥርወ መንግሥት እየተነቃነቀ ያለ መሆኑን በዚህ ሰውዬ ያልተለመደ የቀቢጸ ተስፋ እንቅስቃሴ መረዳት ይቻላል፡፡ በአሁኑ ወቅት ኢትዮጵያን  ከወያኔያዊ የአፓርታይድ አገዛዝ ነፃ ለማውጣት የሚደረገው ሁለገብ ትግል በተለይ ሥልጣን ከትግሬዎች መውጣት የለበትም ብለው የደመደሙና ይህንንም ትግሬያዊ ወርቃማ ዕድል ዘላለማዊ ለማድረግ የሚታገሉ ወገኖችን በአሁኑ ወቅት የማይፈነቅሉት ድንጋይ እንዳይኖር አድርጓቸዋል፡፡ የማይቀረው የኢትዮጵያ ነፃነት የፍየል ሥጋ ሆኖባቸው በህልምም በውንም እያስቃዣቸው ነው፡፡ ጆቤም የዚሁ የፍየል ሥጋ ሰለባ ነው፡፡ እርሱ እንዲያውም በቂ ጊዜና የመመገብ ፍላጎት የነበረው ይመስለኛልና አንዷን ፍየል ለብቻው ሳይቀረጥፋት አልቀረም፡፡ የፍየል ሥጋ በሽታን ይቀሰቅሳል፤ የሠራ አካልን እየበረበረ ቁርጥማት ይለቃል፤ ሸርተቴ በሸርተቴም ያደርጋል፡፡ ዐመልን እንደውኃ ያቀጥናል፡፡ ጆቤ ከወንድሞቹና ከትግል አጋሮቹ ጋር በአሁኑ ወቅት የሚናጨውና የሚጋጨውም ለዚህ ነው፡፡ “ለምን አደብ ገዝታችሁ የትግሬን የበላይነት አስጠብቃችሁ አትኖሩም? ለምን እሰው ጥርስ ትከቱናላችሁ? ተቃውሞዎች እየተነሱ ያሉት እኮ ከአመራር ግድፈት ነው፡፡” በሚል እየመከራቸው ይመስላል፡፡ ግን አልሰሙትም፤ ግጭታቸው ደግሞ እየተባባሰ እንደሚሄድ ከወዲሁ መገመት ይቻላል፡፡ ተረቱ “ሲያልቅ አያምር” ብሎ ዱሮውን ጨርሶታል፡፡ የክፉ ነገር መጨረሻ ብዙውን ጊዜ አያምርምና፡፡

እንዲህ የምለው አንዱን ጽሑፉን ከደቂቃዎች በፊት ስላነበብኩ ነው፡፡ ጆቤ  ከ25 ዓመታት መሪር የሆነ ሂትለራዊ፣ አፓርታዳዊ፣ ሙሶሊኒያዊ፣ መንገሥቱ ኃይለማርያማዊ፣ መለሳዊ፣ ዐፄ ቦካሳዊና ኢዲያሚኒያዊ አገዛዝ በኋላ ዛሬ ድንገት እንደልዩ ራዕይ ተከስቶለት “ደርጋዊነት እያቆጠቆጠ ነው” ይለናል፡፡ ይህን የአጋንንት ውላጅ ጆቤ የሚሉት ወያኔ አንዳች ነገር ሰውነቱ ላይ ያቆጥቁጥበትና የኛን ሞት የሚያጸድቅ፣ የወያኔን ተሃድሶ የሚያረጋግጥ ቱሪናፋውን ይለቅብናል፡፡ በርሱ ቤት ወንድሞቹን በማናደድ ምክሩን ሰምተው አገዛዛቸውን እንዲያሻሽሉና ወያኔ ዕድሜ ልኳን እኛን እንደቀጠቀጠች እንድንትኖር ነው፡፡ እርሱ በሚመክራቸው ተስተካክለው ቢሄዱ የኛ ችግር ለርሱ ሠርግና ምላሽ ነውና ምንም የሚሰማው ነገር አይኖርም፡፡

ሜቴክ ሙሉ በሙሉ ሊባል በሚችል ሁኔታ በትግራይ ተወላጆች መያዙን እናውቃለን – ጥሬ እውነቱ ይሄው ነው፡፡ ይህ አስመሳይ ጆቤ ግን እንዲህ ይለናል፤ “…ሜቴክ አመራር ላይ በርከት ያሉ የትግራይ ተወላጆች ሊኖሩ ይችላሉ።” [ልብ አድርጉ! ያውም ‹ሊኖሩ ይችላሉ› ነው የሚለን ራሱ ተጠራጥሮ አንባቢን ሊያጠራጥር!] ይቀጥል እንስማው እስኪ – “ በትግራይ ይሁን በሌላው ኢትዮጵያ እንደ ትግራይ ተቛም አድርጎ ማየቱ ( percieve  ማድረጉ) መሰረታዊ ስህተት ነው።” ይላል የኢትዮጵያ ተቆርቋሪ ልጅ አበበ ተ/ሃይማኖት በወያኔን አድን ድርሣኑ፡፡ እንግዲህ ሜቴክን የማን ንብረት እንበል?

ውድ ቀልማዳው ወያኔያችን አበበ ጆቤ ሆይ! እንኳንስ ሜቴክ እኔ ድሃው ይሄይስ አእምሮ እንኳን ሳልቀር የወያኔ አንጡራ ሀብት ነኝ፡፡ ተንፍስ ሲሉኝ የምተነፍስ፣ ተኛ ሲሉኝ የምተኛ፣ታሰር ሲሉኝ የምታሰር፣ ቢገድሉኝ የምሞት፣ ከእንስሳትም ያነስኩ የነሱው ድኩማን ነኝ፡፡ ይህን ደግሞ ጆቤ ራሱ ያውቃል – እንኳንስ የኢትዮጵያን በወያኔ ወለድ አግድነት መያዝ፡፡ የመንግሥት ተብዬዎቹ መሥሪያ ቤቶች ሁሉ በኃላፊነትና በፈላጭ ቆራጭነት ብቻ ለብቻ የተያዙት በትግራይ ተወላጆች ነው፡፡ ይህን እውነት መካድ የኅሊና መታወር ወይም አነስ ሲል ደግሞ አድርባይነት ነው፤ እርግጥ ነው ከዚህ ነጥብ አንፃር ብዙ ሰው እየፈራ ይህን መናገር አይፈልግም – የምንናገረውንም ይቆጣናል – እንዴ ፍርሀትና ይሉኝታ እኮ ገደብ ሊኖረው ይገባል፡፡ በበኩሌ ከዐይኔ ወዲያ ማንንም አላምንም፡፡ ስለዚህ ዋናው የጥቅም ቦታ ሜቴክ ቀርቶ ተራው የማዘጋጃ ቤት የቆሻሻ ገንዳ ጠባቂና አስጠባቂ ሳይቀር የትግሬ ነው፤ በዚህ ጉዳይ ምንም ዓይነት መደባበቅ መኖር የለበትም፡፡ እነሱ ለአስነዋሪ ድርጊታቸው ያላፈሩ እኔ ያን ቆሻሻ ድርጊታቸውን ስናገር መወቀስና እንደጥፋተኛ መቆጠር አይገባኝም፡፡ ስለዚህ ጆቤም አፈር በል (‹አፈር ብላ› ያልኩ እንዳይመስልብኝ – ‹እፈር‹ ነው ያልኩት)፤ ይሉኝታ ይኑርህ፡፡ በነገራችን ላይ ከበረሃ ጀምሮ በባዶ ስድስት የወያኔ ኦሽትዊዝ (በፈረንሣዊ አቻው ጊሎቲን) ጆቤ እንዴት ያለ የተዋጣለት ገራፊና ገዳይ የነበረ መሆኑን ሰሞኑን ካነበብኩት አንድ ጽሑፍ የተገነዘብኩና በሰዎች የመለዋወጥ ባሕርይ የተገረምኩ መሆኔን እዚህ ላይ ላስታውስ አልሻም፤ ሌላ ጊዜ ብመለስበት ይሻላል፡፡ ሰው ጉደኛ ፍጡር ነው ግን፤ እስስት ነገር፡፡

ጆቤ ይቀጥልና፣ “ሜቴክ ተጠያቂነት፣ ግልፅነት፣ የሕግ የበላይነት የማይመለከተው አካል ሆኖ የአገራችንን ከፍተኛ ሃብት ሲያጠፋፋ ግን እንደ ኢትዮጵያዉያን ራሳችንን ደፍተን እናዝናለን።” ካለን በኋላ “እዛ ያሉ የትግራይ ተወላጆች ጥቂት ቀጣፊዎችና ከነሱ ጋር የሚቀራረቡትን ይጠቀማሉ እንጂ የትግራይ ህዝብን እየበደሉት ነው፤[ቂቂቂ…] ለዛዉም ባለ ሁለት ስለት በደል። ባንዱ በኩል እንደ ማንኛዉም ኢትዮጵያዊ የሃገራቸው ሃብት እየተዘረፈ ነው[ቂቂቂ…]፤ በሌላ በኩል በስሙ እየነገዱ ነው፣ ሌሎች ብሄር ብሄረሰቦች ደግሞ ወደ አላስፈላጊ ጥርጣሬ እንዲገቡ ሊያደርግ ይችላል።[ቂቂቂ…]” በማለት በአገም ጠቀም አነጋገር ትግራውያን ወንድምና እህቶቻችን ከደሙ ንጹሕ መሆናቸውን ሊሰብከን ይንደፋደፋል – እኛ ደናቁርት ማይማን ሆነን(ሣቆች ከኔው የተጨመሩ ናቸው)፡፡

አላስፈላጊው ጥርጣሬ ምንድነው? “ወያኔዎች ይህችን ሀገር ከደርግ ኢ-ዴሞክራሲያዊ አገዛዝ ነፃ ካወጡ በኋላ ለሁሉም ብሔሮችና ብሔረሰቦች እኩል ማርና ወተት ማዝነብ ጀመሩ” ከሚል ትክክለኛ ወያኔያዊ ግንዛቤ ወጥተን “እነዚህ ስግብግብና ቀትረ ቀላል ወያኔዎች  በየዋህነትና በደርግ ምሬት ሳቢያ በተገኘ የሕዝቡ ድጋፍና በአሜሪካን ቡራኬ የደርግን ኢትዮጵያዊ ግን ጨካኝ መንግሥት ከሥልጣን ካስወገዱ በኋላ ሀገሪቱን ለራሳቸው ጥቅም ብቻ አዋሏት፤ ሌሎችን ገፍትረው ባይተዋርና የበይ ተመልካች አደረጓቸው፤  በሥልጣን ይቀናቀነናል የሚሉትን የዐማራ ሕዝብ በተለይ ዕልቂትና የዘር ማጥፋት ዐወጁበት…” ወደሚል የነፍጠኛ ግንዛቤ ማምራታችን ዕውቅና አግኝቶ ይሆን “አላስፈላጊ ጥርጣሬ” የተባለው? ጀቤ ሆይ ለይልን፡፡ የወያኔ ሁሉንም ነገር መቆጣጠር ጥርጣሬ ውስጥ የገባው በሩብ ምዕተ ዓመቱ የዘረፋና የስርቆት ረጂም ጊዜ ሳይሆን ገና ከመነሻው ነው – የጥቁር አንበሣ ሆስፒታል ጄኔሬተርና የሕክምና ቁሣቁስ ያኔ አዲስ አበባ በገባችሁ ሰሞን መብራት አጥፍታችሁ ነቃቅላችሁ በጨለማ ስትወስዱ ሁሉ ሌብነታችሁንና ለሀገር ውድመት እንጂ ለልማት አለመምጣታችሁን ሕዝቡ አውቆት ነበር – ለዚያም ነበር በአዲስ ዘመን ጋዜጣ በኅቡዕ አጻጻፍ “ትግራይ እስክትለማ ሌላው ሀገር ይድማ” ተብሎ ተጽፎ የነበረው – ያን የጻፈ ሰው ልጅ ይውጣለት – ትዝ ይለኛል በግጥም ስንኞች ውስጥ ቁልቁል በሚነበብ ሥልት ነበር ያስቀመጠው፡፡ ዛሬ ምን አዲስ ነገር ተገኘና ነው የምንጠራጠረው? ስለኛ መጠራጠር ሣይሆን ስለናንተው መፃዒ ዕድል ተጨነቅ ይልቁንስ፡፡ “የሰው በልቶ አያድሩም ተኝቶ” ይባላል – ብፃይ አቤ ጆቤ፡፡

ጆቤ የወያኔን ሕገ መንግሥት በሚመለከት እንዲህ ይለናል፤ “በቅርቡ ኢታማዦር ሹሙ ጄኔራል ሳሞራ የኑስ ግንቦት ሃያን አስመልክተው በመቐለ ከተማ ያካሄዱት ዉይይት ላይ ያነስዋቸው ሃሳቦችና እና የተናገርዋቸው ነገሮች በጣም እሚያሳዝኑና ሕገ መንግስቱን ገደል ግባ ያሉበት መድረክ ነበር።” አዎ፣ ሣሞራ የሚያሳዝን ንግግር መናገር ብርቁ አይደለም፤ እርሱ ለጣፊ ወይ ለዳፊ እንጂ ተናጋሪ አይደለም፡፡ እርሱ እንደመለስ ትምህርት ስለሌለው ቃሉ ሁሌም የማይም ነው – በቂም በቀልና በጥላቻ የተሞላ ማይም  ሲናገር ደግሞ አጥንትን ይሰብራል፡፡ “ዐማራንና ኦርቶዶክስን ገድለን ቀብረናቸዋል” ብሎ የአንዲት የጋራ ሀገር ኤታ ማዦር ሹም ሲናገር የት ነበርክ ጆቤ? ያኔ ግን ስቀህ አጨበጨብክለት አይደል? ግም ለግም አብረህ አዝግም ነዋ፡፡  አሁን ግን ሥልጣናችሁ እንደአህያ ጭነት እየተንጋደደ ሲመጣ “የትግራይ ሕዝብ ማለት ሕወሓት ነው፣ የኢትዮጵያ ሕዝብ ማለት ደግሞ ኢሕወደግ ነው” በማለቱ ብቻ ታዘብከው፡፡ ምን አጠፋ? እውነቱን እኮ ነው፡፡ እኔ እንደ ኢትዮጵያዊነቴ ኢሕአዲግን “እወክላለሁ” – አንተ ጆቤ ደግሞ እንደትግሬነትህም እንደታጋይነትህም ሕወሓትን ትወክላለህ፡፡ ይህ ንግግሩ ከቀደሙ ፀያፍና ብልግና የተሞላባቸው ንግግሮቹ ጋር ሲወዳደር የመልአክ ንግግር ያህል ነው፡፡ አንተን ያሳሰበህ ግን የሕወሓት እየተዳከመች መምጣት ነው – አንወሻሽ፤ ያንተና የሪፖርተር ጋዜጣ ጭንቀት ይገባናል፡፡ አይዞህ ሕወሓት ሞታም ከሆነ ሰማይ ቤት በአንደኛው ጥጋት ላይ ታገኛታለህ – የገደልካቸውንም ሰዎች ቢያንስ በአሻጋሪ ታያቸው ይሆናል፡፡ ስናገር የግምባር ሥጋ ነኝ ጆቤ፡፡ እርግጥ ነው ግልጽነት ባልተለመደበት ሥፍራ በግልጽ መናገር ነውር መሆኑን አላጣውም፡፡ ቢሆንም  ይሁን ግዴለም፡፡

አንዱ ቦታ ላይ ደግሞ “ፖለቲካዊ ሚና የማይኖረው ሕገ መንግስታዊ ተልእኮዉን ብቻ የሚወጣ የመከላከያ ሃይል ለመገንባት የኢትዮጵያ ህዝቦች ከፍተኛ መስዋእትነት ክፍለዋል።” [ቂቂቂ…] ትልና የወያኔ መዳከም የእግር እሳት እንደሆነብህ ትደሰኩራለህ፡፡ በመሠረቱ ጽሑፍህ ሲታይ የተደበላለቁ ስብዕናዎች የሚንጸባረቅበት ይመስላል፡፡ ምን ህገ መንግሥት አለና ነው አንተም አሥሬ “ህገ መንግሥት፣ ህገ መንግሥት” የምትለው ጆቤ? ይህን እንደፈለጋችሁ የምትደፈጥጡትንና አንድን ሰው ለማሰር ወይ ለመፍታት በአንድ ጀምበር አዲስ ህገ መንግሥት ጽፋችሁ ነባሩን ፌዘኛ ህግ ተብዬ ውዳቂ ሰነድ በቅጽበቶች ውስጥ አፈር ድሜ የምታበሉትን ከባዶ ወረቀት የማይሻል ዶሴ ነው ህገ መንግሥት የምትለን? ሰዎች “በህገ መንግሥቱ ይሁንባችሁ” ሲሏችሁ “እንትንህን ጥረግበት” የምትሏቸውን ይሄን የውሸት ህገ መንግሥት ማለትህ ይሆን? የኢትዮጵያ ሕዝብስ ለዚህ ነው የታገለው? የትኛው የኢትዮጵያ ሕዝብ? እኛና አንተ የምናውቃቸው የተለያዩ የኢትዮጵያ ሕዝቦች ካሉ ለይልን እስኪ፡፡  (ሣቅ በኔ ወጪ የተጨመረ)

የጆቬ ዋና ሥጋት የወያኔ ሠራዊት- ከጽሑፉ እጠቅሳለሁ – “የሲቪሉን አስተዳደር ህዝባዊ ስልጣን አክብሮና ለሕገ መንግስቱ ተገዢ ሆኖ ግዴታዉን የሚፈፅም፣ አገሩን በብቃት የሚከላከል፣ ጥቃትን የሚያስቀር ወይም በቂ ምላሽ መስጠት የሚችል ሃይል ሆኖ” አለመገኘቱ ሲሆን ይህን  መሰረታዊ ተልእኮ የዘነጋ ኃይል ተፈጥሮ “ በከፍተኛ አመራሮቹ እየታየ ያለው ነገር አንዳንድ ስጋቶችን እየጫረ” መታየቱ ነው፡፡ ሌላ ሥጋት የለበትም ጆቤ፡፡ የኛ ጆቤ፡፡ ሕዝቡ ላይ እንደመርግ የተጫነው የኑሮ ውድነት፣ አለህግ መፈናቀልና መጋዝ፣ በገፍ መሰደድና በሰው አገር መንገላታት፣ የድንበሮች መሸጥና ወደሌሎች ሀገራት ግዛት ውስጥ መካተት፣ ወያኔ ባመጣው ጦስ የዜጎች በዘርና በሃይማኖት ተከፋፍሎ  በጆቤ ዐማርኛ በየክልሉ “መበሳበስ”፣ እስር ቤቶች ከአፍ እስከገደፋቸው በዜጎች መሞላት፣ የሙስና ከጫፍ እጫፍ መንሰራፋት…. የጆቤ ችግሮች አይደሉም፡፡ አይ ጆቤ!

ፀረ-ዐማራው ጆብነት ስለኢትዮጵያ ወቅታዊ ችግሮች በስፋት ባተተበት አንቀጽ “የኢትዮጵያ ህዝቦች ከህግ ዉጪ አንገዛም ማለት ጀምረዋል(ቂቂቂ… አሁን ነው የጀመሩት እንዴ?)። የኦሮሞ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የቅማንት ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ትግል፣ በትግራይ ደግሞ እንደ እምባሰነይቲ ዓይነት ዴሞክራስያዊ እንቅስቃሴ፣ የኮንሶ ህዝቦች ዴሞክራስያዊ ጥያቄን እንደ ምሳሌ ሊወሰዱ ይችላሉ። ገዢው ፓርቲ ቆሟል ወይም ወደ ኃላ እየነጎደ ነው፤ ባጭሩ ጥልቕ ፖለቲካዊ ችግር (political crisis) አለ። ሆኖም ይህንን ችግር መፈታት ያለበት ህገ መንግስታዊ በሆነ መንገድ እንጂ [ቂቂቂ…]ከዛ ዉጪ በሆነ መንገዶች መሆን የለበትም።” ይለናል፡፡(‹የኢትዮጵያ ሕዝቦች‹ በማለታቸው ስንደነቅ ቆይተን አሁን ደግሞ በመጨረሻው ‹የኦሮሞ ህዝቦች፤ የቅማንት ህዝቦች› ማለትም ጀመሩ – ከደነቆሩ አይቀር እንዲህ ነው፤ ስኬታማ ድንቁርና!)

በነገራችን ላይ ጆቤን ፀረ-ዐማራ ብዬ የፈረጅኩት በዚህ የችግሮች ዝርዝር ውስጥ ስለወልቃይት ዐማሮች በጨረፍታ እንኳን ለመጥቀስ የሚዘገንነው መሆኑን ከመረዳት አንጻር ነው፤ ስለነሱ ማንሳት የትግራይን ታላቅነት እንደመዳፈር ያህል ተሰማው፡፡ የኛ ጆቤ እንዲህ ነው፡፡ በሌላው ረገድ እኔ ለምሣሌ ስለኮንሶ “ህዝቦች” ዴሞክራሲያዊ ጥያቄ ብዙም የተለዬ ነገር አላውቅም፤ ምናልባት ብዙ አልተወራለት ሆኖ ይሆናል፡፡ ስለወልቃይት ግን ብዙ ተብሏልና ብዙ አውቃለሁ – ጆቤ ግን እስካሁን ምንም አልሰማም፡፡ ወደፊትም አይሰማ ይሆናል፡፡ ለተጠናወተው የጆሮ ህመም እባካችሁን እንጸልይለት፡፡ ሸንኮራ ጠበል ቢሄድና ጥቂት ቢጠመቅ ሳይሻለው አይቀርም፤ ፈቃደኛ ከሆነ፡፡

ይቺ ንግግሩ ደግሞ ፈገግ አስደርጋኛለች – ደግሞም አልገባችኝም፡፡ “በኤርትራ በኩል የሚመጣ ተከታታይነት ያለው ዜጎቻችንን የማበሳበስ ሁኔታ እያስተዋልን ነው።” የማበሳበስ ሲል ምን ማለቱ ነው? ይቺ ቃል ሴማዊ መሆኗ ያስታውቅባታል፡፡ እዚህ ላይ ያላት ትርጉም ግን ግልጽ አይደለም – ቢያንስ ለኔ፡፡ እኔ እማውቀው በሶ ማበስበስ ነው፡፡ እ… ዝናብም ያበሰብሳል፡፡ ኤርትራም ዝናብ ሆና ይሆን እንዴ እንዲህ የምታበሳብሰን – እንደጆቤ አነጋገር አበሳብሳን ከሆነ ማለቴ ነው እንጂ በግልጽ የማውቀው መበሳበስ ኖሮ አይደለም? ሰው በስንቱ ይቸገራል ግን? ላልጠፋ ቃል?