ዳንኤል አበራ

የኤርትራው ወንድማችን አቶ ተስፋዬ ገብረ አብ ፕ/ር ብርሀኑ ነጋ ካስመራ ወደ አሜሪካ በተመለሰ ሰሞንና የአድዋ ድል በሚዘከርበት ወር (February 3, 2016) አንድ መጣጥፍ በድረ ገጾች (http://www.zehabesha.com/amharic/archives/50599 ፣  http://www.ethiofreedom.com/andargachew-in-my-mind-tesfaye-gebreab/) ድረ ገጾቹ ደግሞ በፌስ ቡክ በኩልም አድርሰውናል። ተስፋዬ ገብረ አብ “አንዳርጋቸው (ፅጌ)ን በምናቤ” ይለናል። ተስፋዬ ገብረ አብ ምናባዊ ናቸው ቢልም ሁለት ነገረ-ሃሳቦቹ አልተመቹኝም። አንዱና ዋነኛው (የምኒልክና አድዋ ወቀሳ) መልስ ያሻዋል ወቀሳው እውነት ስላልሆነ። ሁለተኛው (የአንዳርጋቸው በእስር መንደላቀቅ) እውን የተስፋዬ ምናብ ነው በሚል አንስቼዋለሁ።

ሁለቱ ነገረ-ጉዳዮች አንዱና ዋነኛው በአድዋው ጦርነት ወቅት አማራው ትግራይ ላይ ላደረሰው ጉዳት፣ የዛፍ መቆረጥና የዶሮ መፈጀት፣ ይቅርታም አላላችሁ፣ ካሳም አልከፈላቸሁ የሚለው ክስ ሲሆን ሁለተኛው ደግሞ የአንዳርጋቸው ፅጌን የኢትዮጵያ እስር ቤት ቆይታ አልጋ በአልጋነት፣ መንደላቀቅ በምናቤ ታየኝ ነው። ከአለሙም ከአሰቡም እንዲህ ደግ ደጉን ነው።

ወጋችንን “ምናብ” በተሰኘው ቃል ፍቺውን በማየት ብንጀምርስ? በሚያስገርም መልኩ ባዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ስር የሚገኘው የኢትዮጵያ ቋንቋዎች ጥናት ማዕከል ያሳተመው የኣማርኛ መዝገበ ቃላት ሆነ የከሳቴ ብርሃን ተሰማ የአማርኛ መዝገበ ቃላት ምናብ የተሰኘ ቃል ድርሳናቸው ውስጥ አልተገኘም። ቢሆንም የ1994ቱ የባህሩ ዘርጋው “ዘርጋው የአማርኛ መዝገበ ቃላት” እና የ1995ቱ የይላቅ ሀይለማርያም “ሐበሻ የአማርኛ መዝገበ ቃላት” በድርሳናቸው ገፅ 84 እና ገፅ 175 “ምናብን” “በቅርብ በስሜት ህዋሳት እማይደረስባቸውን ነገሮች በአይነ ህሊና እንዲደረስባቸው የሚያደርግ ተፈጥሯዊ ሀይል” እና “ከእውነታ ከተገኙ ስሜቶች በመነሳት እውን ያልሆነ አዲስ ስሜታዊ ወይም ሀሳባዊ ምስል በህሊና ውስጥ መፈጠር ምናብ ይባላል” ይሉናል።

እነዚህን የምናብ ብይኖች ሰንቀን ተስፋዬ ገብረ አብ የአንዳርጋቸው ፅጌን የኢትዮጵያ እስር ኑሮ በምናቡ እንዲህ ነው ያየው “አንዳርጋቸውንም አየሁት። …ጠረጴዛው ላይ ቁጭ ብሎ ኮምፕዩተር ከፈተ። ምንም አልፃፈም። ዘጋውና ተነሳ። ወደ ደጅ ወጣና በረንዳው ላይ ቁጭ አለ። ሰማዩ ላይ መልሶ አፈጠጠ። ከጥቂት ደቂቃዎች ማፍጠጥ በሁዋላ አይኖቹን ጨፈናቸው። በዚያ መልኩ ብዙ ቆየ። …”

ይቺ የተስፋዬ ገብረ አብ ምናብ በምኞት ደረጃ ለአንዳርጋቸው ፅጌ እንዲሁም ለሌሎች የኢትዮጵያ የፖለቲካ እስረኞች፣ ጋዜጠኞች፣ አክቲቪስቶች የእስራቸውን አያያዝ ያድርግላቸው ቢያሰኝም መሬት ላይ የኢትዮጵያ የእስር ቤት ሁኔታ እና እስረኞች አያያዝ ያየና የሰማ ግን የተስፋዬን ምናብ መሳለቅ ነው ቢል አያስወቅስም።

ምናብ በስሜት እማይደረስባቸው ነገሮች በአይነ ህሊና ወይንም ቀለል ባለው የምናብ ፍቺ ከእውነታ ከተገኙ ስሜቶች በመነሳት እውን ያልሆነ ምስል በህሊና ውስጥ መፈጠር ሲሆን በሁለቱም ብይን ቢሆን የተስፋዬ ምናብ አያስኬድም። ሲጀመር ታስታውሱ እንደሆን የኢትዮጵያ ውጭ ጉዳይ ሚኒስተር ዶ/ር ቴዎድሮስ አድሃኖም ስለ አንዳርጋቸው እስር ሲጠየቁ ልማታችንን እናስጎበኘዋለን፣ ኮምፒውተርም ሰጥተነው አንዳርጋቸው መጽሀፍ እየጻፈ ነው። ብለውን አልነበር፤ ታዲያ የተስፋዬ ምናብ እጠቅሳለሁ “..ጠረጴዛው ላይ ቁጭ ብሎ ኮምፕዩተር ከፈተ። ምንም አልፃፈም። ዘጋውና ተነሳ።” ምኑን ምናብ ሆነ የዶ/ር አድሃኖም ኮፒ ፔስት ነው እንጂ!!! ይቺ ኮፒ ፔስት ተስፋዬ ጽሁፎች ውስጥ ድሯን አደራች።

የኢትዮጵያ እስር ቤቶችን ጓዳ ካንድ ሁለት ጊዜ በላይ አይቼ አላውቅም። ግን በዚሁ እድሜዬ የታሰሩ ወገኖቼን፣ ቤተሰቦቼን ጥየቃ በተለያየ ጊዜ የእስር ቤቶቹን ደጃፍ አይቻለሁ። የታሰሩ ወገኖቼን እንግልትም በሚገባ አውቃለሁ። ታስረው የተፈቱ ወገኖቼን የመንፈስ ስብራት አዳምጫለሁ፣ ታዝቤያለሁ። በድርጊቱ ፀያፍነት እንዲሁም ድርጊቱ የተፈፀመባቸውን ወገኖች ጉስቁልና የተነሳ ባደባባይ መናገር የማንቸለውን ትተን፤ አሁን በቅርቡ እንኳን የዞን ዘጠኝ ብሎገር እህታችን እንኳን ለአድራጊው ለሰሚው የሚያሳዝን እርቃነ ገላዋን፣ መለመላዋን ወንዶች መርማሪ ፊት ቁማ ስትመረመር አልነበር? የተነገረው ይህን ያህል ከከበደ ያልተነገረ ስንቱ አለ? ስንቱ የአካል ቁስል ተረፈው፤ ስንቱ የመንፈስ ስብራት ደረሰበት፤ ስንቱ በሞት ተሰናበተ። ተስፋዬ ይህንን የኢትዮጵያ እስር ቤት የምድር ገሃነም እኮ ነው በምናብህ ገነት ያስመሰልከው። በእውነት ሲጀመር የዶ/ር አድሃኖምን መግለጫ ምናቤ ነው አልከን፤ ሲቀጥልም አንዳርጋቸው የኢትዮጵያ መንግስት እስረኛ ሲፈልግ የሚወጣ፣ ሲፈልግ የሚገባ፤ የኢትዮጵያ እስረኛ ከአሳሪዎቹ ጋር መሳፈጡን ነገርከን። ይህ ያንተ ምናብ ጡርነቱ ቢቀር ፍትሐዊ አይደለም።

ይቺኛዋን ነገረ ወጌን ልቋጭ፣ ተስፋዬ አንዳርጋቸውን ካነሳህ አይቀር በስም ጠቅሰህ ለስብሃት ነጋ አንዳርጋቸውን ፍቱትና ለንደን ይግባ ያልከውን መልዕክት ወድጄልሃለሁ። ለሚሰማ ጥሩ መልዕክት ይመስለኛል። ግን ማን መልካም ነገር ይጠላል?

ወደ ተስፋዬ ገብረ አብ ነገረ አድዋ፤ ነገረ ምኒልክ ጥላት ቅቢያ

ያራዳ ልጆች እንደሚሉት ወደ ገደለው ስንገባ እኔም እንደታዘብኩት የፌስ ቡኩ ዮሀንስ ሞላም በትክክል እንደገለጸህ ሀሳብህን ለመግለጽ የሌለ ግለሰብ/ ገፀ-ባህሪ ትፈጥራለህ። በዚህኛው ፅሁፍህም ይህንን የአድዋ ሰበዝ የምኒልክ ሰበዝ ለማምጣት ተድላ የሚባል ባንተ አባባል “ቀዌ” “መንዜ” ፈጠርክ። በዚህ በድረ-ገፅ በተሰራጨው መጣጥፍህ ከተድላ፣ ከብርሃኑ ጠባቂ ኤርትራዊው ወታደርና ከአንተ እንግዳ በስተቀር በሙሉ ኢትዮጵያ ውስጥ የሚታወቁ ግለሰቦች ናቸው። የማይታወቀው፣ ብለሀል ወይ ተብሎ የማይጠየቀው የአንተ አፈ-ተስፋዬ፣ “ተድላ” ነው። ተድላ “መንዜ” ነው ፦ ስንተረጉመው ያው ነፍጠኛ ነው። አማራ ነው ማለት ይሆናል።

የማትናገር ወፍ እርሟን ብትናገር እለቁ እለቁ አለች እንደሚባለው ነፍጠኛው ተድላ፣ አማራው ተድላ፣ “መንዜው” ተድላ፣ “ቀዌው” ተድላ አፈ-ተስፋዬ ሶስት ነገር ተናገረ ለአፍቃሬ-ኢህአዴጉ ለሪፖርተሩ አዘጋጅ ለአማረ አረጋዊ። ነገሮቹን እጠቅስና የሚመሰለኝን እውነት አስከትላለሁ። አውዱን ላለማዛባት እንዳለ እጠቅስና መልስ የሚያሻውን አሰምርበታለሁ።

ነገረ-ተስፋዬ ወአድዋ ወምኒልክ አንድ

ጥቅስ (1) “የኢትዮጵያ ስልጣኔና ስልጣን የትግሬ እና የአማራ መሆኑን አምናለሁ። እንግዲህ አሁን ለመግዛት ተራችሁ ሆኖአል። … አንድ ነገር ግን በጥብቅ ማወቅ አለባችሁ። የምትወድቁበት ዘመን ሲደርስ ስልጣኑን መልሳችሁ ለኛ መተው ነው። OLF በመካከሉ ከገባ እናንተም እኛም የምንሊክን ቤተመንግስት ለዘለአለሙ አናገኘውም።…”

ሲጀመር የኢትዮጵያ ስልጣኔና ስልጣን የሁሉም ኢትዮጵያውያን ነው። በማስረጃ መነጋገር ይቻላል። ሁለተኛ “OLF” የሚለው ቃል እዚህ ተመርጦ የገባው አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ በመጣው የኦሮሞ ብሔረሰብ ንቅናቄ ምክንያት ከሆነ ያሳዝናል – ከሞጋሳው ተስፋዬ ብዕር ይሄ መውጣቱ። ለወግ ያህል “OLF” ማለት ኦሮሞ ማለት አይደለም። “OLF”  የኦሮሞ ፖለቲከኞች ያቋቋሙት አንድ ፓርቲ ነው። የኦሮሞ ህዝብ እንደፍላጎቱ በተለያዩ ፓርቲዎች ተወክሎ አይተናል። ይወከላልም። “OLF” እንደ ፓርቲ በዲሞክራሲያዊ ኢትዮጵያ ውስጥ በህዝብ ምርጫ ስልጣን ቢይዝ ከዚህ በፊት እዚያች ምድር ላይ ያልተፈጠረ ምን ሊፈጠር ይችላል? ምንም። ስለዚህ ይህ ማስፈራሪያ “OLF በመካከሉ ከገባ እናንተም እኛም የምንሊክን ቤተመንግስት ለዘለአለሙ አናገኘውም።” አይሰራም።

ከዚሁ ነገረ-ጉዳይ ሳልርቅ ተስፋዬ “… የምንሊክን ቤተመንግስት ለዘለአለሙ አናገኘውም።” ይላል። መንበሩ፣ ቤተ መንግስቱ የኢትዮጵያ እንጂ የምኒልክ የግል ሀብት ወይም ንብረት አይደለም። ስንት ነገስታት ከምኒልክ በፊት ስንት ነገስታት ከምኒልክ በሁዋላ ኢትዮጵያን አስተዳድረዋል። አፄ ምኒልክ እዚህ ለምን በብቸኝነት ይነሳሉ? እንዳልኩት መንበሩም ላይ እኮ ሌሎችም ነበሩበት።

ነገረ-ተስፋዬ ወአድዋ ወምኒልክ ሁለት

ነፍጠኛው አፈ-ተስፋዬ ለአፍቃሬ-ኢህአዴጉ አማረ አረጋዊ እንዲህ ይለዋል።

ጥቅስ (2) “…የትግሬ ህዝብ ወንድማችን ነው። እየተፈራረቅን ገዝተናል፤ …። ‘ምኒልክ ዮሃንስን ሸውዶ ነው ዙፋን የያዘው’ ምናምን ብላችሁ እየተቆጣችሁ ስለመጣችሁ…”

የትግራይ ህዝብ የኢትዮጵያ ህዝብ አንድ አካል ነው። እሱ ምንም አያጠያይቅም። “ምኒልክ ዮሃንስን ሸውዶ ነው ዙፋን የያዘው” ይቺኛዋ ነች ችግሯ። ሲጀመር ስልጣን ቅብብሎሽ ነበር፤ ነውም። ሽወዳ የሚባል ነገር የለም። በየዘመኑ ሁሉም ሁለን ነገር አድርጎ ነው ስልጣን የነጠቀው። እኔ ኢትዮጵያን የገዙ፣ ያስተዳደሩ እና ሕይወታቸውን የሰው መሪዎችን አንስቼ ጥላት አልቀባም። ቢያንስ ቢያንስ ግን ተስፋዬ አፄ ዮሀንስ እኮ ቀዳሚውን አፄ ተክለ ጊዮርጊስን ገሎ እኮ ነው ንጉሰ ነገስት የሆነው። ይቺ የምኒልክ በክፉ መነሳት ሰሞኑን የአድዋ ድል መዘከሪያ ወር ስለሆነ ያንን የኢትዮጵያ ህዘብ የድል፣ የነጻነት ምሳሌ ጥላት ለመቀባትና ለማስቀባት ካልሆነ በስተቀር ምን የተለየ ፋይዳ አለው። ፈሊጥም ከሆነ ነቀርሳ ፈሊጥ ስለሆነ ቢቀርስ? ወዳጄ ተስፋዬ ለመነበብ ከሆነ ብዙ አቅም አለህ። እሱኑ ተጠቀም ታሪክ ውስጥ እየገባህ አትዳክር ማጡን አትወጣውም።

ነገረ-ተስፋዬ ወአድዋ ወምኒልክ ሶስት

ተስፋዬ በገጸ ባህሪው-አፍ እንዲህ ይላል። ለውይይት እንዲመች ከዚህ በታች የጠቀስኩትን የተስፋዬ ገብረ አብን ሀሳብ በቁጥር አስቀምጨዋለሁ።

ጥቅስ (3) “…የትግሬ ህዝብ ወንድማችን ነው። እየተፈራረቅን ገዝተናል፤ አይደለም እንዴ? ‘የሞትንም እኛ – የነገስንም እኛ’ እንዲሉ። የናንተ ችግር መቶ አመታት በተራራ መሃል ተቀብራችሁ መኖራችሁ ነው። አሁን ባነናችሁ። ‘ምኒልክ ዮሃንስን ሸውዶ ነው ዙፋን የያዘው’ ምናምን ብላችሁ እየተቆጣችሁ ስለመጣችሁ እንግዲህ ቤተመንግስቱንም ባንኩንም ትተንላችሁዋል። (1)ርግጥ ነው፤ በአድዋ ጦርነት ከምኒልክ ጋር የመጣን ጊዜ አንዳንድ ጉዳት አድርሰናል። (2)ብዙ ዛፎች ቆርጠናል። (3)ብዙ ዶሮዎች ፈጅተናል። መቸም ይሄ በክፋት የተደረገ አይደለም። (4)ካሳ ባለመደረጉ ብትቀየሙ እንገነዘባለን።”

ተስፋዬ የምር ይሄ በእውነት አሳፋሪ ስራ ነው። እንዲያው ሰምተኸዋል ተብሎ ቢታሰብ እንኳ መልሶ ለመናገር ከተናጋሪው የባሰ ደካማነት ነው። መፃፍም አልነበረበትም። ከተፃፈ ደግሞ ሀላፊነቱ ያንተ ነው። ለሪከርድ ያህል ግን መታረም ይኖርበታል። እውነታው ከላይ ከ1-4 የተዘረዘረው ስላልሆነ።

እሺ ይህ ሁሉ ጉዳት ደረሰ እንበል። ሲጀመር በአድዋ ጦርነት ወቅት የጦሩ አዛዦች የጦርነቱ ጀግኖች የመሀል አገር ሰዎች ብቻ ሳይሆኑ የትግራይም የኤርትራም ሰዎች ናቸው። እነ ራስ መንገሻ እነ ራስ አሉላ ዋና ዋናዎቹ የጦር አበጋዞች ነበሩ እና በምን ተለይቶ ነው ነፍጠኛው ትግራይ አካባቢ እና ዶሮዎች ላይ ጉዳት አደረሰ የሚባለው?

ካሳ የሚባለውም ቢሆንስ ((4ኛዋ) “ካሳ ባለመደረጉ ብትቀየሙ እንገነዘባለን።”) ካሳ እኮ ለጎረቤት ለባእድ እንጂ ለራስህ አካል እንዴት ይታሰባል? አኻ እዚህ ጋ ለካ ልምድ አለ። አደይ ኤርትራ በተገነጠለች እና የጎረቤት መንግስት በመሰረተች ማግስት አዲሲቷን ሀገር የብአዴን አባላት ነፍጠኛውን ወክለው አስመራ ሄደው ይቅርታ ጠይቀዋል ለካ። ተስፋዬ እንግዴህ ሰሞኑን እንደሚናፈሰው ከሆነ ደግሞም ውስጥ አዋቂም አይደለህ “የህወሀት የትግራይ ሪፐብሊክ” ሀገርና መንግስት ሊመሰረት ነውና እንደተለመደው ለይቅርታና ለካሳ ክፍያ ተዘጋጁ ከሆነ ባለ-ልምዱ ብአዴንና አዲሱ የኢትዮጵያ መንግስት የሚያደርጉትን ያድርጉ። ኢትዮጵያውያንና ትውልደ-ኢትዮጵያውያን ይህ ጉዳይ አይመለከታቸውም። አጥፊዎቹም እነሱ አይደሉም ታገሰኝንና ማስረጃውን እዘረዝራለሁ።

ጣሊያን ከአስመራ ተንደርድሮ ትግራይን ያለከልካይ ሲፈነጭባት ኢትዮጵያውያን የወንድሞቻቸው መናቅ መደፈር ግብግብ አድርጓቸው ከመስከረም ወር ጀምሮ አምስት ወር ተጉዘው ነው ትግራይ የገቡት። የሄዱትም እኮ ትግራይን ለማቅናት አልነበረም። ትግራይና ኤርትራን የወረረውን የጣሊያንን ጦር ለማስወጣት እንጂ። እድላቸው አመድ አፋሾች ሆኖ ላከሰላችሁት እንጨት ለበላችሁት ዶሮ የልጅ ልጆቻቸው ይቅርታ ጠይቁ ካሳ ክፈሉ ተባሉ ይርጋ የሌለበት ክስ። ከሆነ አይቀር እንዲህ ነው። ኢትዮጵያውያን “ዛፍ ቆረጡ” “ዶሮ ፈጁ” ነው የምትለው ተስፋዬ? ኢትዮጵያውያን እነሱስ የከፈሉት የሕይወት መስዋዕትነት? ሕይወት መቸም ከዛፍና ከዶሮ አንሶ ዛፍና ዶሮ ቆረጡ ፈጁ ተብሎ ይወራል?

መጣጥፍህን በዚህ ሳምንት ያሰራጨኸው ተናግሮ ለማናገርም ከሆነ ጉዳይህ ተሳክቶልህ ነበር ግን ከሸፍክ። አንተ ባልጠበቅከው አጋጣሚ የበእውቀቱ ስዩም “ከአሜን ባሻገር” የሰውን አእምሮ ሰንጎ ያዘልህ። ባይሆን ለመልስ-መልስ ከመጣህ ያኔ ትንታጎቹን ጠብቅ። በፊትም አቅማቸውን አሳይተውኻል። ሲያሻቸው ሁለት አመት ታግሰው ሲያሻቸው በሳምሰንግ ሰካነር “አሁንስ ፈራሁ” አሰኝተውኻል። ማንን ፈርተው ዝም ይላሉ ብለህ ነው?

ኢትዮጵያውያን የከፈሉትን የሕይወት መስዋዕትነት ተስፋዬ መቸም አላነበብክ አልሰማህ ከሆነ አባትና ልጅ የጦር አበጋዞች ያለፉበት የ19 እና የ20 አመት ሙሽሮች ከጫጉላ ቤት ወጥተው የተማገዱበት ስንቱ አባወራ ያለፈበት ስንቱ ትዳር አልባ ስንቱ የሙት ልጅ የሆነበትን የአድዋ ጦርነት ነው እኮ ዛፍ ዶሮ እያልክ የምትሳለቀው። ኢትዮጵያውያን አባትና ልጅ የጦር አበጋዞች፣ ሙሽሮች፣ አባ-ወራዎች እማ-ወራዎች ጉብሎች ኮበሌዎች ካንድ ቤት የወጡ ወንድማማቾች እህትማማቾች ሕይወታቸውን እኮ ላገራቸው የለገሱት ስጦታ ነው። እድለኞች ሆነው ምኒልክን የመሰለ መሪ ያገኙ ነበሩ። ቢያንስ የነሱ የልጅ ልጆች አይታዘቡንም ዛፍ ቆረጡ ዶሮ ፈጁ ስንል። ሐውልት ባናቆምላቸው ቢያንስ ሲዘለፉ ሲወቀሱ ዝም አንልም። ክብር ለአድዋ ጀግኖች- ክብር ለአድዋ ሰማዕታት ከመቶ ሀያ አመት በሁዋላም ቢሆን መስዋዕትነታቸውን አንዘነጋም።

የኔ ነገር ሐውልት ባናቆምላቸው ስል ምን ትዝ አለኝ አይቁጠርብን እንጂ ካንድም ሁለቴ ለወጉን ለጣሊያኖች በዚሁ በዚሁ በኛው ምድር በወጉት ሀገር ለወታደሮቻቸው ሀውልት ቆሞላቸዋል በኤርትራ ዶግአሊ https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Dogali#/media/File:Dogali_Monument.jpg

እንዲሁም በትግራይ አድዋ https://www.flickr.com/photos/nichelin/4998221948/። እኛ ዛፍ ቆረጡ ዶሮ በሉ እያልን ማፈሪያ ስራ እንሰራለን።

መስዋዕትነት እያልኩ ትንሽ መረር አልኩ መሰለኝ። እሱን ላቆይና “ጉዳት አድርሰናል- ዛፍ ቆርጠናል-ዶሮ ፈጅተናል” የሚለውን ነገረ-ሀሳብ እስኪ ይሁን ብለን እናሰላስለው። እውነታው ግን ትግራይ የጦር አውድማ ስለነበረ ምንም ምርምር አያሻውም በሰው ሕይወትና በአካባቢ ላይ ጉዳት ደርሷል። ጥያቄው ግን ይህንን ጉዳት ያደረሰው ሕይወቱን የገበረለት የኢትዮጵያ ጦር ነወይ? ነው።

የኢትዮጵያ ታሪክን ያጠናና የጻፈ ወዳጅም ጠላትም አፉን ሞልቶ ጉዳት አድራሹ የኢትዮጵያ ጦር ነው አላለም። ተስፋዬ ከየት አመጣኸው? ተስፋ አደርጋለሁ የነገር ቅሪት የነገር እርሾ እየያዝክ እንዳልሆነ።

ሆነም ቀረም እውነታው ይህ ነው።

1)በጦርነቱ ዋዜማ ጣሊያኖች በበሽታ የተለከፉ ከብቶች አምጥተው ምፅዋ አራግፈው የኢትዮጵያ ከብት ሁሉ በበሽታ እንዲያልቅ ምክንያት ሆኗል ትግራይንም ጨምሮ። ጉዳት አንድ

2)አፄ ዮሀንስ ካለፉ በሁዋላ የትግራይ ባላባቶች ስልጣን ለኔ ይገባል ለኔ ይገባል በማለት በተደጋጋሚ ጦርነቶችን አካሂደዋል። በዚሁ ሳቢያ እርሻ ተስተጓጉሏል። የአካባቢ ውድመት ደርሷል።(በነገረ-ወጋችን ስመ-ገናናው የአድዋው የተድአሊው (የዶጋሊው) ጀግና ራስ አሉላም ወንድማቸውም ይህን በመሰለ የጎጥ ውጊያ ነው ሕይወታቸውን ያጡት)። ጉዳት ሁለት

3)እኔም እንዳቅሚቲ በወዳጆቼ ጥረት የታሪክ መጻሕፍት የማንበብ እድል ገጥሞኛል። ጣሊያኖችም እንደፃፉት ኢትዮጵያን እንደጠላት ይፈርጃት የነበረው ዋይልድም እንደፃፈው ጣሊያኖች አምባአላጌ ድረስ ሲመጡ ማገዶና ዶሮ ከሮም አይደለም ያስመጡት። እዚያው ትግራይ ውስጥ ያለውን ጨፍጭፈው ነው የተጠቀሙት፤ ጉዳት ሶስት። በምን ሂሳብ ነው የኢትዮጵያ ጀግኖች የራሳቸውን ዛፍ ቆረጡ የራሳቸውን ዶሮ ፈጁ ተብለው ስማቸው የሚነሳው? እየተስተዋለ?

4)ቢያንስ ቢያንስ እትጌ ጣይቱ ያስደረመሱትን የመቀሌን ምሽግ ጣሊያን የገነባው እኮ የትግራይን ደን መንጥሮ ነው። ማጆር ጋሊያኖ የመቀሌው ምሽግ በኢትዮጵያ ጦር እንዳይሰበርበት በአካባቢው ያለውን ደን ምሽግ የሰራበት አልበቃ ብሎት የኢትዮጵያን ጦር ይሸሽጋል ብሎ ጨፍጭፎታል አስጨፍጭፎታል። ደኑ አልበቃ ብሎት በአስካሪዎቹ በመርስነሪ ቅጥረኞቹ የአካባቢውን የኦርቶዶክስ አብያተ ክርስቲያናትን ደፍሯል አስደፍሯል። አቦይ ተስፋዬ አስካሪዎቹ ደግሞ ማን እንደሆኑ ልቦናህ ያውቀዋል።

• የአዲግራት ምሽግ ይሰበርብኛል ብሎ የተንበቀበቀው ጣሊያን ከአድዋ ጦርነት በፊት ካዲግራት መቀሌ በሚወስደው አቅጣጫ እኮ ደኑ የኢትዮጵያን ጦር ይደብቃል እንጨቱም ማገዶ ይሆናል ፍራቻ ከ 20 ኪሎሜትር በላይ የተንሰራፋውን ደን አስጨፍጭፏል። ተስፋዬ በአዲግራት የነቀኛዝማች ታፈሰን እጅ የቀመሰው ጣሊያን እኮ ከአድዋም ጦርነት በሁዋላ ከዛሬ ነገ ጀግኖቹ ኢትዮጵያውያን እርዴን ይሰብሩብኛል ፍራቻ አዲግራት ዙሪያ ያለውን ደን ያስጨፈጨፈው በየት አውራጃ ሰዎች እንደሆነ ይቺን ጉድ ልብህ እያወቀ ምነው በኢትዮጵያውያን ላይ ታላክካለህ?

እርግጥ ነው ምኒልክን አድዋ ላይ ነጩም ሌላውም የሚረባረበው ይቺ ኢትዮጵያ ለምንላት አገር ተምሳሌት ስለሆኑ ነው። የመንፈስ ጥንካሬና የነፃነት ልዕልና ስላጎናፀፉ ነው። ምን ይደረግ እንግዲህ? ተስፋዬ ገብረ አብና መሰሎቹ እናንተም ጻፉ እኛም እናበራየዋለን። ምኒልክና አድዋም ይኸው በመቶ ሀያኛ አመታቸውም እየተዘከሩ ነው። በድጋሚ ሐውልት ባናቆምላቸው የት እንደወደቁ ባናውቅ ቢያንስ ሲዘለፉ ሲወቀሱ ዝም አንልም። ክብር ለአድዋ ጀግኖች- ክብር ለአድዋ ሰማዕታት ከመቶ ሀያ አመት በሁዋላም ቢሆን መስዋዕትነታቸውን አንዘነጋም።

ከዚህ የበለጠ ዝርዝር ማወቅ ለምትፈልጉ አንባቢያንም ተስፋዬ ገብረ አብም ወዳጅ ጠላትም የአድዋ ድል መቶኛ አመትን ኢትዮጵያ ባከበረችበት ወቅት ብዙ ጥናቶች ለአንባቢያን በቅተዋል። እነሱን ገልበጥ ገልበጥ ማድረግ ነው። የታሪክ ምሁሩ የአስናቀ አሊ The environmental impact of the (Adwa) campaign ለአካባቢው ውድመት ጥሩ መነሻ ጥናት ነው። እሱን ማንበብ ነው። የአስናቀ አሊ ወራሾች እንዲሁም የአሳታሚው የአ.አ.ዩ. ፈቃድ ስለሌለኝ ጥናቱን ፖስት ማድረግ አልችልም።

ቸር ያቆየን

(February 10, 2016)

ለጸሀፊው አስተያየት መለገስ ለምትፈልጉ (danlinet@yahoo.com) ኢጦማር ብትሰዱ ይደርሰኛል።

The post ምኒክልና አድዋ በ“አንዳርጋቸውን በምናቤ” ሰበብ ዛሬም ሲወቀሱ – ምላሽ ለተስፋዬ ገ/አብ appeared first on Zehabesha Amharic.

(የአርበኞች ግንቦት 7 ድምፅ ሬድዮ) መቶ አለቃ አብዮት ማንጉዳይ ከባልደረባው መቶ አለቃ በኃይሉ ገብሬ ጋር በመሆን ሰኔ 2 1997 ዓ.ም ኤም.አይ 35 ተዋጊ ሄሊኮፕተር በመያዝ የህወሓትን አገዛዝ ተቃውሞ ጅቡቲ ገብቷል፡፡

በ1997 ዓ.ም የተካሄደውን ምርጫ ውጤት መጭበርበር በመቃወም ለሰልፍ አደባባይ የወጡ ኢትዮጵያዊያንን እንዲደበድብ ትዕዛዝ በመሰጠቱ ነበር ይህን እርምጃ የወሰደው፡፡

መቶ አለቃ አብዮት ከባልደረባው በኃይሉ ገብሬ ጋር በጅቡቲ መንግስት ነበር ለህወሓት ተላልፈው የተሰጡት፡፡ ከዚያም ለሦስት ዓመታት ያለምንም ፍርድ በስውር ቦታ ጨለማ ክፍል ውስጥ ታስረው ሰቆቃ እየተፈፀመባቸው ቆዩ… ቀጥሎም መቶ አለቃ አብዮት 15 ዓመት እና መቶ አለቃ በኃይሉ ደግሞ እድሜ ይፍታሽ እስር ተበየነባቸው፡፡

በመጨረሻም መቶ አለቃ አብዮት ማንጉዳይ አራቱን አመታት በዝዋይ እስር ቤት ሦስቱን ዓመታት ደግሞ በቃሊቲ ወህኒ ባጠቃላይ አስር የመከራ ጊዜያትን አሳልፎ ለመፈታት ቻለ፡፡ አብዮት እንደተፈታም ብዙ ሳይቆይ ወደ ኤርትራ በረሃ ወርዶ አርበኞች ግንቦት 7ን ተቀላቅሏል፡፡

መቶ አለቃ አብዮት ማንጉዳይ ኤም.አይ 35 ተዋጊ ሄሊኮፕተር ይዘው እንዴት ወደ ጅቡቲ እንደሄዱና ለ10 ዓመታት በህወሓት የተፈፀመበትን ግፍ፣ ሰቆቃና መከራ /የመቶ አለቃ በኃይሉ ገብሬን ጭምር/ ለአርበኞች ግንቦት 7 ድምፅ ሬድዮ በዝርዝር ተናግሯል፡፡

The post የአየር ኃይሉ አብራሪ መቶ አለቃ አብዮት ማንጉዳይ ኤርትራ በረሃ ላይ ይገኛል! appeared first on Zehabesha Amharic.

The post የፖለቲካ ፓርቲዎች አመራሮች የነበሩ ተከሳሾች ሕይወታችን አደጋ ላይ ነው አሉ appeared first on Zehabesha Amharic.

(ዘ-ሐበሻ) የአርበኞች ግንቦት 7 ሊቀመንበር ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ለአጭር ጊዜ የመጡበትን ሥራ አጠናቀው ወደ አስመራ ተመለሱ::

ሊቀመንበሩ ባለፈው ቅዳሜ በካናዳ ቶረንቶ ከተማ ከተመረጡ የየከተማው የአርበኞች ግንቦት 7 አባላት ጋር ዝግ ስብሰባ አድርገው ነበር:: ድርጅታቸው ከዚህ ዝግ ስብሰባ በኋላ ባወጣው መግለጫም የተሳካ ስብሰባ ማድረጉን አስታውቋል::

የአርበኞች ግንቦት 7 ሊቀመንበሩ ፕሮፌሰር ብርሃኑ ዛሬ አስመራ በሰላም መግባታቸው የተረጋገጠ በፊት በአሜሪካ ድምጽ ራድዮ ጋዜጠኛ ጋር ባደረጉት ቃለምልልስ እንደአስፈላጊነቱ ከአስመራ ወደ ሌሎች ሃገሮች በፈለጉት ሰዓት ለሥራ ጉዳይ እንደሚወጡና እንደሚገቡ መግለጻቸው ይታወሳል::

ሕወሓት የሚያዛቸው ሚድያዎች ፕሮፌሰር ብርሃኑ ለለአጭር ጊዜ የሥራ ጉዳይ ወደ አሜሪካ ከመጡ በኋላ “በቃ አይመለሱም አንደኛቸውን ነው የመጡት” በሚል ሰፊ ፕሮፓጋንዳ መክፈታቸው ይታወሳል::

The post ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ወደ አስመራ ተመለሱ appeared first on Zehabesha Amharic.

ፕሮፌሰር መሳይ ከበደ

የማከብራቸው ምሁር ፕሮፌሰር መሳይ ከበደ ከኣንድ ሳምንት ገደማ በፊት በእንሊዝኛ Then and Now: A Rejoinder to my Critics በሚል ርእስ ለንባብ ያበቁትን ፅሁፍ በተመስጦ ነበር ያነበብኩት። በርግጥ ቀደም ሲል ፕሮፌሰሩ ሲያስነብቡን ለቆዩት በርካታ ፅሁፎች ኣልፎ ኣልፎ እንግዳ ባልሆንም ይህኛው ግን ከሁሉም የተለየ ሆኖ ኣገኘሁት። እናም ወዲያው ኣንድ ነገር ልልበት ቸኩዬ ነበር። ሆኖም ሌላ ሃሳብ ድንገት መጣብኝና እጄን ለጊዜው ገታሁት። ይህን የፕሮፌሰር መሳይ ከበደን ፅሁፍ ያነበቡ በተለይም የኣሃዳዊነት ፖለቲካ ባለ ራእይ ምሁራን የሚያንጸባርቁትን ስሜት ለመገንዘብ ቅድሚያ መስጠቱን መረጥሁኝ። ለወትሮው ኣንድ ኮሽታ በተሰማ ማግስት ኣቡዋራ በማስነሳት የሚታወቀው የኣሃዳውያኑ ፖለቲከኛ ጎራ በዚህ ላይ እስካሁን የድጋፍም ሆነ የውግዘት ድምፅ ኣለማሰማቱ ሳይገርመኝ ኣልቀረም።

በፕሮፌሰር መሳይ ከበደ ፅሁፍ ውስጥ ገና ከጅምሩ ትኩረቴን የሳበው የሚከተለው ኣንቀፅ ነው።

The most important complaint of the Oromo is that the Ethiopian discourse has always marginalized their contribution and identity in favor of a unilateral assimilation that favored Amhara and Tigreans. The demand that Oromo protesters turn their issues into a national or Ethiopian cause seems to repeat the past practice. Following the inescapable reality of the political fragmentation of the country, the Oromo rose up for their own cause, sacrificed their life, and now they are told that they should transfer their heroic deeds to the larger Ethiopian entity even though that entity remained aloof!

በግርድፉ ሲተረጎም – ዋናው የኦሮሞዎች ቅሬታ ወይም እሮሮ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ሂደት ሁልጊዜም የነርሱን ኣስተዋፅኦና ማንነት ወደ ዳር በመግፋት ለኣማራውና ለትግሬው ውህድ ማንነቶች ቦታ የሚሰጥ መሆኑ ነው። የኦሮሞ ተቃውሞ ኣራማጆች ጉዳያቸውን ከኦሮሞ ኣጀንዳ ወደ ኢትዮጵያዊ ወይም ብሄራዊ ኣጀንዳ እንዲቀይሩ መጠየቅ ያለፈውን ልምድ መድገም ነው የሚመስለው። ከማይካደው የኣገሪቷ የፖለቲካ መሰነጣጠቅ እውነታ ተከትሎ ኦሮሞዎች ለራሳቸው ኣላማ ተነስተዋል። ህይወታቸውን ለዚህ ኣላማ ገብረዋል። ኣሁን ደግሞ ይህንን በጀግንነት ተነስተው መስዋእትነት የከፈሉለትን ኣላማ በዚህ ህዝባዊ ንቅናቄ ውስጥ ሚና ላላበረከተውና ዝምታን ለመረጠው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ስብስብ ኣሳልፈው እንዲሰጡ እየተጠየቁ ነው።

ከኣሃዳዊነት ፖለቲካ ደጋፊዎች መካከል ኣንዱ ኣንደነበሩ የሚታወቁት ፕሮፌሰር መሳይ በተባ ብእራቸው ይህንን ሃቅ መመስከራቸው ያስመሰግናቸዋል። ሌሎቹ የዚህ ጎራ ፖለቲከኞች ብሄሮችን ኣንደ ብሄር መጥራት እንኩዋ ተጠይፈው በፖለቲካ ግራ መጋባት ደዌ በሚሰቃዩበት በዚህ ወቅት ፕሮፌሰር መሳይ ጭራሽ ለኦሮሞ ህዝብ ትግል ያላቸውን ኣክብሮትና ህዝቡ እየከፈለ ላለው መራራ መስዋእትነት የሰጡትን ተገቢ ዋጋና ያመኑበትን የባለቤትነት መብት ሳላደንቅ ኣላልፍም። በርግጥ ይህንን ኣቁዋማቸውን የማይደግፉና በየጉራንጉሩ የሚያጉረመርሙ ኣያሌ ወገኖች እንዳሉም ኣላጡትም። እናም ለነዚህ ወገኖች እንዲህ ይሏቸዋል።

You join the fight and only then can you make the issue of unity a common cause. Those who simply watch cannot present conditions to people being beaten, killed, and imprisoned. To make your support conditional is to forget that you are also chained, beaten, killed, and imprisoned by the same oppressor.

ግርድፍ ትርጉሙ – ትግሉን ስትቀላቀል ነው የኣንድነቱን ጉዳይ የጋራ ኣላማ ማድረግ የምትችለው። ከዳር ቆመው የሚመለከቱት በትግሉ ውስጥ እየተገረፉ፣ እየተገደሉና እየታሰሩ ለሚገኙት ወገኖች ቅድመ ሁኔታ ማስቀመጥ ኣይችሉም። ድጋፍህን በቅድመ ሁኔታ መወሰን ማለት ኣንተ ራስህ ተመሳሳይ በሆነ ጨቁዋኝ ስርኣት ስር በሰንሰለት እየተጠፈርክ፣ እየተገረፍክ፣ እየተገደልክና እየታሰርክ መሆኑን መዘንጋት ነው።

ዶክተር መሳይ በመጨረሻው የፅሁፋቸው ኣንቀፅ ያሰፈሩትን ተያያዥ ሃሳብ ኣስከትዬ ካስታወስኩ በሁዋላ ወደተነሳሁለት ፍሬ ጉዳይ ኣመራለሁ።

To present condition is also to endorse the divided-and-rule police of the TPLF. Indeed, in being bystanders in this trying and crucial moment for the Oromo, what message are we sending to them? Are we not telling them that their cause and their atrocious mistreatment are not of our concern? How would they feel Ethiopian when those who claim to be Ethiopian turn their back on them? This is to say that the Oromo uprising gives us the unique opportunity both to defeat the TPLF and forge a new unity by our struggle against the common oppressor.

ሲተረጎም – ድጋፍ ለመስጠት ቅድመ ሁኔታ የምታስቀምጥ ከሆነ የህወሃትን የከፋፍለህ ግዛ ፖሊሲ ከመደገፍ ተለይቶ ኣይታይም። በዚህ ለኦሮሞው ህዝብ ወሳኝ በሆነ ወቅት ከዳር ቆሞ መመልከት ለኦሮሞዎች ምን ኣይነት መልእክት ማስተላለፍ ነው? የነርሱ የትግል ኣላማና እየደረሰባቸው ያለው ሰቆቃ የኛ ጉዳይ ኣለመሆኑን እየነገርናቸው ይሆን? ኢትዮጵያውያን ነን ባይ ወገኖች ጀርባቸውን ሲሰጧቸው ኦሮሞዎቹ እንዴት ብለው ነው ኢትዮጵያዊነት ሊሰማቸው የሚችለው? ይህ የኦሮሞ ህዝብ ተቃውሞ የወያኔን ስርኣት ለማሸነፍም ሆነ የጋራችን ጨቁዋኝ ጠላት ላይ ትግሉን ኣፋፍመን ኣዲስ ኣንድነት እንድንገነባ ልዩ እድል ይሰጠናል ለማለት ያህል ነው።

ይህን ፕሮፌሰር መሳይ ከበደ የሚሉትን ‘ልዩ እድል’ ጉዳዩ የሚመለከታቸው ወገኖች ዋጋ የሰጡት ኣይመስልም። የፖለቲካ መሪዎች የሚባሉት የጉዳዩ ባለድርሻ ኣካላት ህዝብ ሰብስበው ስለ ኦሮሞ ፖለቲካ ኣደረጃጀት የውስጥ ጉዳይ ሲያነሱና ሲጥሉ፣ የብሄር ማንነትን ሲያወግዙና ለዴሞክራሲያዊ ስርኣት ግንባታ በእንቅፋትነት ሲፈርጁት እንጂ እኒህ ምሁር በመከሩት መልኩ ሌሎችን በመቀስቀስ ከኦሮሞ ጎን ኣሰልፈው ባማታገል በጋራው ጠላት ላይ በሚያመረቃ ደረጃ ሲያተኩሩ ኣላየናቸውም። ለትግል ትብብር ቅድመ ሁኔታ ሲያስቀምጡ ነው ያየናቸው። የኦሮሞውን የማንነት ፖለቲካ ኣቁዋም ደግፈውና ኣክብረው ሌላውም በራሱ ማንነት ወደ ትግሉ ጎራ እንዲቀላቀል ጥሪ ሲያቀርቡ ኣልሰማናቸውም። ይልቅ የኦሮሞዎቹን ብሄራዊ ኣደረጃጀትና የትግል ቁርጠኝነት ሌሎቹ ወገኖች በጥርጣሬና በስጋት እንዲመለከቱት የሚገፋፋ ኣይነት ቅስቀሳ ሲያደርጉ ስማናቸው።

እንደምናውቀው ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ዋሽንግተን ዲሲ ላይ ድርጅታቸው በጠራው ስብሰባ ላይ ሲናገሩ የኦሮምያውን ተቃውሞ በተመለከተ ያነሷቸው ኣንዳንድ ፍሬ ጉዳዮች በኦሮሞ ብሄርተኞች ዘንድ ቁጣን ቀስቅሰዋል። እኔ ራሴ በጉዳዩ ላይ በወቅቱ ኣጠር ያለ ፅሁፍ ኣቅርቤ ነበር። የፕሮፈሰር ብርሃኑን ንግግር በማስተጋባትም ሆነ በመቃወም ብዙ የተጻፉ ነገሮችን ኣንብበያለሁ። በርግጥ የፕሮፌሰሩ ኣገላለፆች ቀደም ሲል ከሚታወቁት የኣሃዳዊ ፖለቲካ ኣቁዋሞች የተለዩ ኣልነበሩም። የተለየ ነገር የጠበኩት ምናልባት ኦሮምያ ውስጥ የተቀሰቀሰውንና በመሰረቱ፣ በስፋቱም ሆነ በሂደቱ ቀጣይነት ልዩ ስፍራ የሚሰጠውን የኦሮሞ ህዝብ ተቃውሞን ተከትሎ የፖለቲካ ኣመለካከትን የማሻሻል ኣጋጣሚ ይፈጥር ይሆናል የሚል ነበር።

እነ ፕሮፌሰር ብርሃኑ ዘንድ ጠብቄ ያጣሁትን ያን የኣመለካከት ማሻሻያ ኣጋጣሚ ፕሮፌስር መሳይ ከበደ ዘንድ ኣገኘሁት። ኣሃዳዊያን ፖለቲከኞች ከገቡበት የግራ መጋባት ማጥ እንዲወጡና ነጭን ነጭ ጥቁርን ጥቁር ብለው ኣንዲመሰክሩ ፕሮፌሰር መሳይ ምክር ለግሰዋል። ምክራቸውን ተከትሎ ድጋፍ ወይም ውግዘት መጠበቅ ተፈጥሮኣዊ ነው። ነገር ግን በጎራው ዘንድ እየታዘብን ያለነው ፀጥ ረጭ ያለ ዝምታ ነው። ፕሮፌሰር መሳይ ዝምታውን ሰብረዋል። ቢያንስ የኦሮምያው ተቃውሞ የኦሮሞ ተቃውሞ ተብሎ መጠራቱ ፍትሃዊነት እንዳለው ኣብራርተዋል። የኦሮሞውን ተቃውሞ ወደ ኢትዮጵያ ተቃውሞ ለማሸጋገር እንደ ኦሮሞዎቹ ሁሉ ኢትዮጵያውያን ነን የሚሉት ወገኖች በቁርጠኝነት መነቃነቅ እንደሚጠበቅባቸውና ያንን ሳያደርጉ የኦሮሞዎችን መስዋእትነት ለመንጠቅ መከጀል የታሪክ ዝርፊያ መሆኑን ኣስምረውበታል።

ይህን ፅሁፍ ያነበቡ የኦሮሞ ምሁራንም ለፕሮፌሰር መሳይ ከበደ ኣጨብጭበዋል። በሌላኛው ጫፍ የቆሙት ደግሞ ዝምታን መርጠዋል። ነገር ግን በዚህ ወሳኝ ወቅት ዝምታ መልስ ኣይሆንም። ኣሃዳዊያን ፖለቲከኞች ፕሮፌሰር መሳይ ከበደን ለመደገፍ ወይም ለማውገዝ ድምጻቸውን መሳል እንዴት ተሳናቸው? ‘ኣገር እናድናለን’ እየተባለ እንደዚህ ያለው ምሁራዊ ኣንቂ ደወል ሲደወል ሰምተው እንዳልሰሙ መሆን ምን ሊባል ነው? ስጋት ወይስ ግድየለሽነት? ሃፍረት ወይስ ግራ መጋባት? ፖለቲከኞች ግራ ተጋብተው ህብረተሰባቸውን ግራ ሲያጋቡ ኣደገኛ ውጤት ያስከትላል። በርግጥ ፕሮፌሰር መሳይ ከበደ የፖለቲካ ድርጅት መሪ ኣይደሉም። ኣንጋፋ ምሁር እንደመሆናቸው መጠን ግን በየጊዜው ብቅ እያሉ የሚያቀርቧቸው ሃሳቦች የፖለቲካ ግንዛቤን ከማዳበር ኣኩዋያ ትልቅ ግምት ይሰጣቸዋል።

ፕሮፌሰሩ ባነሷቸው ወሳኝ ፍሬ ጉዳዮች ላይ ሃሳብ ከመለዋወጥ ይልቅ ኦሮምያ የኦሮሞ ነች ኣይደለችም በሚለው ላይ በዚህ ወቅት ኣላስፈላጊ ሰጣገባ መግጠም የፖለቲካ ማሙሽነት ይመስለኛል። ይህ ደግሞ የሚመነጨው የብሄር ማንነት ፖለቲካን በወያኔ ኣመጣሽ በሽታነት ፈርጀው በጭፍን ጥላቻ ለመመልከት ከሚደረገው ጥረት ነው። ኣሃዳውያኑ ፖለቲከኞች ይህን ኣውራ ስህተት ማረም ዛሬም ድረስ ኣልተቻላቸውም። ወያኔ የብሄር ማንነት ፖለቲካን ከመሬት ኣንስቶ ጠፍጥፎ ኣልሰራውም። የብሄር ማንነትን እንደ መሳሪያ ተጠቅሞ ግን ስልጣን ላይ ተደላድሏል። በከፋፍለህ ግዛ ፖሊሲነት ተጠቅሞበታል። ወያኔ መወገዝ ያለበት የብሄሮቹን የስልጣን ባለቤትነት መብት ጨምድዶ በራሱ እጅ በማስገባቱና የራሱን ብሄር የበላይነት ኣረጋግጦ በሌሎቹ ላይ ኣስነዋሪ ዘረፋ በማካሄዱ እንጂ ኦሮሞውን ኦሮሞ፣ ኣማራውን ኣማራ፣ ጉራጌውን ጉራጌ ብሎ ስለጠራና የኣሰፋፈር ጂኦግራፊያቸውን ኣምኖ ስለተቀበለ መሆን የለበትም።

ኣሃዳዊያን ፖለቲከኞች 25 ኣመት ሙሉ ይህንን ሃቅ መዋጥ ተስኖኣቸዋል። ይህን ባለመቀበላቸውም በብሄር ማንነት ከሚያምኑት የፖለቲካ ሃይሎች በተለይም ከኦሮሞዎች ጋር ተቀራርቦ የትግል ህብረት መፍጠር ኣልተቻለም። በቃላት ደረጃ ብቻ ስለ ትግል ህብረት መስበክ የትም ኣያደርስም ኣላደረሰምም። ይህንን መሰረታዊ የጋራ ግንዛቤ መፍጠር ለሁሉም ድል መሰረት ነው። ለነገው ሰላምና ኣብሮኣዊነትም ዋስትና ይሰጣል። ይህ ደግሞ የሚጀምረው እነ ፕሮፌሰር መሳይ በከፈቱት መስኮት ኣሻግሮ መመልከት ሲቻል ብቻ ነው። ለዛም ነው ኣሃዳዊያኑ ፖለቲከኞች የፕሮፌሰሩን መሪ ሃሳቦች ወይ በመደገፍ ኣልያም በማውገዝ ኣቁዋማቸውን ግልፅ እንዲያደርጉ የምጠይቀው።

ለኣስተያየትዎ:

Gulummaa75@gmail.com

The post ኣሃዳውያን ፖለቲከኞች ሆይ! ፕሮፌሰር መሳይ ከበደን ወይ ደግፏቸው ወይ ኣውግዟቸው! (ቦሩ በራቃ) appeared first on Zehabesha Amharic.

በኢትዮጵያ ውስጥ የመሬት ባለቤትነት ጥያቄ ጉዳይ፣ የመሬት ላራሹ ጉዳይ ሙሉ መልስ ጠፍቶት እነሆ ግምሽ ምዕተ ዓመትን ፈጀብን። ዛሬም ግን ይህ ጥያቄ እንደገና  ተቀጣጥሎ እልባት ካላገኘ አገራችን ከችግር ትወጣለች ማለት የማይሆን  ነገር ነው።

የመሬት ይዞታን ጉዳይ በተመለከተ በኢትዮጵያ ውስጥ ያሉ ወገኖች የተለያየ ኣሳብ ያላቸው ይመስላል። አንዱ ወገን ችግሩ መሬት የመንግስት መሆኑ ሳይሆን የመንግስት የፖለቲካ ቁርጠኝነቱ ዝቅተኛ መሆኑ ነው ይላል። መንግስት ጠንካራና ለሃገር ኣሳቢ ቢሆን መሬት በመንግስት መያዙ ጥሩ ነው አይነት ይከራከራሉ። በሌላ በኩል በተለይም ከመንግስት ኣካባቢ ደግሞ የመሬት ባላቤትነት ጥያቄ እውን ከሆነና ገበሬው እስከ መሸጥና መለወጥ ሃላፊነት ከተሰጠው ምን አልባት መሬቱን እየሸጠ በሰፊው ይፈናቀላል የሚል ነገርም አለ። ይሁን እንጂ ታዲያ መንግስት መሬት እንዲሸጥ እንዲለወጥ የማልፈልገው ገበሬው ይፈናቀልብኛል ይልና እራሱ መንግስት ግን ሚሊዮን ህዝብ ሲያፈናቅል ይታያል። የሆነ ሆኖ መሬት ወደ ግል ይዞታ መዛወር አለበት የሚለውን ኣሳብ የሚቃወሙ ሌሎች ምክንያቶችም አሉ።  ነገር ግን ሁሉም ሚዛን የሚደፉ ሆነው አይታዩም። በኢትዮጵያ ውስጥ መሬት በመንግስት ብቻ መያዙና በተለይ ገበሬው ከተፈጥሮ መብቱ ላይ ተቆንጥሮ መሸጥና መለወጥን ስለተከለከለ ከባድ አገራዊ ኪሳራዎች አምጥቶብናል። ዛሬ በዚህች ጽሁፍ ስር ውይይት የምናደርገው መንግስት መሬትን በስስት የራሱ ኣድርጎ በመቆየቱ ሳቢያ በተፈጠሩ ጉልህ ችግሮች ዙሪያ ነው።

እነዚህ ችግሮች የሚከተሉት ናቸው

1. ኢኮኖሚያዊ ችግሮች

መሬት ከትራንዛክሽን ሲወጣና መሸጥ መለወጥ ሲከለከል ኣንድ የምንገድበው ትልቅ ሃይል ዲማንድ (ፍላጎት) ነው። ይህ ረቂቅ ሃይል ደግሞ የእድገት ዋና ሞተር ነው። መሬት ትልቅ እና ሰፊ ሃብት ሲሆን ይህ ሃብት ከገበያ ሲወጣ ከሚመጣው ችግር አንዱ ዲማንዲንግ ወይም ፈላጊ የሆነ አርሶ አደር ማፍራት አለማስቻሉ ነው።

መሬት ከገበያ ሲከላ ገበሬው በተለይም በከፍታ ቦታ ላይ የሚኖረው በአማካይ ኣንድ ሄክታር በታች ነው የሚያርሰው የሚባለው ህዝብ ዘላለም ህይወቱ በአንድ ሄክታር መሬት ዙሪያ ብቻ እንዲወሰን ያደርገዋል። ራእያማ አይሆንም። መሬት ገበያ ላይ ስለሌለ ለከርሞ ጠንክሬ ሰርቼ ትንሽ መሬቴን ሰፋ ኣድርጌ ሁለት ሶስት ሄክታር አርሼ ኑሮየን አሻሽላለሁ ብሎ አያስብም። ይሄ ደግሞ ገበሬውን “ቢዝነስ ማይንድድ” እንዳይሆን ስለሚያደርገው  ገበሬው በዓመት ሁል ጊዜ የሚያመርተው ለዚያች ከእጅ ወደ አፍ ለሆነች ለራሱ ትዳር ብቻ ነው። ለገበያ አያመርትም ማለት ነው። ይህ ችግር በአጠቃላይ በአገሪቱ ማክሮ ኢኮኖሚ ላይ የኢኮኖሚ ድንዛዜን (economic stagnation) ያመጣል። የኢኮኖሚው እንደረጋ ውሃ መሆን ደግሞ በከፍተኛ ሁኔታ ከሚጨምረው የህዝብ ብዛት ጋር ተዳምሮ ድህነት በፍጥነት እንዲያድግ ያደርግብናል።

ኢትዮጵያ ወደ መካከለኛ ገቢ ወዳላቸው አገሮች እየተጓዝን ነው ትላለች። እንዴት ሆኖ ነው በአንድ ሄክታር መሬት ላይ በታሰረ ገበሬ ወደ መካከለኛ ገቢነት የምንሻገረው? በአማካይ ስድስትና ኣምስት ቤተሰብ ይዞ ኣንዲት ሄክታር የሚደነጉረው ገበሬ የቱንም ያህል ቴክኖሎጂ ያፈራውን የእርሻ ምርት ግብዓት ይጠቀም በዚያች መሬት ላይ የሚያመርተው ምርት ውሱን ነው የሚሆነው። የቱንም ያህል ምርት ቢጨምር ከወጪ ቀሪ የሚያገኘው ገቢ ገበሬውን የተሻለ ቤት የሚያሰራው፣ ኤሌክትሪክ እንዲጠቀም የሚያደርገው፣ ስልክ እንዲጠቀም የሚያደርገው፣ ምቾት ያለው አልጋ እንዲገዛ የሚያደርገው፣ ልጁን በጥሩ ሁኔታ ለማስተማር የሚያስችለው፣ ቴክኖሎጂ ያፈራቸውን ቁሳቁስ እየገዛ እንዲጠቀም የሚያስችል ገቢ የሚያስገኘው ኣይሆንም። ለምን ካልን ችግሩ የመሬት ጥበት ነውና። ችግሩ የመሬት አጠቃቀም ነውና። ስለዚህ ኢትዮጵያ በዚህ የመሬት ፖሊሲ ወደ መካከለኛ ገቢ ወዳላቸው አገሮች እያደገች ነው የሚለው አባባል የፖለቲካ ፕሮፓጋንዳ ከመሆን እንደማያልፍ ያሳያል። ከዚህ በተቃራኒው ግን ከዚህ ፖሊሲ የተነሳ ድህነት ሊጨምር ይችላል። እየሆነም ነው። በመሆኑም የመሬት ባለቤትነት ጉዳይ ከፍትህ ጥያቄው ባሻገር ለድህነታችን ከፍተኛ ሚና ኖሮት ይታያል። የኢትዮጵያ የግብርና መር ፖሊሲ ዘላቂ ግብ ሰማኒያ በመቶ የሚሆነውን ህዝብ መሬት እንዳይሸጥ እንዳይለውጥ አድርጎ በማሰር ተግባራዊ አይሆንም። አገሪቱ ወደ ኢንዱስትሪ ስታድግ የገበሬው ቁጥር እየቀነሰ ነው የሚሄደው። ሰባ ሚሊዮን ህዝብ ገበሬ አድርገን በመሬቱ ላይ ጥፍር አድርገን አስረን አይደለም ወደ ኢንዱስትሪ የምንዘረጋው። መሬትን በትራንዛክሽን ውስጥ በማስገባት የገበሬው ቁጥር እየቀነሰ ይሄድና ኢንዱስትሪው እየሰፋ ይመጣል። ሁሉም አገር የገበሬ ቁጥር እየቀነሰ ነው የሚመጣው። ጃፓንን ብናይ ግማሽ ሚሊዮን ህዝብ የማይሞላ ነው የሚያርሳት፣ አሜሪካንን የሚያህል ግዙፍ አገር ሶስት በመቶ የማይሆን ነው የሚያርሰው ይባላል። ኢትዮጵያ ውስጥም የገበሬው ቁጥር ይቀንሳል የሚል ነገር አይደለም ሊያሳስበን የሚገባው። የሚያሳስበን ያ ግብርናን ትቶ ወደ ከተማ የሚመጣው ሰው ጉልበቱን የሚያፈስበት ኢንዱስትሪ መኖሩ ላይ ነው። በመሆኑም በሂደት ቁጥሩ ይቀንሳል። ነገር ግን ሰባ ኣምስት ሚሊዮኑን ህዝብ እዚያው ብጥስጣሽ መሬቱ ላይ እንዲቆይ  ካደረግነው አጠቃላይ እድገታችንን አደንዝዞ የሚያቆይ ይሆንብናል።

በአጠቃላይ ኢኮኖሚያዊ ተጽእኖውን ስናይ ይህ የመሬት ባለቤትነት ጥያቄ ጉዳይ በማክሮ ኢኮኖሚያችን ላይ ጉልህ ተጽእኖ ፈጥሮብን ይታያል። መሬትን የሚያህል ትልቅ ሃብት ከገበያ መርህ አውጥቶ እናድጋለን ማለት ብዙ መሰናክሎች አምጥቷል። መሬት ይሸጥ ይለወጥ ሲባል የመሬትን ዋጋ እንደ ሸቀጥ ዝቅ ማድረግ ኣይደለም።  መሬት እጅግ የከበረ ሃብት ነው። አንድ ገበሬ መሬት ሲገዛ አየር ንብረት ነው የሚገዛው፣ መኖሪያ ኣገር ነው የሚገዛውና ውሳኔው ትልቅ ነው። ይህን ትልቅ ሃብት ገበሬው በሃላፊነት ቢሰጠው ህዝቡ ሁሉ ሊሸጥና ችግር ሊፈጠር ይችላል ብሎ ማሳብ ትልቅ ስህተት ነው። ሌሎች አፍሪካ አገራት እንደዚያ አላደረጉም በተለይ የኢትዮጵያ ገበሬ ደግሞ የተሻለ ነገር ካላየ ዝም ብሎ አይሸጥም። ዋናው ጉዳይ ግን የመሸጥ የመለወጥ ህጉ በራሱ በኢኮኖሚ ላይ የሚያመጣውን ተጽእኖ ነው ማየት ያለብን። መሬት በዲማንድና ሰፕላይ ህጎች ስር ሊተዳደር ይገባዋል። ይህ ሲሆን ስራና ሰራተኛ ይገናኛል፣ ገበሬው በገበያ መሃል ፈጣን ተዋናይ ይሆናል።  ስለዚህ የመሬት ባለቤትነት ጉዳይ በኢትዮጵያ በከፍተኛ ሁኔታ የኢኮኖሚ ጥያቄያችን ነው። የመሬት መሸጥ መለወጥ ጉዳይ በ GDP  መጨመር ላይ ጉልህ ሚና ኖሮት ያታያል። ስለመሬት ባለቤትነት ስናወራ መንግስት ምንም መሬት አይኑረው ማለት አይደለም። የኢትዮጵያ መሬት ሊያዝ የሚገባው በመንግስት፣ በኮሙኒቲዎችና በግለሰብ መሆን አለበት። ከተሜውና ገበሬው በይዞታው ላይ ሙሉ ስልጣን ሲኖረው፣ ኮሙኒቲዎች በጋራ የሚይዙት መሬት ኖሮ ያንን ሲያለሙ፣ መንግስት ደግሞ በግለሰቦችና በኮሙኒቲ ያልተያዙ መሬቶችንና ወንዞችን የተፈጥሮ ሃብቶችን ተራሮችን ደኖችን ይዞ ሁሉም በየፊናቸው ሲሰሩ ነው  GDP የሚያድገው። መሬት የህዝብ ነው ይባላል። ነገር ግን አበበ መሬት የለውም፣ በርሶማ መሬት የለውም፣ ኦባንግ መሬት የለውም፣ ከሲቴ መሬት የለውም፣ ሃልቼ መሬት የለውም፣ ኪሮስ መሬት የለውም። እነዚህ ባንድ ላይ ህዝብ ቢባሉም መሬት የላቸውም። ይህ የሚያሳየው መሬት የህዝብ ነው የሚለው ፍልስፍና ማታለያ እንጂ በርግጥ መሬት የመንግስት ብቻ ነው።ይሄ ኣሰራር በራሱ የኢኮኖሚውን እንቅስቃሴ በቀጥታም በተዘዋዋሪም ይጎዳል። በመሆኑም ዛሬም የኢትዮጵያ ልጆች ከድህነት ለመውጣት፣ ከአሳፋሪ ረሃብ ለመላቀቅ የመሬት ላራሹን ጥያቄ እንደገና ሊያነሱ ይገባል።

2. የመንቀሳቀስ መብትን መገደብ

ሌላው ጉልህ ችግር ደግሞ መሬትን መንግስት በህዝም ስም ብቻውን ስለተቆጣጠረ በተለይ ገበሬው ከቀበሌ ቀበሌ፣ ከቆላ ደጋ ልዛወርና የእርሻ ስራየን ልቀጥል ብሎ እንዳያስብ ሆኗል። የመንቀስቅቀስ መብት በህገ-መንግስት የተቀመጠ ቢሆንም ከአንድ ቀበሌ ወደ ሌላ ኣካባቢ ሄዶ መሬት ገዝቶ ለመኖር አያስብምና መሰረታዊ የመንቀሳቀስ መብቱን ተነፍጎ ይታያል። ዘዴ በተሞላበት ሁኔታ ገበሬው ታስሯልና የመሬት ላራሹ ጥያቄ ነጻ ሊያወጣው ይገባል። መንቀሳቀስ በራሱ ትልቅ ነገር ነው። ኦፖርቹኒቲዎችን ለማየት፣ አማራጭ የህይወት አቅጣጫዎችን ለማየት ሊሆን ይችላል የሚንቀሳቀሰው። ስለዚህ ይህ መብቱ ይከበር ዘንድ ዛሬም ልጆቹ የመሬት ላራሹን ጥያቄ ሊያነሱለት ይገባል።

3. መሬት ለሌላቸው መሬት እንዳያገኙ እንቅፋት መሆን

አገራችን አንድ የገጠማት ችግር ደግሞ በዚያች በተጣበበች መሬት ላይ የሚኖረው ገበሬ የወለዳቸው ልጆቹ ለአቅመ አዳምና ሄዋን ሲደርሱ ትዳር ያምራቸዋል፣ መሬት ይሻሉ። ገበሬው ያቺን አንድ ሄክታር መሬት ሲያካፍል ድህነት በከፍተኛ ሁኔታ እየጨመረ መጣ። ከዚህ ይልቅ መሬት በሃገሪቱ ገበያ ላይ ቢገኝ ኖሮ ያ የተወለደ ልጅ እዚህም እዚያም ብሎ ቆላና ደጋ ወርዶና ወጥቶ ባለ መሬት መሆን በቻለ። መሬት የመግዛት ነገር ፈጽሞ በኢትዮጵያ ገበሬ አእምሮ የማይታሰብ መሆኑ ያመጣው ነገር ያ ጎጆ ያማረው ወጣት ወይ ተሰዶ ወደ ከተማ ይሄዳል ወይ ከዚያው ከባቱ ጋር እየተጋፋ ይኖራል። ይሄ ከፍተኛ ችግር ሊፈታ የሚችለው በመላ ሃገሪቱ መሬት በገበያ ላይ እንዲውል በማድረግና መረጃን ለገበሬው በማድረስ ነው።

4. ግብርናውን ከሁለ ገብ ስራ እንዳይወጣ ማድረጉ

መሬት የመሸጥና የመለወጥ መብቱ ለገበሬው ይተው ሲባል የሞኝ ኣሳብ ማሰብ ትክክል አይደለም። ይሸጥ ይለወጥ በተባለ ማግስት እየሸጠ ይሄዳል የሚባለው ነገር ስህተት ነው። ወዴት ይሄዳል። ከሁሉ በላይ ያቺ መሬትስ ስንት ታወጣለችና ነው። ሁለቱን በሬዎቹን ቢሸጥ ከመሬት ሽያጩ ሊበልጥ ይችላል። በሮቹን ሸጦ ኣገር ጥሎ ኣይጠፋም። ዋናው ነገር ገበሬው የሚሸጠው ከአንድ የግብርና ስራ ወደ ሌላ ሊዛወር ይሆናል። አንድ ገበሬ አንድ ሄክታር መሬት ሸጦ አንዲት ከፍተኛ የወተት ምርት የምትሰጥ ላም ቢገዛና ያቺ ላም በቀን ሃያ ኣምስት ሊትር ብትታለብ ከዚህ ከወተት ሃብት የሚያገኘው ገቢ ከዚያ ኣንድ ሄክታር ላይ ከሚያገኘው ሰብል በእጥፍ ይበልጣል። ስለዚህ ገበሬውን ኣማራጮችን በማሳየት ግብርናው ትኩረት እንዲያደርግ ማሳየት ነው ከችግር የሚያወጣን። ይህ ሁሉ ግን ከመሬት ባላቤትነት ሙሉ መብት ጋር ይያያዛልና እንደገና መሬት ላራሹ::

5. ገበሬው ከባንክ ብድር እንዳያገኝ መሰናክል መፍጠሩ

ይነስም ይብዛ በተለይ ገበሬው መሬቱን ኣስይዞ ከባንክ የመበደር መብቱ ሊጠበቅ ይገባዋል። ብድር ለግብርናው መነሳት ዋና ሞተር ነው። ገበሬው ከአገሩ ሃብት የመካፈል የመበደር መብቱም ሊጠበቅ ይገባዋል። ጥያቄው የኢኮኖሚ ጥያቄ ብቻ ሳይሆን የፍትህ ጥያቄም ነውና ገበሬው ቀጥታ የብድር ተጠቃሚ ይሆን ዘንድ ዛሬም መሬት ላራሹ ሊነሳ ይገባዋል። ብድር በቡድን እንሰጣለን የሚል ነገር አይሰራም። በግለሰብ ደረጃ የመሬት ባለቤትነት መብቱ ተከብሮለት መሬቱ ተተምኖ ያወጣለትን ያህል ተበድሮ ሊሰራበት ይችላል። አንዳንዶች ይህ አሰራር ባንኮችን ያከስራል ይላሉ። ገበሬው ተበድሮ መክፈል ቢያቅተው መሬቱ ያን ያህል ተሽጦ ላያወጣ ይችላል ብለው ይሰጋሉ። በኢትዮጵያ ሁኔታ መሬት መሸጥ መለወጥ ከተጀመረ ገበያው ይጦፋል ፈላጊ ይጨምራል እንጂ የሚያከስር አይሆንም። የህዝብ ብዛቱን ማየት አለብን። መሬት የሌለውን ማየት አለብን። ስለዚህ ይህ ኣሳብ ኣሳሳቢ ኣይደለም።

6. ገበሬውን የፖለቲካ ጥገኛ ማድረጉ

መሬት የመንግስት በሚል ስም ደርጉ ህዝቡን መያዣ ኣድርጎት ነበር። አንድን ገበሬ ከመሬቱ ማፈናቀል ቀላል ጉዳይ ነበር። ህወሃት የመራው መንግስት ስልጣን ሲይዝ ደግሞ መሬት የመንግስትና የህዝብ ነው በሚል ያንኑ ደርጉ የነበረውን ሶሻሊስታዊ የመሬት ኣያያዝ ተግባራዊ አድርጓል። ኢትዮጵያውያን በተፈጠሩበት ምድር የኣንድ የፖለቲካ ፓርቲ ደጋፊ ካልሆኑ መሬት ማስፈራሪያ እንደሆነ ይገለጻል። በምርጫ ጊዜም ገበሬው የፈለገውን እንዳይመርጥ የስነ ልቡና ጫና መፍጠሪያ ዘዴ በመሆኑ በርግጥ የኢትዮጵያ ህዝብ ከዚህ ኣስከፊ ተጽዕኖ ነጻ ይወጣ ዘንድ ዛሬም መሬት ላራሹ የሚል ትውልድ ያስፈልጋል።

7. ሙስናን ማብዛቱ

አንዱ የሃገራችን ትልቅ ችግር በተለይ በአሁኑ ሰዓት ከመሬት ጋር የተያያዘ ሙስና ነው። በመሬት አስተዳደር አካባቢ የሚሰሩ ሰዎች እንደሚያጋልጡት በኢትዮጵያ ውስጥ እንደ መሬት አስተዳደር በሙስና የተዘፈቀ መስሪያ ቤት የለም። በተለይ በከተማ ቦታ አካባቢ ከፍተኛ ሙስና አለ። መሬት የመንግስት ብቻ ሳይሆን የግልም ቢሆን መንግስት ለቡድንና ለግልም ቢያካፍል ይህ ችግር በጣም ይቀንስ ነበር። ከዚህ በተጨማሪም ዜጎች መፈናቀል ሊገጥማቸው ሲል ለመብታቸው ቆመው በገበያ ተደራድረው የሚገባቸውን ተቀብለው ኣካባቢውን ሊለቁ ይችላሉ። በአሁኑ ሰዓት ያለውን ችግር እንመልከት። የአዲስ አበባውን ማስተር ፕላን ተግባራዊ ለማድረግ በሚል በአዲስ አባባ ዙሪያ የሚገኙ ገበሬዎች ላይ የማፈናቀል ችግር መጣ። ትልቁ ችግር የሆነው የአዲስ አበባ መስፋፋት ሳይሆን እነዚህ የሚፈናቀሉ ገበሬዎች በመሬቱ ላይ ሙሉ መብት ስለሌላቸውና መብቱን መንግስት ስለነጠቃቸው በዋጋ መደራደር  አልቻሉም። መንግስት የሆነች ተመን ሰርቶ ያባርራቸዋል። ይህቺ ካሳ ተብላ ለሚፈናቀለው ገበሬ የምትሰጠው ገንዘብ ደግሞ ለኣንድ የመንግስት ሰራተኛ የአንድ ወር ደመወዝ ናት። እስከ ሃያ ሺህ ብር በወር የሚያገኙ ባለ ሙያዎች አሉ። ይህ ገበሬ ትዳሩን ሁሉ አፍርሶ እንዲሄድ የሚደረገው በዚህች በአንድ ወር ደመወዝ መሆኑን ስናይ በርግጥ አገራችን ውስጥ ከፍተኛ የፍትህ መጓደል እንዳለ ቁልጭ ኣድርጎ ያሳየናል። ሌላው ትልቅ ችግር ደግሞ የመሬት ነጠቃው ነው። ሬኒ ሌፈርት የተባለ ፈረንሳዊ ተመራማሪ እንደዘገበው ኢትዮጵያ ሰባት ሚሊዮን የሚሆን መሬት ለመሬት ነጠቃ አዘጋጅታለች። የተሰጠውና ሊሰጥ የታሰበው ተደምሮ ማለት ነው። ይህ ሁሉ መሬት በመንግስት የሚሰጠው በምስጢር ሰነድ ነው። ብዙ ግልጽነት የሌለው ቢዝነስ ውስጥ መንግስት ገብቶ ይታያል። እነዚህ መሬት ነጣቂዎች የውጭ  አገር ሰዎች ብቻ ሳይሆኑ ኢትዮጵያውያንም ናቸው። እነዚህ ሃይላት ደግሞ ገበሬው የመሬት ባለቤት እንዲሆን የመሬት ባለቤትነት ጥያቄ እንዲነሳ ኣይፈልጉም ምክንያቱም መሬት የመንግስት ስለሆነ ነው የመሬት ነጠቃ በሰፊው የሚኖረው።  ይህ ሁሉ ችግር ዞሮ ዞሮ ከገበሬው የመሬት ባለቤትነት ጥያቄ ጋር ስለሚያያዝ እነሆ ዛሬም የኢትዮጵያ ገበሬ መሬት ላራሹን ይሻል።

8. የተፈጥሮ ሃብት ጥበቃ ችግሮች

በርግጠኝነት መናገር የምንችለው ነገር ቢኖር በኢትዮጵያ ውስጥ የመሬት ባለቤትነት ቢረጋገጥ የተፈጥሮ ሃብት ጥበቃ ስራው ይጠናከራል ይጨምራል። በአሁኑ ሰዓት አንዱ ትልቁ ኣሳሳቢ ጉዳይ የአፈር ክለት ነው። በየዓመቱ ወደ ሰላሳ ሺ ሄክታር መሬት የሚደርስ አፈር እየታጠበብን ይገኛል። ይሄ በረጅም ጊዜ በጣም ኣሳሳቢ ጉዳይ ነው። ብዙ ነገር ብናጣ ልንተካው እንችላለን። ዛፍ ቢቆረጥ ልንተክለው እንችላለን። የኣፈር ክለት ግን በጣም የሚጎዳን ጉዳይ በመሆኑ በዚህ ላይ ትኩረት ካላደረግን የምግብ ዋስትናችን ከችግር ኣይወጣም።  በርግጥ ገበሬው መሬቱ የራሱ እንደሆነ ሲያውቅ በከፍተኛ ሁኔታ መሬቱን የመጠበቁ ስራ ስለሚጨምር ኣጠቃላይ በሃገሪቱ የአፈርና ውሃ ጥበቃ ላይ ጉልህ ሚና ይኖረዋልና ዛሬም መሬት ላራሹ ያስፈልጋል።

9. ዜጎችን ወደ ህገ ወጥ ስራ መምራቱ

መሬት ላራሹ ሲባል ለገበሬው ብቻ ሳይሆን ለከተማውም የሚል መልእክት አለው። ይህ መፈክር በአዲስ መንፈስ ሲነሳ ከተማውንና ገጠሩን ሁሉ ኣገናዝቦ ነው። በመሆኑም ኣንዱ የመሬት ባለቤትነት መብት ሲከበር የሚመጣው ጉዳይ ዜጎች ላልሆነ ህገ ወጥ ድርጊት አይጋለጡም። ቦታው ያንተ አይደለም ቤትህን ስትሸጥ ጣራና ግድግዳውን ብቻ ሽጥ የሚባል ነገር ዜጎችን ለሌላ ተጨማሪ ውል ዳርጎ ታይቷል። ዜጎች የርስታቸው ገመድ በወደቀባት ምድር መሬትን የማግኘት መብት ያላቸው ሲሆን ይህ መብታቸው ሲነካ ለተለያየ ችግር እንደሚጋለጡ ኣንዱ ማሳያ ነው። በመሆኑም የኢትዮጵያውያን የመሬት ባለቤትነት ጥያቄ የከተሜውንም የገጠሩንም ህዝብ ኑሮ ግራ ያጋባና ችግር ፈጣሪ በመሆኑ ኢትዮጵያውያን የመሬት ላራሹን ጥያቄ ኣንስተው በድል ሊቋጩት ይገባል።

በአጠቃላይ ኢትዮጵያ አገራችን የመሬት ላራሹን ጥያቄ ከፍ አድርጋ ልታነሳ የሚገባበት ዘመን ላይ ናት። ይህ ጥያቄ በዚህ ዘመን ሲነሳ ጠለቅ ባለ መረዳት ላይ ሊመሰረት ይገባዋል። ስለ መሬት ፖሊሲ ስናወራ በዚህ ስር የሚጠቃለሉ ጉዳዮች አሉ። እነሱም የመሬት አጠቃቀም፣ የመሬት ማኔጅመንት፣ የመሬት ኣስተዳደርና የመሬት ባለቤትነት ጥያቄዎች ናቸው።  የመሬት ማኔጅመንታችንን ስናይ ምንም እንኳን መንግስት ግብርና መር ነው ዋናው ፖሊሲየ ቢልም ግን በተግባር መሬቱ ለኣፈር ክለት ሲጋለጥ፣ የተፈጥሮ ደን ሲመናመን፣ የመስኖ አጠቃቀም በጣም ዝቅተኛ ሆኖ እናያልለን። በአንድ ወቅት እስከ ኣርባ በመቶ የሚሆነው የሃገሪቱ መሬት በደን የተሸፈነ ነው እየተባለ የሚነገርላት ኣገር ዛሬ የተፈጥሮ ደን ሽፋኗ ወደ ሁለት ፐርሰንት አካባቢ ነው። ይሄ በጣም ኣሳሳቢ ጉዳይ ነውና ለመሬት ላራሹ ጥያቄ ለመሬት ፖሊሲ መሻሻል ጥያቄ አንዱ አነቃቂ ጉዳይ ነው። በሌላ በኩል ደግሞ የመሬት አጠቃቀማችንን ስናይ በአሁኑ ሰዓት ወደ ኣስራ ሁለት ሚሊየን ሄክታር መሬት የታረሰ ሲሆን ከዚህ ውስጥ እጅግ እጅግ ብዙው ከፍታ ቦታ ላይ ባሉ ገበሬዎች የታረሰ ነው። በሌላ በኩል ከፍ ሲል እንዳልነው እስከ ሰባት ሚሊየን ሄክታር ደግሞ ለመሬት ነጠቃ ተዘጋጅቷል። ይህ መሬት በመስኖም በዝናብም ይለማል። በዚህ ላይ በአሁኑ ሰዓት ኣስር ሚሊዮን በላይ ህዝብ እየተራበ ነው። ይህ ሰባት ሚሊዮን ሄክታር መሬት በአግባቡ ቢታረስ እነዚህ ወገኖቻችን ኣይራቡም ነበር። እሁን እኛ ኢትዮጵያውያን ርቦናል ብለን ዓለምን የምንለምነው እንደዚህ እያልን ይመስላል። ይቅርታ የዓለም ህዝብ ሆይ! ቆላ ያለውን መሬታችንን ሳናርሰው ቀረን፣ በመስኖ ከሚለማው መካከል ኣስር በመቶ የሚሆነውን እንኳን ሳንጠቀምበት ቀረን በመሃል የኣየር መዛባቱ መጣና ረሃብ ላይ ነንና እርዱን እያልን ነው። ሰው የሚታረስ መሬት፣ ውሃ፣ ጉልበት እያለው መራብ የለበትም። ይህንን ስናይ ሁሉን ኣሟልተን የጎደለን የፖለቲካ ቁርጠኝነትና የፖሊሲ ጉዳይ በመሆኑ ኢትዮጵያዉያን የመሬት ላራሹን ጥያቄ ከብሄራዊ ክብራችን ጋር ኣያይዘን የምር ልንነሳ ይገባል። ስለ መሬት ኣስተዳደር ሙስና ከፍ ሲል ስለገለጽኩ ኣልደግመውም። በኣጠቃላይ ከላይ የዘረዘርናቸው ኣራት የመሬት ፖሊሲ ኣቅጣጫዎች እኛን ኢትዮጵያውያንን በምግብ ራሳችንን እንድንችልም እንዳንችልም ያደርጋሉ። ጥሩ ፖሊሲና የፖለቲካ ቁርጠኝነት ካለ ኣገራችን ወደ ተሻለ ምእራፍ ትሻገራለች።  ይህ ካልሆነ ግን የህዝብ ብዛት ሲጨምር ርሃብና የኑሮ ውድነት ስለሚያጠቁን ኢትዮጵያውያን እንደገና መሬት ላራሹ።

እግዚአብሄር ኢትዮጵያን ይባርክ!

አስተያየት ካለዎ በሚከተለው ኢሜየል ያገኙኛል        geletawzeleke@gmail.com

The post እንደገና መሬት ላራሹ! – ገለታው ዘለቀ   appeared first on Zehabesha Amharic.

በነገረ ኢትዮጵያ ሪፖርተር

በፌደራል አቃቤ ህግ ይግባኝ ተጠይቆባቸው ጉዳያቸውን በእስር ቤት ሆነው እየተከታተሉ የሚገኙት የቀድሞው አንድነት፣ የሰማያዊ እና የአረና ፓርቲዎች አመራሮችና መምህር አብርሃም ሰለሞን ከእስር እንዲፈቱ ትዕዛዝ እንደሚጽፍ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ዛሬ አስታውቋል፡፡

በቃሊቲ ማረሚያ ቤት አስተዳደር በደል እየተፈጸመብን ነው በሚል አቶ የሺዋስ አሰፋ፣ አቶ አብርሃ ደስታ እና አቶ ዳንኤል ሺበሽ የካቲት 1/2008 ዓ.ም ባሰሙት አቤቱታ ላይ ማረሚያ ቤቱ መልስ እንዲሰጥ ለዛሬ የካቲት 3/2008 ዓ.ም ተቀጥሮ በነበረው መሰረት ችሎት የቀረቡት ሦስቱ ይግባኝ መልስ ሰጭዎች ከማረሚያ ቤቱ መልስ ሳይሆን ‹‹ነገ መፈቻችሁ ይጻፍላችኋል›› የሚል መልስ ከዳኛ ዳኜ መላኩ ተነግሯቸዋል፡፡

ይግባኝ መልስ ሰጭዎቹ አቶ ሀብታሙ አያሌው፣ አቶ የሺዋስ አሰፋ፣ አቶ አብርሃ ደስታ፣ አቶ ዳንኤል ሺበሽና መምህር አብርሃም ሰለሞን የስር ፍርድ ቤት ነሀሴ 14/2007 ዓ.ም በነጻ እንዲሰናበቱ መወሰኑን ተከትሎ ከእስር መፈታት ነበረባቸው የሚለውን ውሳኔ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሰበር ሰሚ ችሎት መወሰኑ የሚታወስ ሲሆን የአሁኑ የመፈታት ውሳኔም የዚሁ ውጤት መሆኑ ተመልክቷል፡፡
ዳኛ ዳኜ መላኩ ለአቶ የሺዋስ አሰፋ፣ አቶ አብርሃ ደስታ እና ለአቶ ዳንኤል ሺበሽ ‹‹ነገ ለአምስታችሁም መፈቻችሁን እንልካለን፤ ሰኞ የሚኖራችሁን ቀጠሮ ከቤት መጥታችሁ ትከታተላላችሁ›› ሲሉ ነግረዋቸዋል፡፡ አምስቱ ይግባኝ መልስ ሰጭዎች በስር ፍርድ ቤት ነጻ ከተባሉ ሰባት ወራት ተቆጥረዋል፡፡

The post ሀብታሙ አያሌው፣ አብርሃ ደስታ፣ ዳንኤል ሺበሺ፣ የሽዋስ አሰፋና መምህር አብርሃም ከእስር እንዲፈቱ ጠቅላይ ፍርድ ቤቱ ደብዳቤ እጽፋለሁ አለ appeared first on Zehabesha Amharic.

(ዘ-ሐበሻ) በውሳኔ ፊልም ሕዝብ ውስጥ የገባችው፤ ቆይታም የተለያዩ ፊልሞችን እና ድራማዎችን በመስራት ከሕዝብ ጋር በደንብ የተዋወቀችው አርቲስት ገነት ንጋቱ ጤንነቷ በመልካም ሁኔታ ተመልሶ ወደ ሃገር ቤት መመለሷን የዘ-ሐበሻ ምንጮች አስታውቀዋል::

በአዲስ አበባ ባሉ ሃኪም ቤቶች ህክምና ልትረዳ ባለመቻሏ ሼህ መሐምድ አላሙዲ ሙሉ ህክምናዋን እና የትራንስፖርት ወጪዋን በመቻል ወደ ባንኮክ የሄደችው ገነት በታይላንድ ቀዶ ህክምና እንደተደረገላትና ከህመሟምም በደንብ ማገገሟ ተገልጿል::

አርቲስቷ በቅርቡም ኢትዮጵያ ውስጥ ወዳለው ዶክተሯ በመሄድ ጤንነቷ ሙሉ በሙሉ መመለሷን እንደምታረጋግጥ የደረሰን መረጃ አመልክቷል::

The post ለህክምና ባንኮክ ያመራችው አርቲስት ገነት ንጋቱ ጤናዋ ተመልሶ አዲስ አበባ ገባች appeared first on Zehabesha Amharic.

ሪያል ማድሪድ ራፋ ቤኒቴዝን ካሰናበተ በኋላ ዚነዲን ዚዳንን በዋና አሰልጣኝነት መሾሙ የሚታወስ ነው፡፡ ዚሱም የመጀመሪያ ጨዋታውን አድርጎ ዲፖርቲቮ ላካሩኛን 5ለ0 በሆነ ውጤት በመርታት ጉዞውን በድል ጀምሯል፡፡

የቀድሞው የዓለማችን ኮከብ ተጫዋች ከፍፃሜው በኋላ በሰጠው አስተያየት ‹‹ዋና አሰልጣኝ ሆኜ ከተሾምኩኝ በኋላ ልምምድ ያሰራሁት ለሶስት ወይም ለአራት ቀናት ብቻ ነው፡፡ የመጀመሪያ ጨዋታዬን በዚህን አይነት መልኩ ለመጀመር በመቻሌ ከፍተኛ የሆነ የደስታ ስሜት ነው የተሰማኝ፡፡ ከሁሉም በላይ ደግሞ የቡድኔ የተነሳሽነት ስሜት ከፍ ያለ መሆኑ በጣም ነው ያስደሰተኝ፡፡ ዲፓርቲቮ ላካሩኛን 5ለ0 በሆነ ውጤት መርታት ቀላል ነገር አይደለም፡፡ በተጨዋችነት ዘመኔም ቢሆን ይህንን ቡድን በተቃራኒነት በሚገባ ነው የማውቀው፡፡ እንዴት ልናሸንፋቸው እንደምንችል በጥልቀት ሳስብ ነበር፤ እኔም ሆንኩ ተጨዋቾቼ ያሰብነውን ለመስራት በመቻላችን ከፍተኛ የሆነ ኩራት ነው የሚሰማኝ›› ብሏል፡፡ ይህም ብቻ ሳይሆን ‹‹ሪያል ማድሪድን ልታደገው ነው የመጣሁት›;› ሲልም ኃላፊነቱን የተረከበበትን ምክንያት አስረድቷል፡፡

5ለ0 በተጠናቀቀው በዚህ ጨዋታ ላይ ጋሬዝ ቤል ልዩ ሆኖ ነበር ያመሸው፡፡ ዌልሳዊው ኢንተርናሽናል በጨዋታው ላይ ሶስት ጎሎችን ከመረብ በማሳረፍ ሀትሪክ ሰርቶ ወጥቷል፡፡ ዚዳንም በአቋሙ ደስተኛ መሆኑን ነው የተናገረው፡፡ ‹‹ቤል እንደ ሌሎቹ የቡድን ጓደኞቹ ሁሉ መስራት የሚጠበቅበትን ነው የሰራው፡፡ ስታጠቃም ሆነ ስትከላከል በጋራ ካልሆነ ያሰብከውን ለመስራት አትችልም፡፡ ድንቅ ችሎታ እንዳለው በፊትም ቢሆን የሚታወቅ ነው፡፡ በእንደዚህ አይነት ጨዋታ ላይ ሶስት ጎሎችን ማስቆጠር በጣም ትልቅ ነገር ነው፡፡ ለዚህም አድናቆቴን ልገልፅለት እወዳለሁ ይላል ፈረንሳዊው አሰልጣኝ፡፡

በዕለቱ የሪያል ማድሪድ ደጋፊዎ በውጤታቸው በእጅጉ ተደስቶ ነው ያመሸው፡፡ አሰልጣኝም ምስጋናውን አቅርቧል፡፡ አሰልጣኝም ምስጋናውን አቅርቧል፡፡ ‹‹በደጋፊያችን በጣም ደስተኛ ነኝ፡፡ ከመጀመሪያዋ ደቂቃ አንስቶ እስከ መጨረሻው ድረስ ከጎናችን በመሆን ድጋፋቸውን ሲሰጡን ነበር፡፡ በስቴዲየሙ ውስጥ የነበረው ድባብ በጣም ያምር ነበር፡፡ እኛም ጥሩ እንቅስቃሴ በማድረግ ልናስደስታቸው እንጥራለን›› ብሏል፡፡

ሪያል ማድሪድ በጣም ታላቅ ክለብ ነው፡፡ ይህንን ክለብ ማሰልጠን ፈተናው ከባድ ነው፡፡ ለዚህም ነው በርካታ አሰልጣኞች እየመጡ ሲመለሱ የሚታየው፡፡ ዚነዲን ዚዳንም ፈተናው እንደሚከብድም ያምናል፡፡ የመጀመሪያውን ፈተናም በድል ጀምሮታል፡፡ ‹‹ይህ ለእኔ ትልቅ ፈተና ነው›› የሚለው ፈረንሳዊው ‹‹ለዚህም ነው ዛሬ በጣም ደስተኛ ልሆን የቻልኩት፡፡ ዋና አሰልጣኝ ሆነህ በዚህ ክለብ ውስጥ ሹመት ማግኘት በጣም ትልቅ ነገር ነው፡፡ በሳንቲያጎ በርናባው የሚጠብቀኝ ፈተና በጣም ከባድ እንደሆነ አምናለሁ፡፡ ኃላፊነቱ ሲሰጠኝ የተቀበልኩትም ራሴን በፈተና ውስጥ ማሳለፍ ስፈለግኩኝ ነው፡፡ በእኔ ላይ እምነት በማሳደር ኃላፊነቱን የሰጡንን የክለቡን ኃላፊዎች ላመሰግናቸው እወዳለሁ፡፡ ደጋፊያችንም ቢሆን አክብሮቱን አሳይቶኛል፡፡ ኃላፊነቱ ከተሰጠኝ ጊዜ አንስቶ በርካቶቹ ወደ ልምምድ ማዕከሉ በመምጣት እኔንም ሆነ ተጫዋቾቹን በማበረታታት ላይ ናቸው፡፡ ይህ በራሱ የሚፈጥርብህ የተነሳሽነት ስሜት ከፍ ይላል፡፡ ቀሪዎቹ የውድድር ዘመናትም ከፍተኛ ውጤት የምናስመዘግብበት እንደሚሆን አምናለሁ›› ሲልም ያክላል፡፡

በዚህ ጨዋታ ላይ ሰርጂዮ ራሞስ ጉዳት አጋጥሞታል፡፡ የስካን ምርመራ ከተደረገለት በኋላ የጉዳቱን መጠን መግለፅ እንደሚቻል አሰልጣኙ ገልጿል፡፡ ቡድኑ አምስት ጎሎችን ባስቆጠረበት በዚህ ጨዋታ ላይ ክርስቲያኖ ሮናልዶ ጎል ለማስቆጠር ከፍተኛ ጥረት ቢያደርግም ሊሳካለት ሳይችል ቀርቷል፡፡ እንደዛም ቢሆን ግን በውጤቱ ደስተኛ መሆኑን ነው አሰልጣኙ የገለፀው፡፡

‹‹ሮናልዶ በጥሩ አቋም ላይ ነው የሚገኘው፡፡ ጎል ባያስቆጥርም በውጤቱ ግን ደስተኛ ነው፡፡ አሁንም በወሳኝ ሰዓት ወሳኝ ጎሎችን ማስቆጠር ይችላል፡፡ በቀጣይ ጨዋታዎች ላይም ጎል ማምረቱን እንደሚቀጥል አምናለሁ›› ብሏል አሰልጣኝ፡፡

በሁሉም ተጨዋቾቹ አቋም ደስተኛ መሆኑን የተናገረው ዚዳን በተለይም ግን ኢስኮን በተለየ መልኩ እንዳደነቀው ገልጿል፡፡ ‹‹ኢስኮ በጣም ልዩ ተጫዋች ሆኖ ነው ያመሸው፡፡ ጀምስ ሮድሪጌዝም ቢሆን ተቀይሮ በሚገባበት ወቅት ልዩነት ለመፍጠር ሲሞክር ይታያል፡፡ ሁለቱን ተጫዋቾች በተመለከተ ብዙ ጥያቄዎች ሊቀርቡልኝ ይችላሉ፤ እኔም መልሼ ተመሳሳይ መልሶችን ነው ልሰጣችሁ የምችለው፡፡ በአንድ ጨዋታ ላይ የመጀመሪያ ተሰላፊ ለመሆን የሚችሉት 11 ተጫዋቾች ብቻ ናቸው፡፡ እነዛን መወሰን የምችለው ደግሞ እኔ ነኝ፡፡ አሁን ባለው ተጨባጭ ሁኔታ ኢስኮ ምርጥ ተጫዋች መሆኑን በማሳየት አሳምኖኛል፡፡ ስለዚህ የተሰላፊነት ዕድል ብሰጠው ምንም አይገርምም ብሏል፡፡

ሪያል ማድሪድ ይህንን ድሉን ተከትሎ በ2016 ያገኘው የመጀመሪያው ሶስት ነጥቡ ሆኖ ተመዝግቦለታል፡፡ ሀትሪክ መስራት የቻለው ጋሬዝ ቤልም በማድሪድ ማሊያ በሁሉም የውድድር መድረኮች ያገኛቸውን ድሎች ብዛት 51 ማድረስ ችሏል፡፡ ሊጉን ከተቀላቀለ ገና ሶስተኛ ሲዝኑ ቢሆንም በጠቅላላ ያደረጋቸውን ጨዋታዎች ብዛት 72 ማድረስ ችሏል፡፡ በዚህም ደስተኛ መሆኑን ከእሁዱ ጨዋታ በኋላ ተናግሯል፡፡

‹‹ጎል ማስቆጠር በጣም አስደሳች ነገር ቢሆንም ከሁሉም በላይ በጣም አስፈላጊው ነገር ድል አድርጎ መውጣቱ ነው፡፡ ሶስት ነጥብ ባገኘንበት ጨዋታ ሀትሪክ መስራቴ ከፍተኛ የሆነ የደስታ ስሜትን ፈጥሮብኛል፡፡ ጥሩ እንቅስቃሴ እንዳደረግኩኝ ይሰማኛል፡፡ በዚህ አይነት መልኩ ነው መቀጠል ያለብን የሚል እምነት አለኝ›› ብሏል፡፡ ዌልሳዊው ኢንተርናሽናል በዚህና በሌሎችም ጉዳዮች ላይ የሰጣቸው አስተያየቶች ደግሞ በሚከተለው መልኩ ቀርቧል፡፡

የአሰልጣኙ ለውጥ

‹‹ዚዳን ታላቅ ተጫዋች እንደነበር ሁሉም ሰው የሚያውቀው ነው፡፡ በአሰልጣኝነቱም ታላቅነቱን እንደሚያሳይ እርግጠኛ ነኝ፡፡ በእሱ ስር ልምምድ የሰራ ነው ለጥቂት ቀናት ነው፡፡ እንደዛም ቢሆን ግን ፕሮፌሽናሎች እንደ መሆናችን መጠን ስራችንን ጠንክረን በመስራት አሸናፊነታችንን አስጠብቀን መዝለቅ ይኖርብናል፡፡ ራፋ ቤኒቴዝ ትልቅ አሰልጣኝ ነው፡፡ ትልቅ ለውጥ እንደሚያመጣልን አምናለሁ››

ስለ ሶስተኛ ሲዝኑ

‹‹በማድሪድ ማሊያ የመጀመሪያ ጨዋታዬን ያደረግኩት ሴፕቴምበር 14/2013 ወደ ማድሪጋር በመጓዝ ከቪያሪያል ጋር ባደረግነው ጨዋታ ላይ ነው፡፡ 2ለ2 የተጠናቀቀ ጨዋታ ነበር፡፡ ያለፉት ሶስት ሲዝኖች የሳንቲያጎ በርናባው ቆይታዬ በጣም አስደሳች ነበር ማለት እችላለሁ፡፡ በድምሩም አንድ የቻምፒዮንስ ሊግ፣ አንድ የዓለም ክለቦች ዋንጫን፣ አንድ የዩሮፒያን ሱፐር ካፕ እና አንድ የኮፓ ዴል ሬይ ዋንጫዎችን ለማግኘት ችያለሁ፡፡ ይህ በጣም ትልቅ ስኬት ነው፡፡ዘንድሮም ስምንት ጨዋታዎችን ድል ለማድረግ ችያለሁ፡፡ በድምሩም በሁሉም የውድድር መድረኮች 51 ጎሎችን ያስቆጠርኩኝ ሲሆን ከእነዚህ ውስጥም 40 ያህሉን ያስቆጠርኩት በላ ሊጋው ላይ ነው፡፡ በዚህም በጣም ደስተኛ ነኝ››

The post Sport: ‹‹ሪያል ማድሪድን ልታደገው ነው የመጣሁት›› – ዚነዲን ዚዳን appeared first on Zehabesha Amharic.

The post የፈርስት ጂጅራ ፋውንዴሽን ወቅታዊ መግለጫ አወጣ – “የውስጥ ጥላትን መከላከል ወሳኝ ነው!” appeared first on Zehabesha Amharic.

የአበው ተረት ለልጅ የሳቁለት ለውሻ የሮጡለት ነው የሚለው፡፡ ለፖለቲከኛ ያጨበጨቡለት የሚል ቢጨመርበት  ተስማሚ ይመስለኛል፡፡ ልጅ ከሳቁለት ሁሉ ቦታ እየገባ ነገር ያበላሻል፤ ውሻ ከሮጡለት ጥሎ ካላንደባለለ ወይ ካልቦጨቀ አይመለስም ፖለቲከኛም  ካጨበጨቡለት  አበው  ልቤ አደገና ያለ ቁመቴ አላስገባ አለኝ የገዛ ቤቴ እንደሚሉት ይሆንና  ከእኔ በላይ ለአሳር በሚል መታበይ ብዙ ጥፋት ያደርሳል ኋላም ራሱን ያዋርዳል፡፡ እኛም ጥሎብን ይሁን ባህል ሆኖብን ባይታወቅም እየኮተኮቱ ማሰደግ እየገሩ ለወግ ማዕረግ ከማብቃት ይልቅ እያሞካሹ ማበላሹትን እያጨበጨቡ ወደ ገድል መግፋቱን ተክነንበታል፡፡ በዚህ መንገድ ስንት ለሀገርና ለወገን ሊጠቅሙ ይችሉ የነበሩ ሰዎችን አጥተናል፡፡

አድናቆታችንም ሆነ ነቀፌታችን ለመታበይ የሚዳርግ አንጂ ስክነትን የሚጋብዝ አይደለም፣የወደድነውን ምንም ይናገር ምንም ይስራ በማጨብጨብ በማሞካሸት እናሳብጠውና  ሳይበስል አንድፊርጥ እናበቃዋለን፡፡ አንድም በቅናት አለያም በምቀኝነት የጠላነውን ደግሞ ምንም መልካም ነገር ይናገር የቱንም ያህል በጎ ተግባር ይከውን ቃላት እየሰነጠቅን ኣቃቂር እያወጣን ማንቋሸሽ ማሳነስ  ማደናቀፍ ከተቻለም ከጨዋታ ውጪ ማድረግ ፡፡እንደ በጎ ነገር ከትውልድ ትውልድ እየተላለፈ ልናስወግደው ያልቻልነው በሽታ፡፡

ንጉሱ የምትወደንና የምንወደህ የኢትዮጵያ ሕዝብ ሆይ እያሉ በስተርጅና ሲንገታገቱ  ርስዎ ከሌሎ ጸሀይ ትጠልቃለች በሚሉ አሸርጋጆች ተከበው አረ ጃንሆይ እንደምትሉት  ህዝቡ እየወደደዎ አይደለም የሚላቸው በጎ መካሪ አጥተው  እንዳንድ ቢኖሩም ድምጻቸው ከአሞጋሽ አወዳሹ ልቆ የሚሰማ ባለመሆኑ  እንዳይሆኑ ሆኑ፡፡ ኮ/ል መንግሥቱ ውድ ወገኖቼ እያሉ ህዝቡ ይወደኛል በሚል ስሜት ሲናውዙ ሰልፍ ወጥቶ መፈክር የሚያሰማውን እያዩ ሲኩራሩ  አረ ጓድ መንግሥቱ ርስዎ የሚያስቡትና የህዝቡ ስሜት ሀራምባና ቆቦ ነው  ብሎ እውነቱን ከሚነግራቸው ይልቅ  ከጓድ መንግሥቱ ጋር ወደ ፊት የሚለው አሸርጋጅ በመብዛቱ  ፤ጓድ ሊቀመንበር እንዳሉት የሚለው አሽቃባጭ ዙሪያቸውን ከቦ በመያዙ  ሀገሪቱን ለውደቀት ራሳቸውን ለስደት ዳረጉ፡፡

አቶ መለስም ያለ እድሜአቸው ለሞት የበቁት ተዉ ሁሉን ነገር በልክ አድርጉት ህዝብንም አክብሩ ታሪክንም አትዳፈሩ አንደበትዎ የታረመ ስራዎ ሀገር የሚጠቅም ይሁን ብሎ የሚመክራቸው አጥተው  ያለእርስዎ  እያሉ በሚያዳንቁ አሽቃባጮች በመከበባቸው ነው፡፡

በየዘመኑ የት ይደርሳሉ የተባሉ ፖለቲከኞችም ጭብጨባ እያሰከራቸው  ፣ሙገሳ ልባቸውን እያሳባጠው ፣ምክንያታዊ ሳይሆን ስሜታዊ ድጋፍ ከእኔ በላይ እያሰኛቸው  በመታበይ መንገድ ሲስቱ፣በእኔ እበልጥ እኔ እበልጥ   ርስ በርስ ሲተናነቁና ሲተላለቁ ፣አልፎም የራሳቸው ስራ እያዳጣቸው ሲወድቁ ሲወድቁ  አይተናል ተጽፎ አንብበናል፡፡ ከትናት መማር ብሎ ነገር አያውቀንምና  ጥሩውን ሳይሆን መጥፎውን እየወረሱ  በዛው በትናንቱ  ከእነርሱ የቀደሙት ለውድቀት በበቁበት መንገድ እየተጓዙ አለን አለን እያሉ ነገር ግን ወደ አለመኖር እየተንደረደሩ ያሉ ሰዎችን እያየን ነው፡፡

አድናቂ ነኝ ደጋፊ ነኝ የሚለው በማወቅም ባለማወቅም በጭብጨባ እያሰከረ፣በአጓጉል ሙገሳ እያሳወረ የቁልቁት መንገዳቸውን ሲያፋጥንላቸው ወደ ገደሉ አፋፍ ሲመራቸው አንጂ ቆም ብለው አንዲስያቡ ረጋ ብለው ማንነታቸውን እንዲገነዘቡ የት አንዳሉና ወዴትስ እየሄዱ አንደሆነ እንዲያስተውሉ  ምክር መለገስ ቀርቶ ፋታ ሲሰጣቸው አይታይም፡፡ አበጀህ ብቻ፤

በዚህ መንገድ እየተጎዱ ካሉና በአጭር ግዜ ውስጥ እንዳናጣቸው ከሚያሰጉ ሰዎች አንዱ ጀዋር ሙሀመድ ነው፡፡ እድሜ ለዘመኑ ጥበብ አንዳንድ የመድረክ ንግግሮቹን እንዳየነው ሲጨበጨብለት ጭብጨባውን ለማስደገም አንጂ ስለሚናገረው የሚጨነቅ አይመስልም፡፡ ወጣቱ ጀዋር ከዚህ በሽታ ተፈውሶ ለራሱም ለሀገርም የሚጠቅም ይሆን ዘንድ ምክር ሲለገሰው  አድናቂ ነን ደጋፊ ነን የሚሉ ወገኖች እሱን ጎሽ አበጀህ መካሪዎችን የት አባታቸው ስለሚሉ ጅዋር በመድረክ ጭብጨባ፣ በቅርቡ ባሉ ሰዎች አበጀህ ባይነትና በማህበራዊ ድረ ገጾች ሙገሳ በሽታው ይበልጥ ስር እንዲሰድና የማይድንብት ደረጃ እንዲደርስ  እየሆነ ነው፡፡

ሰሞኑን ከማህበራዊ ድረ ገጽ ባነበብኩት አንድ ጽሁፉ የጀዋር በሽታ ምን ያህል ስር እንደሰደደ ለመገንዘብ ችያለሁ፣ቢሆንም ግን ፈጥኖ ቢረዳና እሱም ፈቃደኛ ቢሆን ህክምናው ቢከብድም ይድናል፡፡ጀዋር የአበበ ገላውን  ጽሁፍ መነሻ አድርጎ በጻፈው ጽሁፍ ኦሮምያ የኦሮሞዎች ነች የሚለውን አጽንኦት ሰጥቶ ይህም እኛ ያልነው ሳይሆን ከሀምሳ አመት በፊት የኦሮሞ አባቶች ያሉት ነው ይላል፡፡

ዓላማቸውን  መገንጠል አድርገው ለእኔ የማትሆን ኢትዮጵያ ዘጠኝ ቦታ ትበጣጠስ ብለው ባይሳካላቸው ብረት አንስተው ታግለው የነበሩ ወገኖች  ከተሞክሮ ባገኙት ትምህረት ተለውጠው ሁላችንም በእኩልነት የምንኖርባት ዴሞክራሲያዊት ኢትዮጵያን መመስረት ሲሉ እየሰማን ነው፡፡ ጀዋር ከሀምሳ አመት በፊት ብሎ የሚጠቅሳቸው እነማንን ነው ፡ ካሉም እነዛ ሰዎች ያኔ መፍትሄው ያ መስሎአቸው ተናረው ሊሆን ይችላል፡፡ ዛሬ በህይወት ቢኖሩ ደግሞ ከላይ አንደገለጽናቸው ወንድሞቻችን ለውጥ ሊያርጉ ይችሉም ነበር ብሎ ማሰብ ያስፈልጋል፡፡ ጀዋር አንደወጣት፤ጀዋር አንደተማረ ሰው ትናትን ከዛሬ እያገናዘበ ስለመጪውም አሸጋግሮ እያየ የሚናገር የሚሰራ ሊሆን በተገባው ነበር፡፡

ጀዋር ኦሮምያ የኦሮሞዎች ማለት ኬንያ የኬኒያዎች ሲዳማ የሲዳማዎች ማለት ነው  የሚለውን ሳነብ ደንግጫለሁ፡፡ ያስደነገጠኝ ብዙ ነገሮችን በማሰቤና በማስታወሴ ሲሆን አንዱ ትውስታየ አዋሳ ላይ የገጠመኝ ነው፡፡ 1994 ዓም ነው ለስራ ጉዳይ አዋሳ ተገኝቻለሁ፡፡ በወቅቱ በሲዳማዎችና በወላይታዎች መካከል ከፍተኛ የሥልጣን ሽኩቻ ነበረ፡፡አጋጣሚ እዛው እያለሁ ኢዴፓ የተባለው ፓርቲ ህዝባዊ ስብሰባ  ይጠራል፡፡ስብሰባው የተጠራበት አዳራሽ አነስተኛ በመሆኑ ቦታ አንዳናጣ በማለት አኔ አንግዳውና ሀገሬው ጓደኛየ ቀደም ብለን ሄደን አዳራሹ መሀል አካባቢ ቦታ ያዝን፡፡ የፊት ወንበሮች በጠዋት ተይዘዋል፡፡ ገብተን አንደተቀመጥን ጓደኛየ ከፊት ለፊት የተቀመጡትን እየቃኘ ጉድ ነው አለ፡፡ የምን ጉድ አልኩት፡፡ከፊት ያሉት በሙሉ ካድሬዎችና ባለሥልጣኖች ናቸው አብዛኛዎቹ ደግሞ ሲዳማዎች ናቸው አለኝ፡፡ ታዲያ ምን ጉድ አለው አንደውም  በስማ በለው ከሚሰሙ በተቀዋሚ ስብሰባ ላይ ተገኝተው ራሳቸው ማዳመጣቸውና የስብሰባው  ተካፋይ መሆናቸው መልካም ነገር ነው አልኩት፡፡

አዳራሹ ሞልቶ ሰው ዙሪያውን በመሆን የፕሮግራሙን መጀመር እየጠበቀ ነው፡፡ የመድረኩ መሪ የፓርቲው አመራሮች ከአዲስ አበባ እየመጡ መሆኑን ገልጾ ስለመዘግየታቸው ይቅርታ በመጠየቅ  በትእግስት አንድንጠብቅ ነግሮናል፡፡አመራሮቹ ደርሰው የመድረክ መሪው የፕርግራም ትውውቅ አድርጎ የፓርቲው ሊቀመንበር የነበሩት ዶ/ር አድማሱ ገበየሁ ንግግር አንዲያደርጉ ጋበዘ፡፡ ዶ/ሩ ከመነጋገሪያው ጀርባ ቆመው እንኳን ደደህና መጣችሁ በማለት ንግግራቸውን  ሲጀምሩ ጓደኛየ ጉድ ነው በማለት የፈራው ነገር ተከሰተ፡፡ ከፊት ያሉት በሙሉ እጃቸውን አወጡ፤ በእጅ በማውጣት ብቻ አልታቀቡም ሥነ ሥርዓት አካሄድ እያሉ መጮህ ጀመሩ፡፡

በፕሮግራሙ አንደተገለጸው የውይይት ክፍለ ግዜ አለ፤ ያኔ አስተያየትም ሆነ ጥያቄ ማቅረብ ትችላላችሁ፤ አሁን ግን መድረኩ የእኛ ስለሆነ መከናወን ያለበት በእኛ ፕሮግራም መሰረት ነው ሲባሉ መጀመሪያ በማን መሬት ላይ አንዳላችሁ ሳተረጋግጡ ስብሰባ መጀመር አትችሉም በማለት ረበሹ፡፡ የፖሊስ አዛዡ እዛው ከአዳራሹ ውጪ የነበረ ቢሆንም ረብሻውን ለማስቆም ፈቃደኛ አልሆነም፡፡ በሆነው ነገር ሁሉ የተበሳጨው ተሰብሳቢ አንገት አንገታቸውን እያነቅን እናስወጣቸው አለ፡፡የፓርቲው አመራሮች እይሆንም የክልሉን ባለሥልጣናት አነጋግረን አንምጣ በትእግስት ጠብቁ ብለውን ሄዱ፡፡

ብዙ ቆይተው ሲመለሱ ፕሬዝዳንቱም ም/ል ፕ/ሬዝዳንቱም  ቤት ሄደው ሊያገኙዋቸው አንዳልቻሉ( እለቱ እሁድ  ነው) የፖሊስ አዛዡም እዛው አዳራሹ በር ላይ ሆነው እያዩ  ድብድብ ካልተፈጠረ በስተቀር ፖሊስን አይመለከተውም አንዳሉዋቸው ያ አንዲሆን ደግሞ ፓርቲያቸው አንደማይፈቅድ ገልጸው በሆነው ሁሉ እናዝናለን ነገሮች ተስተካለው በአጭር ግዜ አንደምንገናኝ ተስፋ አለን በማለት ተስብሳቢውን በትነው ወደ መጡበት ሄዱ፡፡

ልብ በሉ እነዛ የሲዳማ ካድሬዎች በማን መሬት ላይ እንዳላችሁ መጀመሪያ ሳተረጋግጡ ስብሰባ መጀመር አትችሉም ነው ያሉት፡፡ሲዳማ የሲዳማዎች ስለሆነ ሌላው ኢትዮጵያዊ  ስብሰባ ጠርቶ በክልሉ ከሚገኙ ኢትዮጵያዉያን ጋር ለመነጋገር የምንሰበሰበው በሲዳማዎች ምድር ላይ ነው ብሎ ማረጋገጫ ሰጥቶ ከሲዳማዎች ፈቃድ ማግኘት አለበት ነው ጥያቄው፡፡ የጁሀር ኦሮሚያ የኦሮሞዎች ሲዳማ የሲዳማዎች አስተሳሰብም ይሄው ነው፡፡ ጁዋር ግን ይህ እኩይ አስተሳሰብ ተጠናውቶት አንዴ ስለ ሀገራዊ አንድነት ሌላ ግዜ ስለ ጠባብ ጎሰኝነት የሚያናግረው፤ በብሄር ኦሮሞ በሀይማኖት እስላም የሌለና መሆን የማይቻል ይመስል በእኛ አካባቢ ቀና ብሎ የሚሄድ ክርስቲያን ቢገኝ በሜጫ ነው አንገቱን የምንለው እስከማለት ያደረሰው፡፡ ይይዘው ይጨብጠውን አሳጥቶ  አንዲህ ከራሱ ጋር ጭምር የሚያጋጨው  በሽታ በዘር ተላልፎበት ይሆን ወይንስ ከለማበት የተጋባበት ሆኖ፡፡

ሌላው ጉዳይ በኦሮምያ የተካሄደው ህዝባዊ አንቅስቃሴ በኦፌኮ የተመራ አንደሆነ አድርጎ የገለጸው ነው፡፡ በወቅቱ በየቀኑ ለመገናኛ ብዙኀን መግለጫ ይሰጡ የነበሩት አቶ በቀለ ነጋ ህዝቡ በራሱ ያቀጣጠለው ተቃውሞ አንደሆነ ሲገልጡ አንጂ አንደም ግዜ ድርጅታቸው ማስተባበሩንና መምራቱን ሲናገሩ አልሰማንም፡፡ ቢሆንም አንኳን ትግሉ ከወያኔ ጋር ነውና ፣የሚኖሩት ሀገር ውስጥ ነውና አይነገርም፡፡ አንደውም ከአቶ በቀለ ስንሰማ የነበረው አቶ በቀለ ገርባን ጨምሮ በዞንና በወረዳ ያሉ የፓርቲው አመራሮች ያለአግባብ ወንጀል እየተለጠፈባቸው መታሰራቸውን ነው፡፡ ርሳቸው ከታገቱ በኋላም ዶ/ር መረራ ከዚህ የተለየ የገለጹት  ነገር የለም፡፡ ፓርቲያቸው  የህዝባዊ አመጹ አስተባባሪና መሪ ስለመሆኑም አልተናገሩም፡፡ሊናገሩም አይችሉም፡፡

አንደኛ የፓርቲው አመራሮች ያልተናገሩትን ሁለተኛ በዚሁ ምክንያት አያሌ የፓርቲው አባላት በእስር ላይ እያሉ አቶ ጀዋር ህዝባዊ እንቅስቃሴው በኦፌኮ አንደተመራ መናገሩ ምን ይሉታል፡፡ ፓርቲውንና አመራሮቹን እየከሰሰ፤ በታሰሩትም ላይ ምስክርነት እየሰጠ መሆኑን ተገንዝቧል፡፡ ጭበጨባ ያሰከረው ፣አጉል ውዳሳና ሙገሳ ያሳበጠው ፖለቲከኛ እንዲህ ነው ነገር የሚያበላሸው፡፡

ጅዋር መንገዱን ጨርቅ ያድርግልህ ተብሎ የሚተው መሆን የለበትም፡፡ራሱን አድኖ ለሀገርም ለወገንም የሚጠቅም ዜጋ ይሆን ዘንድ ርዳታ ያስፈልገዋል፡፡ ስለሆነም አድናቂም ሆነ ደጋፊ ነን ባዮች ከጭብጨባና ሙገሳ ወጣ ብላችሁ ራሱን እንዲያይ ዙሪያ ገባውን ማስተዋል አንዲችል በሽታውንም አንዲያውቅ ልትረዱት ይገባል፡፡ ተችዎችም ወደ እልህ በማያስገባውና በሽታውን በማያባብስበት መንገድ  ስህተቱን በመጠቆም፣ችግሮቹን በማሳየት፣እውነቱን የትና እንዴት ማግኘት አንደሚችል በማመልከት ብታግዙት መልካም ይሆናል፡፡ ከዚህ ካለፈ ጨው ለራስህ ብለህ ጣፍጥ ነው፡፡

The post ለልጅ የሳቁለት፣ ለውሻ የሮጡለት፣ ለፖለቲከኛ ያጨበጨቡለት – ይገረም አለሙ appeared first on Zehabesha Amharic.

ህወሓትና ምርጫ ቦርድ የኣንድ ሳንቲም ሁለት ገፅታዎች መሆናቸው ይታወቃል። ከዚህ ጋር የተያያዘ በሑመራ ያጋጠመን ኣንድ ታማኝ የህወሓት ካድሬና የምርጫ ፅህፈት ቤት ሃላፊ ትንሽ ላካፍላቹ።

The post ታማኝ ካድሬነት – የህወሓት ኣባላት ከህዝባቸውና ሃገራቸው ይልቅ ለድርጅታቸው ያላቸው ታማኝነት ይበልጥባቸዋል – አንዶም ገብረስላሴ appeared first on Zehabesha Amharic.

ዛሬ ላይ ቆመው ነገን ለማወቅ የሚችሉ ሰዎች “ነቢይ” ሲባሉ ኖረዋል። በዘመናችን ቋንቋ “የፖለቲካ ተንታኝ” ማለት ይሆን? ይህን የሚገልፅ አንድ አባባል አውቃለሁ፣ “ትናንት ታሪክ ሆኖአል፤ ዛሬ ስጦታ ነው፤ ነገ ደግሞ ምስጢር”

መሳይ ከበደ በመጨረሻ የፃፈውን መጣጥፍ ሳነብ (Then and Now: A Rejoinder to my Critics)  ‘ይህ ፕሮፌሰር ኢትዮጵያን ከመፍረስ ሊያድኑ ከሚችሉ ልሂቃን አንዱ ሊሆን ይችላል’ ብዬ ተስፋ አደረግሁ። ምክንያቱም መሳይ አይነኬ የተባሉ አመለካከቶችን በድፍረት መተቸት መቻሉን አይቻለሁ። ማለትም “ለአንድነት ሃይሎች” ወደ አንድነት የሚያደርስ የመግቢያ አዲስ በር መክፈት ችሎአል። መቸም ወያኔ ጉዞውን እንደጨረሰ ስምምነት ያለ ይመስላል። ያልታወቀው ወዴት አግጣጫ እንደሚገነደስ ነው። ምእራባውያን ወይም አሜሪካ የወያኔን ስርአት ለማቆየት እየጣሩ መሆኑ ይታሰባል። ስርአቱ በከዘራም ሆነ በአንካሴ ተደጋግፎ መቆም ካስቸገራቸው ግን አይኖቻቸውን በመሃረም እያባበሱም ቢሆን መቃብሩን ይቆፍሩለታል።

በአካባቢያችንም ሆነ በሌሎች ተንታኞች የሚፃፉ አስተያየቶችን ስናነብ ኢትዮጵያ መንታ መንገድ ላይ መቆሟን እንገነዘባለን። ይህም ከማይቀረው አንድ መተራመስ በሁዋላ ኢትዮጵያ ዴሞክራሲያዊት አገር ሆና በአስተማማኝ መሰረት ላይ ቆማ ትቀጥላለች፤ አሊያም መረራ ጉዲና አራተኛው ይሆናል (Scenario) ብሎ እንዳስቀመጠው ኢትዮጵያ በስብሳና ተንጣ እንደ ሃገር ትፈርሳለች። (መፍረስ ቢከሰት በፍርስራሹ ላይ ሌላ የአዲስ ታሪክ መሰረት እንደሚጀመር በአእምሮአችን መያዝ ይገባል።) እና መንታ መንገዶቹ እነዚሁ ናቸው። ስለ ኢትዮጵያ መፍረስ ጉዳይ መናገር ክፉ በመመኘት አይደለም። አፍጥጦ እየመጣ ያለውን እውነት ከወዲሁ ማወቅ መፍትሄ ለመፈለግ ያግዛል በሚል ነው። ከመነሻው መሳይ ከበደ ኢትዮጵያን ከመፍረስ ሊያድኑ ከሚችሉ ልሂቃን አንዱ ሊሆን ይችላል ብዬ ተስፋ ያደረግሁባቸውን በር ከፋች አመለካከቶች ከብዙዎቹ ጥቂቶቹን በዚህ መጣጥፍ እያነሳሁ የግል አስተያየቴን አኖራለሁ።

መሳይ እንዲህ ይላችሁዋል፣

“The most important complaint of the Oromo is that the Ethiopian discourse has always marginalized their contribution and identity in favor of a unilateral assimilation that favored Amhara and Tigreans.”

እውነት ነው። በዘመነ ደርግ፣ “የኢትዮጵያ ብሄረሰቦች ጌጦቻችን ናቸው” ይባል ነበር። አባባሉ ሲመረመር ያስቃል። በጣም ያስቃል። እንግዲህ አንዲት ሴት አለች እንበል። ያቺ ሴት አማራ ናት። ጠጉሯ ላይ፣ እጇ ላይ፣ ጆሮዋ ላይ፣ አንገቷ ላይ፣ እግሯ ላይ በተለያዩ ጌጦች ተውባለች። እነኛ ጌጦች ብሄረሰቦች ናቸው። የኢትዮጵያ ብሄረሰቦች ህልውና የአማራና (በከፊል ደግሞ የትግሬን) ባህል ማድመቅ ሆኖ ኖሯል። ይህ ሁኔታ የአሰቃቂ ውጊያዎች መነሻ፤ የመራራ ቅሬታዎች፣ የረጅም ማኩረፎች፣ የአደገኛ ዝምታዎች ምክንያት ሆኖ ኖሮአል። በቀጥታ ለመግለፅ በዚህ አመለካከት ወይም የአገዛዝ ስርአት የአማራ ህዝብ ተጠቃሚ አልነበረም። ተጠቃሚ ስላልነበረም ነው፣ በግልፅ መነጋገር እና እውነቱን ማመን አስጊ ወይም በታታኝ ሊሆን የማይችለው። የምናወጋው ስለ ገዢ መደቡ ነው። በገዢ መደቡ ውስጥ በግለሰብ ደረጃ አማራ ያልሆኑም ነበሩበት። ሎሬንሶ ታእዛዝ እና ጃጋማ ኬሎ አብነት ናቸው።

የመሳይ ጥቅሶች ይቀጥላሉ፣

“The demand that Oromo protesters turn their issues into a national or Ethiopian cause seems to repeat the past practice. Following the inescapable reality of the political fragmentation of the country, the Oromo rose up for their own cause, sacrificed their life, and now they are told that they should transfer their heroic deeds to the larger Ethiopian entity even though that entity remained aloof! I want to remind that most of the young Oromo protesters have no idea of Ethiopia as a unitary nation: as the established political system forces them to do, they see Ethiopia as a collection of different nations. Just as Kenyans are not expected to fight for Ethiopians, so too it is not surprising if the Oromo present their demands in terms of Oromo concerns.”

ይህም እውነት ነው፤  በ2014 ኢትዮጵያ እና ናይጄሪያ ለአፍሪቃ ዋንጫ ማጣሪያ እግርኳስ ሲጫወቱ በርካታ የኦሮሚያ ወጣቶች የናይጄሪያ ደጋፊ ነበሩ። በወቅቱ ይህን እውነት በመፃፌ የደረሰብኝ ውግዘት ዝሆን የሚሸከመው አልነበረም። እውነትነቱን ዛሬ መሳይ ከበደ አረጋገጠው። ፕሮፌሰር መሳይ ከበደ በከፈተው በር ብዙዎች ከአክራሪ አስተሳሰባቸው ተላቀው ወደ እውነቱ ይመጣሉ ተብሎ ይጠበቃል። ለነገሩ ጉዳዩ ፕሮፌሰር መሳይ ከገለፁት በላይም ነው። ዋሽንግተን ዲሲወይም ሚኒሶታ ሄደህ አንዱን ኦሮሞ ‘ሃበሻ ነህ?’ ወይም ‘ኢትዮጵያዊ ነህ?’ ብለህ ብትጠይቀው እንደሰደብከው ሊቆጥር ይችላል። አንድ ኦሮሞ ቆሞ ሳለ በድንገትከሁዋላው ሄደህ የኢትዮጵያን ባንዴራ ብታለብሰው፤ እባብ አንገቱ ላይ ያሰርክበት ያህል ሊቀፈው ይችላል። ይህ እውነት ነው። ከዘመናችን ወጣት ብሄርተኛኦሮሞዎች ጋር ሲነፃፃሩ እነ ሌንጮ ለታ፣ እነ መረራ ጉዲና፣ እነ በቀለ ገርባ፣ እነ ኢብሳ ጉተማ መንዜ ማለት ናቸው። ያለምንም ማጋነን ባሮ ቱምሳ በቁመቱ መርዘም ብቻሳይሆን በአመለካከቱም ጭምር ቤካን ጉልማን ተክቶታል። በተለምዶ OLF አክራሪ ነው ይባላል። OLF ግን የህዝብ ውሳኔን እንደሚቀበል ይናገራል። ለአክራሪየአንድነት ሃይሎች ከOLF በላይ ፈተና የሚሆንባቸው የዘመናችን የኦሮሞ ወጣት ነው። ምክንያቱም በጥቅሉ ለመገምገም እንደሚቻለው እንኳን መረራ ጉዲናንOLFን እንኳ ተላስልሶአል የሚል ወጣት ትውልድ ተፈጥሮአል።

የመሳይ ከበደ እውነት አዘል ጥቅሶች እንዲህ ይቀጥላሉ፣

“The request to append the label ‘Ethiopia’ to the protests is an invitation to commit historical robbery; more importantly, it forgets that Oromo courageous fight against the TPLF machine is how they rehabilitate themselves and become makers of their own history and, through them, of the history of Ethiopia. Clearly, such a request lacks fairness, to say the least. Who would blame the Amhara if they turn their protest against the ceding of tracts of land in Gondar to Sudan into an Amhara issue?”

የአማራ ጉዳይ ለአካባቢያችን እንቆቅልሽ ሆኖብናል። “አማራ አለ ወይስ የለም?” የሚለው ጥያቄ ማከራከር ከጀመረ ይኸው 26 አመታት ሞላው። ጥያቄውን በቅድሚያ ያነሳው መንግስቱ ሃይለማርያም ነበር። “አማራ የሚባል ብሄር የለም” ብሎ ነገረን። መስፍን ወልደማርያም ከደርግ ውድቀት በሁዋላ የመንግስቱን አባባል ደገሙት። “ጎንደሬ፣ ጎጃሜ፣ ሸዌ፣ ወሎዬ እንጂ አማራ የሚባል ጎሳ ወይም ዘር የለም” አሉ። ዶክተር አስራት ወልደየስ ደግሞ ተነሱና “አማራ የሚባል ዘር አለ። እኔም አማራ ነኝ” አሉ። ይህንኑ ለማረጋገጥም “መላው አማራ” የሚል ድርጅት መሰረቱ። አስራት ሲሞቱ ሃይሉ ሻውል ድርጅቱን ወረሱትና፣ “አማራ የሚባል ዘር የለም። ወደድሽም ጠላሽም ሁልሽም ኢትዮጵያዊ ብቻ ነሽ። ስለዚህ ‘መላው አማራ’ የሚለውን ‘መላው ኢትዮጵያ’ ብለነዋል” አሉ። በዚህ መካከል ብዙ ዜጋ ተንገላታ። አመታትም ነጎዱ። የሃይሉ ሻውል ተከታዮች እንግዲህ ኢትዮጵያ ሲሉ፣ ኦርቶዶክስ ሃይማኖት፣ አማርኛ ቋንቋ፣ አረንጓዴ-ቢጫ-ቀይ ባንዴራ፣ ሹሩባና ጥበብ ልብስ ማለታቸው ነው። ከዚያ ባሻገር ያለው ባህልና ቋንቋ በውስጠ ታዋቂነት አጃቢና አዳማቂ ሆኖ እንዲቆይ ይሻሉ። እንዲያም ሆኖ የኢትዮጵያዊነትና የአማራዊነት መስመር መለያው ዛሬም ድረስ ግልፅ አይደለም። ከጥቂት አመታት በፊት ደግሞ፣ “ሃይሉ ሻውል አማራ የለም ብለው አማራውን አስጠቁት። ስለዚህ ‘ሞረሽ’ የሚባል የአማራ ጠባቂ ድርጅት መስርተናል” የሚሉ ወገኖች ተነሱ። እነርሱም ተቃዋሚ ፈላባቸው። ፕሮፌሰር ጌታቸው ሃይሌና ሰአሊ አምሳሉ ገብረኪዳንም እንዲሁ በዚሁ ሰሞን በአማራ መኖር አለመኖር ጉዳይ በመሟገት ላይ ናቸው። አሁንም አልለየለትም።

ረጅም ዘመን የፈጀው ይህ ሙግት ለወያኔ ምቹ የመጋለቢያ ክፍት ሜዳ ስለተወለት ሁለቱንም ወገኖች እያበረታታ አማራን በቆረጣ እና በደፈጣ ያመናምነው ያዘ። አልፎ ተርፎ ወልቃይት የሰፈሩት መጤ የወያኔ ደጋፊዎች “አማራ ከክልላችን ይውጣ” የሚል ሰልፍ እስከማካሄድ ደረሱ። ድርቅናቸው ያስገረመው ወልቃይቴ፣ አፉን በጋቢ ሸፍኖ፣ “ማርያም ምኑን አሰማሺኝ!? ቅዱስ ጂወርጊስ ታደገን!” እያለ የመጤዎቹን ሰልፍ ዳር ቆሞ ሲታዘብ ዋለ። “አማራ ከኦሮሞ ቀጥሎ ትልቁ ብሄር” ሲባል እንዳልኖረ አሁን ደግሞ፣ “አማራ እንደ ዋልያ ሊጠፋ ነው” እስከሚል ተገላቢጦሽ ለመስማት ደረስን። ከሳንቃ በር ገደል ላይ እየተፈጠፈጠ በመሞት ላይ ያለውን ዋልያ ከአማራ ጋር ማመሳሰል ስላቅ ቢሆንም ጥቂት እውነት አያጣውም። በዚህ ዘመን ‘አማራ የሚገኘው አዲሳባ እና ዋሽንግተን ዲሲ ላይ ብቻ ነው’ ብለው የሚሞግቱም አሉ። እና መሳይ ከበደ እውነቱን ነው። The game is ነግ በኔ::

ፕሮፌሰሩ በመቀጠል እንዲህ ይላችሁዋል፣

“…The fight for a unitary nation should have been waged while the TPLF was battling the Derg. It is now too late and there is no going back. Going back would mean war and, if the Ethiopian state survives, the cost would be the institution of another dictatorial system. How else, if not by blood and fire, would you impose unity after two decades of unrestricted ethnicization? … You do not present conditions when people rise and fight an oppressor that also happens to be your own oppressor. You join the fight and only then can you make the issue of unity a common cause. Those who simply watch cannot present conditions to people being beaten, killed, and imprisoned. To make your support conditional is to forget that you are also chained, beaten, killed, and imprisoned by the same oppressor. I find it strange, I repeat, that the sharing of the same fate with the Oromo does not trigger the sense of solidarity…”

ልብ ያለህ ይህን ስማ። ኦሮሞ ለመብቱ እየታገለ፣ እየሞተ ሳለ አንተ ዳር ላይ ቆመህ “የኢትዮጵያን ባንዴራ ካልለበስክ፣ ሃበሻ ነኝ ካላልክ፣ ለተክልዬ ካልሰገድክ በአመፁ አላግዝህም” ማለት ምን ማለት ነው? ትናንት ያነሳሁትን ልድገመው። የኦሮሞ ህዝብ ብቻውን ታግሎ አፋኙን ስርአት ካስወገደ ቀጥሎ ምን ይሆናል? ምላሹን እዚህ አልፅፍም። ግልፅ ነው። ለነገሩ የመተጋገዙ ጥሪ የተደረገው ለአብሮ መኖር ይጠቅም ዘንድ እንጂ፤ ሌሎች ካልተሳተፉበት ወያኔን ማስወገድ አይቻልም ከሚል አይደደለም። የሞረሽ መሪዎች ከኦሮሞ ህዝብ አመፅ ጋር ተባብረው ለምን ወያኔን እንደማይታገሉ ሲጠየቁ፣ “ትእግስት ፍርሃት አይደለም” ይላሉ። ፍርሃት ግን በትእግስት ካፖርት ስር ሊሸሸግ ይችላል። አምላክ ነፍሱን በገነት ያኑራትና መለስ ዜናዊን አልወደውም ነበር። የማልወደው ቡፋ ስለነበር ነው። ቡፋነቱ እንዳለ ሆኖ አንዲት የምወድለት አሪፍ ጥቅስ ግን ነበረችው። “መታገስ እና መልፈስፈስ ለየቅል ናቸው” ይል ነበር። የተልፈሰፈሰ ሰበብ ባይፈጥር ይሻለዋል። ቢያንስ ግን ዝም ይበል። ዝምታም ቋንቋ ነው።

የመሳይ ከበደ ጥቅሶች ቀጥለዋል…

“…Nor do I understand how those who rightly claim to be the creators of modern Ethiopia, namely, Amhara elites––of course, in partnership with the Oromo, as evinced by the prominent role of Ras Gobena and other Oromo leaders, to remind those who would be tempted to forget it––do not come to the forefront of the fight for Ethiopia instead of making their intervention conditional on the acceptance of their demands. To pose conditions eliminates the unconditional commitment to Ethiopia, which is precisely what they accuse the Oromo of lacking. If you want an unconditional commitment to Ethiopia, then begin by showing your own unrestricted dedication by joining the Oromo despite the missing Ethiopianism, for only thus you can win them over.”

ሌላው ሁሉ ተቀባይነት ያለው ሆኖ፣ አንድ ነጥብ ላይ ግን ለማስታወስ ያህል … ጎበና ዳጪ ተከድቶ እና አዝኖ ነበር የሞተው። በርግጥ ራስ ጎበና ኢትዮጵያ የተባለች አገር ለመመስረት በተደረገው ጦርነት የገዛ ወገኖቹ ላይ ጉዳት አድርሶአል። ሁዋላ ግን ተፀፅቶአል። ፀፀቱንም ለልጅ ልጆቹ አውርሶአል። የልጅ ልጆቹም በአያታቸው ድርጊት ተፀፅተው የአያታቸውን ስህተት ለማረም ሞክረዋል። ተድላ ባይሩ በሰራው ስራ ተፀፅቶ ወደ ትግል ሜዳ እንደወጣው ሁሉ፤ የጎበና ዳጪ የልጅ ልጅ ዳንኤል አበበ የኦሮሞን ህዝብ መብት ለማስከበር ብዙ ሰርቶአል። በተለይ የጨቋኞች መናኸሪያና የበዝባዦች ግብር መሰብሰቢያ ማእከል የሆነችውን አሰላከተማን ወደጎን በመተው ዝዋይ ዱግዳ ላይ የአርሲን ዋና ከተማ ለማነፅ በመሞከሩ (ማለትም የዛሬዋን ባሌ ሮቤ የመሰለች የኦሮሞዎች ከተማ ለመስራት በመነሳቱ) ዋጋ ከፍሎበታል። ከዚያም አልፎ ዳንኤል የመጫ እና ቱለማ ማህበርን መርዳት በመጀመሩ አጤ ሃይለስላሴ አውሮፕላን ላይ በተጠመደ ፈንጂ ገድለውታል። ሬሳው እንኳ አልተገኘም። ዳንኤል አበበ ህይወቱን ሲከፍል ጥቅም ቀረብኝ ብሎ አልነበረም። በዚያን ዘመን ዳንኤል የግል አውሮፕላን የነበረው ከበርቴ ነበር።  ጎበና ዳጪ የሰራውን ስህተት የልጅ ልጁ ለማረም መሞከሩ ለተጨቆነ ህዝብ መብት መከበር የተከፈለ ዋጋ ነበር። ጎበና ስሙ ስለተነሳ ቆነፀልኩት እንጂ የመሳይ ከበደን አሳብ እየተቃወምኩ አይደለም።

እነሆ! የመሳይ ከበደ የመጨረሻ ጥቅስ፣

“…To present condition is also to endorse the divided-and-rule police of the TPLF. Indeed, in being bystanders in this trying and crucial moment for the Oromo, what message are we sending to them? Are we not telling them that their cause and their atrocious mistreatment are not of our concern? How would they feel Ethiopian when those who claim to be Ethiopian turn their back on them? This is to say that the Oromo uprising gives us the unique opportunity both to defeat the TPLF and forge a new unity by our struggle against the common oppressor. Let us remake Ethiopia, this time through the concrete solidarity and unity of the oppressed!”

መሳይ በጥቂት ቃላት በትክክል አስቀምጦታል። ወንድምህን ወንድሜ ነው ብለህ ካመንክ በሞትና በህይወት ትግል ላይ ባለበት ወቅት እንዴት ወንድምነቱን እንዲያረጋግጥልህ ቅድመ ሁኔታ ታቀርባለህ? ከቅድመ ሁኔታ ጥያቄህ መረዳት የሚቻለው ከመነሻውም ወንድሜ ነው ብለህ እንደማታምን ነው። ማለትም ጌጥህ ብቻ ነበር ማለት ነው። ተሸፋፍኖ የኖረውን ይህን የተዛባ ሁኔታ ግልፅ በማድረጉ፤ ፕሮፌሰር መሳይ Galatoomaa ሊባል ይገባዋል። ማለትም በኦሮሞ ህዝብ ስምእናመሰግናለን።

ከጥቂት በላይ ኦሮሞ ልሂቃን የመሳይን ፅሁፍ በአክብሮት ሲቀባበሉት አይቻለሁ። መሳይ በዚህች በፃፋት ሁለት ገፅ እውነት ምንጊዜም የኦሮሞ ህዝብባለውለታ ሆኖ ይቆያል። ምላሹን ከአሁኑ እያየነው ነው። ኦሮሞዎች በጎ ቃላትን ወደ መሳይ እየላኩ ነው። ሌላው ቀርቶ የOLF አባላት እንኳ “በርግጥ ይህን የፃፈውመሳይ ነው?” ብለው ሲነጋገሩ ሰምቻለሁ። መሳይ በዘሩ አማራ ይመስለኛል። የኦሮሞ ልሂቃንን ቀልብ መሳብ የቻለ የመጀመሪያው አማራ መሆኑ ነው። ከዚህ ቀደምበኦሮሞ ህዝብ ጥያቄ ላይ እንዲህ በግልፅነት የፃፈ አንድም አማራ አላውቅም። መሳይ በፅሁፉ የኦሮሞ ልሂቃንን ቀልብ   ለመሳብ ልዩ ጥበብ አልተጠቀመም። መቶ ገፅ መፃፍም አላስፈለገውም። ጥቂት እውነት ተነፈሰ። የተጨቆኑትን ወገኖች እውነት ከልቡ ማየት ቻለ። እውነትን ለመሸፋፈን አልሞከረም። “በሁሉም አቅጣጫየሚመጡ አክራሪዎች ኢትዮጵያን ያፈርሷታል።” ብሎ ከልቡ ማመኑን በቃሉ አረጋገጠ። በጥቅሉ መሳይ ከከበበው የምቾት ግቢ ብቅ ብሎ ሌላ ለብዙሃን የሚበጅ የአንድነት የአማራጭ መንገድ ማየት በመቻሉ ይመስለኛል። እናም ጥቂት እውነት በመናገር ብቻ በአንድነት እና በመከባበር አብሮ ለመኖር የሚያስችል በር መክፈት እንደሚቻል ታየ። ርግጥ ነው፤ ፕሮፌሰር መሳይ ይህን በማድረጉ ዋጋ ይከፍል ይሆናል ብዬ እገምታለሁ። ዝነኞቹ እነ ስድብኤል እንዲሁ እንደዋዛ  ይተውታልአይባልም። እና ለወቀሳውም ሆነ ለሙገሳው ቆዳውን አጠንክሮ መቆየት ይገባዋል።

ኪሩቤል በቀለ ሰሞኑን በለቀቀው በራሪ ኢሜይል አንዲት አሪፍ አባባል አስፍሮ ነበር። “…እዚህ ዛሬ የምንንጫጫ ግለሰቦች ሁሉ ከመቶ አመታት በሁዋላ አንዳችንም አንኖርም።” ኪሩቤል እውነት ብሏል። ከመቶ አመታት በሁዋላ መፃፅፋችን ቀርቶ፤ መፅሃፋችን እንኳ ለመታወሱ እርግጠኛ አይደለንም። ወንድሜ ሆይ! ረጅም ፎቅ ወይም ቄንጠኛ ቪላ ገንብተህ ሊሆን ይችላል። የገነባኸው ማስታወሻህ እንደሚሆን ግን ርግጠኛ አይደለህም። የልጅ ልጆችህ በሃብት ክፍፍል ይጋጩና በርካሽ ዋጋ ጆሮውን ይሉት ይሆናል። ከዚያ በሁዋላ ለስምህ ብለህ የደከምክበት የላብህ ቅርስ የማታውቀው የሌላ ሰው ንብረት ይሆናል። ወንድሜ ሆይ! ልጆች ወልደህ ሊሆን ይችላል። እሱም ቢሆን ማስታወሻህ ሆኖ አይቆይም። የልጅ ልጅህ ስለአባቱ እንጂ ስለ ቅድመ አያቱ ብዙም ግድ አይሰጠውም። የዚህ አባባሌ ቁምነገሩ ምንድነው? ትናንት ወይም ነገ የኛ አይደለም። ዛሬ ግን ስጦታ ነው። ዛሬን ለበጎ ከሰራንበት፤ እውነትን ለመግለፅ ከተጠቀምንበት ድርጊታችን ቢጎዳን እንኳ ወደ ታሪክ እስክንቀየር ቢያንስ መንፈሳዊ እርካታ አናጣበትም። ፕሮፌሰር መሳይ ሆይ! በድጋሚ Galatoomi – Galatoomaa.

– See more at: http://www.satenaw.com/amharic/archives/12724#sthash.ChVYg1wb.dpuf

The post የመሳይ ከበደ በር – ከተስፋዬ ገብረአብ appeared first on Zehabesha Amharic.

በጅዳ ቆንስላ ጽ/ቤት መጠለያ ማዕከል መፀዳጃ ክፍል ውስጥ ታንቃ ለሞተቸው ወጣት የቆንስላው መጠለያ ሹማምንቶች በቀጥታ ሃላፊነትን መወሰድ እንደሚገባቸው የሚናገሩ የአካባቢው ምንጮች ተጠላዩች የተስተካከለ የመኝታ ቦታም ሆነ የምግብ አቅርቦት የሌላቸው እና በፊት ከነበሩበት አካባቢ ተለውጠው ጉራንጉር ውስጥ እንዲኖሩ ከተደረገ ወዲህ መጠለያ በሚገቡ ዜጎቻችን ላይ እየደረሰ ያለው የአይምሮ መታወክ አሰሪዎቻቸው ከሚፈጽሙባቸው ግፍ እና በደል የከፋ መሆኑን ይናገራሉ። ወደተጠቀሰው መጠለያ የሚመጡ ዜጎቻችን በአሰሪዎቻቸው የተፈፀመባቸውን የመብት ጥሰት ተከታትሎ ማስፈፀም ይቀርና ዜጎችንን በወጉ ለሃገራቸው በማብቃቱ ረገድ የአቅም ውሱንነት የሚታይባቸው የቆንስላው ሃላፊዎች በተለያዩ አጋጣሚዎች ወደ መጠለያ ለሚገቡ እህቶቻችን ደህነት ትኩረት ሰጥተው ሲንቀሳቀሱ አይታዩም ይላሉ ።

The post የጅዳ ቆንሳ ጽ/ቤት በዜጎቻችን ዙሪያ እይሳየ ባለው ቸልተኝነት የአንዲት ኢትዮጵያዊት ህይወት ጠፋ። appeared first on Zehabesha Amharic.

(የአርበኞች ግንቦት 7 ድምፅ ሬድዮ)
አርበኛ ታጋይ ዘመነ ካሴ የአርበኞች ግንቦት 7 ለአንድነትና ዴሞክራሲ ንቅናቄ ፖለቲካ መምሪያ ኃላፊ የኢትዮጵያን ወቅታዊ የፖለቲካ ሁኔታና ወደ ኤርትራ በረሃ የሚጎርፉ ወጣቶች ቁጥር እየናረ መምጣትን በሚመለከት ከአርበኞች ግንቦት 7 ድምፅ ሬድዮ ጋር ያደረጉት አጭር ቃለ ምልልስ በፅሁፍ፡፡
===================================================
ጥያቄ
“እንግዲህ እንደሚታወቀው አርበኛ ታጋይ ዘመነ ካሴ ኢትዮጵያ ውስጥ አሁን ኦሮሚያ አካባቢ፣ በጎንደር ፣በጋቤላና በደቡብ ከፍትኛ የሆነ ውጥረት አለ፤ግጭትአለ፤ ህወሓት ደግሞ ከቁጥጥሩ ውጭ ሆኖበታል፤ ከፍተኛ የአፈና መዋቅሩን፣ የእስር መዋቅሩን እንዲሁም ጭፍጨፋ ከዚያም ባለፈ ደግሞ ወደ ዘር ግጭት የመቀየር ስራ እየሰራ ይገኛል፤ እና ይሄን አገሪቱ ላይ ያለውን ወቅታዊ ሁኔታ ከእኛ ትግል አንፃር እንዴት ይመለከቱታል?”

አርበኛ ታጋይ ዘመነ ካሴ
“አመሰግናለሁ! እድሉን ስለሰጣችሁኝ እና እንግዳ አድርጋችሁ ስለጋበዛችሁኝ በዚህ ጉዳይ ላይ እንድናገር፡፡
“አገር ውስጥ ያለው ቅድም በጠቀስካቸውና በአንዳንድ አሁን በይፋ ያልወጡ አካባቢዎች ያለው የህዝብና የመንግስት ትንቅንቅ በየትኛውም መለኪያና መመዘኛ ብታየው እሚያሳይህ ወይም እሚነግርህ አንድ ነገር ነው፡፡ እሱም ምንድን ነው? ብሔራዊ ጭቆናው፤ ፀረ-ጭቆና ትግል ምንም አይነት መልክ ልንሰጠው ብንችል ምንም አይነት ቀለም ልንቀባው ብንችል በተመሳሳይ አይነት ስሜት እና በተመሳሳይ አይነት ግለት በተመሳሳይ አይነት እምቢተኝነት ደረጃ እየደረሰና እየመጣ እንደሆነ ነው የሚያሳየው፡፡

“በመሰረታዊ ጥያቄ ደረጃ ጋምቤላ ያለው ህዝባዊ አመፅ ኦሮምያ ካለው ህዝባዊ አመፅ አይለይም፤ ጎንደር ያለው ህዝባዊ አመፅ ኦሮሚያ ካለው ህዝባዊ አመፅ አይለይም፡፡መሰረታዊ ጥያቄው በዛ አገር ውስጥ እንደ ሰው ሰው ሆኖ የመኖር፣ ተከብሮ የመኖር፣ እንደ ዜጋ የመኖር ጥያቄ ነው፡፡ ስለዚህ በተለይ ላለፉት 25 ዓመታት ሰው ከሰው በታች ተዋርዶ ተቀጥቅጦ፣ ታፍኖ መፈናፈኛ አጥቶ ነው እየኖረ ያለው፤ እየተገዛ ያለው፤ የዚህ አፈና የዚህ ጭቆና ፀረ-ጭቆና እና ፀረ-አፈና ትግል በተጠናከረ ሁኔታ መልክ እየያዘ በተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች በተለያየ የሀገሪቱ ክፍል እየተነሳ እና ወደ አንድ አቅጣጫ እየሔድን መሆኑ ነው የሚታየው እሱን ነው ማረጋገጥ የሚቻለው፡፡

“ከዚህ አኳያ ምን አልባት ከኛ ትግል ጋር አያይዞ ለማየት የእኛ ትግል ህዝቡን ከወያኔ አፈና ነፃ የማውጣት ትግል ነው፤ ኢትዮጵያዊያን እንደ ዜጋ እንደ ሰው ልጅ በሓገራቸው የዜግነት መብታቸው ሰውነታቸው ተከብሮ የሚኖሩበት ሆኔታ እንዲፈጠር ነው የምንታገለው፡፡ የምንታገልለትን ዓላማ ነው ሰው አንስቶ ባደገበት ማህበረሰብና ቀየው እየታገለ ያለው፤ ስለዚህ የእኛን ትግል ነው፣ ሰው እኛ የምንለውን ነው፣ ሰው በየትኛውም የሃገሪቱ ክፍል እያነሳ፣ እየታገለ ያለው ስለዚህ ፀረ-ጭቆና ትግል ነው የምናደርገው፡፡ ፀረ-ጭቆና ትግሎችን በየቦታው እያየን ነው፤ ይሔን ትግል እንደግፋለን! ይሄን ትግል እናበረታታለን! በተቻለን መጠን ወደ ምንፈልገው አንድ አቅጣጫ በፍጥነት ሄዶ የምንፈልገው ለውጥ እንድናይ ለማድረግ ድርጅታዊ የሆነ ስራ ይጠበቃል፤ እሱን ማድረግ እንግዲህ ከሁላችንም የሚጠበቅ ነው፤ የሚሆነውን እያደረግንም እደሆነ ነው የሚሰማኝ፡፡

“እነዚህ በየቦታው እየተነሱ ያሉ ህዝባዊ አመፆች በተደራጀ ሁኔታ፣ በተቀናጀ ሁኔታ በርካታ የሆኑ ፖለቲካዊ ችግሮቻችንን ፈትተን ወደ አንድ አቅጣጫ ሂደው የምንፈልገውን ሀገርና ማህበረሰብ መገንባት የምንችልበት፤ ዓላማችን ላይ እንድንደርስ በጣም በጥንቃቄ በአስተዋይነት በብልሃት መያዝ፣ መመራትና መቀናጀት ይኖርባቸዋል፡፡ እሱን ማድረግ ደግሞ በተለይ ከእኛ አይነት ሰፊ መሰረትና ሰፊ ሕዝባዊ ድጋፍ ካለው ድርጅት የሚጠበቅ ነው የሚሆነው፡፡ እንግዲህ አንተም እንደምታውቀው እሱን ለማድረግ እየተሞከረ ነው ያለው፤ አጠናክረን መቀጠል ነው ያለብን፡፡
“ከዚህ አኳያ ቅድም ያነሳህው የታፈነ ማሕበረሰብ ልጆች፣ የታፈነ አካባቢ የፈጠራቸው ወጣቶች በተለይ በዚህ ወር እንዳልከው ወደ ኤርትራ እየጎረፉ ነው ያሉት፤ ማሰልጠኛ ካምፑ በጣም ከዚህ በፊት ባልታየ ሁኔታ በምትለው ደረጃ በበርካታ ኢትዮጵያዊያን ወጣቶች እንዳልከው ከትግራይ እስከ ሞያሌ፣ ከሞያሌ እስከ አዲስ አበባ፣ ከአዲስ አበባ እስከ ጎንደር፣ ጋምቤላም ጭምር ድረስ፣ ቤንሻጉልም ጭምር ድረስ ያሉ ኢትዮጵያዊያን ወጣቶች ወያኔን ለማስወገድ የሚደረገውን ትግል በተሻለ ፍጥነትና በተቀናጀ ሁኔታ በአጭር ጊዜ እንዲቋጭ በመሳሪያው በኩል የሚደረገውን ትግል ለማጠናከርና ለመደገፍ እንደ አንድ ወጣትም እንደ አንድ ዜጋም የሚጠበቅባቸውን ለማድረግ መሰረታዊ የሆነ ምክኒያታቸውን ተሸክመው ከነመሰረታዊ ጥያቄዎቻቸው ወደ ድርጅታችን እየመጡ ነው ያሉት፡፡ ማሰልጠኛ ካምፑን እንግዲህ አንተም በቅርቡ ያየህው ይመስለኛል፤ በበርካታ ወጣቶች ተሞልቷል፤ አሁንም እዚህ ወደ እናንተ ስቱድዮ እየመጣሁ ባለሁበት ሰዓት ላይ ይህንን ማረጋገጥ የሚያስችል በርካታ የሰው ኃይል ወደዚህ ወደ ኤርትራ እየገባ መሆኑን ነው እያረጋገጥኩ ያለሁት፡፡ ይህንን የሰው ኃይል አስተባብሮ ድርጅቱን ምቹ መታገያ ሜዳ አድርጎ አቀናጅቶ እምንፈልገው ሀገር መስራት ነው የሚጠበቅብን፤ ይህን ለማድረግ ደግሞ እጅግ እጅግ አስፈላጊ ክሪቲካል ወቅት ላይ የደረስን ነው እሚመስለኝ፤ የደረስን ነው የሚመስለን፡፡”

ጥያቄ
“አመሰግናለሁ አርበኛ ታጋይ ዘመነ ካሴ! አገርቤት ውስጥ ያለውን ወቅታዊ ሁኔታ በተለያዩ አገር ውስጥም ውጪም ባሉ የመገናኛ ብዙኃን በማሕበራዊ ሚዲያውም እየተገለፀ ይገኛል፤ እናም ትግሉ ጫፍ ላይ የደረሰበት ሁኔታ ላይ ነው ያለው፤ አርበኞች ግንቦት 7 ደግሞ የዚህ የትግሉ መሪ ነው፤ የኢትዮጵያ ህዝብም ተስፋ የሚያደርግበት ድርጅት ነው፡፡ አርበኞች ግንቦት 7 አለበት ወደ ሚባለው ቦታ በተለይም ደግሞ ወደ ኤርትራ በረሃ ለመምጣት በሚልዮን ሚቆጠር ሰው ወደ ዚህ ለመምጣት ከፍተኛ ዝግጅት እያደረገ ነው፤ በተለያዩ የመገናኛ ዘዴዎች ወደዚህ ለመምጣት ጥያቄ የሚያቀርቡልን ሰዎችም ቁጥር ማስተናገድ ከምንችለው አቅም በላይ እየጨመረ ነው የሚገኘውና… ከዚህ በተቃራኒው ደግሞ ህወሓት ድንበሩን በከፍተኛ ሰራዊት አጥሮ ከፍተኛ የሆነ የአገሪቱን መዋለ ንዋይ እያፈሰሰ የደህንነትና የአፈና መዋቅሩንም እዚህ አካባቢ እያጠናከረ እየሰራ ይገኛል፤ ነገር ግን ሰው መምጣቱን አላቆመም፤ ያም ሆኖ አሁንም ትግሉን የእኛን ትግል ለመቀላቀል በተለይ ደግሞ የጠመንጃውን፣ የአርበኝነቱን ትግል ከህዝባዊ እቢተኝነቱ በተጓዳኝ ለመቀላቀል ለተዘጋጁ ወጣቶች እንደ ፖለቲካ መምሪያ ኃላፊነትዎ የሚያስተላልፉት መልእክት ካለ?”

አርበኛ ታጋይ ዘመነ ካሴ
“ትግሉን እንዲቀላቀሉና የነገ ጀምበራቸው እንዳትጠልቅ መስራት ሚገባቸውን ነገር መስራት እንዳለባቸው ወይም እንዳለበት በተደጋጋሚ ጥሪ ስናስተላልፍ ቆይተናል፡፡ አሁንም እሱ በቂ ሰሚ እያገኘ ነው ሚመስለኝ በእኔ በኩል፤ ይሄንን ልል የቻልኩት ቅድም እንዳነሳሁት እንዳልከው በመሳሪያ ወያኔን የማስወገዱን ትግል የሚያግዙና በዚህ ለመሳተፍ የቆረጡና የተነሱ በርካታ ወጣቶች እየጎረፉ ነው ያሉ እስከ ዛሬ ጧዋት ድረስ፡፡ ስለዚህ በቂ ምክንያት፣ በቂ መነሻ እና በቂ የስብለት ደረጃ ወያኔን በተመለከተ ስለደረሰ በተለየ ስለወያኔ ጭቆና፣ ስለ ወያኔ አፈና እየነገርክ፣ እያስረዳህ ተደጋጋሚ ጥሪ እንደው ማድረግ የማትችልበት ደረጃ ላይ እየደረስን ይመስለኛል፡፡ ሰው፣ ወጣቱ ተረድቶ፣ ገብቶት እሱን እያደረግን እየሆነ ስለሆነ፡፡ ከዚያ ውጪ ምን አልባት ከዚህ ጋር በተያያዘ ስላለው የምለው ነገር ካለ ምለው እንዳልከው ምናልባት ከሶስት መቶ ሺህ ሰራዊት የማያንስ ሰራዊት ከኤርትራና ኢትዮጵያ ከሚዋሰኑበት ድንበር አካባቢ ወያኔ በተቻለው መጠን እያንዳንዷን እርምጃ በሰራዊት አጥሮ ከመሃል አገር ያለውን ስሜት፣ በኢትዮጵያ ከጫፍ እስከ ጫፍ ያለውን ፀረ- ወያኔ ስሜት፣ ፀረ- ወያኔ አቋም ብቻ ሳይሆን በመሳሪያ ወያኔን የማስወገድ ፍላጎት እያደገ መምጣቱን እያደገ ከመምጣቱ አልፎ በተግባር መረጋገጡን ያየው ወያኔ ይሄ እንዳይሆን እያንዳንዱን ቀዳዳ ለመዝጋት ሙከራ ሲያደርግ ነው የምናየው፡፡ እንዳልከው በርካታ ቁጥር ያለው ሰራዊት አስፍሯል፤ ከጫፍ እስከ ጫፍ የአፈና መዋቅሩንም ጠለፋ ወዘተ የምትለው ከስልክ ጠለፋ እስከ ሰው መንገድ ላይ ጠለፋ በርካታ ነገር እያደረገ ነው፡፡ እንዳልከው ግን ነፃነቱን የሚፈልግ፣ ለነፃነቱ ቀናኢ አላማ ያለው የቆረጠ ወጣት ከሆነ እሱን እያለፈ በሚኖሩ ቀዳዳዎች በሙሉ እየሾለኩ መምጣት እንደሚቻልና እዚህ ያለውን የአርበኝነት ትግል መቀላቀል እንደሚቻል እያየነው የመጣነው ነው፡፡ በተለይ ደግሞ ዛሬ አንተ እና እኔ እያወራንበት ያለውን ቀን ጨምሮ በዚህ ወር ያለውን አጠቃላይ የሰውን ወደ ኤርትራ በርሃ መጉረፉን ስናይ ያነን ማድረግ እንደሚቻል ነው እየተረጋገጠ ያለው፡፡ ስለዚህ ጥንቃቄ ያስፈልጋል! ይህ ምንም ጥርጥር የለውም፡፡ ወጣቶች፣ በጣም በርካታ የሆነ ቁጥር ያለው ወጣት አንተ እንዳልከው ጥያቄ እንደሚያቀርብ አውቃለሁ፤ በየቀኑ በየት መልኩ ሊያገኙን እንደሚችሉ፣ የት ሊያገኙን እንደሚችሉ ጥያቄዎች አሉ፡፡ አንዳንዴ ከጥንቃቄ አኳያ እኛ የምናስቀምጣቸውን ፕሮሲጀሮች ጨምሮ በመጣስ ሰው መምጣት፣ ቶሎ ትግሉን መቀላቀል ፍላጎት ስላለው ሰው በራሱ መንገድ ሲመጣ ይታያል፡፡ ጥንቃቄ ያስፈልጋል! በጣም ቂመኛ ሰዎች ናቸው! በጣም ተንኮለኛ ሰዎች ናቸው! ወደ ኤርትራ የኛን ትግል ለመቀላቀል የሚመጣን ግለሰብ እጃቸው ላይ ሲገባ በአንድ ወይም በሌላ ምክንያት የሚያደርጉትን የምታውቀው ነው፡፡ ስለዚህ ወደ ኤርትራ በረሃ ሚደረገው ጉዞ ዛሬ ላይ ያለው የመቶዎች፣ የሺዎች ጉዞ ነገ ወደ ሚሊዮኖች ጉዞ እንደሚቀየር፣ ወደ ሚሊዮኖች ጎርፍ እንደሚቀየር ምንም ጥርጥር የለኝም የለንም፡፡ ይህንን ነገ በታሪክ ፊት ማየት የሚቻል ነው፤ ማረጋገጥ የሚቻል ነው፤ ምክንያቱም የመኖርና ያለመኖር እንደ ማህበረሰብና እንደ ሃገር የመቀጠልና ያለመቀጠል ትግል ነው እያደረግን ያለነው፡፡ ለዛ ደግሞ ሰው ከበቂ በላይ የሆነ ብስለትና ነገሮችን የመረዳት ደረጃ ላይ ስለደረሰ እሱ ይሆናል፤ እሱ ይቀጥላል፡፡

“ከዚያ በዘለለ ግን እንዳልከው የህዝባዊ እቢተኝነት ትግል በሃገር ውስጥም ይደረጋል፤ መደረግም ይኖርበታል፤ በተለያየ መጠን፣ በተለያየ አንግል፣ በተለያየ መስክ የሚደረጉ ትግሎች ይኖራሉ እየተደረጉም ነው፡፡ ዋናውና መሰረታዊ የሆነው የወያኔን እብሪት የሚያስተነፍሰው፣ የወያኔን ቅስም የሚሰብረው ብሎም 25 ዓመታት ከኖረበት ዙፋን ሊነቅለው ሚችለው አንድ አስፈላጊ የሆነ የትግል ስልት አለ፤ እሱም የመሳሪያው ትግል ነው፡፡ ያን መሳሪያ ለማንሳት ሰው ሊሽቀዳደም ይገባል፡፡ አሁን በዚህ ወር እያየነው ካለነውም በላይ መምጣትና ትግሉን መቀላቀል ያስፈልጋል፡፡ በተቻለ መጠን የመሳሪያ አጠቃቀምን ብቻ ሳይሆን አጠቃላይ ስለሃገራችን የምናስበውን፣ ያለንን ቀናኢ ዓላማና ራዕይ፣ ተልዕኮ ጭምር የማሳወቅ ስልጠና ይሰጣል እዚህ ኤርትራ ውስጥ እንደምታውቀው፡፡ አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ኤርትራ ውስጥ ምናደርገው ስልጠናም እንደው በዚህ አጋጣሚ በሚሊዮኖችም ቁጥር ሊቀጥል ይችላል ወታደራዊም ፖለቲካዊም ስልጠና፤ ዝምብሎ የሆነ ጊዜ ላይ ዘግተኸው የምትሄደው ፕሮጀክት ስራ አይደለም፡፡ እዚህ የያዝነው ስትራቴጅካሊ የኤርትራ ህዝብ መንግስትና እኛ ኢትዮጵያዊያን ድርጅታችን የጋራ የሆነ አንድ ቋሚ ዘላለማዊ ስትራቴጅክ ኢንተረስት አለ ብዬ ነው የማምነው፤ ብለን ነው የምናምነው፡፡ እንደ ድርጅት የስትራቴጅክ ሆነ የጋራ ፍላጎት እስካለ ጊዜ ድረስ አሁን ያለንና አብረን እድንቀሳቀስ ያደረገንን ፕሮጀክት በአምስት ዓመት የምትዘጋው፣ በአሰር ዓመት የምትዘጋው አይደለም፤ የኤርትራ ህዝብና የኢትዮጵያ ህዝብ እስካሉ ድረስ የሚቀጥል ነው ሚሆነው፤ ከእኛም ትግል አኳያ የጀመርነው ይሔ ተጠናክሮ ይቀጥላል፡፡

አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ሚሊዮኖቹም ይሰለጥናሉ እዚህ ኤርትራ ውስጥ፤ በፖለቲካ በወታደራዊም መስክ እና በተያያዥ ጉዳዮች አስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ሺዎችም ይሰለጥናሉ፤ እሱን ነው እያደረግን ያለነው፤ እንደው እንዳልኩት ዘግተኸው በሆነ ወቅት ላይ ምትወጣው ፕሮጀክት አይደለም የሚሆነው፤ መሆንም አይገባውም፡፡ እና ሰው አሁን ያለው አበረታች የሆነ፣ አሁን ያለው ለትግል በጣም ምቹ፣ ለውጥ ምታመጣበት ወቅት፤ ማምጣትም የግድ ነው፤ ከዚህ ውጪ ሌላ አማራጭ ስለሌለ፤ በደንብ ትርጉም ያለው ወቅት እንዲሆን፣ በደንብ በአጭር ጊዜ ምንፈልገውን ነገር ምናገኝበት ወቅት እንዲሆን፣ ተጠናክሮ ወደ ኤርትራ ሚያደርገውን ጉዞ መቀጠል መቻል አለበት ነው፡፡
“ምናልባት መልዕክት ማስተላለፍ ካለብኝ ልል ምችለው በአጠቃላይ ወያኔን ማስወገድ እንዳለብን ሰው ሁሉም ኢትዮጵያዊ የጋራ መግባባት ላይ የደረሰ ይመስለኛል፤ ያ ብስለት ላይ የደረሰ ይመስለኛል፡፡ ወያኔን ለማስወገድ የመሳሪያ ትግሉ እጅግ! እጅግ! ወሳኝ እንደሆነ የጋራ መግባባት ላይ የተደረሰ ይመስለኛል፤ ምናልባት በቅርብ ጊዜ በሰላማዊ መንገድ ትግላቸውን ያደርጉ ከነበሩ ድርጅቶች አካባቢ እየተነሱ ወደ እዚህ ወደ ኤርትራ እየመጡ ያሉ በአመራርም በአባልነትም ደረጃ የነበሩ ወጣቶች ለእዚህ ማሳያ እሚሆኑ ይመስለኛል፡፡
“በተወሰነ ደረጃም ቢሆን ወያኔን ማስወገድ ሲደመር ወያኔን በመሳሪያ ማስወገድ ብቻ ሳይሆን በዚህ ወቅት የጋራ መግባባት ላይ የተደረሰበት ኤርትራ ውስጥ ሆኖ ትግል ማድረግ እንደሚቻል የጋራ መግባባት ላይ የተደረሰ ይመስለኛል፡፡ ትግል ማድርግ ብቻ ሳይሆን ውጤታማም እንደሚኮን ይሄም የሚሰፈረው ታክቲካል በሆነ የአጭር ጊዜ ግብ ሳይሆን ቅድም እንዳልኩት በጣም የረጅም ጊዜ የጋራ የሆነ ስትራቴጅ ግብን መሰረት ያደረገ ጉዞን ያማከለ ስለሚሆን ከኤርትራ ተነስቶ ውጤታማ የሆነ ትግል ማድረግ እንደሚቻል ጭምር የጋራ አቋም ላይ የጋራ ብስለት ላይ ተደርሷልና ይሄንን ይዞ ይሄን ትልቅ አስተሳሰብ ለውጥና የጋራ አስተሳሰብ ይዞ ለውጥ ማምጣት ይቻላል፡፡ ያ እንዲሆን ደግሞ እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ የሚጠበቅበትን ጠጠር ለመወርወር ድርጅታችን እሱን ማስተናገድ የሚችል ድርጅት እንደሆነ ነው ማምነው በግሌ፡፡ ማንኛውም ኢትዮጵያዊ ወጣት ከሰሜን እስከ ደቡብ፣ ከምስራቅ እስከ ምዕራብ ያለ ወጣት ወደ ኤርትራ የሚያደርገውን ጉዞ እንዳያቆም ነው ምለው፡፡”

The post “ጎንደር ያለው ህዝባዊ አመፅ ኦሮሚያ ካለው ህዝባዊ አመፅ አይለይም” – የአርበኞች ግንቦት 7 ታጋይ ዘመነ ካሴ appeared first on Zehabesha Amharic.

(ዘ-ሐበሻ) የኢትዮጵያ ሙስሊሞች ድንገት ዛሬ በአንዋር መስጊድ ደማቅ ሰላማዊ ሰልፍ ማድረጋቸው ተሰማ:: ከአዲስ አበባ የመጡ መረጃዎች እንደሚያሳዩት መሪዎቼን አሳስሬ; የሃይማኖት ነጻነቴ ድምጼን ማሰማቴን አላቆምም ያለው ሕዝበ ሙስሊሙ ማህበረሰብ ከተለመደው የአርብ ጸሎት በኋላ እንደገና ጩኸቱን ሲያሰማ ውሏል::

ጭቆናው እንዲያበቃ; የ እምነት ነፃነታቸው እንዲረጋገጥ; የሃይማኖት መሪዎች (ኮሚቴዎች) ከ እስር እንዲለቀቁ የተለያዩ መፈክሮችን ያሰሙት እነዚሁ የህዝበ ሙስሊሙ አካላት የዛሬው ድንግተኛ ተቃውሟቸው ጋብ ብሎ የነበረው ትግል እንዳላቆመ የሚያሳይ ነው የሚሉ አስተያየት ሰጪዎች አሉ::

ድምፃችን ይሰማ እንደሚለው የሕዝበ ሙስሊሙ ትግል ኮሚቴዎቹ እስከሚፈቱና መንግስት በግድ በሕዝቡ ላይ ሊጭነው የሚፈልገው አስተምህሮ እስካልቆመ ድረስ ይቀጥላል::

The post በአንዋር መስጊድ ድንገት ተቃውሞ ሲሰማ ዋለ – ሕዝበ ሙስሊሙ “ብሔራዊ ጭቆና በቃ!” ብሏል appeared first on Zehabesha Amharic.

አደገኛ አደጋ ተደቅኗል፡፡ ህዝብ የመረጣቸው ኮሚቴዎቹን በመነጣጠል በባዶ ወረቀት በግድ በፖሊስ ፈርሙ እየተባሉ መሆኑ VOA ዘገበ፡፡
በማይካድራ የሚገኙ ሰዎችን/ ጋዜጠኛ ሰለሞን አባተ በስልክ እንዳናገራቸው ሳጅን ሀጎስ እና ሀይሌ የተባሉ ፖሊስ በባዶ ወረቀት የማትፈርም ከሆነ ወደ ጭቃ አስገባሀለሁ ትሞታለህ እያሉ ዛቻና ወካባ እያደረሱብን ይገኛል ሲሉ ገለጹ፡፡
የወልቃይት ህዝብ ቀደም ሲል ጀምሮ አባት ቅድመ አያት የአማራ ማንነት እንጂ እነሱ ባሉት ክልል አንጠራም ያሉት ኮሚቴው የጠየቃችሁትን ጥያቄ አቁመናል በማለት የማትፈርሙ ከሆነ ዋጋህን ታገኛለህ እየተባሉ መሆኑ ተናግረዋል፡፡
/ጋዜጠኛ ሰለሞን አባተ ይሄን ቃለ መጠይቅ በራዲዮ ባስተላልፈው ችግር ይፈጥርበዎት ይሆን? ብሎ ለጠየቃቸው)) “ለምን አይቆራርጡኝም! ለምን አልሞትም! ለምን እንደፈለጉ አያደርጉኝም! የወልቃይት ህዝብ የማንነት ጥያቄ እውነትን ይዘን ነው፡፡ እንደፈለጉ ያድርጉኝ በማለት ሲናገሩ ስማቸውን ለጠየቃቸው በግልጽ ነገረውታል የወልቃይት ህዝብ የማንነት ጥያቄ የጸረ ሰላም የግንቦት 7 ጥያቄ ነው እያሉ ለማሸማቀቅ ቢሞክሩም እስከመጨረሻ ድረስ ጥያቄ ከመጠየቅ አንዳችም ነገር አያግደንም ሲሉ ተናግረዋል፡፡ ለጆግኖች የወልቃይት ህዝብ ለሚደርስባቸው ችግር ድምጽ እንሁን፡፡

ብዙ የአምባገነኑ የትግራይ አስተዳደር ሴራ ይጠብቅሃልና

በማጭበርበር ቅጥ ያጣው የትግራይ አስተዳደር ሰዎችን በትናንሽ ጥቅማጥቅሞችን በማታለል ወልቃይት ትግራይ ነው የሚል ፔትሽን እያሰባሰበ ይገኛል፡፡ ስለሆነም ማንኛውም የወልቃይት ተወላጅ በማንኛውም መስሪያ ቤት ሲገባ /የሚፈርምበት አጋጣሚ ካለ የሚፈርምበት(ፎርም) ወረቀት ምንነቱን ጠንቅቆ ማንበብ አለበት፡፡

( እኛ የወልቃይት ህዝብ ይህን የተፈጠረውን የትምከተኝነትና የጠባብነት አስተሳሰብ የማንነት ጥያቄ የህዝብ ጥያቄ ስላልሆነ የህዝብ ውክልና የሌላቸው ጥገኛ ሃይሎች የሚያነሳሱት በመሆኑ መንግሥት ከነዚህ ላይ እርምጃ እንዲወሰድ በጥብቅ እናሳስባለን ፡፡ እኛ የግል ማንነታችን እናውቃለንም በህገ መንግሥታችንም ተመልሶልን ያደረ ነው፡፡ ይላሉ)
ድል ለወልቃይት ህዝብ!!!”

ውድቀት ለአምባገነኑ የትግራይ አስተዳደር!!!

The post ወልቃይቴ ሆይ ከእንቅልፍህ ንቃ! ብዙ የአምባገነኑ የትግራይ አስተዳደር ሴራ ይጠብቅሃልና appeared first on Zehabesha Amharic.

” ዲሞክራሲ -101″…”መካሪ አያሳጣህ!”
ተጳፈ ለሀይሌ ገ/ስላሴ

ይቺን አጭር ፅሁፍ ለመጫር የገፋፋኝ በዛሬው እለት አትሌት ሐይሌ ለአንድ የውጭ ሚዲያ የሰጠውን አስተያየት በማዳመጤ ምክንያት ነው። አላማዬ ሐይሌ የተናገረውን ሁሉ ለመቃወም አይደለም። ወይም አንዳንድ ” ልወደድ ባይ ደካማ” ሰዎች እንደሚያስቡት አትሌቱ የተጐናፀፈውን ዝና ለማጉደፍ አስቤ አይደለም።
ለእኔም ሆነ ለመላው ኢትዬጲያውያን ሐይሌ በአለም አቀፍ መድረክ ኢትዮጵያዊ አርማችን ነው። አርማን ማቆሸሽ ደግሞ ሐገርን ከመክዳት የሚተናነስ አይደለም። ሀይሌ የማይቻል የሚመስል ነገርን በአለም አቀፍ መድረክ እንደሚቻል ያሳየልን በአርአያነት የምናወድሰው ብሔራዊ ሃብታችን ነው። ሐይሌ ሃይላችን ነው። በስደት አለም እንኳን አንዳንድ ሰዎች ሀገራችንን ጠይቀውን ማወቅ ከተሳናቸው ለማስረዳት ከምናነሳቸው ብርቅዬ ስሞች አንዱ ሐይሌ ገ/ሥላሴ የሚለውን ነው።

ይሔ ማለት ግን አትሌት ሐይሌ ተራራ የሚያካክሉ ስህተቶችን እየሰራ እያየን እና እያዳመጥን ዝምታን እንመርጣለን ማለት አይደለም። አንፃራዊ ትምህርት እና ንቃት የሚጠይቅ ቦታ ላይ እየገባ ” አላዋቂ ሳሚ” ሲሆን በአርምሞ አንመለከተውም ።…አካፋን አካፋ ማለት ይኖርብናል ። አስተውሎ ለተመለከተው የሀይሌ መውረድ የእኛም መውረድ ነው፣…የሀይሌ አልቦነት የእኛም አልቦነት ነው፣… የሀይሌ መካሪ ማጣት ሀገሪቷ አዋቂ ሽማግሌ የላትም ወይ የሚያስብል ነው። እንደዚህ አይነት ግድፈቶች በእንጭጩ ካልተስተካከሉ ደግሞ ውርደቱ ከግለሰብ ተሻግሮ አገራዊ ይሆናል። አይበለውና አትሌቱ አሁን የሰጠውን አስተያየት “የአውሮፓ ህብረት” ስብሰባ ላይ በእንግድነት ተገኝቶ ቢናገረው ምን ይውጠን ነበር?…በማርቲን ሉተር ኪንግ ግዛት የሆነችው አትላንታ ተገኝቶ የደሰኮራት ቢሆን ምን ያህል ያሸማቅቀን ነበር?…

( ወግን ወግ አነሳውና አንድ ነገር ትዝ አለኝ ። ወጉን ያጫወቱኝ በአትላንታ የሚኖሩ ኢትዬጲያውያን ናቸው። በተመሳሳይ መንገድ እንደራሴ የማምነው የኢሳት ባልደረባም በቦታው በአካል ተገኝቶ ስለነበር ይህንኑ አውገቶኛል።
እንዲህ ነበር የሆነው፣
በአትላንታ የሚኖሩ ኢትዬጲያውያን ክብር ለሚገባው ክብር ለመስጠት ሰፊ ፕሮግራም ያዘጋጃሉ። ከእነዚህ ታላቅ ኢትዬጲያውያን መካከል አትሌት ሐይሌ ገ/ሥላሴ ይገኝበታል። ፕሮግራሙ ሲጀመር ከነሙሉ ክብሩ ወደ መድረክ የተጠራው አትሌት ሐይሌ ሙቀቱ በፈጠረለት ወኔ ተነሳስቶ ታሪካዊ ንግግር አደረገ። ንግግሩ በከፍተኛ ጭብጨባ በመታጀቡ ሐይሌ ማቆም አልቻለም። በማሳረጊያውም በረጅሙ ተንፍሶ ” ኢትዬጲያ ብሆን ይሔን አልናገርም ነበር፣ የሚደርስብኝን ስለማውቅ !” በማለት ሀገሪቱ ያለችበትን ሁኔታ ለሕዝቡ በቁጭት አስረዳ ።በድጋሚ ከአዳራሹ የተሰማው ጭብጨባ፣ ፊሽካና ሳቅ ከአትላንታ ተነስቶ፣ አትላንቲክን አቋርጦ የሚኒሊክ ቤተመንግሥት ተሰማ።)

ወደቀደመው ጉዳያችን ስንመለስ አትሌት ሐይሌ በተደጋጋሚ ጊዜ የሚፎርሸው በምን ምክንያት ነው?… የሚናገረውን ነገር በጥልቀት ያውቀዋል ወይ?…ከጀርባ ሌሎች ምክንያቶች ይኖሩት ይሆን?…ወዘተ የሚሉትን ጥያቄዎች ማቅረብ ተገቢ ይሆናል። በእኔ እምነት አምስት መሰረታዊ ምክንያቶች ያሉ ይመስለኛል፣

1• ” የእውነተኛ ዲሞክራሲን” ትርጉም ያለማወቅ
2• የኢትዮጵያ ችግሮች ሁሉ ማጠንጠኛ ” የእውነተኛ ዲሞክራሲ እጦት” መሆኑን ያለመገንዘብ
3• “ፓለቲካ ሳይንስም ጥበብም” መሆኑን ያለማወቅ
4• ለከት የለሽ የሀብት ማሰባሰብ ፍላጐት እና
5• አገዛዙ የደረሰበት ( በድብቅ ሳያውቅ ያስፈፀመው) ከባድ ወንጀል መኖር

ለዚህ አጭር ማስታወሻ በመጀመሪያዎቹ ሶስት ነጥቦች ላይ ትዝብቴን ማስፈር እፈልጋለሁ ።

1• “የእውነተኛ ዲሞክራሲን” ትርጉም ያለማወቅ

እንኳን ለሀይሌ የተለያዩ የፓለቲካል ኢኮኖሚ መጵሀፍቶችን ላገላበጡ ምሁራን የዴሞክራሲ ትርጉም ግልፅ አይደለም። በቃሉ ትርጉም መግባባት ሳይደረስ ” ዲሞክራሲ ያስፈልጋል /አያስፈልግም?…አለ ወይስ የለም? ” በሚለው እሰጣገባ ውስጥ የተገባበት አጋጣሚዎች አሉ። በዛ ላይ “ዲሞክራሲ” የሚለው ቃል እንደ ቃልኪዳን ቀለበት የስም ማስጌጫ ጣቱ ላይ ያላጠለቀ አለመገኘት ትርጓሜውን አደናጋሪ ያደርገዋል። እስቲ ይታያችሁ ባለፋት ሁለት ወራት ከ150 በላይ ኢትዬጲያውያንን በጠራራ ፀሐይ የገደለው ህውሀት የለበሰው ” ኢሕአዴግ” የሚባል ጭምብል በውስጡ “ዲሞክራሲ” የሚል ቃል አለው።

ስለዚህ እንደ አትሌት ሐይሌ ያሉ ሰዎች በትርጉም እና አስፈላጊነት ላይ ተደናግረው ብንመለከት ሊገርመን አይገባም። አብዛኛውን ጊዜ እነ ሐይሌ አዲስ እውቀት የሚጨምሩት በቃላት ትርጉም ላይ ልሂቃን እና ድርጅቶች ተስማምተው ተመሳሳይ ንግግር ሲናገሩ ካዳመጡ ብቻ ነው። ድፍረት ባይሆንብኝ የእነ ሐይሌ የእውቀት መጨበጫ ስልቱ በአይን የሚታይ የተግባር እንቅስቃሴ እንጂ በንባብ እና ምርመራ የሚገኝ አይደለም ።

በንባብ የሚገኝ ቢሆንማ ኖሮ አንጋፋው ፕሮፌሰር መስፍን ” ዴሞክራሲ ወይም ስልጣነ ሕዝብ ምንድነው? ” በሚለው ፅሁፋቸው ያሰፈሩትን በመመልከት ብቻ ግንዛቤ መጨበጥ በተቻለ ነበር። ፕሮፌሰር እንዲህ ይላሉ ፣

” ዴሞክራሲ ማለት የስልጣን ባለቤት ሕዝብ የሆነበት ስርአት ማለት ነው። መነሻው እና መድረሻው ይህ የህዝብ የሥልጣን ባለቤትነት ነው። የሥልጣን ኮርቻው ላይ መውጣትም ሆነ ከዚያ ኮርቻ ላይ መውረድ የሚቻለው በሕዝብ ፍቃድ ብቻ ነው” በማለት ይገልፁታል።

ፕሮፌሰሩ የዲሞክራሲን ትርጉም ብቻ አልሰጡንም። ዲሞክራሲን በራሳቸው መነጵር ሲመለከቱት ምን እንደሚሰማቸው እንደሚከተለው ገልጸዋል ፣

” እኔ ዴሞክራሲን የማየው ምንግዜም ደማቅ ብርሐን ያለበት ለጥ ያለ ሜዳ ላይ እንደተንጣለለና መጨረሻው እንደማይታይ ጥሩ የአስፋልት መንገድ ነው። ቁም ነገሩ እዚያ መንገድ ውስጥ መግባቱ ነው። ብርሃኑ ማንኛውንም ነገር አጋልጦ የሚያሳይ ሲሆን ለጥ ያለው የአስፓልት መንገድ ደግሞ እንደልብ የሚያስጋልብ ነው።”

2• የኢትዬጲያ ችግር ማጠንጠኛ ” የዲሞክራሲ እጦት” መሆኑን ያለመረዳት

ዛሬ አገራችን ኢትዬጲያ የምትገኝበት ሁኔታ ከመቼውም በባሰ አስቸጋሪ ሆኗል። በተለይም ባለፏት ሩብ ምዕተ አመት በኢትየጵያ ህዝብ ላይ ተንሰራፍቶ የተቀመጠው አገዛዝ ሀገራችን የመኖር እና ያለመኖር የህልውና ጥያቄ ውስጥ እንድትገባ አድርጓል። ስርአቱ በዚህ መልኩ ከቀጠለ እና ስር ነቀል ለውጥ ካልመጣ ይቺ በነጥቆ በራሪ ( roving bandits) የተወረወረች ምስኪን ሀገር ወዴት ልታመራ እንደምትችል መገመት አያዳግትም።

ከአንድ ሳምንት በፊት የአርበኞች ግንቦት ሰባት ሊ/መንበር በአሜሪካ ሀገር ሜሪላንድ ግዛት ለህዝብ ንግግር ሲያደርግ ተገኝቼ ነበር። ፕሮፌሰር ብርሃኑ ባደረገው ንግግር ሀገራችን የገባችበት አዘቅት መሰረታዊ ምንጩ ” ዲሞክራሲያዊ ስርአት” ባለመኖሩ እንደሆነ በቀይ ብእር አስምሮበታል። የሕዝብ ከመኖሪያው መፈናቀል፣ የህዝቡ በስርአቱ መማረር፣ የመንግስት በህዝብ ተቀባይነት ማጣት፣ አድሎአዊ የሆነ ስርአት መስፈን፣ የወጣቶች ስደት፣ ረሐብ እና የኢኮኖሚ ድቀት መንስኤው የእውነተኛ ዲሞክራሲ አለመኖሮ መሆኑን አስረድቷል። የሟሸሸና ጭንጋፍ መንግሥት ባለበት ሁኔታ ዲሞክራሲ ሊመጣ እንደማይችል አስገንዝቧል ። በዚህ አባባል ሙሉ በሙሉ እስማማለሁ ።

ርግጥም ፕሮፌሰሩ እንደተገለፀው በኢትየጵያ “እውነተኛ ዴሞክራሲያዊ ስርአት” እስካልመጣ ድረስ የህግ የበላይነት ሊሰፍን አይችልም። ፀረ ዲሞክራሲ ዙፋኑን በጨበጠበት ሁኔታ ሁሉም ዜጐች በኢትዬጲያዊነታቸው ብቻ በህግ ፊት እኩል የማይታዩበት ፣ የዜግነት መብታቸው በተግባር የማይረጋገጥበት ሁኔታ ይፈጠራል። ተፈጥሯልም።

ዛሬ በህዝቦች መካከል በታቀደ መልኩ ጥርጣሬ እና ጥላቻ እንዲሰፍን እየተደረገ ነው። የወጣቱ የወደፊት ተስፋ ጨልሞ ስደትን እንደ አማራጭ ወስዷል። በጥቂት የሞራል ድህነት እና የበታችነት ስሜት በተጠናወታቸው ጠባብ ዘረኞች ሀገራችን ወደ መቀመቅ እየተገፋች ነው። የዜጐች የመናገር፣ የመጳፍ፣ የመደራጀትና ሌሎች መሰረታዊ መብቶች የ50ኛ አመቱን ” Golden Jubuilee” እያከበረ ካለው የኢቲቪ መስኮት ውጭ ማየት አልተቻለም።

3• “ፓለቲካ ሳይንስም ጥበብም” መሆኑን ያለመገንዘብ

የአሜሪካ ፕሬዝዳንት የነበሩት ጆን ኦፍ ኬኔዲ በበርካታ ድንቅ ንግግራቸው ይታወቃሉ። በተለይም ” ፓለቲካ ጥበብ (አርት) እና ሙያ… ያውም የተከበረ ሙያ ነው” በማለት አጠንክረው መግለጳቸው በብዙዎች ይታወሳል። ታዲያ ይህን ባህርዩን የተከበረ ሙያ እና ላቅ ያለ ማህበራዊ ሳይንስ መሆኑን ባለማወቅ አንዳንድ እንደ ሐይሌ ያሉ ታላላቅ ሰዎች ” አዳፋ ቃላትን” ሲናገሩ ይደመጣል።

ክፋቱ ደግሞ የሚናገሩት ከሕዝብ ፊት ስለሆነ ከንፈራቸው ተከፍቶ ሳይዘጋ ጉዳቱ በራሳቸው ላይ ይደርሳል።

እናም አትሌት ሐይሌ ፓለቲካና የዲሞክራሲ ጵንሰ ሐሳብ መረዳት በማለዳ ተነስቶ ” 84 ኪሎ ሜትር ልሩጥ” እንደ ማለት የቂል ድፍረት አይደለም። የአገር እና ህዝብን ሁለንተናዊ ሕይወት የሚመለከት እንደ አገር የመቀጠልና ያለመቀጠል የህልውና ጥያቄ ነው። የእውነተኛ ዲሞክራሲ መስፈን እና ያለመስፈን ጥያቄ በአሁን ሰአት ኢትዮጵያ የገባችበትን ቀውስ የመሻገር አሊያም ላታንሰራራ የመውደቅ ነው!!

The post ኃይሌ ገብረሥላሴ መካሪ ያጣባቸው 3 ነገሮች – ከኤርሚያስ ለገሠ appeared first on Zehabesha Amharic.

(ግርማ ሰይፉ)

ከአቅም ማነስ ይሁን በቸልተኝነት ምንም ያለደረገ ሰው ትንሽም ቢሆን ለሀገሩ መልካም ስራ የሰራን ሰው በዚህ ደረጃ ለማዋረድ መሞከር ትዝብት ላይ የሚጥል ነው፡፡ ይህ ማለት ሀይሌ የሰራው ስራ እና የሚሰራ ያለው ትንሽ ነው ለማለት አይደለም፡፡ መተቸትም የለበትም የሚል እምነት የለኝም፡፡ ከዚህ በተረፈ የሰጠውን አስተያየት በፈለጉት መንገድ ቆርጦ ቀጥሎ ለመተቸት መሮጥ ግን ድንቁርና ነው፡፡ ለምሳሌ ሀይሌ ለቢቢሲ የሰጠው አሰተያየት በግርድፉ “እንደ አፍሪካዊ ዲሞክራሲ ቅንጦት ነው፤ በጣም አስፈላጊው ነገር መልካም አስተዳደር ነው፡፡ መልካም አስተዳደር ካለ አፍሪካ ለመለወጥ አቅም አላት” የሚል ነው፡፡ (`As an African Citizen democracy is luxury … the most important thing is a good governance` he says `if we have that, African has the potential to change`). ለንፅፅር አንድ የቀበሌ ነዋሪ “የመኪና መንገድ አያስፈልገንም አሁን የምንፈልገው ለእግረኛ መግቢያ መውጫ ነው” የሚል አስተያየት ቢሰጥ፣ የመኪና መንገድ ከነጭርሱ አያስፈልገንም ማለት አይደለም፡፡

እኔ በግሌ ሀይሌ ዲሞክራሲ አያስፈልገንም የሚል አስተያየት የሚሰጥ ደንቆሮ ነው ብዬ አላስብም፣ ምን አልባትም ከብዙዎች በተሻላ ማመዛዘን የሚችል እና ተገቢ ነው ብሎ ባመነበት መስመር ከግፊት ነፃ ሆኖ የሚወስን ሰው ነው፡፡ ለምሳሌ ብዙዎች ለታይታ የእርዳታ ሰራ ሲራወጡ ሀይሌ ግን ለዜጎች ስራ ፈጠራ ላይ ሀብትና ንብረቱን ያውላል፡፡ ብዙዎች ገንዘባቸውን በውጭ ሀገር ሲያስቀምጡ እርሱ ግን በሀገሩ ኢንቨሰት ያደርጋል፡፡ የመንግሰት ሹሞችን ያለምንም ይሉኝታ ለመተቸት አቅም ያለው እንደሆነ በብዙ የነጋዴዎች ስብሰባ ላይ ለመታዘብ የቻልን ሰዎች አለን፡፡ ይህን ላለመቀበል ወይም ሆን ብሎ በግል ጥላቻ “ሀይሌ በእግሩ ነው የሚስበው፣ ዲሞክራሲ ቅንጦት ስለሆነ ጦጣ ነኝ ሙዝ ስጡኝ፣ ወዘተ” የመሳሰሉት አስተያየቶች አስተያየት ሰጭዎችን ከጦጣ በታች ያደርግ ከሆነ እንጂ የሀይሌን ስብዕና የሚገልፅ አይሆንም፡፡ ሀይሌ በወርቅ የሚፃፍ ታሪክ የሰራ ጀግና ነው፡፡ ሀይሌን በማዋረድ ከፍ ማለት አይቻልም፡፡ አንዳንዶች እንርሱ መስማት የሚፈልጉትን ስለማይናገር ቢጠምዱት ውሎ አድሮ ሁሉንም ታሪክ በየፈርጁ እንደሚያስቀምጥ መዘንጋት የለብንም፡፡ ሀይሌ ደግሞ ሰው ነው ይሳሳታል፣ ሀይሌ ቢሳሳት ስለሚሰራ ነው፡፡ ሀይሌ ጠንካራ ባይሆን እና እነዚያን ሁሉ ወርቆች እና ክብረ ወሰኖች በትኖ ድሃ፣ መንገድ ለማኝ ቢሆን ኖሮ ብዙዎቻችን ለማድነቅ ቃላት ያጥረን ነበር፡፡ በየሚዲያውና ሾው ላይ አቅርበነው ይህን ባለውለታ ዝም ማለት የለብንም ብለን ለማላዘን የሚቀድመን አልነበረም፡፡

ሀይሌ የኢትዮጵያ ህዝብ ነው ሀብቴ ከሚል የፉገራ ብሂል ተላቆ ሀብት ፈጥሮ የሚኖር ጀግና ነው፡፡ ሀይሌ ግን ጀግና የሆነው በመሮጥ ብቻ ሳይሆን ሮጦ ያገኘውን ክብር በብዙ ሺ የሚቆጠሩ ዜጎች ሰርተው የሚጠቀሙበት ኢንቨስትመንት ውስጥ በማዋል ነው፡፡ በሀይሌ ኢንቨስትመንት ውስጥ ብዙ ኢትዮጵያዊያን የተደላደለ ኑሮዋቸውን መስረተዋል …. ይህ ወደፊትም ይቀጥላል፡፡ ለማነኛውም ለመሳደብ ከመነሳታችን በፊት የምንሰድበው ሰው ለሀገር ያበረከተውን ያህል ምን አበርክተናል? ብለን እራሳችንን እንጠይቅ፡፡ ከዚያ ማመስገን ቢያቅተን መሳደብ እናቁም፡፡

The post ኃይሌ ገ/ሥላሴን ለመስደብም ሆነ ለመተቸት በመጀመሪያ እኔ ለሀገሬ ምን አድርጌያለሁ? ብሎ መጠየቅ ተገቢ ይመስለኛል – ከግርማ ሰይፉ ማሩ appeared first on Zehabesha Amharic.

ቢቢኤን ሰበር ዜና በታላቁ አንዋር መስጅድ አስደማሚ የሆነ ድንገተኛ ተቃውሞ ተካሄደ
ልዩ የቪዲዪ ዘገባ

The post ቢቢኤን ሰበር ዜና:- በታላቁ አንዋር መስጅድ አስደማሚ የሆነ ድንገተኛ ተቃውሞ ተካሄደ – ልዩ የቪዲዪ ዘገባ appeared first on Zehabesha Amharic.