The post ፖሊስ የመምህር ግርማን ቤት በረበረ appeared first on Zehabesha Amharic.

የዛሬ ሳምንት ገደማ በዝነኛው የቴሌቪዥን ሾው አቅራቢ ቢል ኮዝቢ የአስገድዶ መድፈር ድርጊትና ሙከራ ተፈጽሞብናል ከሚሉ ሴቶች መካከል ከግማሽ በላይ የሚሆኑት በአንድ ቦታ ተሰባስበው ነበር፡፡፡ ኤን ቢ ሲ በተሰኘው የቴሌቪዥን ጣቢያ ቀርበው ታሪካቸውን የተናገሩት 29 ሴቶች በቢል ኮዝቢ ስለተፈጸመባቸው የአስገድዶ መድፈር ጥቃትና እሱን ተከትሎ ስለደረሰባቸው ማህበራዊ፣ ስነ ልቦናዊና ቤተሰባዊ
ቀውስ አውርተዋል፡፡

የቢል ኮዝቢ ከሳሾች
አብዛኞቹ አሁን እድሜያቸው ከ40 እና 50ዎቹ በላይ ሆኗቸዋል፡፡ በወጣትነታቸው የፊልም ተዋናይ፣ ሞዴልና ስራ ፈጣሪዎች ነበሩ፡፡ ሁሉም በሰውዬው የደረሠባቸውን ጥቃት ሲያወሩ ከፍተኛ ጭካኔ እንደተፈጸመባቸው ይገልጻሉ፡ ፡ የተለያየ የህይወት ታሪክና የስራ ዘመን የነበራቸው እነዚህ ሴቶች በቢል ኮዝቢ የወሲብ ጥቃት እንደተፈጸመባቸው ሲገልጹ ከድርጊቱ አስቀድሞ ተመሳሳይ ሁኔታዎችን እንዳስተናገዱ
ተናግረዋል፡፡

ከከሳሾቹ መካከል አንዷ ሰኒ
ዌልስ ትባላለች፡፡ እሷ እንደምትገልጸው እ.ኤ.አ በ1965 ገና የ17 ዓመት ወጣት እያለች በቢል ኮዝቢ ሁለት ጊዜ የወሲብ ጥቃት ተፈጽሞባታል፡፡
‹‹ኮካ ጋብዞኝ እሱን ጠጣሁ፡ ፡ ከዚያ በኋላ ለ25 ደቂቃዎች ያህል ራሴን አላውቅም ነበር፡፡ ስነቃ እርቃኔን ነበርኩ፡፡ ክፍሉ ውስጥ ብቻዬን ነኝ፡፡ የተፈጠረው ነገር ሊገባኝ አልቻለም›› ትላለች፡፡

‹‹ወዲያው ልብሴን ለባብሼ በኮንትራት ታክሲ ወደ እናቴ ቤት ሄድኩ፤ሻወር ወስጄ ከተረጋጋሁ በኋላ ወደ እናቴ ቢሮ ሄጄ ጠራኋትና ‹እማዬ ቢል ኮዝቢ የደፈረኝ ይመስለኛል› አልኳት፡፡ እሷም በድንጋጤ ‹ወይኔ አምላኬ! አይሆንም! እየቀለድሽ መሆን አለበት፤ ሊሆን አይችልም› አለች፡ ፡ ቢል ኮዝቢ በህይወቴ እምነቴን ከሠጠኋቸውና ከከዱኝ ሰዎች መካከል አንደኛውና የመጀመሪያው ነው››

ሲንድራ ላድ ሌላኛዋ የቢል ኮዝቢ ከሳሽ ናት፡፡ እ.ኤ.አ በ1969 በሰውዬው ጥቃት ሲፈጸምባት ኒውዮርክ ከተማ ውስጥ በፕሮዲውሰርነት ትሰራ ነበር፡፡ እሷ እንደምትለው አንድ ቀን ቢል ኮዝቢ በስራ ጉዳይ ለመነጋገር በጓደኛው አፓርትመንት ውስጥ ቀጠራት፡፡፡ ‹‹በቀጠሮዬ ሠዓት በተባልኩበት ቦታ ተገኘሁ፤ ትንሽ የራስ ምታት እየተሰማኝ ስለነበር ነገርኩት፡፡ ‹ባንድ ጊዜ ሊያድንሽ የሚችል ተአምራዊ መድሃኒት አለኝ፡፡ ዶክተሬ የሠጠኝ ነው› አለኝና ወደ አንድ ክፍል ገብቶ ኪኒን ይዞ ወጣ፡፡ ስለምንነቱ አልነገረኝም፡፡ ስጠይቀው ‹አታምኝኝም እንዴ?› አለኝ፡፡ አምነዋል፡፡ ምክንያቱም እሱ ቢል ኮዝቢ ነው፡፡
መድሃኒቱን ከወሰድኩ በኋላ ሌሊቱን ሙሉ ምን እንደተፈጠረ አላውቅም ነበር፡፡ የማስታውሰው ጥዋት ከእንቅልፌ ስነቃ እርቃኔን እንደነበርኩ ነው፡ ፡ ወዲያው ራሴን ነው የወቀስኩ፡፡ ‹ ምንድነው ያደረኩት? በጣም ጠጥቼ ነበር ማለት ነው?› እያልኩ ነበር›› ትላለች ሲንድራ ላድ፡፡

በቴሌቪዥን ፕሮግራሙ ላይ ቀርበው በቢል ኮዝቢ የደረሰባቸውን የአስገድዶ መድፈር ጥቃት ታሪክ ከተናገሩት ሴቶች መካከል ታዋቂ የፊልም ተዋናይትና ሞዴል የሆነችው ቤቨርሊ ጆንሰን አንዷ ናት፡፡ ቢል ኮዝቢ ከ40 በላይ በሚሆኑ ሴቶች ተመሳሳይ ክስ ቢቀርብበትም እስካሁን ድርጊቱን እንዳልፈጸመ እየገለጸ ነው፡፡

ቬቨርሊ ጆንሰን እንደምትለው ከሆነ የሴቶቹ አንድ ላይ ተሰባስበው ውይይት ማድረጋቸውና ድምጻቸውን ማሰማታቸው ለውጥ ሊያመጣ ይችላል፡፡ ‹‹ብዙ ባይሆንም ሴቶቹ ተሰባስበን እንቅስቃሴ ማድረግ ጀምረናል፡፡ ሃይላችን ድምጻችን ማሰማታችን መሆኑ ገብቶናል›› ትላለች፡፡
አሁን የ62 አመት ሴት የሆነችው ጆንሰን በ1980ዎቹ አጋማሽ ለቢል ኮዝቢ ሾው በሰውዬው መኖሪያ ቤት ተገኝታ የሙከራ ቀረጻ ልታደርግ በነበረበት ወቅት ነው ጥቃት የተፈጸመባት – እሷ እንደምትለው፡፡ ስፕሪስ ሰጥቷት እንደጠጣችና ከዚያም በኋላ ወገቧን አቅፎ በመያዝ ሲታገላት እንደነበር በመጨረሻም የነበረችበትን ሁኔታ እንደማታስታውስ ገልጻለች፡፡

የኤንቢሲዋ ጋዜጠኛ ኬቲ ስኖው ካናገረቻቸው ሴቶች መካከል አንዷ የሆነችው ጀኒ ዳዝም በ2005 በቢል ኮዝቢ የወሲብ ጥቃት እንደተፈፀመባት ዘርዝራለች፡፡

ዝነኛው የቴሌቪዥን አቅራቢና የፊልም ሰው ቢል ኮዝቢ እ.ኤ.አ ከ1960ዎቹ ጀምሮ እስከ 2008 ድረስ ባለው ጊዜ የወሲብ ጥቃት ፈጽሞብና ያሉ በርካታ ሴቶች ‹አቤት› ማለት የጀመሩት በቅርቡ ነው፡፡ የተለያዩ አስተያየት ሰጪዎች የሴቶቹን ክስ የሰውዬውን ስምና ዝና ለመናድ ተብሎ ታስቦበት የመጣ ነው ሲሉ ያጣጥሉታል፡፡ ሌሎች ደግሞ እውነታው መገለጥ አለበት የሚል አቋም ይዘው በመገናኛ ብዙሃን ፊት ቀርበው ይከራከራሉ፡፡

በ1989 የአስገድዶ መድፈር ሙከራ ተደርጎብኛል የምትለው ኤደን ቲርል ክሱን የሚያጣጥሉ ሰዎችን ትተቻለች፡፡ ‹‹የእኛን ተሰባስቦ ሰውዬውን መክሰሳችን ዝናውን ለመበከል ታስቦ የተደረገ አስመስለው የሚናገሩ ሰዎች ሞኝ ናቸው፡ ፡ ሰውዬው እኮ ዝናው እየደበዘዘ ከመጣ ሰነባብቷል፡ ፡ እኛ ድምጻችን ከፍ አድርገን እየጮህን ያለነው ልክ ያልሆነ ነገር አለ ለማለት ነው›› ትላለች፡፡

በኮዝቢ ሾው ፕሮግራም ላይ የፖሊስ ኦፊሰር ገፀባህርይ ወክላ የተወነችው ኤደን ቲርል ኮዝቢ ጥቃት ሊፈጽምባት የነበረው በመልበሻ ክፍል ውስጥ መሆኑን ታስታውሳለች፡፡ ‹‹ በሩን ቆልፎ ይታገለኝ ጀመር፤ ‹‹ቢል አንተ እኮ የልጅነት አርአያየ ነህ፤ አንተ እያየሁ ነው ያደኩት፡፡ እንዴት እንዲህ ታደርጋለህ?›› አልኩ፡፡ እሱም ‹እንደሱ አትበይ፤ ሁሉም ሴቶች የሚሉኝ እሱን ነው›› ሲል መለሰልኝና አቅፎ ‹‹ፍቅር እንስራ›› አለኝ›› በማለት ተናግራለች፡፡

ስራ ፈጣሪዋ ሊንዳ ኪርፓትሪክ ሌላኛዋ የቢል ኮዝቢ የወሲብ ጥቃት ሰለባ ነኝ ባይ ሴት ናት፡፡ አሁን 58 ዓመትዋ ላይ የምትገኘው ሊንዳ የ25 ዓመት ወጣት እያለች ኮዝቢ መጠጥ ካጠጣት በኋላ ጥቃት እንደፈጸመባትና በቀጣዩ ቀን ይቅርታ እንደጠየቃት ገልጻለች፡፡ የ78 ዓመቱ ዊሊያም ሄነሪ ኮዝቢ ፍርድ ቤት ባይቀርብም ከቅርብ ጊዜያት ወዲህ የወሲብ ጥቃት ፈጽሞብናል በሚሉ ሴቶች ቅሬታ ተከቧል፡ ፡ ከእሱ ጋር ረዳት ሆኖ የሠራው ጆሴፍ ፊሊፕስ የተባለ ሰውም ክሱ እውነተኛ ሊሆን እንደሚችል በተለይ ከሲ ኤን ኤን ጋር ባደረገው ቆይታ መግለጹ ይታወሳል፡፡ ኮዝቢና በዙሪያው ያሉ ሰዎች ግን
ያስተባብላሉ፡፡

ከቁምነገር መጽሔት የተገኘ



The post የቢል ኮዝቢ ከሳሾች ተሰባስበዋል – ‘እማዬ ቢል ኮዝቢ የደፈረኝ ይመስለኛል’ appeared first on Zehabesha Amharic.

The post ኤፍሬም ታምሩ: ከትናንት እስከ ዛሬ የሙዚቃ ሕይወቱ ሲቃኝ appeared first on Zehabesha Amharic.

በነገረ ኢትዮጵያ ሪፖርተር

የሽብርተኝነት ክስ ተመስርቶባቸው በፌደራል ክፍተኛ ፍርድ ቤት 19ኛ ወንጀል ችሎት መከላከል ሳያስፈልጋቸው በነፃ እንዲሰናበቱ ከተበየነላቸው በኋላ አቃቤ ህግ ይግባኝ ጠይቆባቸው ጉዳያቸው በጠቅላይ ፍርድ ቤት እየታየ የሚገኙት የሰማያዊ፣ የአንድነትና የአረና ፓርቲዎች አመራሮች ዛሬ ጥቅምት 22/2008 ዓ.ም በሌሉበት ለጥቅምት 29/2008 ዓ.ም ተለዋጭ ቀጠሮ ተሰጥቶባቸዋል፡፡ ጥቅምት 17/2008 ዓ.ም እንዲሁም ዛሬ ጥቅምት 22/2008 ዓ.ም እንዲቀርቡ ቀጠሮ ተሰጥቶባቸው ለሁለተኛ ጊዜ በሌሉበት ቀጠሮ የተሰጠባቸው አቶ የሺዋስ አሰፋ፣ አቶ አብርሃ ደስታ፣ አቶ ሀምታሙ አያሌው፣ አቶ ዳንኤል ሽበሺና አብሯቸው ይገብኝ የተጠየቀበት አቶ አብርሃም ሰለሞን ናቸው፡፡

The post አብርሃ ደስታ፣ ሃብታሙ አያሌው፣ ዳንኤል ሽበሺ፣ የሺዋስ አሰፋና አብርሃም ሰለሞን ፍ/ቤት ሳይቀርቡ ተለዋጭ ቀጠሮ ተሰጠባቸው appeared first on Zehabesha Amharic.

በሊሊ ሞገስ

ቆዳችን ያለንበትን የጤና ደረጃ በከፍተኛ ሁኔታ መግለፅ የሚችል የአካላችን ክፍል ነው፡፡ ጤናማ ቆዳ አስተውላችሁ ከሆነ በተፈጥሮ በጣም ለስላሳ፣ የሚያበራ(Glow)፣ ከሁሉም ቦታ እኩል የውጥረት(Tone) ደረጃ ያለው፣ ከምንም አይነት ሽፍታና የቆዳ እክሎች የጠራ ሆኖ እናያለን፡፡ ሁላችንም እንደምናውቀው የተቆጣ ቆዳ በተለይ ለሌላው በሚታየው ክፍላችን ላይ ማለትም እንደ ፊትና እጅ የመሳሰሉት ላይ ሲታይ በጣም ያስጨንቃል፤ ይረብሻልም፡፡

ግን ለምንድን ነው ቆዳ የሚታመመው? ባሉት መረጃዎች መሰረት ይህ ነው የሚባል አንድ መልስ የለም፡፡

ነገር ግን ለቆዳ መቆጣትና ለተለያየ የቆዳ ችግሮች እንደ መንስኤ ከሚጠቀሱት ውስጥ በዋነኛነት ዘመናዊ የአኗኗር ዘዴ የሚፈጥረው ጫና እና አካላዊ ውጥረት(Physical stress) ተፅዕኖዎች ቅድሚያ ተጠቃሽ ናቸው፡፡ ለምሳሌ ያህል የአካባቢ ብክለት በስራችንና በኑሮአችን ምክንያት የሚፈጠር ውጥረት፣ በየምግቦቻችን፣ የመዋቢያና የመፀዳጃ ዕቃዎች ውስጥ የሚገቡ ከጤና አኳያ አላስፈላጊ የሆኑ ኬሚካሎች ወዘተ… ሲሆኑ ይህ ሁሉ ግብዓት እንደ ኮክቴል ሆኖ በአካላችን ስርዓት ላይ እንደ ውርጅብኝ ይወርዳል፤ የአካላችንን በሽታ የመከላከል አቅሙን ያዳክሙታል፡፡ በተለይ ደግሞ ስር የሰደዱ የጤና ችግሮች ካሉ ተደራርቦ የዚህ ሁሉ ጫና ውጤት በቆዳችን ላይ ይንፀባረቃል፡፡

ይህንን የቆዳ ችግር ለመፍታት ግን ይሄ ነው የሚባል አንድ የምግብ አይነት ብቻ እንዳለ ብነግራችሁ ምን ያህል ደስ ባለኝ ነበር፡፡ ጉዳዩ ግን ሌላ ነው፡፡ እርግጠኛ ሆኜ የምነግራችሁ ግን አመጋገብና የአኗኗር ዘዴአችን በቆዳችን ጤንነት ማለትም እንደአንዱ የአካላችን ትልቁ ክፍል ስራውን በትክክል መስራት እንዲችል፣ የማርጀት ፍጥነቱ ላይ የቆዳ ችግሮችን መበርታትና የመዳን ፍጥነት ላይ ትልቅ ተፅዕኖ እንዳለው ነው፡፡

ስለዚህ ልክ እንደወትሮ ስለምግብ አይነቶችና ስለ አመጋገብ ከመግለፄ በፊት የቆዳችን ስራ ምን እንደሆነና እንዴት እንደሚሰራ በቅድሚያ መገንዘቡ ጠቃሚ ይመስለኛል፡፡

የቆዳችን አገልግሎት

ቆዳችን በሰውነታችን ውስጥ ከሚገኙ ክፍሎች ውስጥ እጅግ በጣም ትልቁ ሲሆን በአማካይ ወደ 2.7 ኪ.ግ ይመዝናል፡፡ ቆዳችን ከሚያከናውናቸው ስራዎች ውስጥ ዋና ዋናዎቹ የሚከተሉት ናቸው፡፡

1. የመከላከል ሥራ (Protection)

የመጀመሪያው የቆዳችን ሥራ የተለያዩ የአካላችንን ክፍሎች ከውጫዊው ዓለም ጥቃት መከላከል ነው፡፡ ቆዳችን ሙሉ ለሙሉ የሰውነታችን በሽታ የመከላከል ስርዓት (immune sysetem) ዋና ክፍል ነው፡፡

በሚደንቅ ሁኔታ ቆዳችን በቢሊዮኖች የሚቆጠሩ ከዓይን በማይታዩ ባክቴሪያዎች የተሸፈነ ነው፡፡ እነዚህ ባክቴሪያዎች ምንም አይነት ጉዳት በቆዳችን ላይ ሳያስከትሉ በሰላምና በተድላ በቆዳችን ላይ ይኖራሉ፡፡

እነዚህ ባክቴሪያዎች ታዲያ ምንድን ነው የሚሰሩት አትሉም? ስራቸውማ በሚገርም ሁኔታ ጎጂ ባክቴሪያዎችን መዋጋትና ጥቃት መከላከል ነው፡፡

ሌላው የመከላከል ስራ አካል የሆኑት ደግሞ በቆዳ ህዋሶች መካከል ተቀብረው አካላችንን የሚጎዱ ጎጂ ህዋሳቶች ሲመጡ ለበሽታ መከላከል ስርዓት መረጃ የሚያቀብሉ ላንገር ሐንስ (Langerhans) የሚባሉ የህዋስ አይነቶች አሉ፡፡ በእነዚህ ህዋሶች በመታገዝ የሰውነታችን በሽታ መከላከል ስርዓት አስፈላጊውን እርምጃ ይወስዳል፡፡

2. የሰውነትን ሙቀት መቆጣጠር

ሌላው የቆዳችን ስራ እና ችሎታ ደግሞ የሰውነትን ሙቀት መቆጣጠር ሲሆን የአካባቢያችን ሙቀት በጣም በትንሹ ቢቀየር እንኳን በቀላሉ መለየት ይችላል፡፡ ታዲያ የአካባቢያችንን የሙቀት መጠን መረጃ ለአዕምሮአችን በመላክ የሰውነት የሙቀት ደረጃ እንዲስተካከል ይረዳል፡፡

በቅዝቃዜ ወቅት አዕምሮአችን ለቆዳችን ትዕዛዝ በማስተላለፍ በቆዳችን ስር ያሉትን የደም ስሮች እንዲጠቡ በማድረግና ከቆዳ የላይኛው ክፍል ርቀው ወደታች ዝቅ በማለት ሙቀት ከሰውነታችን እንዳይባክን ከማድረግ በተጨማሪ ቅዝቃዜው ቢበረታ ደግሞ ጡንቻዎቻችን እንዲቀጠቀጡ በማድረግ ሰውነታችን ራሱ ሙቀት እንዲያመነጭ ያደርጋል፡፡

በሙቀት ጊዜ ደግሞ በተቃራኒው ለቆዳችን መልዕክት በመላክ ቀጫጭን የደም ስሮቻችን እንዲሰፉ በማድረግ ከልክ ያለፈ ሙቀት በቆዳችን አማካኝነት እንዲወገድ ከማድረግ በተጨማሪ የላብ አመንጭ ዕጢዎች ላብ እንዲያመነጩ በማድረግ ሰውነት እንዲቀዘቅዝ ያደርጋል፡፡

3. እንደ የስሜት ህዋስ ክፍል ያገለግላል

በቆዳችን ላይ ቁጥራቸው በርከት ያሉ ነርቮች ሲኖሩ በዋናነት አራት ነገሮችን እንድንለይ ያደርጋሉ፡፡ ሙቀት፣ ቅዝቃዜን፣ ንክኪን እና ህመምን፡፡ በንክኪ ላይ ብቻ ሻካራን፣ ለስላሳን፣ ግፊትን የመሳሰሉ የተለያዩ ንክኪዎችን የሚለዩ የነርቭ ህዋሶች አሉ፡፡

4. ቫይታሚን ዲ ማምረት

ሌላው የሚደንቀው የቆዳችን ስራ ደግሞ ፀሐይ ስንሞቅ ሙቀቱን ተጠቅሞ ቫይታሚን ዲ ማምረቱ ነው፡፡ ይህንን የሚሰራው  ጠቃሚ ኮሌስትሮልን ወደ ቫይታሚን ዲ 3 በመቀየር ከዚያም በጉበትና ኩላሊት እገዛ አማካኝነት ዲ 3 ወደ አክቲቭ ወደሆነው ስሬቱ እንዲቀየር ያደርጋል፡፡

ዳችን አወቃቀር ምን ይመስላል?

ጤናማ ቆዳ እንዲኖረን ከፈለግን የቆዳችንን አፈጣጠር እና ስራ ማወቅ በጣም ጠቃሚ ነው፡፡ ቆዳችን በሶስት ንብርብር ክፍሎች የተዋቀረ ነው፡፡ እነርሱም የላይኛው ክፍል(ኤፒደርሚስ)፣ የመካከለኛው ክፍል(ደርሚስ) እና የታችኛው ክፍል(ሐይፓደርሚስ ወይም ሰብኩታንዬስ) በመባል ይታወቃል፡፡

1. የላይኛው የቆዳ ክፍል(ኤፒደርሚስ)

ይህኛው የቆዳችን ክፍል ከላይ የምናየው ክፍል ሲሆን ውፍረቱ በቆዳችን ላይ ከቦታ ቦታ ይለያያል፡፡ ለምሳሌ ያህል የተረከዝና የመዳፍ ቆዳ ላይ ይህ ክፍል ከ1-5 ሚ.ሜ ውፍረት ሲኖረው በዓይናችን ቆብ ላይ ደግሞ 0.5 ሚ.ሜ ያህል ውፍረት ይኖረዋል፡፡

ይህ ክፍል ብቻውን እስት ንብርብር ክፍሎች ሲኖሩት በዚህ ንብርብር ውስጥ አንደኛ የሚባለው በውጭ የሚታየው ነው፡፡ አምስተኛው ደግ የንብርብሩ የታችኛው ክፍል ነው፡፡ በአንደኛው ክፍል ውስጥ የሚገኙት ህዋሶች ጠፍጣፋና ከሞቱ ህዋሶች የተሰሩ ሲሆን በየጊዜው እየተሸረሸሩ የሚራገፉ ናቸው፡፡ ይኸውም በአማካይ በየሁለት ሳምንቱ በመርገፍ በአዲስ ይተካል፡፡ የመጨረሻውና አምስተኛው ደግሞ አዳዲስ ህዋሶች የሚወለዱበት ክፍል ሲሆን አዳዲስ ህዋሶች ተወልደው እስኪያድጉ ድረስ በንብርብሩ ውስጥ ከአምስተኛው ወደ አንደኛው ክፍል ሽቅብ ይጓዛሉ፡፡ በመጨረሻም አርጅተው አንደኛ ክፍል ላይ ይወገዳሉ፡፡

የቆዳችንን ቀለም የሚያመርቱ ሜላኖሳይት፣ ጎጂ ህዋሳትን ለይተው የሚጠቀሙ ላንጋርሐንስ የተባሉት ህዋሶችና ሌሎች ምንነታቸው የማይታወቁ ህዋሶችም የዚሁ የኤፒዲርሚስ የተባለው ቆዳ ክፍል አካሎች ናቸው፡፡

2. የመካከለኛው የቆዳ ክፍል(ደርሚስ)

ይኸኛው የቆዳ ክፍል ከላይኛው (ኤፒደርሚስ) ከ10-40 ጊዜ እጥፍ ውፍረት ያለው ነው፡፡ ይህ የቆዳ ክፍል ሲታይ ወጣ ገባ የበዛበት ሲሆን በውስጡም የተለያዩ የደም ስሮች፣ ነርቮች ኮላዲንና ኢላስቲንን የሚያመነጭ ፋይብሮ ብላስት የሚባሉ ህዋሶች፣ የወዝ ማመንጫ ዕጢዎች፣ ፀጉርና የፀጉር ስሮች፣ የላብ ማመንጫ ዕጢዎችና ቱቦዎቻቸውን ይዞ እናገኘዋለን፡፡ በዚህ ክፍል ውስጥ የምናገኛቸውን ኮላጅንና አላስቲን በዋነኛነት የቆዳችንን ውጥረት፣ የመለጠጥ አቅም ወዘተ ትልቁን ድርሻ ይወስዳሉ፡፡

3. የታችኛው የቆዳ ክፍል(ሐይፓደርሚስ)

ይህ ክፍል ደግሞ ከሁሉም ክፍሎች ወፍራሙና ትልቅ የሆነ ሲሆን የተሰራውም በዋነኛነት ከኮላጅን ስሮችና ስብን ከሚያጠራቅሙ ህዋሶች ነው፡፡ በዚህ

ክፍል የሚጠራቀመው ላብ በተወሰነ ደረጃ ስንቀመጥ ስንጋደም ምቾት ከመፍጠር በተጨማሪ የኃይልና የሙቀት ምንጭም ሆኖ ያገለግላል፡፡ የሰውነታችን ክብደት ሲጨምር በእነዚህ ህዋሶች ውስጥ የሚጠራቀመው የስብ መጠን ይጨምራል፡፡ ስለዚህ አስፈላጊውን እንቅስቃሴ በማድረግና አመጋገብን በማስተካከል የላቡን መጠን መቀነስ ይቻላል፡፡

የቆዳ እርጅና ሒደት

የቆዳን እርጅና ማስቆም ባይቻልም የእርጅናውን ፍጥነት(Aging Speed) ግን ማዘግየት ይቻላል፡፡

ቆዳ እንዴት እንደሚያረጅ ለማወቅ ከላይ የተብራሩትን የቆዳ አፈጣጠርና ዋና ዋና ክፍሎቹን ማወቅ ግድ ይላል፡፡ በዚህ መሰረት እያንዳንዱ የቆዳ ንብርብር ክፍሎች የሚያረጁበት አካሄድም ይለያያል፡፡

የላይኛው የቆዳ ክፍል(Epidermis) እርጅና

የቆዳ የላይኛው ክፍል ሲያረጅ የቆዳን ቀለም የሚፈጥሩ ህዋሶች ቁጥር መቀነስን ያስከትላል፡፡ እነዚህ ህዋሶች ሜላኒን የተሰኘውን የቆዳ ቀለም የሚያመነጩ ሲሆን የእነርሱ ቁጥር አነሰ ማለት የሜላኒን መጠን ቀነሰ ማለት ነው፡፡ ይህ ደግሞ ቆዳችን የፀሐይ ጨረርን(Ultraviolet ray) መቋቋም እንዲያዳግተው ያደርጋል፡፡ ከዚህ በተጨማሪ ቆዳችን ላይ በሚገኙ ፍሪራዲካሎች መጠቃትና በቆዳ ካንሰር እስከ መያዝ ያደርሳል፡፡

ሌላው በዚህ ክፍል ውስጥ የሚገኙ ላንገርሐንስ የተባሉ የተህዋሲያን መምጣትን የሚያሳውቁ ህዋሶች ቁጥር መቀነስ ሲሆን ይህም ተህዋሲያን በቆዳ ላይ ሲያርፉ በፍጥነት በሽታን የመከላከል ስርዓትን(Immune sysetem) የማሳወቅ ሁኔታ ይቀንሳል፡፡

በተጨማሪ ይህ የላይኛው የቆዳ ክፍል ወዙን እና ውጥረቱን(tone) ያጣል፡፡ ይህም የሚሆንበት ምክንያት የላይኛው የቆዳ ክፍል ከመካከለኛው(Dermis) ከሚባለው የቆዳ ክፍል ተነስተው ጫፋቸው በላይኛው የቆዳ ክፍል(Epidermis) ብቅ ብቅ ከሚሉት የደም ስሮች ውጭ የራሱ የሆነ በውስጡ የተዘረጉ የደም ስሮች የሉትም፡፡ በመሆኑም ቆዳ ሲያረጅ በዚህ ክፍል እና በመካከለኛው ክፍል መካከል መለያየት(መራራቅ) ይፈጠራል፡፡ በዚህም ምክንያት በቂ አየርና ንጥረ ነገሮች ስለማይደርሱት ህይወት አልባ ቆዳ ይሆናል፡፡

የመካከለኛው የቆዳ ክፍል (Dermis) እርጅና

በዚህኛው የቆዳ ጤና ላይ እርጅና የሚያስከትለውን ተፅዕኖ ስንመለከት በዋነኛነት የቆዳን የመጠንና ባህሪ (የልጅ ቆዳ) የምንለውን ባህሪ የሚያሳጡት የኮላጅን እና ኢላስቲን መጠን መቀነስ ነው፡፡ ይህም የሆነበት ምክንያት ኮላጅንን የሚያመርቱ ፋይብሮ ብላስት የተባሉ የህዋስ አይነቶች መኮማተር መጀመር ነው፡፡ ሌላው ኮላጅን ራሱ መቅጠን ይጀምራል፡፡ ከዚህ በተጨማሪ ሜታሎ ፕሮቲኔዝ የተባለ ኢንዛይም መጠን በቆዳ እርጅና ጊዜ መጠኑ ስለሚጨምር ኮላጅንን በመሰባበር የቆዳን የመለጠጥ ችሎታውን ይቀንሰዋል፡፡

ሌላው በዚህ ክፍል እርጅና ጊዜ የሚታየው ለውጥ ደግሞ የደም ዝውውር ስለሚቀንስ የአየርና የጠቃሚ ንጥረ ነገሮች ማግኘትም ተያይዞ ይቀንሳል፡፡ ለዚህም ነው በእርጅና ጊዜ ቆዳ የመገርጣትና የመቀዝቀዝ ባህሪ የሚያሳየው፡፡

የታችኛው የቆዳ ክፍል እርጅና

ይህኛው የቆዳ ክፍል ደግሞ ላብ የሚከማችበት ክፍል ሲሆን በእርጅና ጊዜ የላብ ክምችቱ ይቀንሳል፡፡ ይህም የቆዳውን ሞላ የማለት ባህሪ ያዳጣዋል፡፡ ከዚህ በተጨማሪም ቅዝቃዜን የመቋቋም አቅሙ ይቀንሳል፡፡

የቆዳን እርጅና የሚያፋጥኑ ነገሮች ምንድን ናቸው?

የቆዳን እርጅና ከሚያፋጥኑ ነገሮች ውስጥ በዋነኛነት የሚጠቀሰው የቆዳ ህዋሶች በፍሪ ራዲካሎች መጠቃት ነው፡፡ ስለ ፍሪ ራዲካሎች ባለፈው ወር እትም ላይ በዝርዝር ያየን ስለሆነ ጠለቅ ብለን አንገባበትም፡፡ ለማስታወስ ያህል ግን ፍሪ ራዲካሎች ያልተረጋጉ፣ የኤክትሮን ጥማት ያለባቸው ባዕድ ኬሚካሎች ሲሆኑ የሚፈልጉትን ኤሌክትሮን ለመስረቅ ሲሉ ከህዋሶቻችን ጋር ይጋጫሉ፡፡ በዚህ ሂደትም ህዋሶቻችን ይጎዳሉ፡፡ ይህም ጉዳት ህዋሶች ዳግመኛ በትክክል ስራቸውን መስራት እስኪያቅታቸውና ይህም የህዋሶች የመራባት ሂደትን አውኮ ወደ የካንሰር በሽታ እስከማምጣት የሚያደርሱ ናቸው፡፡

ፍሪ ራዲካሎች በተወሰነ ደረጃ በተፈጥሮ ሰውነታችን ውስጥ የሚመረቱ ሲሆን በብዛትና በአደገኛ ሁኔታ ደግሞ የሚመረቱት ሰውነት ጎጂና መርዛማ የሆኑ ነገሮችን በምግብ፣ በመጠጥ፣ በሲጋራና ሌሎች ሱስ አስያዥ ነገሮች፣ በመድሃኒት፣ በተለያዩ ኬሚካሎች አጠቃቀም ምክንያት ወደ አካላችን ሲገቡ እነርሱን ለመሰባበር በሚያደርገው ጥረት ፍሪ ራዲካሎች በብዛት ይመረታሉ፡፡ ይህንን የፍሪ ራዲካሎች ምርት ለመቀነስ ግን በዋነኛነት ጤናማ የሆነ የአመጋገብ ስርዓትና የአኗኗር ዘዴ መከተሉ አማራጭ የሌለው መፍትሄ ነው፡፡

ሌላው የቆዳን እርጅና የሚያፋጥኑ ነገር ግን ብዙም የማይወራለት ነገር ደግሞ ጣፋጭ ምግቦችና መጠጦችን በተለይ የታሸጉ ምርቶችን መጠቀም ሲሆን እነዚህ የምግብ አይነቶች የሚይዙት የተጣራ የካርቦሃይድሬት ምግቦችን ጨምሮ አዘውትሮ መመገብ የቆዳን እርጅና ያፋጥናል፡፡

የተጣራ የካርቦሐይድሬት ምግቦች የምንላቸው ስንል ደግሞ ገለባቸው የወጣላቸው እንደ የነጭ ዱቄት ምርቶች ማለትም ነጭ ዳቦ፣ ነጭ ፓስታ፣ በፈጣን ሁኔታ የሚዘጋጁ ምግቦችን ያካትታል፡፡

እነዚህ ከላይ የተዘረዘሩት የምግብ አይነቶች በውስጣቸው ከልክ በላይ የሆነ ስኳር የያዙ ሲሆን በኢንሱሊን አማካኝነት ስኳር በፍጥነት  በሰውነታችን እንዲመጠጥ ያደርጋል፡፡ ይህ ሁኔታ ከጊዜ በኋላ ሰውነታችን ለተለያዩ የጤና ችግሮች እንዲጋለጥ ከማድረግ በተጨማሪ በቆዳችን ውስጥ ያሉትን የኮላጅንና ኢላስቲንን ስሮች በማስተሳሰርና በማጣበቅ የመለጠጥ ባህሪያቸውን ያሳጣል ብሎም የመሰባበር ባህሪ እንዲኖራቸው ያደርጋል፡፡ ይህ ደግሞ የቆዳ መሸብሸብን ያስከትላል፡፡ ስለዚህ ከተጣራ የካርቦሐይድሬቶችን ከመጠቀም ይልቅ እህሉን እንዳለ ፈጭቶ መጠቀም እንደዚሁ ጣፋጭ ምግብና መጠጦችን ቀንሶ በልክ ብቻ ማድረጉ ይመከራል፡፡

The post Health: የቆዳ እርጅናን ለመከላከል 4 ጠቃሚ መረጃዎች (በተለይ ለሴቶች) appeared first on Zehabesha Amharic.

   ይሄንን “የስደት መንግሥት” የሚባልን ነገር እንደሰሞኑ ሁሉ ከሦስት ዓመታት በፊትም በጨረፍታ አሰምተውን ነበር፡፡ እኔ አሁን በዚህ ጽሑፍ የዚህን ጉዳይ ክወናውን (ቴክኒካል የሆኑ ነገሮችን) ለማተት ወይም ይሄንን ጉዳይ እያስኬዱት ስላሉ ሰዎች ብዙ የማውቀው ነገር ኖሮኝ ከእነሱ ሰብእና አኳያ ይሄንን ሐሳብ ለመፈተሽም አይደለም፡፡ ነገር ግን ከነባራዊ ሁኔናዎች ተነሥቸ በዚህ ጉዳይ ዙሪያ መባል የሚገባው ብዙ ነገር አለና እሱን ማለት ነው የፈለኩት፡፡

መጀመሪያ “የስደት መንግሥት” የሚለውን ነገር እንደሰማሁ በተጨባጭ ያሉ ነባራዊ ሐቆችን ግንዛቤ ውስጥ ያላስገባ ሐሳብ ከመሆኑና በባዶ ምኞት ብቻ የተንጠለጠለ ከመሆኑ የተነሣ  ግርምት የተሞላ ሳቅ ነበር ያጫረብኝ፡፡ ብልጣብልጥ የሆኑ የመሰላቸው ሰዎች ያሰቡት የትም የማያደርስ አስቂኝ ድራማ (ትውንተ ኩነት) ሆኖ ነበር የታየኝ፡፡

እንደሚመስለኝ እነዚህ ወገኖች ይሄንን ሐሳብ ለማሰብ ያበቃቸው ጉዳይ የኢትዮጵያ ሕዝብ የወያኔን አገዛዝ መጥላቱ፣ በቃኝ ማለቱ፣ ከዳር እስከዳር በወያኔ የተንገሸገሸና ወያኔን መገላገል የሚፈልግ መሆኑ ነው፡፡ ያለው ሁኔታ እንዲህ መሆኑም “በድንገት ሕዝባዊ ዐመፅ ተቀስቅሶ ወያኔ ይወገዳል፣ ይወድቃል፣ ይከላል” የሚል እምነት ማሳደራቸው ነው “ተዘጋጅተን እንጠብቅ” ብለው ለማሰብ ያበቃቸው፡፡ እኔ በግኔ ሰዎቹ ይህን በማሰባቸው ያላቸውን አስተዛዛቢ የብስለትና የማገናዘብ ጠልቆ የማሰብ ደረጃ፣ ለሀገራችን ፖለቲካ የቱን ያህል ሩቅ እንደሆኑ እንድገነዘብ አድርጎኛል፡፡

እነዚህ ወገኖቻችን ያልተዷቸው ነገሮች ምን ምን መሰሏቹህ?፡- እውነት ነው የኢትዮጵያ ሕዝብ ወያኔ በቅቶታል፣ በወያኔ ተንገሽግሿል፣ እጅግ ተማሯል እንዲህም ከሆነ ብዙ ቆይቷል አሁን አይደለም እንዲህ የሆነው፡፡ አሁን ጥያቄው “የኢትዮጵያ ሕዝብ ወያኔ ከበቃው፣ በወያኔ ከተንገሸገሸና ፍጹም ተስፋ ከቆረጠ የቆየ ከሆነ በሕዝባዊ ዐመፅ ለመገላገል ያልሞከረው ለምንድን ነው ታዲያ?” የሚለው ነው፡፡

እነኝህ የስደት መንግሥት አቋቋምን የሚሉ ወገኖቻችን ይሄንን ጥያቄ ለማጤንና ለመመለስ ሙከራ ቢያደርጉ ኖሮ እኔ እርግጠኛ ነኝ በእንዲህ ዓይነቱ ቅዠት አያስቡትም ነበር፡፡

እነሱ ያሰቡት “በቃ! ሕዝቡ ተማሯል ከተማረረ ደግሞ ማመፁ አይቀርም፤ ዐምፆ ወያኔ በተወገደ ጊዜ ክፍተት ተፈጥሮ ሀገራችን ችግር ላይ እንዳትወድቅ” በሚል አጋጣሚውን ተጠቅመው ሥልጣን ለመያዝ ከመፈለግም ሊሆን ይችላል ብቻ ከሁለቱ በዘንዱ ምክንያት ተዘጋጅተን እንጠብቅ የሚለውን ብቻ ነው ያሰቡት፡፡ ሰዎቹ በሰጡት መግለጫ የገለጹት “ወያኔ በድንገተኛ ዐመፅ ሲወገድ ክፍተት ተፈጥሮ ሀገሪቱና ሕዝቧ ችግር ላይ እንዳይወድቁ ተዘጋጅቶ ለመጠበቅ!” የሚል ነው፡፡

ነገሮችን አገናዝቦ መመልከት ለሚችል ሰው ግን ይሄ ሽፋን እንጅ ሰዎቹ የሚሉትን ያህል ለሀገርና ለወገን ተቆርቋሪ ሆነው የሀገርና የወገን ጉዳይ እረፍት ነስቷቸው ይሄንን እንዳላሰቡ የእያንዳንዳቸውን የኋላ ፖለቲካዊ (እምነተ አሥተዳደራዊ) እንቅስቃሴ ታሪካቸውን በዳሰሳቹህ ጊዜ ትረዱታላቹህ፡፡ በቀላሉ እነዚህ ተጠራርተው የተሿሿሙት ወገኖቻችን “የሀገርና የወገን ጉዳይ አስጨንቋቸው፣ እረፍት ነስቷቸው ስለሀገርና ስለወገን ሲሉ ሳይፈሩና ሳያፍሩ ተጋፋጭ ሆነው በየመድረኩ ወያኔን ሲሞግቱ፣ ሲያወግዙ፣ ሲቃወሙ፣ ሲገዳደሩ፣ ሲከሱ፣ ሲወቅሱ፣ ሲፈታተኑ ያሳለፏቸውና እያሳለፏቸው ያሏቸው የትግል ተሞክሮዎች አሏቸው ወይ?” ብላቹህ ስትጠይቁ በምታገኙት መልስ ይሄንን ያልኳቹህን ጉዳይ ልትታዘቡ ትችላላቹህ፡፡

ዋናው ጥያቄ እንዳሉት ወያኔ ቢገረሰስ ተከትሎት ሊመጣ ከሚችለው ተገማች ነባራዊ ሁኔታ አኳያ ሀገራችን ችግር ላይ እንዳትወድቅ መረጋጋት እንዲፈጠር ማድረግ የሚችለው “የታጠቀ ኃይል ነው ወይስ የሆኑ ሰዎች ተቧድነው ሆነናል የሚሉት የስደት መንግሥት የተባለው?” የሚለው ነው፡፡ 

ለማንኛውም በየትኛው ምክንያት ተነሣሥተው እንዲህ ሊያስቡ እንደቻሉ ለጊዜና ለእግዚአብሔር እንተወውና ይህ ድርጊታቸው ግን የትም የማያደርስና ይልቁንም የሚጎዳ የማይጠቅም ስለ መሆኑ ዕንይ፡-

በነገራችን ላይ እጅግ በሚገርማቹህ ደረጃ ሲጀመር ጀምሮ “ዐመፅ ይነሣል፣ አይ! ዘንድሮማ ወያኔ ያበቃለታል!” ወዘተረፈ. ዓይነት ወሬዎችን ትንቢት እያስመሰለ ከየእምነት ቦታዎች እስከ የሥራ ቦታዎች ድረስ ሁሉም ቦታ ላይ የሚያስወራው ወያኔ እራሱ እንደሆነ ታውቃላቹህ? ለምንስ ይመስላቹሀል?

ይሄንን የሚያደርግበት ምክንያት ለምን መሰላቹህ! እኔ መቸም ለጥቅማቸው ሲሉ የወያኔን መኖር የሚፈልጉት መካሪዎቹ ነጫጭ ሰይጣኖች ምዕራባዊያኑ ይሆናሉ እንጅ ይሄንን መሰሪ አስተሳሰብ ወያኔ ጭንቅላት ኖሮት ያስበዋል ብየ ለማመን እጅግ እቸገራለሁ፡፡

ነገር ግን “ሰብአዊነት ስለሚገደን፣ ለሀገርና ወገን ማሰብና መቆርቆራችን፣ ግብረገብነታችን ስለሚይዘን፣ ክፋትና ሸር የዕኩያን ተግባር ነው ብለን ስለናቅነው ልናደርገው አንፈልግም እንጅ ሥራየ ብለን እናድርገው ብንል መልካም ነገር ማድረግ ነው እንጅ የሚያስቸግረው ክፋትና ሸር መሥራት ደሞ ምኑ ያቅታል? ለክፋትና ተንኮልማ ሰይጣኑን ራሱ አጋዥ አባሪ አይደለም ወይ?” ብላቹህ ካላጣጣላቹህት በስተቀር እኔ በጣም ይገርመኛል ይደንቀኛልም፡፡

ወያኔዎቹ እንደዚህ ዓይነት ወሬዎቹን ሥራዬ ብለው በሁሉም ቦታዎች የሚያስወሩበት ምክንያት “እንዲህ ሊደረግ ነው! እንዲህ ሊሆን ነው!” ተብሎ ለሕዝቡ ሲወራለት ሕዝቡ ይሆናል ይደረጋል ተብሎ የሚነገር ጉዳይ ባለቤት እራሱ መሆኑን ትቶ “ላምፅ፣ ተደራጅቸ ልታገል” ሳይል እጅና እግሩን አጣምሮ ይሄ “እንዲህ ሊሆን ነው! እንዲህ ሊደረግ ነው!” የተባለውን ነገር ብቻ በመጠባበቅ ዘመኑን የሚፈጅ ይሆናል፣ ሰው ሁሉ የሚሆነውን ለማየት ራሱን በተመልካች በታዛቢ ቦታ ላይ አስቀምጦ “ሊሆን ነው!፣ ሊደረግ ነው!” የተባለውን ለማየት ይጠባበቃል እንጂ “የራሴ ጉዳይ ባለቤቱ እኔው እራሴ ነኝ፣ ለእኔ ያለሁት እኔው እራሴ ነኝ፣ ለእኔ ብሎ ከሌላ ቦታ መጥቶ ስለእኔ ዋጋ ከፍሎ እኔን ነፃ ሊያወጣኝ የሚችል ኃይል የለም አይኖርምም ስለዚህ የራሴን ጉዳይ እኔው ራሴ ልጨርሰው ልከውነው” ብሎ ጉዳዩን የራሱ አድርጎ አይነሣም አይንቀሳቀስም፡፡

“ዐመፅ ይነሣል!፣ ዘንድሮ ወያኔ ያበቃለታል!” ተብሏል ማየት የሚፈልገው ያንን ዐመፅ እነማን አንሥተውት ወያኔ እንዴት ባለ ሁኔታ እንደሚወገድለት መመልከት ብቻ ነው፡፡ በዚህ ዘዴ ወያኔ ሕዝቡ የራሱን ጉዳይ የራሱ አድርጎ እንዳያስብ፣ መፍትሔም እንዳያፈላልግና እራሱ ዋጋ ከፍሎ ነጻ እንዳይወጣ ጉዳዩን የሚጨርስለት የምናብ ሌላ ሦስተኛ አካል ፈጥሮ ትወናውን በማድረግ እድሜውን እስከ አሁን ማራዘም ችሏል፡፡ ሕዝቡ እስኪነቃበት ድረስም ወደፊትም ሲጠቀምበት እንደሚቆይ እገምታለሁ፡፡

ይሄንን የምለው ፈጥሬ ወይም እንዲሁ በግምት እንዳይመስላቹህ! መረጃ አለኝ፡- ከበፊት ጀምሮ “በመጪው ዓመት፣ በቀጣዩ ጊዜ እንዲህ ይሆናል! እንዲህ ይደረጋል! ዐመፅ ይነሣል!” ወዘተረፈ. እያሉ እያስወሩ ሕዝቡን ከሚያጃጅሉ ከሚያዘናጉ የወያኔ ሰዎች አንዱን ተከታትየ አጥንቸው ነበር፡፡

ይህ ሰው “ቅዱስ ነኝ” ይላል ደመና ጠቅሶ ሳይቀር ወደ ፈለገበት እንደሚሔድ ሁሉ ይናገራል፡፡ ወያኔዎች የጨነቀው መላ ያጣ ሕዝብ ምንም ቢባል ላጣራ ልመርምር ሳይል እንደሚያምን እንደሚጃጃል ገብቷቸዋል፡፡ ከዚህም የተነሣ ደፍረው “ቅዱስ ነኝ በደመና ላይ ተጭኜ ወደፈለኩበት እጓዛለሁ” ምንትስ ሲሉ ጥቂትም እንኳን አይሸማቀቁም አይደነግጡም አይጨነቁም፡፡ ልክ እውነት እንደሚናገር ሰው በልበ ሙሉነት እንዲህ ዓይነቱን ቅጥፈት ማታለያ ማወናበጃ ቃል ይናገሩታል፡፡

እናም ይሄ “ቅዱስ ነኝ ድንግላዊ ነኝ” ምንትስ እያለ በየገዳሙ በየጸበሉ እየዞረ የሚያወናብድን ወያኔ ስከታተለው የእግዚአብሔርም ፈቃድ ሆኖ ተጋለጥ ሲለው ባልጠበኩት አጋጣሚ ባለትዳርና የልጆች አባት ሥራውም የወያኔ ደኅንነት (ሰላይ) መሆኑን ደረስኩበት፡፡ ወደ ኋላ መለስ ብየ “ትንቢት” እያለ ይናገራቸው የነበሩትን ነገሮችና ነገረ ሥራውን ሁሉ ሳስብ በቀጥጣም ይሁን በተዘዋዋሪ ሆን ተብሎ ታስቦባቸው ወያኔን ተጠቃሚ ሊያደርጉ በሚያስችሉ መልኩ ሕዝቡን በሥነልቡና መስለብ ማደንዘዝ የሚያስችሉ ሆነው አገኘኋቸው፡፡

እንደዚህ ሰው ያሉ በርካታ ካድሬዎች በየ እምነት ተቋማቱና እንደ አስፈላጊነቱ በሁሉም ቦታ አሉ፡፡ ይህንን ሥራም ሲሠሩ አገዛዙ በመንግሥት ስም ከሚሠራቸው የሥራ ክንውኖችና አቅዶች ጋር በሚገባ በመቀናጀት በማሰላሰል ነው፡፡

የኢትዮጵያ ሕዝብ ወያኔ ካንገሸገሸው ካቅለሸለሸው ከበቃው የቆየ ሆኖ እያለ ዐምፆ እንዳይገላገለው ካደረጉት ምክንያቶች አንደኛው ይህ ሲሆን ሌላኛውና ሁለተኛው ምክንያት ደግሞ ወያኔ እንደምታዩት የኢትዮጵያን ሕዝብ ቀደም ሲል ነጻነቱንና መብቶቹን በመንፈግና መፈናፈኛ በማሳጣት፣ መብታቸውን ለማስከበር በሚሞክሩት ላይ ኢሰብአዊ የመቀጣጫ የቅጣት እርምጃ በመውሰድ፣ ሩቅ ካልሆኑ ዓመታት ወዲህ ደግሞ ከመንግሥት ሠራተኛ እስከ ግል ሠራተኛ፣ ከገጠር እስከ ከተማ፣ ከተማሪ እስከ ሠራተኛ ፍጹም በቁጥጥሩ ስር አድርጎ ከእሱ አስተሳሰብ ውጭ ማድረግ አይደለም ማሰብም እንኳን እንዳይችል ለማድረግ ፍጹም ኢዲሞክራሲያዊ (ኢመስፍነ ሕዝባዊ) በሆነ አሠራር በግዳጅ በአንድ ለአምስት አደረጃጀት ጠርንፎ አማራጭ አስተሳሰቦችን እንዳያስተናግድ ተጠፍንጎ የተያዘበት የታሰረበት በር የተዘጋበት ሁኔታ ላይ ያለ በመሆኑ ሕዝቡ በእንዲህ ዓይነት ሁኔታ ስር ሆኖ ዐመፅ አድርጎ ይሄንን የተንገሸገሸውን የተጸየፈውን አገዛዝ ለመገላገል በፍጹም እንዳይችል አድርጎታል፡፡

የኢትዮጵያ ሕዝብ ወያኔ ካንገሸገሸው፣ ካቅለሸለሸው፣ ከበቃው የቆየ ሆኖ እያለ ዐምፆ እንዳይገላገለው ካደረጉት ምክንያቶች ሦስተኛውና ዋነኛው ደግሞ የሚከተለውን ይመስላል፡-

በግልጽ እንደምታዩት ወያኔ የፋሽስት ጣሊያንን “ከፋፍለህ ግዛ” የአገዛዝ ዘዴን እንዳለች ወስዶ በመጠቀም ሕዝቡን በብሔረሰብ በሃይማኖት በጾታ ሳይቀር ከፋፍሎ እጅግ ኃላፊነት በጎደለውና ድንቁርና በተሞላበት መልኩ እርስ በእርሱ እንዲተላለቅ ሊያደርጉት የሚችሉ ሰይጣናዊ ሴራዎችን በመጠንሰስ የኢትዮጵያ ሕዝብ አንድ እንዳይሆን፣ እንዳይተባበር፣ እንዲቂያቂያምና ተፈራርቶ በጎሪጥ እየተያየ እንዲኖር፣ ቀን እየተጠባበቀ እንዲኖር እንዳደረገው ይታወቃል፡፡

ወያኔ ይሄንንም ያደረገበት ምክንያት ሕዝቡ ሕዝባዊ ዐመፅን እንዳያስብ እንዳይሞክረው ለማድረግ ነው፡፡ ምክንያቱም እርስ በእርሱ የሚፈራራ በጎሪጥም እንዲተያይ የተደረገ ሕዝብ እየገዛው ያለው አንባገነናዊ አገዛዝ የቱንም ያህል አስከፊ፣ ፈላጭ ቆራጭ፣ አረመኔና ሊገላገለው የሚፈልግ ቢሆንም እንኳን እየመረረውም ቢሆን አርፎ ተሰብስቦ ይኖራል እንጅ ዐምፆ ለማስወገድ ሊሞክር አይደለም ሊያስብም አይፈልግም፡፡ በሆነ አጋጣሚ በአንድ አካባቢ ዐመፅ ቢቀሰቀስም እንኳ ሌላኛውም አካባቢ የዐመፁ ተካፋይ ተሳታፊ ተባባሪ አይሆንም፡፡ ይሄንንም ባለፈው ወያኔ ኦሮሚያ ብሎ በሚጠራው የሀገራችን ክፍል ከተሞች ዐመፅ በተቀሰቀሰ ጊዜ ተመልክታቹህታል፡፡

የተቀረው የኢትዮጵያ ሕዝብ ዐመፁን ያልተቀላቀለበት ምክንያት ደግሞ የዐመፁ ርእሰ ጉዳይ (አጀንዳ) የሆነው “የአዲስ አበባን ከተማ ለማስፋት የተያዘውን አቅድ መቃወም” የሚለው ከኢትዮጵያዊነት ይልቅ ለጎጠኝነት የቀረበ ስለሆነ፣ ይህ ተቃውሞ እራስን ኢትዮጵያዊ አድርጎ ካለማሰብ የሚመነጭና የሀገሪቱ ዋና ከተማ የመላው የኢትዮጵያ ሕዝብ እንጅ የአንድ ብሔረሰብ ባለመሆኑ ከተማው የተፈለገውን ያህል ቢሰፋ ተቃውሞ ሊነሣበት የሚገባ ባለመሆኑ በአንዲት ሀገር ውስጥ ባለ ሕዝብ መሀል እንዲህ ያለ መከላከል ተገቢ እንዳልሆነ በመረዳቱ፣ ዐመፁን ያነሡ ሰዎች ከኢትዮጵያ ጥቅም ይልቅ ክልል ብለው የሚጠሩት ጥቅም ስለበለጠባቸውና ይህ አመለካከትም እጅግ ጠባብ አጥፊና የማይፈለግ በመሆኑ፣ አስፈላጊ አይደለም እንጅ እንተሳሰብማ ከተባለና በትክክለኛ መለኪያ የየብሔረሰቡ ቀየ፣ ርስት፣ ይዞታ፣ ሀገር ይከለል ቢባል “ክልላችን ነው አይነካብን!” ብለው ዐመፁን ያስነሡት የኦሮሞ ተወላጆች የኛ ነው የሚሉት ቦታ የእነሱ አለመሆኑ በሚገባ ስለሚታወቅ በእነኝህና በሌሎችም ምክንያቶች ብቻ ሳይሆን የተቀረው የኢትዮጵያ ሕዝብ ዐመፁን ያልተቀላቀለው ይልቁንም የተቀረው የሀገሪቱ ሕዝብም ዐመፁን ተቀላቅሎ ይሄንን አስከፊ አንባገነን አገዛዝ በዐመፅ ቢያስወግደው “አገዛዙ በጠነሰሰው ሰይጣናዊ ክፉ ሴራ የእርስ በእርስ መተላለቅ ሊከሰት ይችላል!” ብሎ እጅግ ስለሚፈራ ይህ እንዳይሆን ከመፈለጉ አንጻር አገዛዙ ክፉና አረመኔ የተጸየፈው ቢሆንም “በዐመፁ ወያኔን አስወግጀ ወደባሰ ችግር ውስጥ ከምገባ ቢመረኝም ሰጥ ለበጥ ብየ እየተገዛሁ በሰላም ብኖር ነው የሚሻለኝ!” ብሎ እንዲያስብ ስላደረገው ነው፡፡ እያየነው ያለው ይሄንኑ ነው፡፡ ነገም በሌላ ቦታ ተመሳሳይ ዐመፅ ቢቀሰቀስ ልናየው የምንችለው ተመሳሳዩን ነገር ነው፡፡

እናም የኢትዮጵያ ሕዝብ ወያኔ ካንገሸገሸው ካቅለሸለሸው ከበቃው የቆየ ሆኖ እያለ ዐምፆ እንዳይገላገለው ካደረጉት ምክንያቶች ሌላኛውና ዋነኛው ምክንያት በዘር በሃይማኖት ተከፋፍሎ እንዲፈራራ፣ ቀን እንዲጠባበቅ፣ እንዲቂያቂያም በመደረጉ ነው፡፡ ለጊዜው እነዚህ ሦስት ምክንያቶች ይበቁናል፡፡

የብሔር ተኮር ፖለቲካን እያቀነቀኑ ያሉ የፖለቲካ (የእምነተ አሥተዳደር) ቡድኖች ደንበኛ የወያኔ ሰይጣናዊ ሴራ መጠቀሚያ ከመሆንና ለወያኔ ተጨማሪ ጉልበት አጋዥ ከመሆን ውጭ አእምሮ ልቡና ማስተዋል ኖሯቸው ይሄንን የወያኔን ሰይጣናዊ ሴራ በሚገባ ተረድተው ነቅተው ማርከሻውን ማክሸፊያውን መላ መንገድ ዘዴ ማመንጨት የሚችል ጭንቅላት የሌላቸው ሆኑ እንጅ መፍትሔው በጣም ቀላል ነበር፡፡

እሱም አንድነት ነው፡፡ አንድነት ቢፈጥሩ ወያኔ በሕዝቡ መሀል የዘራው የእርስ በእርስ ጥላቻ መፈራራትና መጠራጠር ሥጋት ይወገድና ሕዝቡ እንደ አንድ ልብ መካሪ አንድ ቃል ተናጋሪ ሆኖ አንድ ሐሳብ አንድ ግንባር ፈጥሮ በዐመፅ ወያኔን የሚገላገልበትን ዕድል መጠቀም እንዲችል በማብቃት ወያኔ የቀበረውን ሰዓት ጠብቆ የሚፈነዳ ፈንጅ ማምከን ማክሸፍ ያቻል ነበር፡፡

ይህንን የአንድነት ስሜት በሕዝቡ ልብ መፍጠር እስካልተቻለ ጊዜ ድረስ በሕዝባዊ ዐመፅ ወያኔ ይወገዳል ብሎ ማሰብ እጅግ ጅልነትና አለማሰብ አለማስተዋል፣ ያሉ ነገሮችን መረዳት አለመቻል ነው፡፡ እንዴትስ ነው በመንገዱ ላይ ስንት ዓይነት ፈንጅ ተቀብሮበት እያለ በዚያ መንገድ የተቀበረውን ፈንጅ የሚያውቀውን ሕዝብ ሒድበትና ነጻ ውጣ ልንል የምንችለው? አስቀድሞ ፈንጅውን ማምከንና መንገዱን ነጻ ማድረግ ግድ አይልም ወይ? አንድነትን ፈጥረን ያለበትን የእርስ በእርስ መፈራራት ካስወገድንለት ሕዝቡ መንገዱ ከፈንጅ ነጻ መሆኑን ያውቅና የማንንም ትዕዛዝ ሳይጠብቅ መሬት አንቀጥቅጥ ዐመፅ በማድረግ ወያኔን ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ቀብሮት ለመገላገል አንድ ቀንን እንኳን ማባከን የማይፈልግ ይሆናል፡፡

ይህ የወያኔ ፈንጅም ይመክንና መንገዱም ነጻ ይሆን ዘንድ የብሔር ተኮር የፖለቲካ (የእምነተ አሥተዳደር) ዘውግን በማቀንቀን የትጥቅ ትግልንም ሆነ ሰላማዊ ትግልን እያደረጉ ላሉ የፖለቲካ ፓርቲዎች (የእምነተ አሥተዳደር ቡድኖች) ማስተላለፍ የምፈልገው ዐቢይ ጉዳይ ቢኖር፡- ኧረ እንዲያው እባካቹህ! ከዛሬ ነገ በስላቹህ ነገሮችን ትረዱና መፍትሔው ገብቷቹህ ወደ ትክክለኛውና ሁሉንም ተጠቃሚ ወደሚያደርገው አስተሳሰብ ትመጣላቹህ ብለን ስናስብ እናንተ ግን እጅግ በሚገርምና ግራ በሚያጋባ መልኩ አድሮ ጥሬ እየሆናቹህ የኢትዮጵያ ሕዝብ ነጻ የሚወጣበትን ብሩሕና መልካም ቀን የሚያይበትን ዘመን እጅግ እያራቃቹህት ትገኛላቹህ፡፡

ኧረ ተው! እባካቹህ! እያራመዳቹህት ያለው አስተሳሰብ ወያኔን ጠቅሞ እድሜውን እያራዘመው እንደሆነ እንዴት መገንዘብ ይሳናቹሀል? በዚህ የምትቀጥሉና ወያኔን በማገዝ የኢትዮጵያ ሕዝብ አንድ ልብ እንዳይሆን የምታደርጉ ከሆነ ወያኔ ዘለዓለማዊ ሆነ ማለት አይደለም ወይ? ወያኔ እናንተንም በመጠቀም የኢትዮጵያ ሕዝብ እንዲህ አንድ እንዳይሆን፣ እርስ በእርሱ እንዲቂያቂያም፣ እንዲጠራጠር፣ ቀን እንዲጠባበቅ አድርጎት እንዳለ በሌላ በአንዳች አጋጣሚ ቢወድቅ ቢወገድ እንኳን እያራመዳቹህት ያላቹህት ዓላማ አቋም አስተሳሰብ ሕዝቡ እርስ በእርሱ ተላልቆ፣ ተጠፋፍቶ፣ ተፋጅቶ፣ እንዲያልቅ ያደርገዋል እንጅ እንዴት ሆኖ ነው ሰላምና መረጋጋት፣ ፍትሕና እኩልነት፣ ነጻነትና መብት ሊያገኝ ሊጎናጸፍ የሚያስችለው? ሰው እንዴት ዕድሜው እየገፋ ሲሔድ አይበስልም? እድሜ እኮ! ሰውን ይለውጣል ብዙ ያስተምራል አይደለም እንዴ? እንዴት ነው ታዲያ እናንተ ላይ ይሄ ሊሠራ ያልቻለው? እኔ እኮ ግራ ገባኝ!

ወደ ቀደመው ነገራችን ስንመለስ እነኝህን ሕዝባዊ ዐመፅ እንዳይነሣ እንዳይደረግና ወያኔ እንዳይወድቅ የሚገድቡ ነባራዊ ሁኔታዎችንና ተግዳሮቶችን “የስደት መንግሥት አቋቋምን” ያሉ ወገኖቻችን በፍጹም ግንዛቤ ውስጥ ሳያስገቡ በየእምነት ተቋማቱና በተለያየ ቦታ ሆነው የወያኔ ካድሬዎች የሚያስወሩትን ወሬ ብቻ በማድመጥና በመታለል “ዐመፅ ይነሣል!” በሚል ተስፋ የስደት መንግሥት ያሉትን እስከማቋቋም ድረስ ተታለዋልና ተጃጅለዋልና ነው ከላይ “የብስለት ደረጃቸውን ታዘብኩት፣ ለሀገራችን ፖለቲካ (እምነተ አሥተዳደር) ሩቅ እንደሆኑ እንድገነዘብ አደረገኝ” ማለቴ፡፡

ይህ እንቅስቃሴያቸውም ማድረግ የሚገባንን ነገሮች በጊዜውና በሰዓቱ ቶሎ በመቀናጀት አድርገን  ሀገራችንን ነጻ እንዳናወጣ ሌላ የመዘናጊያ ጊዜ እንድናሳልፍ ጊዜ ገንዘብ እውቀት እንድናባክን አንድነት ኅብረት እንዳይኖረንና እንድንከፋፈል አድርጎ የሚያዳክመን በመሆኑ እንቅስቃሴው በቶሎ መገታት ይኖርበታል ብየ አምናለሁ፡፡

በዚህ እንቅስቃሴ ያላቹህ ወገኖቻችን እውነት ወያኔ በዚህች ሀገርና ሕዝቧ ላይ የሚያዘንበው ግፍና መከራ አሳስቧቹህ ነጻ መውጣታችንን ከሆነ የምትፈልጉት ለዚህም የጸና አቋም ካላቹህና ቁርጠኞች ከሆናቹህ ያለን አማራጭና መንገዱ አንድና አንድ ብቻ ነው፡፡ የአርበኞች ግንቦት አባትን የትጥቅ ትግል መቀላቀልና በጽናት በቁርጠኝነት መታገል፡፡

ይሄንን ስል ሁላቹህም በረሀ ግቡ ማለቴ አይደለም፡፡ ምናልባትም ብዙዎቻቹህ በዕድሜ የገፋቹህ ትሆኑ ይሆንና ይሄንን ማድረግ ያስቸግራቹህ ይሆናል፡፡ ሌላም ሌላም የትጥቅ ትግሉን በአካል ለመቀላቀል የማያስችሉ የጤናና የመሳሰሉ እክሎችም ይኖሩ ይሆናል፡፡ ነገር ግን ባላቹህበት ቦታ ሆናቹህ እየሠራቹህ ትግሉን በገንዘብ ብትደግፉ፣ በየተሠማራቹህበት የሥራ ዘርፍና የሥራ የኃላፊነት ቦታ ወያኔ ተአማኒነት እንዲያጣና እንዲዳከም የሚያደርጉ የሚያስችሉ ሥራዎችን መሥራት ብትችሉ በግንባር ተሰልፎ ነፍሱን ለመስጠት ከቆረጠ ከተሰለፈ ከተዘጋጀ ታጋይ ያልተናነሰ ዋጋ አላቹህና በዚህ መልኩም መታገል ይቻላል፡፡

ብልጥ ሆነን ያሉ ዕድሎችን ለመጠቀም ፈተናን በብልጠት የማለፉ ብቃትና ብስለት ካለንና ዓላማችን የግል ጥቅምን ለማስጠበቅና ለሥልጣን ሽሚያ ካልሆነ ለዚህች ለምንወዳት ሀገርና ሕዝቧ ከሆነ ይሄንን ከማድረግ የሚገድበን አንዳችም እንቅፋት መሰናክል ይኖራል ብየ አላምንም፡፡ እውነት ነው ትግል ነውና ፈተናዎች ተግዳሮቶች መሰናክሎች ይኖራሉ፡፡ ይሁን እንጅ ነጻነት የሚያስፈልገው የነጻነት ጥመኛ ነን ካልን የሚጋረጡብንን ፈተና መሰናክሎች ለመሻገር ለመወጣት የሚያስችል ብልጠት ጽናት ንቃትና ዝግጅት ይዘን ያለው ዕድል ከጸጉር የቀጠነ እንኳን ቢሆን ከእግዚአብሔርን ጋር ትግሉን ለመወጣት ይቆርጣል እንጅ እጅ ሰጥቶ ለእርድ አይቀርብምና ያለ የሌለ ምክንያት መቀበጣጠር አይገባም፡፡

ገንዘብንም ነፍስንም ለመስጠት ሳንቆርጥ ወይም ከተጠቀሱት ድጋፎች አንዱንም ማድረግ ሳንችልና ሳንፈልግ ግን “ሀገሬን እወዳለሁ!” ምንትስ ብንል የምንቀልደው የምናፌዘው በራሳችን እንጅ በሌላ በማንም አይደለም፡፡ የመንግሥትንም ሥልጣን ለመያዝ ያሳሳቹህም የሚያሻማቹህም ከግል ጥቅም አሳዳጅነታቹህ፣ ዝናና ዕውቅናን ፈላጊነታቹህ እንጅ በእርግጥም የዚህች ሀገርና የሕዝቧ እጣ ፋንታ አሳስቧቹህ፣ እንቅልፍ እረፍት ነስቷቹህ አሳጥቷቹህ አይደለም፡፡

“አይ አይደለም! እኛ ለሀገራችንና ለሕዝባችን የማንከፍለው ዋጋ የለም!” ካላቹህ ደግሞ ነገ ዛሬ ሳትሉ የትጥቅ ትግሉን ተቀላቀሉ፡፡ የሥልጣን ክፍፍል አያሳስባቹህ የትግሉ ዓላማና ግብ እሱ አይደለምና፡፡ ለሥልጣን ክፍፍል ጊዜውና ቦታው ላይ ሲደረስም በፍትሐዊና ዲሞክራሲያዊ (መስፍነ ሕዝባዊ) ምርጫ ብቻ የሚፈታ በመሆኑ ይሄ ፈጽሞ ሊያስባቹህ የሚገባ ጉዳይ አይደለም፡፡ የሀገርንና የሕዝብን ጥቅም የሚያስቀድም የግል ጥቅሙ በፍጹም አያሳስበውም፡፡ ሀገር ትቅደም! ሕዝብ ይቅደም! ኢትዮጵያ ትቅደም!

ይሄ ከሆነ ምንም የሚረብሽ ነገር አይኖርም፡፡ ነገር ግን እንደደርግ ባለሥልጣናት ለሥልጣንና ለግል ጥቅም እየተሽቀዳደምን “ኢትዮጵያ ትቅደም!” ብንል መልሰን ወዳሳለፍነው ማጥ እንሰጥም እንደሆን ነው እንጅ ሀገርና ሕዝብን የሚጠቅም አንዳችም ሚና ልንጫወት የምንችልበት ዕድል አይኖርም፡፡

የትጥቅ ትግሉን የግድ አስፈላጊ ከሚያደርጉት ምክንያቶች አንድ ሁለቱን መጥቀስ ቢያስፈልግ፡- 

አንደኛው ወያኔ “በእኔ ከሞትኩ ሰርዶ አይብቀል አንተሳሰቡ” ሆን ብሎ ከፈጠረው የእርስ በእርስ ግጭት ሥጋት አኳያ የታጠቀ ኃይል መኖሩ ሕዝቡን “ዐመፅ አድርጌ ወያኔን ባስወግድ ካለበት ደርሶ ሁኔታዎችን የሚቆጣጠር፣ ይህ ችግር እንዳይፈጠር የመከላከል የማረጋጋቱን ሚና ይጫወትልኛል ከዚህ ከሚፈራው ችግርም እድናለሁ” ብሎ እንዲያምንና እንዲደፋፈር የወያኔን ማስፈራሪያ እንዲንቅ ያደርገዋል፡፡

ሁለተኛ ምናልባት በተለያየ ምክንያት ሕዝቡ ዐመፅ አድርጎ ወያኔን የመገላገሉ ዕድል ቢጠብ ወያኔ ለዘለዓለም በጫንቃው ላይ ተጭኖ የሚኖርበትን ሁኔታ “ምን አማራጭ አለኝ? ይሁንለት!” ብሎ እንዳይቀበልና “በትጥቅ ትግል ገርስሸ ሀገሬን ነጻ አወጣለሁ! በትጥቅ ትግል መምጣቴም የወያኔ ሠራዊት ሲፈርስ ሲበተን ወያኔ በሀገርና በሕዝብ ላይ የጋረጠብንን ዘርንና ሃይማኖትን መሠረት አድርጎ ሊነሣ የሚችልን የእርስ በእርስ የግጭት አደጋና ሥጋትን በሚገባ ለመከላከል ለማክሸፍ ያስችለኛል” ብሎ እንዲያምንና እንዲያደርገውም ያስችለዋል፡፡

የታጠቀ የአንድነት ኃይል መኖሩ እስከ አሁን ተጠናክሮ የወጣ የኢትዮጵያን ሕልውና ማስጠበቅ ዓላማው ያደረገ የታጠቀ ኃይል አለመኖሩ ወያኔ እሱ ባይኖር ሊከተል የሚችለውን ቀውስ በማስፈራሪያነት እየተጠቀመ ሕዝቡን አሜን ብሎ እንዲገዛለት ለማድረግ ሲጠቀምበት እንደመኖሩ ሁሉ ይህ ኃይል መፈጠሩ ሕዝቡን ከዚህ ሥጋት ነጻ አድርጎት የሚተማመንበትን አማራጭ እንዲኖረው ያስችላል፡፡

እንዲህ ዓይነት መተማመን በሕዝቡ ልብ ሲፈጠር ብቻ ነው ሕዝብ ከታጠቀው ኃይል ጋር በመናበብ በልበ ሙሉነት ለማመፅና ወያኔን ለማስወገድ እንዲችል የሚያደርገው፡፡ የታጠቀ ኃይል መኖሩ ሕዝቡን ሁለት አማራጭ እንዲኖረው ያስችላል፡፡

የታጠቀ የአንድነት ኃይል መኖሩ ወያኔ በወደቀ ጊዜ ሠራዊቱ ሲፈርስ ከዚህ ሠራዊት የኢትዮጵያና የሕዝቧ ጉዳይ የሚገዳቸውን ወገኖች ወያኔ የጋረጠብንን ሥጋቶች ከመከላከል አኳያ በተደራጀና ባልተደራጀ በቡድንም በግልም የዜግነት ግዴታቸውን በመወጣት ጠቃሚ ሚና እንዲጫወቱ ያስችላቸዋል፡፡

ባጠቃላይ የታጠቀው ኃይልና ሕዝቡ በመናበብ በመደጋገፍ መንቀሳቀስ ሲችሉ ብቻ ነው ወያኔ ወደ መቃብሩ ሊወርድ የሚችለው፡፡ የታጠቀ የአንድነት ኃይል ሳይኖር ከላይ በገለጽኳቸው መሰሪ ችግሮች ተተብትቦ ባለው ሕዝብ ብቻ ለውጥ ሊመጣ ይችላል ብላቹህ የምታስቡ ወገኖች ካላቹህ የዘመነ ወያኔ ኢትዮጵያንና ወያኔ የፈጠራቸውን ያፈጠጡ ያገጠጡ ሥጋቶችን ጨርሶ ምንም የማታውቁ ምንም ነገር ማየትና መረዳት የማትችሉ ከንቱዎች መሆናቹህን በድፍረት ልነግራቹህ እወዳለሁ፡፡

ይህች ሀገር ሽግግር ማድረግ ካለባት ሊከሰቱ የሚችሉ ችግሮችን ተቆጣጥሮ ይህንን ሽግግር ለማድረግ ለራሱ ቃል የገባ የታጠቀ የአንድነት ኃይል የግድ የግድ የግድ አስፈላጊ ነው፡፡ የታጠቀ ኃይል በሀገራችን ያለው ታሪክ መልካም ስላልሆነ የታጠቀ ኃይል ሲባል ደርግንና ወያኔን እያሰብን ሌላም ቢመጣ እንደዚያው የሚሆን እየመሰለን በመጭው እምነት መጣል የሚቸግረን ሰዎች በርካቶች አለን፡፡ ነገር ግን ዛሬ  በዓለማችን መስፍነ ሕዝብ (ዲሞክራሲ) የሰፈነባቸው ሀገራት ይሄንን ሽግግር ለማድረግ የበቁት ሽግግሩን ለማምጣት ቆርጠው በታገሉና በተሳካላቸውም የታጠቁ ኃይሎቻቸው መሆኑ መዘንጋት የለበትም፡፡

ሁለት ዕድል ከሸፈ ማለት ለዘለዓለሙ አይሳካም ማለት አይደለም፡፡ ዕድሉን አግኝቶ ያልታየን ያልተፈተሸን አካል መኮነን፣ ደምድሞ መፈረጅ፣ ማጠልሸት ከጀርባው ሌላ ዓላማ ከሌለው ጨለምተኝነትና ድንቁርና ነው፡፡ የአርበኞች ግንቦት ሰባት ኃይል የታጠቀ ኃይል ስለሆነ ብቻ “ሥልጣን ቢይዝ ከደርግና ከወያኔ የተለየ አይሆንም!” የሚሉ ሰዎች ይሄንን የሚሉት ወያኔን ዘለዓለማዊ የማድረግ ድብቅ ዓላማ ከማንገብ ካልሆነ ይሄንን የሚሉት ሌላው ቢቀር አርፈን በመቀመጥ ለወያኔ ዕድሜ ብንሰጠው ወያኔ ጊዜ አግኝቶ ጡንቻውን እንዲያፈረጥም ዕድል ሰጥተነው ያለውን ሰይጣናዊ ዓላማ ሁሉ እንዲፈጽምብንና ለባሰ አደጋ የምንዳረግ በመሆኑ ምንም አማራጭ የለምና የተገኘውን አማራጭ ሁሉ በመጠቀም የትጥቅ ትግል መደረጉን በፍጹም ሊኮንኑ ሊቃወሙ እንደማይገባ ሊገነዘቡ ይገባል፡፡

ጠለቅ ብለን እንመርምር ካልን እውነት እንነጋገር ካልን ሲጀመርም ቢሆን ደርግም ሆነ ወያኔ በተለይ ወያኔ ግልጽ በሆነ መልኩ ፀረ ኢትዮጵያ የሆነ ጠባብና አደገኛ የዘር ጥላቻ የተሞላ የዘር ማጥፋት ዓላማና የጥፋት ተልእኮ አንግቦ የተነሣ የጥፋት ኃይል ስለነበር በፍጹም ለሥርዓት ሽግግር ብቁ ታማኝና የሚመጥን ተፈጥሮ ቁመና ብቃትና ሰብእና እንዳልነበረው ግልጽ ነበር፡፡ ደርግም ቢሆን “ካለኔ በስተቀር” የሚል ከፍተኛ የሥልጣን ጥማት የነበረበት ኃይል ስለነበር እሱም ምሳሌ ሊሆን አይችልም፡፡ እናም ሁለቱም የሥርዓት ሽግግር በዚህች ሀገር ለማምጣት የሚያስችል አቅም ብቃት ታማኝነት ችሎታ እንዳልነበራቸው በሚገባ ይታወቅ ስለነበር በምንም ሁኔታ ቢሆን ለምሳሌለት የሚበቁ አይደሉም፡፡

አርበኞች ግንቦት ሰባትን ያየን እንደሆነ ግን በምንም መልኩ ብናየው አምስት እጅ እንኳን ቢሆን ከደርግና ከወያኔ ጋር ተመሳሳይነት የለውም፡፡ ወያኔና ደርግ ያደረጉትን ላድርግ ቢልም እንኳን ጊዜውም ሌሎች ነባራዊ ሁኔታዎችም የሚፈቅዱለት አይደለም፡፡ ስለሆነም ይህ የታጠቀ የአንድነት ኃይል ያስፈልገናል፡፡

የትም ሀገር ቢሆን ለመስፍነ ሕዝባዊ (ለዲሞክራሲያዊ) ሥርዓት ታማኝ በሆኑ የታጠቁ ኃይሎች ሳይታገዝ ወደ መስፍነ ሕዝባዊ (ዲሞክራሲያዊ) ሥርዓት የተሸጋገረ አንድም ሀገር የለም፡፡

ድል ለኢትዮጵያ ሕዝብ!!!

ኢትዮጵያ ለዘለዓለም ትኑር!!!

ሠዓሊ አምሳሉ ገ/ኪዳን አርጋው

amsalugkidan@gmail.com

The post የስደት መንግሥት የችግራችን መፍትሔ ይሆናል ወይስ መንስኤ? appeared first on Zehabesha Amharic.

ፕሮፌሰር አየለ በክሪ፤ ስለንግሥተ ሳባ አፈ ታሪኮችና ታሪክ ይናገራሉ። ፕሮፌሰር አየለ “Ethiopic, An African Writing System: Its History and Principles.” መጽሐፍ ደራሲ ናቸው። (SBS Amharic Radio)

The post ፕሮፌሰር አየለ በክሪ፤ ስለንግሥተ ሳባ አፈ ታሪኮችና ታሪክ ይናገራሉ (AUDIO) appeared first on Zehabesha Amharic.

የህብር ሬዲዮ ጥቅምት 21 ቀን 2008 ፕሮግራም

<... ...> አቶ ምትኩ ተሾመ በምርጫ 97 የተፈጸመውን ግድያ ያጣራው የሕጋዊው አጣሪ ኮሚሽን አባል ጥቅምት 22 አስረኛ ዓመቱን በማስመልከት ካደረግንላቸው ሰፋ ያለ ቃለ ምልልስ የተወሰደ (ቀሪውን ያዳምጡት)

መምህር ግርማ ወንድም ማናቸው? ለምን ታሰሩ? ለመሆኑ ለቤተ ክርስቲያን ምን አድርገዋል? በእርግጥ እንደተባለው አጭበርባሪ ወይም ጠንቋይ ናቸው? አገዛዙ ከመምህር ግርማ የፈለገው ምንድነው? መምህር ግርማ ከኢትዮጵአ መንፈሳዊ አገልግሎት እስከ ሱዳን ስደት የኖሩበትን እና በአገር ቤት ያደረጓቸውን መንፈሳዊ አስተዋጽዎዎች ምንድናቸው? በጉዳዩ ላይ ሰፋ ያሰናዳነውን ይዘናል( ልዩ ጥንቅር)

ሁበር በቬጋስ የሚሰጣቸው አገልግሎቶች በተለይ አዲስ የጀመረው ተጨማሪ አገልግሎት ላይና የሁበር አሽከርካሪዎች የገጠማቸው ችግሮች (ውይይት )

ሌሎችም

ዜናዎቻችን

እንግሊዝ ለኢትዮጵያ የሸጠችው ሊኩሌር ሰሜን ኮሪያ እጅ እንዳይገባ ስጋት ፈጠረ

በኢትዮጵያ ድርቁን ተከትሎ የማጅራት ገትር በሽታ ተከሰተ

በትግራይ ክልል ክትባት ተጀምሯል

የእንግሊዝና የኢትዮጵያው አገዛዝ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች ተገናኝተውም የአቶ አንዳርጋቸው ጽጌ ጉዳይ መጨረሻው አልታወቀም

የጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ ቤተሰቦች ሕክምናና ጠያቂ መከልከሉን ተከትሎ ለአገዛዙ የሰብዓዊ መብትና ዕንባ ጠባቂ የአቤቱታ ደብዳቤ አስገቡ

ሳውዲ በየመን ላደረገችው ወረራ ኤርትራ ድጋፍ ማድረጉዋ ተገለጸ

የኢትዮጵያ ባለስልጣናት ስርቆትን ለመከላከል በሚል ልምድ ሊወስዱ ናይጄሪያ እንደነበሩ የአገሪቱ ጋዜጣ ዘገበ

የቴሌ ባለስልጣናት አገልግሎቱን ለውጭ ኩባንያ መስጠት ገንዘብ ማሸሽ ነው ሲሉ ገለጹ

አትሌት ሀይሌ ገብረስላሴ በአበበ በቂላ ስም የተዘጋጀውን ሽልማት ተቀበለ

የባህር ዳር የባጃጅ ሹፌሮች የስራ ማቆም አድማ አደረጉ

The post Hiber Radio : እንግሊዝ ለኢትዮጵያ የሸጠችው ሊኩሌር ሰሜን ኮሪያ እጅ እንዳይገባ ስጋት ፈጠረ፣ በኢትዮጵያ ድርቁን ተከትሎ የማጅራት ገትር በሽታ ተከሰተ፣በትግራይ ክልል ክትባት ተጀምሯል፣ የእንግሊዝና የኢትዮጵያው አገዛዝ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች ተገናኝተውም የአቶ አንዳርጋቸው ጽጌ ጉዳይ መጨረሻው አልታወቀም፣የጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ ቤተሰቦች ሕክምናና ጠያቂ መከልከሉን ተከትሎ ለአገዛዙ የሰብዓዊ መብትና ዕንባ ጠባቂ የአቤቱታ ደብዳቤ አስገቡ ፣ሳውዲ በየመን ላደረገችው ወረራ ኤርትራ ድጋፍ ማድረጉዋ ተገለጸ ፣ የምርጫ 97ን ግድያ ካጣራው ሕጋዊው አጣሪ ኮሚሽን አባል ጋር ቃለ መጠይቅ የሰማዕታቱን አስረኛ ዓመት በመዘከር፣መምህር ግርማ ወንድሙን የተመለከተ ልዩ ዘገባና ሌሎችም appeared first on Zehabesha Amharic.

ከአንድ ዛፍ ፍሬ ለመልቀም የሚፈልግ ከመልቀሙ በፊት መጀመሪያ ፍሬውን መቅመስ ይኖርበታል። አንዳንድ ዛፍ ዠርገግ ብሎ ሲያዩት ልብ ይማርካል። አበባው በጭለማ ሳይቀር ይታያል፤ ያስደስታል። ለሕይወት የሚሆን ፍሬ ግን ላይኖረው ይችላል። እንደዚያ አምሮ ገምሮ ሳለ የሚጠቀሙበት ትሎች ብቻ ሊሆኑ ይችላሉ።
አንድ ሰው ስሙን ከአካዴሚክ ማዕረጉ (Ph.D) ጋር እየጻፈ ደብዳቤ ይልክልኝ ነበረ። ለማዕረግ ያበቃውን ድርሰት (dissertation) የጻፈው ስለ ኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ቤተ ክርስቲያን ነው። የኋላ ኋላ እንደተረዳሁት፣ አድራሻየን ፈልጎ የጻፈልኝ በችሎታው የሚያገለግልበትን ሥራ በማፈላለግ እንድረዳው ኖሯል። ዛፉ ዲፕሎማው ነው፤ ፍሬው ድርሰቱ ነው። የድርሰቱን ቅጂ በፈቃዱ ላከልኝ። ሳነበው አዘንኩ። እንዴት አንድ ዩኒቨርስቲ ይኸንን ድርሰት ለማዕርግ በቂ አድርዶ ይቀበለዋል? እኔ ብሆን ለPh.D ቀርቶ ለBAም እንኳን አልቀበለውም። እንዴት አንድ መርጦ በያዘው መስኩ የሚመራመር ሰው የአርዮስን ክሕደት ለንስጥሮስ ወይም የንስጥሮስን ክሕደት ለአርዮስ ይሰጣል? መምህሩስ (ምንም ሙስሊም ቢሆን) ይኸንን ስሕተት እንዴት ያሳልፈዋል? የአርዮስንና የንስጥሮስ ዳሕጽ ማማታቱን ለምሳሌ ያህል አነሣሁት እንጂ፥ ድርሰቱስ ስሕተት አልባ ገጾቹ በቍጥር ናቸው።
ይኸን ታሪክ ለምሳሌ እንዳነሣ ያሳሰበኝ አቶ ተክሌ የሻው ዶክተር ላጵሶ ዴሌቦ በኢሳት(ESAT) አማካይነት በሰጠው የኢትዮጵያ ታሪክ ትምህርት ላይ ስሕተት ስለታየው ያንን ለማረም በ10/30/ 2015 በቀረበ ጊዜ በሱና በጋዜጠኛው መካከል በተደረገው ውይይት ላይ የታዘብኩት ትዝብት ነው። ለዶክተር ላጵሶ አክብሮት አለኝ። መጻሕፍቱን ያነበብኩት እሱ ቸሮኝ ነው። የኢሳት ጋዜጠኞችና አቶ ተክሌ ወዳጆቼ ናቸው። ውገናየ ከታሪካችን ጋር ነው።

የጋዜጠኛውና የአቶ ተክሌ የሻው ውይይት አጀማመሩ ግራ የሚያገባ ነበር። ጋዜጠኛው፥ “ስሕተቱ ምንድነው፤ እስቲ ንገረን?” ብሎ በማስጀመር ፈንታ፥ የታሪክ ትምህርት ዲፕሎማ ሳይኖርህ፥ የታሪክ ባለሙያ (ባለ Ph.D) ለመሞገት ምን ችሎታ አለህ? የሚል መንፈስ ያዘሉ ጥያቄዎች አከታተለበት። እርግጥ ማንም ተነሥቶ ማንንም ቢተች አያምርበትም። አንድ ሰው እኩያው ያልሆነን ሰው ልተች ሲል መድረኩን መንሣት ይቻላል፤ የተለመደም ነው። መድረኩን ከሰጡ በኋላ ግን ሲያስፈልግ እንደጋዜጠኛ እየጠየቁ መልሱን በጥሞና ማዳመጥ እንጂ በፖሊስ ምርመራ ዓይነት በተሞጋቹ ስም መከራከር በጋዜጠኝነት ሙያ የተለመደ አይደለም። አዳማጮች የአቶ ተክሌን በመልሱ (በፍሬው) እንጂ በዛፉ (በዲፕሎማው) እንዳልፈረዱት እገምታለሁ። ደሞም እኮ መጽሐፉን ላነበበ አቶ ተክሌ ማንም አይደለም።

እርግጥ አንድ ሰው በአንድ ሞያ ላይ ለመዋል፥ ሞያውን ማስመስከር ይጠበቅበታል። Ph.D ሁሉ ተጠርጣሪ ነው አይባልም፤ እኔም አልልም። የፈለግሁት በሙያ ረገድ Ph.Dን ብቸኛ መተማመኛ ማድረግ ስሕተት ነው ለማለት ነው። ለምሳሌ የጋዜጠኝነት ዲግሪ የሌላቸው ታላላቅ ጋዜጠኞች እናውቃለን። ኢሳት ውስጥ አገራቸውን የሚያገለግሉ ሁሉ የጋዜጠኝነት ዲግሪ ያላቸው አይመስለኝም፤ ካላቸው አስተያየቴን በደስታ እለውጣለሁ።

የታሪክ ዕውቀት የሚገኘው የታሪክ ምንጮችን በማንበብ ነው። አቶ ተክሌ አንቱ የሚያስብል የታሪክ መጽሐፍ ደርሷ። በዚያ መጽሐፍ ውስጥ ዶክተር ላጵሶ ያለፋቸው ብዙ ቁም ነገሮችን አስተምሮናል። እኔም ብሆን ማንም የታሪክ አስተማሪ አላስተማረኝም። ታዲያ ከልጅነት ጀምሮ ውሎየ የኢትዮጵያን የታሪክ ሰነዶች ማንበብና መመራመር፣ ማመሳከርም ሆኖ ሳለ፥ ታሪክ አልተማርክምና ስለኢትዮጵያ ታሪክ ለመናገር ብቃት የለህም ብባል ማን እሺ ይላል?

ዶክተር ላጵሶ የመረመረው አቶ ተክሌ ያልመረመረው በሁለቱ ተራኪዎች ማህል ልዩነት የፈጠረው የታሪክ ምንጭ የትኛው ነው? እንዲያውም፥ ፕሮፌሰር ላጵሶ፥ “ዶክተር ስናይደር ነግሮኛል” ሲል ሰምቸዋለሁ። የታሪክ መምህራችን ዶክተር ላጵሶ ዶክተር ስናይደር ያነበበውን ደብተራዎች የጻፉትን አላየውም ማለት ነው። ትምህርት አስኪጨርሱ፥ ከመምህር በታች መሆን ሥርዓት ነው። መምህር ከሆኑ በኋላ ግን፣ ሲሆን መብለጥ አለዚያም እኩል ሆኖ መገኘት ያባት ነው። ለመስማት የፈለግሁት “ይኸንን ለዶክተር ስናይደር አስረድቸዋለሁ” ሲል ነበር።

በውይይቱ ላይ ለአቶ ተክሌ የቀረበለት ሌላው ጥያቄ፥ “ታሪክን መጻፍ የሚችል ማነው?” የሚል ነበር። ጥያቄው ያዘለው ምሥጢር ባይኖረው፥ መልሱ ቀላል ነበር፤ “ታሪክን መጻፍ የሚችል ታሪክ ዐዋቂ” ነው። ታሪክ ዐዋቂ የምለው፥ እንደ ዶክተር ላጵሶ ታሪክ የተማረውን፥ እንደ አቶ ተክሌ የታሪክ ምንጭ የመረመረውን፥ እንደ ፕሮፌሰር ታደሰ ታምራት ገድላቱንና ታምራቱን የታሪክ ምንጭነታቸውን ያሳየውን፥ እንደ ደብተራዎቹ ድርጊቱ ሲፈጸም በጊዜው የነበረውን (ማን ይናገር? የነበረ፤ ማን ያርዳ? የቀበረ) ነው። ግን ጥያቄው ንጽሕና የጐደለውና ምሥጢር ያዘለ ለመሆኑ፥ በየቀኑ የምንሰማው ትችት ይመሰክራል። “የኢትዮጵያን ታሪክ የጻፉ ደብተራዎች ናቸው፤ አማሮች ናቸው” የሚለውን ዋጋ ቢስ ትችት ያቀፈ ነው።

ትችቱ በውይይቱ ላይም በግላጭ ተነሥቷል። ኢትዮጵያ ታሪካዊ አገር መሆኗን የነገሩንና ዓለምንም ያስረዱልን፣እኛንም ባባቶቻችን ታሪክ እንድንኮራ ያደረጉን “ደብተራዎችና አማሮች” ናቸው፤ ክብርና ምስጋና ይድረሳቸው።

ግን ታሪክ ጸሐፊነታቸው የተነቀፈው፥ደብተራዎችና አማሮች ስለሆኑ ነው ወይስ እንደሚታሙት “ተረት ተረት” ስለጻፉልን ነው? ታሪካችንን ማን እንዲጽፈው ነው የተፈለገው? ማንስ እንዳይጽፍ ማን ከለከለው? ምዕራባውያን ዘንድ ሄደን በታሪክ ዕውቀት የምንመረቀው ደብተራዎቹና አማሮቹ የጻፉትን ምዕራባውያን በየቋንቋቸው የተረጎሙትን አጥንተን አይደለም እንዴ? አውሮፓውያንና ኢትዮጵያውያን (አማሮችና ደብተራዎች) በጻፉት የኢትዮጵያ ታሪክ መካከል ያለው ልዩነት የት ላይ ነው? ምንም ልዩነት ሳይኖርባቸው አንዱ ዶክትሬት ያሰጣል፥ ሌላው ይነቀፋል። ስለ ግራኝ ዐመፅ ዐረብ ፋቂህ በዐረቢኛ የጻፈውንና ደብተራዎቹ የጻፉትን አስተያይታችሁታል? ከዝርዝሩና ከጸሐፊዎቹ የግል አስተያየት (ያላዩትን ከመጻፍ) በቀር እውነቱ ላይ በምንም አይለያይም። አንዱ “እገሌ ሞቶ ነፍሱ ገነት ገባች” ሲል፥ ሌላው ያቺኑ ነፍስ “ገሃነመ እሳት ገባች” ይላል።
አዲስ ማስረጃ ሲገኝ የተሳሳተ ታሪክ ማረም የተለመደ ነው። አሁን ዛሬ የትኛው አዲስ ሰነድ ተገኝቶ የትኛውን ተረት ሊያርም እንደቻለ ማስረጃ ይሰጠን። አብረን እንመረምረዋለን። ደብተራዎቹና አማሮቹ በዘመኑ ተገኝተው በዓይናቸው ያዩትንና በጆሯቸው የሰሙትን ጽፈዋል። ያላየና አዲስ ማስረጃ የሌለው ሰው የነሱን ድርሰት የመንቀፍ መብት እንዴት ይኖረዋል? ማስረጃ ተፈጥሮ እንደሆነ፥ ፍጡር ማስረጃ አንቀበልም።

ለአቶ ተክሌ የቀረበለት አስገራሚ ጥያቄ “አማራ ማነው?” የሚል ነበረ። ነገሩን የቆሰቆሰው ዶክተር ላጵሶ፥ ተጠያቂው አቶ ተክሌ! ሞረሽ ወገኔን ለምን መራህ ለማለት ይሆን? አለቦታው!

ሌላው የሚናፈሰው ነቀፋ “የኢትዮጵያ ታሪክ የሚባለው የነገሥታት ታሪክ እንጂ የኢትዮጵያ ሕዝብ ታሪክ አይደለም” የሚል ነው። ይህ መሠረት የሌለው ነቀፋ በውይይቱ ላይ ሰፊ ቦታ ተሰጥቶታል። የዚህ ነቀፋ ምንጭ ሊቃውንቱ በግዕዝ ያቆዩልንን ታሪክ ምዕራባውያን ሲያሳትሙት “Royal Chronicles” የሚል ስም ስለሰጡት ይመስለኛል። ነቀፋውን አንድ ሰው ጫረው፤ ሆድ የባሰው ሁሉ እየተቀባበለ አለኳኰሰው። እኔ እንዳነበብኩት ከሆነ፥ የተነቀፈው ታሪክ የኢትዮጵያ መንግሥት ታሪክ ነው። መንግሥት ደግሞ ንጉሥና ሕዝብ ነው። የሌላው ሁሉ አገር ታሪክም ቢሆን፥ እንደኛው የመንግሥቱ ታሪክ ነው፤ ከዚህ የተለየ የሕዝብ ታሪክ የሚባል ብሔራዊ ታሪክ የትም የለም። ምናልባት “እገሌ እገሊትን አግብቶ እነ እገሌን ወለደ። በዘመነ ሕይወቱ ይህን ይህን ሠርቶ ከዚህ ዓለም በሞት ወይም በምንኵስና ተለየ” የሚል የቤተ ሰብ ታሪክና የጻድቃኑ ገድላትና ተአምራት ቢጠራቀሙ የሕዝብ ታሪክ የሚባል ነገር ይወጣቸው ይሆናል። ዶክተር ላጵሶ ከእነዚህ ገድላትና ተአምራት ውስጥ ብዙዎቹን እንዳላነበባቸው የመጽሐፉ ይዞትና የዘረዘራቸው ዋቢ መጻሕፍት ይመሰክራሉ። ማስረጃዎችን ፈልጎ ያላጣ አላገኘሁም ብሎ አያጕረመርምም።

ለምሳሌ፥ ታሪክ ጸሐፊዎች ኦሮሞዎች ዳዩ ዳባ የሚባል ንጉሥ እንደነበራቸው ያውቃሉ? ደብተራዎቹ የጻፉትን ተአምረ ማርያም ካላነበቡ ከየት አምጥተው ያውቁታል? ተአምሩ እንዲህ ይላል፤
አረሚዎች (= ኦሮሞዎች) የክርስቲያኑን ሀገር (ዋካትን፣ ጠጠራን፣ ምድረ በረሐን፣ መቅደላን) ሊያወድሙ ተመካክረው ከብዙ ቦታ ዋጃ ላይ ከተቱ። ምክንያቱም፣ አረሚዎች፣ (አዲስ ንጉሥ) ሲያንግሡ የነገሠው አገር የማውደም ልምድ አላቸው። በዚያን ጊዜም ዳዩ ዳባ የሚሉት ነግሦ ነበረ። አገር የሚያወድሙበትና ጦር የሚያውጁት በኅዳር ወር በሊቀ መላእክት የቅዱስ ሚካኤል በዐል ዕለት ነበር። . . . እመቤታችን ማርያም አረመኔዎቹ አገሯን ለማጥፋት ጨክነው እንደተነሡ ስታይ፥ሳያስቡት፣ ወደምድረ አዳል መርታ ጠላቶቻቸው (ሙስሊሞቹ) እጅ ላይ ጣለቻቸው። ከ12 ነገሥታት (= የጎሳ መሪዎች) አንድ ንጉሥ ብቻ ተረፈ፤ ከሠራዊቱም አንዳንድ ለወሬ ነጋሪ ተርፎ ይሆናል።
ይህን እዚህ የጠቀስኩት “የአባ ባሕርይ ርድሰቶች” እሚባለው መጽሐፌ ውስጥ ስላልገባ ነው። ኢትዮጵያውያንም ሆኑ ምዕራባውያን፥ ደብተራዎቹና አማሮቹ የጻፉትን መሠረት ሳያደርግ ተአማኝነት ያለውን የኢትዮጵያን ታሪክ መጻፍ አይችልም። እነሱን (በእነሱነታቸው) የጠላ በምዕራባውያን እጅ አዙር ይጠቅሳቸዋል።

(አባ ባሕርይና አለቃ ታየ ስለ ኦሮሞዎች የጻፉትን የሚተቸውን “የአባ ባሕርይ ርድሰቶች” ለማንበብ የፈለገ ከኢንተርነት ስላለ (The Works of Abba Bahriy – by Dr. Getatchew Haile) በነፃ ቀድቶ ማንበብ ይችላል።)

The post (የላጲሶና የተክሌ ጉዳይ) ከፍሬያቸው ታውቋቸዋላችሁ ፤ ወይ ጣፍጠው ወይ መረው ታገኟቸዋላችሁ (ጌታቸው ኃይሌ) appeared first on Zehabesha Amharic.

ወ/ሮ አዜብ አስናቀ: የኤሌክሪክ ሃይል ባለስልጣን ዋና አለቃ

መብራት ሀይል ሰፊ ከመሆኑም በላይ ለአስተዳደርም ሆነ ለቁጥጥር አስቸጋሪ የሆነ ድርጅት ሲሆን ባለፉት ሦስት አመታት አንድ መለስተኛ ግድብ ሊሰራ በሚችል ወይም ህዝብ ላይ የተጫነሁን የአባይ ግድብ ወጭ በመጠኑም ሊሸፍን የሚችለዉን ገንዘብ በተሳሳተ ጥናት ምክንያት ለሕንዶች ሰጥተዉ ብዙ ሚሊዮን የዉጭ ገንዘብ ከዜጎች አፍንጫቸዉን ተይዘዉ በተሰበሰበዉ ገንዘብ ያለጥቅም በመበተን ምንም ዉጤት ሳይኖረዉ ስተታቸዉንም ለመሸፋፈንም ቢሞክሩም መልሶ ለማዋሀድም ባያፍሩም አልሸሹም ዞር አሉ እንደሚባለዉ የሁለቱንም ድርጅቶች የሚያስተዳድር ሊሾሙም እያሰቡ ነዉ ፡፡ከላይ እንደጠቀስኩት ድርጅቱ ሰፊ ሀገራዊ ተልኮ ያለዉ ለሀገርም እድገት ዋናዉ ቁልፍ ድርጅት ነዉ ፡፡

የመንግስት በመሆኑ ትርፉና ኪሳራዉ ባይታወቅም ብዙ ፕሮጀክቶችን ስለሚያንቀሳቅስ በመንግስት የካፒታል ወጭዎች እና በአበዳሪ ድርጅቶች(በመጭዉ ትዉልድ ላይ የሚጫን ዕዳ) እየተሸፈነ ሲገኝ እነዚህ ወጭዎች በድርጅቱ ዉስጥ የፕሮጀክቶች ጨረታና ግምገማ ሆን ተብሎ በጥቅማ ጥቅም ከጨረታ በፊትም ሆነ በቀጣይ መረጃ በማቀበልና በጥቅም በመደለል ህገ ወጥ ስራ ይሰራል ፡፡ሌላዉ የዉጭ ተጫራቾች እንደኛ ሀገር ሰዎች እና ድርጅቶች ለራስ የማደግ ሀሳብም ፍላጎትም የላቸዉም የስራ ሓላፊዎችን እና ባለስልጣኖችን ምን እንደሚፈልጉ ስለሚፈልጉ የፕሮጀክቱ ወጭ ዉስጥ በመጨመር በገንዘብም ሆነ በቁሳቁስ መልክ ማማልያ ያደርሳቸዋል እንደ ሀገር እንደ ጥሩ እሊና እንዳለዉ ሰዉ ፈረንጆች ጽፈዉ እነደተማርነዉ አንድ ፐሮጀክት በትንሽ ወጭ በተወሰነለት ጊዜ ዉስጥ የሚጠናቀቅ እና ሌሎች ሲሆኑ ሕጋዊ የሚመስሉ ግን ግልጽ ሌብነት እና ብክነት እየተፈጸመ ይገኛል ድርጅቱ በርካታ ፕሮጀክቶችን እየሰራ የሚገኝ ሲሆን በርካታ በእቅድ ደረጃ የተቀመጡ ወደ ስራ ያልተገቡ በርካታ ፕሮጀክቶችም አሉ ፡፡

የዉጭ ድርጅቶች ወደ አለማቀፋዊ ስራ ዉስጥ ሲገቡ የሀገራቸዉንም ህህት ድርጅቶች እና ሌሎች ድርጅቶችን ያማከለ እድገት አቅደዉ ነዉ የሚገቡት ከላይ እንደጠቀስኩት እኛ ገቢያችን ታክስ ላይ የተመሰረተ መሆኑን ብቻ ሳይሆን እንደ ህግና ድንብ ስንሄድ ፐሮጀክቶቻችን ወጭያቸዉ የቀነሰ እና ጥራት ያላቸዉ መሆን ሲገባቸዉ በሌላ በኩል ደገሞ የዉጭ ተቁራጮች ደግሞ ብዙ ትርፍ ማግኘትን አላማቸዉ አድርገዉ ነዉ የሚነሱት እንደ ምሳሌ ለመጠቃቀስ ድርጅቱ ዉስጥ በተለያየ ጊዜ በኃላፊነት ያሉ ሰዎች በዝምድናና በግሩፕ በብሔር የተደራጁ ሲሆን ሰራተኞች ኃላፊ ሆነዉ ሲሾሙ እንዲጠቀሙ እና እነዲዘርፉ ነዉ በድርጅቱ ዉስጥ አብዛኛዉ ሰራተኞች በስጋ ዝምድና እና በጋብቻ የተሳሰሩ በመሆናቸዉ ለሹመት የሚታጩት ሰዎችም በችሎታቸዉ ሳይሆን እነዲጠቀምና እነዲጠቅመኝ በማለት ነዉ ፡፡ለምሳሌ ያህል ኢትዮጵያ የመኪና ችግር የለባትም ስለዚህ አንድ ፕሮጀክት እንደ ክብደቱ በትንሹ 15 አና ከዚያ በላይ መኪናዎች በፕሮጀክት ወጭዎች ዉስጥ የተካተቱ ግን ለስራ ተብለዉ ግን ሳይሆን የዘመኑ ለቅንጦት የመጡ ቪ8 ቶዮታ ፒካፕ እና ኤክስኩዉቲቭ ቶዮታ መኪናዎች ምህረት ደበበ በሚያስተዳድርበት ጊዜ ከስሩ ባሉት የተወሰኑት እና በተዋረድ ባሉ የስራ ዓላፊዎች ዉሎአቸዉንና መዋያቸዉን ለመዝናኛ በደብረዘይት እና አዋሳ በድርጅቱ ነዳጅ ባጠቃላይ በአገር ሀብት ሲጫወቱ ኖረዋል ፡፡ያዉ ስራ በመቀጠል ምህረት ደበበ የራሱን ሰዉ ሲወክል በ ሰዉ ኃይል አስተዳደር የተመደበዉ ግለሰብ አሉ ያላቸዉን ያገሩ ሰዎች ቁለፍ ቁለፍ ቦታዎች ከደረደረ በኃላ ከ ምክትል ጠቅላይ ሚኒስቴር ደብረ ጽዮን ጋር ባለዉ የጠበቀ ግንኙነት ወደ ልላ ቦታ ድርጅቱን ለቆ ሲሄድ ተመልሶ እንደሚመጣም ጭምር ነዉ ፡፡የአሁኖችም በምክትል ስራ አስኪያጅዎች የሚይዙት መኪና የአሁኑ ሀይዉንዳይ ዘመናዊ መኪና ነዉ ይህም ማለት በሕዳሴ መስመር ዝርጋታ ፕሮጀክት ለስራ የገባ ነዉ፡፡

ሌላዉ ድርጅቱ ካለዉ ስፋት አንጻር ያሉትን ሀብትና ንብረት በአግባቡ አያዉቅም በቅርቡ የሚሰራዉንም የሚሰራውን የድርጅቱን መኪና በጉልበት ሜቴክ ቢሆስድም አሁንም ቢሆን ካሉት የመኪና ብዛትና በየጊዜዉ በየ አዳዲስ ፕሮጀክቶች የሚገቡት መኪናዎች አንጻር ከሚወጡት በፕሮጀክቶች ወጭ ተደምረዉ ከወጫቸዉ በተጨማሪ ተጨማሪ አግባብ የሌላቸዉ የነዳጅና የጥገና ወጭዎችን ድርጅቱ ላይ ከመጫኑም በላይ ባሉኝ መረጃዎች ትዉልድ ሊከፍለዉ የማይችለዉ ዕዳ ተሸክሞ የሚገኝ መሆኑን መንግስት እራሱ አያዉቀዉም በየጊዜዉ ለፕሮጀክት ወጭዎች የሚዉል ቦንድ በመሸጥ ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ገንዘብ ቢያገኝም የወለዱም ክፍያም የተቆለለ ከመሆኑም በላይ መብራት ኃይል በህዳ ምክንያት ቢሸጥ የዉጭ እና የ ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ድርሻ ምን ያህል ይሆናል ብለዉም ዉስጥ አዋቂዎች ያስባሉ ፡፡ለሕዝባቸህን ግልጽ ለማድረግ ማንኛዉም ፕሮጀክቶች አገሪቱ ዉስጥ የሚሰሩት የመንገድ፡ የዉሃ፡የቴሌ፡የመብራት፡የጤና እና የሌሎች ፕሮጀክቶች በአበዳሪ አካላቶች ወጫቸዉ ሲሸፈን መቶ ፐርሰንት አይሸፍኑም ሀገሪቱ ከ10 እስከ 20 ፐርሰንት የሚሆነሁ ወጭዎች ለአስተዳደራዊ ወጭዎች እና ለአገር ዉስጥ እና በተጨማሪም በሀገር ዉስጥ ገንዘብም ሆነ ለአለም አቀፍ ክፍያ በዉጭ ሀገር ገንዘብ ለከፍያ ሲሁል በተጨማሪም ቀሪዉ 80 ፐርሰንት የሚሆነዉ ክፍያ ለ ኮንትራክተሮች ና ለአማካሪ ድርጅቶች ክፍያ ሙሉ በሙሉ በዉጭ ሀገር ገንዘብ የሚፈጸም ነዉ ፡፡ታዲያ 20 ፐርሰንት ጠቅላላ ድምሩ ቀላል አይደለም ቢሊየን እና ከዛ ብላይ ነዉ በአገር ዉስጥ ገንዘብ ብናሰላዉ ታዲያ እነዚህ ኮንትራክተሮች እና አማካሪዎች ከላይ እንደጠቀስኩት ተልኮቸዉ ብቻቸዉን ለማደግ ሳይሆን በሀገራቸዉ የሚገኙትንም ድርጅቶችንም ለማሳደገ ጭምር ሲሆን ልምሳሌ የመኪና፣የሆቴል እና የቱሪዝም ፤የቴክኖሎጂ አና የመሳሰሉትን ድርጅቶችንም ለማሳደግ ጭምር ነዉ፡፡

ይህንን አንድ በ አንድ ለማሳየት ልሞክር ከላይ ግልጽ ሌብነት ያልኩት በጨረታ ዉሰጥ በ ቴስቲንግ እና በሌሎች ሰም የተካተቱት መጠቃቀሚያ ሲሆን ከደሃዉ ጉሮሮ በታክስ ስም የተሰበሰበ ሲሆን ከ 15 ቀን እስከ 2 ወር በአዉሮፓ እና በቻይና እነዲሁም በሌሎች ሀገሮች ባለ ኮከብ ሆቴሎች ፣ቱሪስት መስህብ በመጎብኘት የሆነዉ ሆኖ በአንድ ፕሮጀክት በትንሹ ከ 50 ሰዉ በላይ ወደ ዉጭ የሚሄዱ ሲሆን በአማካይ የቀን አበል ድምር መቶ ሺ ብር፡ ለቴክኖሎጂ ዉጤቶች አርባ ሺ ብር ፡የአየር መንገድ ወጭ እና የአረፉበት ባለ ኮኮብ የሆቴል ወጭዎች ድምር ከሩብ ሚሊዮን በላይ ወጭ ሲሆን ባለዉ የሰዉ ብዛት ሲባዛ በብዙ ሚሊዮን ሲወጣ ፣በተጨማሪም ይህ ሁሉ ወጭ ከተሸፈነላቸዉ በተጨማሪ እዛ በቆዩበት ሁሉ በቀን ከ 100 አና 150 የዉጭ ሀገር ገንዘብ የቀን ሀበል የሚያገኙ ሲሆን በተጨማሪም ዉድ የቴክኖሎጂ ዉጤቶችን ዉድ ላፕቶፕ እና ሞባይሎች በጉብኝት ወቅትም ይበረከትላቸዋል ይህ ታዲያ በሀገር ላይ የሚደረግ ቀልድ በሙያተኛ ስም ምርትን ፋብሪካ ገብቶ አይቶ የመዉጣት ጉብኝት ሀገር ዉስጥ ሲገባ ወደብ ሲደርስ ካሉት የደረጃ መዳቢዎች ጋር በተቀናጀ ለሀገር ብልጽግና ከመስራት ይልቅ በተናጥል እና በግሩፕ ለዘረፋ መንቀሳቀስ ፡አገር ዉስጥ ሲገባ በኮሚቴ ለገቡት ዕቃዎች ትክክለኛነት መሰጠት ሲገባዉ ይህ ሁሉ ወጭ በኋላ በ ፕሮጀክት ማናጀር እና ሳይት ማናጀር ጥራት በሌላቸዉ እቃዎች እየተገነቡ ከምን ደረሰ ብሎ በየጊዜዉ ክትትል የሚያደርግ አካል ባለመኖሩ ፣በተጨማሪም ትርፍ እና አግባብ የሌላቸዉ የመኪናዎችን ወጭዎች ከጨረታዉና ከ ግምገማ ያለማስወጣት ድርጅቱ ላይ ወጭ ተጭኖበታል ፡፡

ድርጅቱ ብዙ ልምድ እዉቀት ባላቸዉ ድርጅቱን የሚያሳድጉ ማኔጅመንት ከዉስጥ ከሌለ ከዉጭ በመቅጠር ለህድገት እና ለለዉጥ የማይነሳሳ ቢሆንም ድርጅቱ ዉስጥ ያሉት የማኔጅመንት ሰዎች የድርጅቱን የሰዉ ኃይል ከመቅጠር በዘለለ ለድርጅቱ ህድገት በዉሳኔ ሰጭነት ሚና የላቸዉም ፡፡ ከኢንጅነሪንግ ሊያዉም ኤሌክትሪካል ኢንጅነሪነግ ናቸዉ ድርጅቱ ዉስጥ በኔትዎርክ እና በጥቅማጥቅም ዉስጥ በኃላፊነት ያሉት ሌሎች የኢንጅነሪንግ መስኮች ባጋጣሚም በድንገት አልፈዉ ለአላፊነት ይበቃሉ፣በተረፈ ሌሎች የትምህርት መስኮች በድርጅቱ ዉስጥ ከሙያ እና ለዉሳኔ ሰጭነት ለድርጅቱ እድገት የማይጠቅሙ ናቸዉ በፍርሃት እና በስጋት ነዉ የሚኖሩት ፡፡ለድርጅቱ ስራ የሚሰራዉ ሙያተኛ እና ድርጅቱን የሚመራ ሰዉ መለየት አልተቻለም ፡አሁን ድርጅቱን የሚመሩት ወ/ሮ ዉሎ እና አዳራቸዉ ዉጭ አገር እንዲሁም በመንግስት ስብሰባ ላይ ነዉ፡፡በድርጅቱ ዉስጥ ካለዉ ሙስና ስፋት በህገ ወጥ ያካበቱትን ሀብት ለማሸሽ በዘመድ ሀዝማድ ቢያስቀምጡም የተወሰኑትም ከደሞዛቸዉ ከምድር በላይ ቤቶችን በመስራት በማክራየት ምንጩም ለሽፋን በድርጅቱ ዉስጥ ባለዉ ብድር ማህበር ወስጄ ስራ ጀመርኩ ለማለትም ይሞካክራቸዋል፡፡በአገሪቱ ዉስጥ ያለዉ የጸረ-ሙስናም አብዛኛዉ ጥቆማ ወደስራ ከተገባ በኃላ በመርማሪዉና በኃላፊዎች በጥቅም በመደለል ጥቆማዎችን ወድቅ በማድረግ ከሙሰኞች ጋር ተካፍለዉ በመብላት ለጸረ- ሙስና ሰራተኞች የገቢ ምንጮች መሆናቸዉ የአደባባይ ሚስጥር ነዉ፡፡

ሌሎች ትንሽ የማይባል ባለዉ የሌብነት ኔትዎርክ ምክንያት ከተማ ክክፍሉም ሆነ ከስራ ክፍል ዉጭ ቁጭብለዉ የወሮች አበል እና ትርፍ ሰዓት መሙላት፡ ነዳጅ ያለ አግባብ መጠቀም ፡በፕሮጀክቶች የመስክ ነዳጅ ወጭዎች ፣የመንግስት መኪና ለአስጎብኚ ድርጅት ጋር በጥቅም መተሳሰር ፡የመኪና መለዋወጮችን በመስረቅ በፕሮጀክት ወጭዎች ሞኤንኮ ማስጠገን ፡ለሰፊዉ ህዝብ አገልገሎት ከመስጠት ይልቅ በጥቅም ለግል ባለ ሀብት ማስቀደም ፡የመስመር ህቃዎችን መሸጥ፡ሙስና ከመርቀቁ የተነሳ ለድርጅቱ በጨረታ የሚገዙት ዕቃዎችለይ ዋጋ በመቀነስ ጨረታዉን ካሸነፉ ብዋላ ጥራት የሌላቸዉን ማስገባት በየትኛዉም የመንግስት ኃላፊዎች እና ባለስልጣናት እንደሚደረገዉ በስራ ሰዓት ማሳጅ ቤት እና መቃሚያ ቤት መዋል እና ሌሎች ተዘርዝረዉ የማያልቁ ብዙ ችግሮች ናቸዉ፡፡
ሚኪ

The post መብራት ኃይል አንድ ወደፊት ሁለት ወደ ኃላ የሚራመድ ድርጅት | ከውስጥ አዋቂ የወጣ ትንታኔ appeared first on Zehabesha Amharic.

(የአርበኞች ግንቦት 7 ድምፅ) ባጠቃላይ በአራቱም ማዕዘን የኢትዮጵያ ጠረፎች በቀበሮ ጉድጓድ ውስጥ የሚኖረው በህወሓት ቁጥጥር ስር የሚገኘው መከላከያ ሰራዊት አባላት በየዕለቱ ያለማቋረጥ ስርዓቱን እየከዱ ሲሆን በተለይም ደግሞ ከሰሞኑ ቡሬ ግንባር በስልጠና ላይ ይገኙ የነበሩ እጅግ በጣም ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው ወታደሮች ያገኙትን ቀዳዳ ተጠቅመው በቡድን በቡድን እየሆኑ በመሽሎክ ከአካባቢው ተሰውረዋል፡፡ ወሎ ውስጥ ከአንድ ቀበሌ ብቻ 10 ወታደሮች ከጦር ግንባር ከድተው ወደ ቀያቸው መመለሳቸውን ምንጮቻችን ተናግረዋል፡፡

አሁንም ቢሆን አብዛኛው ሰራዊት መሽሎኪያ ቀዳዳ እያነፈነፈ ሊከዳ በቋፍ ላይ እንደሚገኝ የመከላከያ ምንጮቻችን የላኩት መረጃ ያረጋግጣል፡፡

The post በቡሬ ግንባር ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የህወሓት መራሹ መከላከያ ሰራዊት አባላት ከዱ appeared first on Zehabesha Amharic.

ጋዜጠኛ ፋሲል የኔዓለም

የተከበሩ ፕ/ር ጌታቸው ሃይሌ ከአቶ ተክሌ የሻው ጋር ያደረኩትን ቃለምልልስ አስመልክቶ አንዳንድ ትችቶችን ልከውልን አንብቤዋለሁ። ትችት ላወቀበት በእውቀትና በስነምግባር ለማደግ ይረዳልና በአክብሮት እቀበለዋለሁ። ከእርሳቸው በፊትም አንዳንድ ሰዎች፣ ባለቤቴን ጨምሮ፣ በሁለቱም ቃለምልልሶቼ ደስተኞች እንዳልነበሩ ነግረውኛል። እንዲያውም ባለቤቴ የአቶ ተክሌን ቃለምልልስ ሰምታ ኖሮ ስትቃጠል አምሽታ ቤት ስገባ ገና እራቴን እንኳን ሳልበላ በሃይለቃል ነበር የተናገረችኝ። በጣም የገረመኝ ሙሉውን ቃለምልልስ ሰማሽው ስላት ፣” ከ20 ደቂቃ በሁዋላ ነው ያቆምኩት ” አለችኝ። ሙሉውን ስሜውንና እንወያያለን ብያት በሰላም እራቴን በላሁ።
እኔ ይህን መልስ ስሰጥ ራሴን ለመከላከል ወይም ራሴን እንከን የለሽ አድርጌ ለማቅረብ አይደለም። ሁሌም እራሴን እንደተማሪ እቆጥራለሁ። በቃለምልልሱና በተሰጡት አስተያየቶች ብዙ ትምህርቶችን መውሰዴን አልሸሽግም። እንግዲህ ተመልካች በቅን ልቦና አይቶ እንዲፈርድ አንዳንድ ነጥቦችን ማንሳትም ተገቢ ይመስለኛል። ፕ/ር ጌታቸው የአቶ ተክሌን ትምህርት በማስመልከት ያነሳሁት ጥያቄ ተገቢ እንዳልሆነ ገልጸዋል። በጋዜጠኝነት ትምህርት ” መጥፎ የሚባል ጥያቄ የለም” ይባላልና ጥያቄውን ማቅረቡ በጋዜጠኝነት መርህ ደረጃ ክፋት አልበረውም። ለዚህም እኮ ነው በአንድ ጉዳይ ላይ ምሁራን አስተያየት እንዲሰጡ ሲጋበዙ የሰዎች የትምህርት ደረጃ ተብራርቶ የሚቀርበው፣ ውይይቱ ክብደትና ትኩረት ያገኛልና። ፕ/ር ጌታቸው የጥያቄው አቀራረብ አቶ ተክሌን ለማሳነስ ተብሎ የተደረገ አድርገው ወስደውታል። ተመልካቾች እንደዛ ብለው ቢያስቡ አይፈረድባቸውም። ተመልካቾች ጋዜጠኛው የሚያስበውን ሃሳብ እንዲያስቡ ለማድረግ የአቀራረብ ስልቱን ማስተካከል የነበረበት ጋዜጠኛው ነውና ምናልባትም እንዲህ አይነት ትርጉም እንዲሰጠው አድርጌ አቅርቤ ከሆነ ስህተት ሰርቻለሁ እና እቀበለዋለሁ። ይሁን እንጅ ይህንና ሌሎችንም ጥያቄዎች እንድጠይቅ ምን አነሳሳኝ የሚለውን ማስረዳቱም ፣ በቅን ልቦና ለመፍረድ ይረዳልና የሚከተለውን ማብራሪያ አቀርባለሁ።
አቶ ተክሌ የዶ/ር ላፒሶን ቃለምልልስ ከሰሙ በሁዋላ ” ከዶ/ር ላፒሶ ጋር ያደረጋችሁትን ቃለምልልስ ሰማሁት አዳመጥኩት መልካም ነው፣ ሆኖም ፕሮፌሰሩ አውቀው ይሁን ሳያውቁ የሳቱዋቸው ጉዳዮች ስላሉ እነዚያ እንዲስተካከሉ ሃሳብ ልስጥ” የሚል ኢሜል ላኩ። እኔም በደስታ ልናስተናግዳቸው ዝግጁ መሆናችንን በመግለጽ ቀኑን እንዲያስታውቁኝ መለስኩላቸው። ሆኖም ከቃለምልልሱ ቀን በፊት አቶ ተክሌ ” ለዶ/ር ላፒሶ ያዘጋጀሁት መልስ ይህንን ይመስላልና በዚህ ቅደም ተከተል ቢሆንልኝ እምርጣለሁ” የሚል ረጅም ጽሁፍ አዘጋጅተው በድጋሜ ላኩልኝ። ጽሁፉን አነበብኩትና የተሰማኝን ጻፍኩላቸው። አንደኛውን አስተያየት ተቀበሉት፣ ሁለተኛውን ግን ” እርሱን ለኔ ተወው ” አሉኝ። በእኔ በኩል ከጽሁፋቸው መካከል አንደኛው በቀጥታ ቢተላለፍ፣ ኢትዮጵያ ውስጥ ከፍተኛ አደጋ የሚያመጣ፣ በተለያዩ ክልሎች የሚገኙ አማሮችን ብቻ ሳይሆን መላውን ህዝብ ለእልቂት የሚዳርግ ከፍተኛ የታሪክ ጠባሳ ጥሎ የሚያልፍ ነገር መሆኑን አመንኩ። ይሄ ነገር አደገኛ መሆኑን ከኢዲቶሪያል ፖሊሲያችንም አንጻር ማስተላለፍ እንደማይቻል ጻፍኩላቸው። ይህንን አደገኛ የተባለውን ጽሁፍ እዚህ ላይ የማልጠቅሰው ለእርሳቸው ካለኝ አክብሮት አንጻርና እሳቸው ይፋ አድርገው ያላሉትን ማድረግ ስለሌብኝ ነው። ይህ አደገኛ መልዕክት በመላው አገሪቱ እየታዬ ባለው ኢሳት ቢተላለፍ ኖሮ ኢሳትም ሆነ እኔ ራሴ ዘላለም የምጸጸትበት፣ በወንጀልም የምጠየቅበት እሆን ነበር። በተለይ ሌት ተቀን ለአገራቸው የሚለፉትን ባልደረቦቼን መግደል ይሆንብኝ ነበር። ከዚህ በሁዋላ አቶ ተክሌ “ይህን መልዕክት እንደወረደ እንዳይናገሩት ምን ማድረግ አለብኝ?” የሚለውን አንስቼ ከራሴ ጋር ብዙ ተማገትኩ። ባልደረቦቼን አማከርኳቸው። “ቃለምልልሱን መሰረዝ” የሚለው አንድ አማራጭ ነበር፤ ይህ ደግሞ ፈጽሞ የማይሞከር ነው፤ ለሃሳብ ነጻነት የሚታገሉ ሰዎች ፣ የሰዎች ሃሳብ የሚያፍኑ ከሆነ ትግላቸው የውሸት ነው ማለት ነው ። ይህንን ንግግር ቆርጬ ባስቀረው ደግሞ “ኢሳት ሃሳባችንን አፈነ፣ ቆርጦ አስቀረ” የሚል የአፈና ዘመቻ ይከፈትበታል። ይህም ሌላ ፈተና ነው። ስለዚህ የነበረኝ አማራጭ በተቻለኝ መጠን ህዝብን ለግጭት የሚያነሳሳ ነገር እንዳይናገሩ መቆጣጠር ነበር። አውቀው ያደርጉታል ብዬ ባላምንም < ይህን ባይናገሩት ይሻላል” ስላቸው፣ እሱን በኔ ተወው ማለታቸው ፍርሃት ለቀቀብኝ። እውነት ለመናገር ወደ መጨረሻ አካባቢ ጣልቃ እገባ የነበረው በመጨረሻ ቅደም ተከተል ያስቀመጡትን እንዳይናገሩ እና በዋና ዋና ቅሬታዎች ላይ ብቻ አትኩረው ስሜታዊ ወይም አነሳሽ የሆኑት ቃላትን እንዳይጠቀሙ ለማድረግ እንጅ ለሌላ አይደለም። አቶ ተክሌ ያን ጽሁፍ አስቀድመው ባይልኩልኝ ኖሮ እኔም ስጨነቅ ባልሰነበትኩ፤ እሳቸውም ያሰቡትን ተናግረው፣ እዳውን ለእኔ ትተው፣ ይጨርሱ ነበር። ዞሮ ዞሮ አደገኛ ያልኩትን ሃሳብ ቆርጨ ማስቀረቴ ስለማይቀር፣ ኢሳትም “ሃሳባቸውን ቆረጠባቸው በሚል ከመተቼት አያመልጥም ነበር ። ለነገሩ፣ ጽሁፍ አዘጋጅቶ በዚህ ቅደም ተከተል ቢሆንልኝ እመርጣለሁ የሚል መልዕክት መላኩም ትክክል አልነበረም። እንዲያውም “አቶ ተክሌ ኢሳትን አጣብቂኝ ውስጥ ለመክተት ብለው ነው ይህን ያጻፉት ወይስ ሌላ ምክንያት ይኖራቸው ይሆን እያልኩ ብዙ አውጥቼ አውርጃለሁ።
ፕ/ር ጌታቸው ለምሳሌ በጽሁፋቸው ግርጌ ይህን ይላሉ
“አረሚዎች (= ኦሮሞዎች) የክርስቲያኑን ሀገር (ዋካትን፣ ጠጠራን፣ ምድረ በረሐን፣ መቅደላን) ሊያወድሙ ተመካክረው ከብዙ ቦታ ዋጃ ላይ ከተቱ። ምክንያቱም፣ አረሚዎች፣ (አዲስ ንጉሥ) ሲያንግሡ የነገሠው አገር የማውደም ልምድ አላቸው። በዚያን ጊዜም ዳዩ ዳባ የሚሉት ነግሦ ነበረ። አገር የሚያወድሙበትና ጦር የሚያውጁት በኅዳር ወር በሊቀ መላእክት የቅዱስ ሚካኤል በዐል ዕለት ነበር። . . . እመቤታችን ማርያም አረመኔዎቹ አገሯን ለማጥፋት ጨክነው እንደተነሡ ስታይ፥ሳያስቡት፣ ወደምድረ አዳል መርታ ጠላቶቻቸው (ሙስሊሞቹ) እጅ ላይ ጣለቻቸው። ከ12 ነገሥታት (= የጎሳ መሪዎች) አንድ ንጉሥ ብቻ ተረፈ፤ ከሠራዊቱም አንዳንድ ለወሬ ነጋሪ ተርፎ ይሆናል።”
አሁን ይህን ጽሁፍ ፕሮፌሰሩ ኢሳት ላይ ልናገረው ቢሉ የሚፈጥረውን አደጋ ተመልከቱ። እንኳን ኢሳት ላይ ዌብሳይት ላይ እንኳን መቅረብ የሌለበት ጽሁፍ ነው፤ እዛው ትምህርት ቤት ውስጥ መቅረት ያለበት ነው። እንግዲህ ይህን አይወጣም ካልሁ፣ አቶ ተክሌ የማቀርበው መልስ ብለው የላኩት ደግሞ ከዚህም በእጅጉ ይብስ ነበር ። አባቶቻችን “እየዋሹም”፣ “አንተም ተው አንተም ተው ” እያሉ አንድነታችን እንዲቀጥል ካላደረጉን ያች አገር እንደ አገር መቀጠሏ አጠራጣሪ ነው። እንዴ የዛሬ አባቶች እኮ ነገ ያልፋሉ፣ እዳው እኮ ለኛና ለመጪው ትውልድ ነው የሚተርፈው። ኢትዮጵያን በስም ብቻ ሳይሆን በተግባር ልንወዳት ይገባል። ኢትዮጵያዊ ስንል ደግሞ ለሁሉም ስሜት መጠንቀቅ አለብን! አሁን በሁሉም ጎራ ዋሽቶ የሚያስታርቅ ሽማግሌ ያስፈልገናል።

ሌላው አቶ ተክሌን ስለትምህርታቸው የጠየኩበት ዋና ምክንያትም “ዶ/ር ላጲሶ የሳቱዋቸውን ጉዳዮች ለማስተካከል ” የሚል መልዕክት ስለሰደዱልን ብቻ ነው። የእኔ አላማ የነበረው አድማጩ አንድ የታሪክ ባለሙያ የሚያቀርበውን ትንተና ሌላ የታሪክ ባለሙያ እንዴት እንደሚያፈርሰው ማሳየት ነበር። ፈጣሪን ዋስ እጠራለሁ፣ እኔ እስከዚያ ሰዓት ድረስ አቶ ተክሌ የታሪክ ተማሪ እንጅ ሌላ ትምህርት ያላቸው አይመስለኝም ነበር ። ብዙ ታሪክ ያውቃለሁ፣ ብዙ ጊዜም ሰምቻቸዋለሁ። በፊት ቃለምልልሳቸውን ሳዳምጥ “ትንሽ ቶናቸውን ቢቀንሱት፣ ስንቱን ታሪክ ያስተምሩት ነበር” እል ነበር። የታሪክ ተማሪ መሆናቸውን እንዲናገሩ ስጠይቃቸው በሙሉ ልብ (confidence) ነበር። የፖለቲካል ሳይንስ ተማሪ ነኝ ሲሉኝ “ክው” አልኩ ። ታሪክን እንዴት አጠኑ ብዬ የጠየኳቸውም ተመልካቹ ቃለምልልሱን ክብደት እንዲሰጠው ለማድረግ እንጅ እሳቸውን አሳንሶ ለማቅረብ አልነበረም። የዶ/ር ላፒሶን ” ስህተት አስተካክላላሁ” ብለው ሲነሱ፣ ተመልካቹ “እኝህ ሰው ትምህርታቸው ምንድነው?” ብሎ መጠየቁ አይቀርም። አቶ ተክሌን ስለትምህርታቸው ባልጠይቃቸው ተመልካቹን ላሳስት እችል ነበር። አንዱ ተነስቶ “አቶ ተክሌ የታሪክ ተማሪ ሳይሆኑ እንዴት የዶ/ር ላጶሶን ስህተት ለማረም ይችላሉ? ብሎ ቢጠይቀኝ ኖሮ “እንዴ እሳቸው እኮ የታሪክ ተማሪ ናቸው” ብዬ መልስ ልሰጥ እችል ነበር። ያም ሰው ማስረጃ ቆጥሮ ቢከራከረኝ ልረታ እችል ነበር። “ለምን ታዲያ ስለትምህርታቸው ሳትጠይቃቸው ቀረህ ቢለኝና ተመልካቹን አሳሳትክ ብሎ ቢወነጅለኝ” መልስ የለኝም። እኔ ማንም ሰው ታሪክን መጻፍ ወይም ስለታሪክ መናገር የለበትም እያልኩ አይደለም። የቃለምልልሱ ዋና አላማ የአቶ ተክሌን ማንነት በማሳዬት ውይይቱ ትኩረት እንዲያገኝና አድማጭም እውነታውን እንዲረዳ ለማድረግ ነበር። በተለይ የታሪክ ተማሪዎች በታሪካችን ላይ የሚያቀርቡትን የተለያዬ የአረዳድና የአተናተን ስልት የማሳየት ፍላጎት ነበረኝ። ያም ሆነ ይህ አቶ ተክሌ ጥሩ መልስ ሰጥተዋልና በጣም አመሰግናቸዋለሁ። ላላቸው የታሪክ ግንዛቤም አድናቆቴ ከፍ ያለ ነው፤ ከዚህ በሁዋላ የምንገናኝባቸው ብዙ መድረኮች እንደሚኖሩም አምናለሁ።
በመጨረሻም አቶ ተክሌን “አማራ ማነው?” የሚለውን የጠየኩዋቸው፣ “ዶ/ር ላጲሶ የአማራውን ታሪክ አንቋሸዋል” ብለው ስለተናገሩ ብቻ ነው። ይህን መጠየቄ ስህተት ከሆነ እንግዲህ በድጋሜ ራሴን መመርመር ሊኖርብኝ ነው።
ፕ/ር ጌታቸው ስለጋዜጠኝነት ትምህርቴ ( ያው ስለኢሳት ጋዜጠኞች የጋዜጠኝነት ትምህርት) ያነሱት ነገር አለ። ለዚህ እንኳ መልስ ባልሰጥ ይሻላል። ምናልባት በግል ቢጠይቁኝ የተማርኩዋቸውን የትምህርት አይነቶች ሁሉ ዘርዝሬ ልጽፍላቸው እችላለሁ። እርሳቸው እንዳሉት የጋዜጠኝነት ትምህርት ሳይኖራቸው ጋዜጠኛ የሆኑ አሉ፣ ችግር የለውም፤ ከታሪክ ትምህርት ጋር ተነጻጽሮ መቅረቡ ግን ትክክል አይመስለኝም። ታሪክን መጻፍ በጣም ከባድ ነገር ነው፤ ፕ/ር ጌታቸው ከእኔ በላይ ያውቁታል። እንዲያውም አንድ ጊዜ ነፍሳቸውን ይማርና ፕ/ር መርዕድ ወልዳረጋይን ክፍል ውስጥ ስለሆነ ታሪክ ሲያስተምሩን “በዚህ ጉዳይ ለምን መጽሃፍ አይጽፉም” ስላቸው፣ “ታሪክ ጻሃፊው ደክሞ የጻፈውን መጽሃፍ አታነቡ፣ መጽሃፍ ቤት ገብታችሁ የምታነቡት ጋዜጣ ነው ያሉኝን አልረሳውም። ጋዜጣን ለማሳነስ ሳይሆን ታሪክን ለመጻፍ ድካሙንና ልፋቱን ለመግልጽ ነው። ፕ/ር መስፍንም ሆኑ ፕ/ር ጌታቸው ለዚህ አባባሌ ጥሩ መስረጃ ናቸው። ፕ/ር መስፍን የጂኦግራፊ ተማሪ ሆነው ” መክሸፍ እንደ ኢትዮጵያ ታሪክ” ብለው የጻፉት ውብ መጽሃፍ ነው።
ሌላው ለደ/ር ላጲሶ ጥብቅና ቆምክ የሚለው አስተያየት ነው። እንዴ ጋዜጠኛ እኮ፣ ያው በእኛ አገር ባይለመድም፣ የሰይጣን ጠበቃ ( The devil’s advocate) ሆኖ ነው መቅረብ ያለበት። እንዴ ፈረንጅ ጋዜጠኞችም እኮ ያልተባለ ነገር ተብሎአል ብሎ ሲቀርብ ” አላላም” ብለው ይከራከራሉ። የአቶ ተክሌን መልስ ይዘህ ፕ/ር ላጲሶን መልሰህ መጠየቅ ነበረብህ የሚሉም ሰዎች አጋጥመውኛል። እንዴ ይህማ ትክክል አይደለም፣ ወሬ ማመላለስ ነው። መቼውንም የሚዘጋ አጀንዳ አይሆንም። ሁለቱ ቀርበው እንዲነጋገሩ የሚለው ሃሳብ ባይሆን ጥሩና የሚደገፍ ነው።
ለማንኛውም ፕ/ር ጌታቸውም ሆኑ ሌሎች ሰዎች ስለሰጡዋቸው አስተያየቶች አመስግኜ ልሰናበት። ተሳስቼም ከሆነ ከስህተቴ እየተማርኩ ፈጣሪ አገሬንና ህዝብን የምጠቅም ያድርገኝ፤ የማልጠቅም ከሆነም “በቃህ አርጅተሃል” ብሎ በጊዜ ያሰናብተኝ። ወይም ጋዜጠኝነት መክሊቴ ካልሆነ ሌላ መክሊት ይስጠኝ። አሜን ብለን እንሰነባበት። ( በነገራችን ላይ አቶ ተክሌ ቅሬታ የሚያቀረቡ ከሆነ የተጻጻፍነውን ኢሜልና ያዘጋጁትን መልስ ለማውጣት ዝግጁ ነኝ፤ አዳማጭም ያን ጊዜ የኔን ጭንቀት ይረዳዋል)

The post ይድረስ ለፕ/ር ጌታቸው ሃይሌና ለሌሎችም – ከፋሲል የኔያለም (ጋዜጠኛ) appeared first on Zehabesha Amharic.

The post ከምርጫ 97 ግድያ ሕጋዊው አጣሪ ኮሚሽን አባል አቶ ምትኩ ተሾመ ጋር የተደረገ ቃለ ምልልስ appeared first on Zehabesha Amharic.

መምህር ግርማ ወንድሙ ማናቸው? ለምን ታሰሩ? ለመሆኑ ለቤተ ክርስቲያን ምን አድርገዋል? በእርግጥ እንደተባለው አጭበርባሪ ወይም ጠንቋይ ናቸው? አገዛዙ ከመምህር ግርማ የፈለገው ምንድነው? መምህር ግርማ ከኢትዮጵአ መንፈሳዊ አገልግሎት እስከ ሱዳን ስደት የኖሩበትን እና በአገር ቤት ያደረጓቸውን መንፈሳዊ አስተዋጽዎዎች ምንድናቸው? በጉዳዩ ላይ ሰፋ ያሰናዳነውን ይዘናል:-

The post መምህር ግርማ ወንድሙ ማናቸው? በሳቸው ዙሪያ የሚነሱ ጉዳዮች ሲቃኙ [ልዩ ጥንቅር] appeared first on Zehabesha Amharic.

ጥቅምት 22፣ 2008 (ኖቨምበር 2፣ 2015)

የኢትዮጵያ ህዝብ የጋራ ትግል ሽንጎ (ሽንጎ) በሀገራችን ውስጥ የሚታየውን አስከፊ ሁኔታ ቀይሮ አንድነቷ በተጠበቀ ኢትዮጵያ ውስጥ ሁሉም ሰው ከፍራቻና፣ከሰቆቃ ተላቆ መብቱ ተረጋግጦ ፣ እንዲኖር እነሆ ትግሉን ከጀመረ ውሎ አድሯል።

ይህን ራእይ ተግባራዊ ለማድረግም ህዝብን ያማከለ፣ ሰላማዊ፣ ትግል የማካሄድ፣ አስፈላጊነትን አምኖ ይሀንኑም በራእይ ደረጃ አስቀምጧል። ከዚህም አልፎ ታቃዋሚው በሀገር ቤት ወይም በውጭ ሀገር የሚገኝ በሚል አላስፈልጊ ክፍፍል ወይም መሰረታዊ ባልሆኑ የልዩነት ነጥቦች ላይ በማተኮር ራሱን እና አጠቃላይ ትግሉን ከሚጎዳ አካሄድ ተቆጥቦ፣በጋራ ለመቆም የሚያሰችለው የትግል አንድነት እንዲፈጥርና አቅሙንም እንዲገነባ ደግመን ደጋግመን አሳስበናል።
አሁን ባለው ሁኔታ ሽንጎ ትልቁ የአንድነት ሀይሎች ስብስብ ቢሆንም አሁንም ገና ወደአንድ ጎራ ሊሰባሰቡ የሚገባቸው እጅግ ብዙ ድርጅቶች፣ስብሰቦችና ግለሰቦች እንዳሉ ግልጽ ነው። ይህን ሃይል አሰባስቦ አይበገሬ ያንድንት ሀይል መፍጠርና ትግሉን ማፋፋም፣ እያደር ወደተወሳሰብ ጎዳና በማምራት ላይ የምትገኘውን ሀገራችንንና ህዝባችንን ለመታደግ ዋነኛው መሳሪያ ነው። ይህ መሰረታዊ ዋሰትና ሳይዘገይ ተግባራዊ እንዲሆንም አሁንም ሳንታክት ጥረታችንን እንቀጥላለን።
የትግላችን ራእይ የግፍ እና የኣድልኦ ስርአት አክትሞ፣ የህግ የበላይነት፣ ሰብአዊ መብት፣ የሁሉም ዜጋ የግልና የጋራ መብት የሚከበርበት በሁሉም ባለድርሻዎች ሙሉ ተሳትፎ የዳበረ ህገመንግስታዊ ዴሞክራሲአዊ ስርአትን እውን ማድረግ ነው።

ሽንጎ ደግሞ ደጋግሞ እንደገለጸው እና ባለፈው ነሀሴ ባካሄደው ጉባኤው እንዳጸደቀውም፣ የሀገራችንን ውስብስብ ችግሮች ለመፍታት፣ የሁሉንም ዜጎች አወንታና ታአማኒነትን ያገኘ ስርአት ለመመስረት ሀገራችን ያላት አማራጭ በብሄራዊ መግባባትና በብሄራዊ እርቅ ጎዳና መጓዝ ነው።
ይህ ሂደት ካግላይነት የተላቀቀ፣ ሁሉንም ኢትዮጵያዊ ያሳተፈ፣ የሁሉንም ድምጽ ለማዳመጥ፣ የቆረጠ፤ ለጋራ ችግራችን የጋራ መፍትሄን ለመፈለግ የሚያስችል መሆን ይገባዋል። በኛ አመለካከት ብሄራዊ መግባባትና ብሄራዊ እርቅ የተወሰኑ ክፍሎች ወይም ድርጅቶች ከደረሰባቸው ውጥረት ለመወጣት የሚጠቀሙበት የጊዜ መግዣ ታክቲክ ሳይሆን በሀገራችን ውስጥ የሚታዩ ፖለቲካዊ፣ማሀበራዊና ሌሎችንም ችግሮቻችንን ፊት ለፊት በጋራ መርምረን በአርቆ አሳቢነት፣ በብሰለትና፣ በመቻቻል፣ በወንድማዊና እህትማማች ስሜት፣ሁሉም አሸናፊ የሚሆንበት የጋራ መፍትሄ ለመፈለግ የሚደረግ እውነተኛ ጉዞ ነው መሆን ያለበት።

ይህ ሲሆን ብቻ ነው ለዘላቂ ሰላም፣ ለልማት፣ ለምንመኛት ታላቅ የበለጸገች ኢትዮጵያ መሰረት የምንጥለው። ይህ ሲሆን ብቻ ነው፣ አላስፈልጊ ደም መፋሰስን፣ የእርስ በርስ መጠፋፋትን ፣ የንብረት መውደምን፣ ስደትን፣ ጽንፈኛነትን፣ ቂም በቀልን አስወግደን ከራሷ ጋር የታረቀች ፣ የጦርነት አዙሪትን የሰበረች ከውጭ ሊሰነዘር ለሚችል ጥቃት ያልተጋለጠች ፖለቲከኞች ከስልጣን በተወገዱ ቁጥር፣ለእስር ወይም ለስደት የማይዳረጉባት ንብረታቸው ከሀግ ውጭ የማይነጠቅባት፣ሀገርና፣የፖለተካ ስርአትን ለመመስረት የሚያሰችል መሰረት የምንጥለው።

በዚህ አንጻር ባለፉት ጥቂት ሳምንታት ውስጥ የገዥው ህወሀት/ኢህአዴግ መሪ ጠቅላይ ሚኒሰተር አቶ ሀይለማርያም ደሳለኝ መንግስታቸው በኢትዮጵያ ውስጥ የነጻ ፕሬስን መብት ለማክበርና ከተቃዋሚዎች ጋር በሀገሪቱ ዋና ዋና ጉዳዮች ላይ ለመመካከር ፍላጎት እንዳለቸው ፣ሌሎችም በህጋዊነት እንዲንቀሳቀሱ ሲሉ ተናግረዋል።
በሸንጎው አመለካከት አሁን በስልጣን ላይ ያለው የህወሀት/ኢህአዴግ መንግስት የችግሩ አንዱ አካልና ዋናው መሠረት በመሆኑ የሀገራችንን የተወሳሰበ ሁኔታ ለብቻው ሊቀይረው ከቶውንም አይችልም፡፡ እንዲያውም አሁን ባለው መልኩ እየቆየ በሄደ ቁጥር የሚወስዳቸው እርምጃወች ችግሩን ወደባሰ መወሳሰብ ያሳድገዋል። በሀገራችን ውስጥ ጎልተው ከሚታዩት ብሶቶችና ጥያቄዎች አንጻር ሲታይ አንድ ድርጅት በተናጠል ልዩ መፍትሄ አምጥቶ ሁሉንም ሊያረካ አይችልም።ይህ ቢሆን ኖሮ የህወሀት/የኢህአዴግ የ24 አመታት ጉዞ የኢትዮጵያን ችግር በፈታው ነበር።

የሀገራችንን ውስብስብ ችግሮች በትክክል መረዳት እና መቅረፍ የሚቻለው ለጥቂት ሰአታት በጠባብ አጀንዳ ላይ ለተቃዋሚዎች ገለጻ በመስጠትና በገዥው ቡድን እቅድ ላይ “ሀሳባችሁን አካፍሉን “ ወይም “ወደሀገር ተመልሳችሁ ስሩ” ከሚል ንግግር ባሻገር ሁሉንም አሳታፊና እውነተኛ በሆነ ብሄራዊ መግባባትን እውን ሊያደርግ በሚችል ሂደት ነው።

በሀገራችን ውስጥ የሚታየውን አይነት የተወሳሰበ ችግር መፍታት የሚቻለው አንዱ መፍትሄ ሰጭ ሌላው ደግሞ መፍትሄ ተቀባይ በሚሆኑበት አካሄድ ሳይሆን ሁሉም የችግሮቹ ባለቤት ሁሉም ደግሞ የመፍትሄዎቹም ባለቤት ሲሆኑ ነው። የሀገራችንን ውስብስብ ችግሮች መፍታት የሚቻለው ፍትህን፣ መተማመንና፣ አርቆ አሳቢነትን መሰረት አድርጎ ያለፉ ችግሮች እንደገና እንዳይደገሙ ምን መደረግ እንዳለበት ዋና ዋና በሆኑ ጉዳዮች ላይ በግልጽ ተነጋግሮ መግባባትና መስማማት ላይ መድረስ ሲቻል ነው።

ኢትዮጵያ ለሁሉም ኢትዮጵያዊ ቦታ ሊኖራት ይገባል፤ ኢትዮጵያ የሁሉም ኢትዮጵያው ቅሬታ፣ የሚደመጥባት፣ መፍትሄም የሚፈለጋባት ልትሆን ይገባል። ኢትዮጰያ በዜጎቿ መካከል የበኩር ልጅ እና የእንጀራ ልጅ የሚባለው አይነት አድልኦ ለማስተናገድ የማትመች መሆን አለባት።ኢትዮጵያ አንዱ ሌላውን “መንገዱን ጨርቅ ያድርግላችሁ፣ ከቻላችሁ ሞክሩን” የሚባልባት ሀገር መሆን የለባትም።

ይህን እውን ለማድረግም ማንንም ያላገለለ ሁሉም ባለድርሻዎች በሚሳተፉበት የብሄራዊ መግባባትና ብሄራዊ እርቅ ሂደትን እውን ማድረግ ይጠይቃል።ይህ ሂደት ድፍረትን የሚጠይቅ ነው። ሀገሪቱንና ህዝቧን አሁን ወደሚገኙበት ውስብስብ ሁኔታ ካደረሳቸው አካሄድ መላቀቅን የግድ ይላል። ይህ ሂደት በዜጎች መካከል ፣ በተለያዩ ፖለቲካ ድርጅቶች መካከል፣ ወዘተ እምነትን መገንባትን እና እንዳለፉት ጊዜያት ሁሉ ያሁኑ “ጥሪም” የፖለቲካ ጊዜ መግዣ አለመሆኑን ማረጋገጥን ይጠይቃል። ይህን ሁኔታ የሚጠይቀውን የመተማመን መሰረት ለማጣል ደግሞ ቢያንስ ቢያንስ በየእስር ቤቱ የሚማቅቁትን የፖለቲካ እስረኞች ጋዜጠኞች ወዘተ መፍታት ለነጻ ፕሬሱና አሁን በህጋዊነት ተመዝግበው በመስራት ላይ ለሚገኙት የፖለቲካ ድርጅቶች ደግሞ የመፈናፈኛ ሜዳውን ማመቻቸት አንድ ታላቅ እርምጃ ይሆናል።

ይህ ባልሆነበት “ኑ ተሳተፉ; ምክክር እናድርግ” ማለቱ “እንዳያማህ ጥራው እንዳይበላ ግፋው” በሚለው በሀገራችን ብሂል የሚገለጥ ይሆናል።ይህ ደግሞ የሀገራችንን ችግር ከመቅረፍ ይልቅ ይበልጥ ያባብሰዋል።
ድል ለኢትዮጵያ ህዝብ
የኢትዮጵያ ህዝብ የጋራ ትግል ሸንጎ

The post ብሄራዊ መግባባትና መልካም አስተዳደር “እንዳያማህ ጥራው እንዳይበላ ግፋው” መሆን የለበትም!! – ሸንጎ appeared first on Zehabesha Amharic.

እንደው ባለፈው ኣመት ህወሓት 40 ዋ ስታወጣ 2 ቢልዮን ብር ወጪ እንዳደረገች የምታስታውሱት ነው።
የዲያስፖራ ቀን በትግራይ ሲከበር 200 ሚልዮን ብር ወጪ፣ የኣርቲስቶች ጉብኝት፣ የከተሞች ቀለሞች መቀባት፣ የዜሮ ኣምፑል መብራቶች( ህዝቡ ዜሮ ኣምፑል መንግስት ያለው)፣ የካኪ ልብሶች፣ ድግሶችና ግዢዎች ወጪ ከ2 ቢልዮን እንዳወጣች በወቅቱ የተገለፀ ነው።
በወቅቱ የ38 ሚልዮን ኩንታል ከክረምት፣ 75 ሚልዮን ኩንታል ደግሞ ከመስኖ እርሻ እህል ተመረተ ብለው የተተረተሩበት ዓመት ተበር።
እያንዳንዷ ካድሬ፣ ልማታዊ ጋዜጠኛ፣ የሊግ፣ የማህበራትና የኣንድ ለ ኣምስት ኔትወርክ መሪ ሁላ ኣካኪ ዘራፍ እያለች የመለስ ራኢ ተሳካ እያለች ስታሽካካ ነበር።
እውነት እንኳን ድሃ ድህነት የሚል ቃልም ድራሹ የጠፋ ኣስመስለውት ነበር። ዳሩ ግን ያሁሉ ፕሮፖጋንዳ 4 ወር ሳይቆይ ለኣለም ማህበረሰብ በድርቅ ለተጠቃ ህዝብ እርዳታ በመለመን ኣስደነገጡን።
የለካቲት 11 በዓልና ያጋጠመው ድርቅ ኢህኣዴግ ልክ እንደ ሃይለስላሴና ደርግ ስርዓቶች የህዝብ ስቃይ፣ ርሃብ፣ ሞት የማይሰማው ግኡዝ መንግስት መሆኑ ያጋለጡበት ኣጋጣሚ ፈጥሮ ኣልፏል።
1) የጃንሆይ ልደትና የ67 ድርቅ
2) የደርግ ኢሠፖኣኮ ልደትና የ77 ድርቅ
3) ህወሓት ልደት የለካቲት 11ና ድርቅ 2007/8 በተመሳሳይ ምድብ ያጋልጣቸዋል።
ህወሓት ከ30 ዓመት በፊት ያና የሽምቅ ተዋጊ በነበረችበት ግዜ ራስዋ ወደ ማሌሊት ስታሸጋግር ለትግራይ ህዝብ እንድታከፋፍል የተሰጣት እርዳታ 95% ለመመስረቻ በኣል ድግስና ለጦር መሳርያ መግዣ እንዳዋለችው BBC እንደዘገበው የኣሁኑ የእርዳታ እህል ” ለኣባይ ግድብ፣ መጋዘን ሞላ” እየተባለ እየተሸጠ እንዳለ እየተነገረ ነው። ህወሓት በበረኻም በቤተ መንግስትም ሁና የህዝብ እርዳታ የመቀማት ልማዷ እንዳልተወች ነው።
ህወሓት ለኣርባዋ ብዙ ሽርጉድ ብላለች። ዝግጅቱ ኣንዱ ትልቅ ንብ ቀርፀው ተሽከርካሪ ነገር ሰርተው በቲዮታ መኪና እየጎተቱ በማዞር የምርጫ ቅስቀሳ ማድረግ ኣንዱ ተበር።
ታድያ ንቧ የጉዘዋ ግማሹ ከሄደች በኋላ ንግድ ባንክ ኣለፍ ብላ ሑመራ ሆቴል ኣጠገብ እኔ ወደ ነበርኩበት ስትደርስ ንቧ በኣፍ ጢሟ ድፍት ኣለች።
ንቧ ፊትለፊቴ ድፍት ስትል እኔን የሚል ኣንድም ሰው ኣልነበረም። ኣንዷ ተለቅ ያሉ ሴትዮ ” እንዴ ምን ነክቷት ነው ኣሁን በኣፍጢሟ የተደፋቹ…?” ይላሉ። ሌላኛዋ ደግሞ “ኣታዮ ክንደየን ዳ ኖኣኻ ትኾኖ”( እናንተዮ እንዴት ኣባትዋ ታክላለች) ሲሉ ነበር።
ጨዋታው ስያዳምጥ የነበረው ወጣት ” እቺስ ኣውራዋ ሙሰኛዋ ናት። እንዲህ የወፈረችው ሙስና በልታ በልታ መሆን ኣለባት” ሲል ቀለደባት።
ንቧ ፊትለፊቴ መጥታ ድፍት ኣለችና ተጎትታ ወደጎን ተወሰደች።
በመኪና የመጣቹ ንቢቱ ሰው ድሃ ይሁን ሃብታም ሲሞት በሶስት ሜትር ኣቦጀዲድ እንደሚገነዝ ጋሪ መጥታ ተገንዛ ተጭና ሄደች።
እኔም ወደ ጋሪዋ ስጭንዋት ኣገዝኳቸው። ምክንያቱም በባህላችን ሬሳ ሲሸኝ የማታውቀው ቢሆን’ኳ ተሸክመህ መሸኘት ግዴታ ነው።
ቦታው ላይ የኣውራምባ ታይምስ ኣዘጋጅ ዳዊት ከበደ ነበረና ድፍት ያለችው ንብ ፎቶ ሲያነሳ ነበረ።
የንቧ ፊት ለፊቴ መጥታ በኣፍ ጢሟ ድፍት ማለት ግን ኣይገርምም……?
ነፃነታችን በእጃችን ነው።
IT IS SO………!!!!

The post ንቧ ድፍት ኣለች – ከአምዶም ገብረሥላሴ appeared first on Zehabesha Amharic.

ሶከር ኢትዮጵያ እንደዘገበው:- ኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ህዳር 4 እና 7/2008 ከኮንጎ አቻው ጋር ለሚያካሄዳቸው የአለም ዋንጫ የማጣሪያ ጨዋታዎች እንዲሁም በኢትዮጵያ አስተናጋጅነት ከህዳር 11-26/2008 ለሚከናወነው የሴካፋ ዓመታዊ ውድድር የሚከተለት ተጫዋቾች ከአገር ውስጥ ክለቦች ተመርጠዋል፡፡

ግብ ጠባቂዎች፡-
ታሪክ ጌትነት – ደደቢት
አቤል ማሞ – ሙገር ሲሚንቶ
ይድነቃቸው ኪዲኔ – መከላካያ

ተካላካዮች፡
ስዩም ተስፋዬ – ደደቢት
ዘካርያስ ቱጂ – ቅዱስ ጊዮርጊስ
ሳህላዲን ባርጌቾ ቅዱስ ጊዮርጊስ
አስቻለው ታመነ – ቅዱስ ጊዮርጊስ
ነጂብ ሳኒ – መከላከያ
ያሬድ ባዬ – ዳሽን ቢራ
አንተነህ ተስፋዬ – ሲዲማ ቡና
አዲሱ ተስፋዬ – መከላከያ

አማካዮች፡-
አስቻለው ግርማ – ሃዋሳ ከነማ
በሃይሉ ግርማ – መከላከያ
ጋቶች ፓኖም – ኢትዮጵያ ቡና
ኤልያስ ማሞ – ኢትዮጵያ ቡና
ቢኒያም በላይ – ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ
በረከት ይሰሃቅ – ሃዋሳ ከነማ
ታከለ ዓለማየሁ – አዳማ ከነማ
ይሁን እንዲሻው – ድሬዳዋ ከነማ

አጥቂዎች፡-
ራምኬል ሎክ – ቅደስ ጊዮርጊስ
መሀመድ ናስር – መከላከያ
ምንይሉ ወንድሙ – መከላከያ
ዳዊት ፈቃዱ – ደደቢት

The post Sport: ለዓለም ዋንጫ ማጣሪያና ለሴካፋ ዋንጫ የብሄራዊ ቡድን ተጨዋቾች ተመረጡ appeared first on Zehabesha Amharic.

ኢትዮጵያ ቡና ከሐበሻ ሲሚንቶ አ.ማ ጋር የስፖንሰርሺፕ ስምምነት ተፈራረመ ፡፡ የኢትዮጵያ ቡና ስፖርት ክለብ እንዳስታወቀው ዛሬ ጥቅምት 23/2008 ዓ.ም በኢንተርኮንቲነንታል አዲስ ሆቴል ጋዜጣዊ መግለጫ ተሰጥትዋል ፡፡ ሐበሻ ሲሚንቶ አ.ማ ለኢትዮጵያ ቡና በ10 ወር 2 ሚሊዮን ብር ስፖንሰርሺፕ የፈረመ ሲሆን አጠቃላይ ውሉ ለ5 አመት ይዘልቃል ፡፡በስምምነቱ መሰረት የሐበሻ ሲሚንቶ ሎጎ በኢትዮጵያ ቡና መለያ በቀኝ በኩል የሚያርፍ ይሆናል ይህም በአምበሉ መሱድ መሀመድ አማካኝነት ተዋውቋል ፡፡ በቀጣይ ሚያዝያ ወር በሚደረግ ውይይት ስፖንሰርሺፑን ለማሳደግ እና ውሉን ለማሻሻል እንደሚነጋገሩ በቦታው ተገልፅዋል ፡፡ የድርጅቱ የስራ ሃላፊዎች እና የኢትዮጵያ ቡና አመራሮች በጋራ በሰጡት መግለጫ በቀጣይ ከግንቦት ወር በኋላ ስራ ከሚጀምረው ሐበሻ ሲሚንቶ ጋር በትብብር በመስራት ለውጤታማነት እንደሚተጉ ገልፀዋል ፡፡

The post Sport: ሐበሻ ሲሚንቶ የኢትዮጵያ ቡና ስፖርት ክለብን በ10 ወር 2 ሚሊዮን ብር እየከፈለው ስፖንሰር ለማድረግ ተሰማማ appeared first on Zehabesha Amharic.

“ከስህተቱ የማይማር ፌዴሬሽን!’

ኢትዮ ኪክ እንደዘገበው የኢ.እ.ፌ የተሳትፎ ማረጋገጫ ደብዳቤ  ባለመላኩ ሉሲዎቹ ከ 2016 የአፍሪካ ዋንጫ ውጪ ሆኑ::

በ 2016 ካሜሩን በምታዘጋጀው የአፍሪካ ዋንጫ ሉሲዎቹ እንደማይካፈሉ እርግጥ ሆኗል:: ይህም የሆነው የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን መላክ የነበረበት የመሳተፋችን ማረጋገጫ ባለመላኩ ደብዳቤ ነው ።

የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን የህዝብ ግንኙነት አቶ ወንድምኩን አላዩ በጉዳዩ ዙርያ ለሶከር ኢትዮጵያ በሰጡት ማብራሪያ፥ “ሃገራችን ከማጣያው ራሷን አላገለለችም፡፡ ከካፍ በማጣርያው እንድንካፈል ጥያቄ አልቀረበልንም አልያም ጥያቄ ቀርቦልን አልመለስንም፡፡ ስለዚህም ክፍተት ሊኖር ስለሚችል እያጣራን ነው፡፡ ከውድድሩ በስህተት ወጥተንም ሊሆን ይችላል፡፡ ነገር ግን በእጣ ማውጣት ስነ-ስርአቱ ላይ ተወካያችንን ልከን የነበረ በመሆኑ ስለ ጉዳዩ የሚያውቀው ነገር ካለ እንዲነግረን ጠርተነዋል፡፡” ብለዋል፡፡
ጥያቄ ቀርቦልን አልመለስልንም??? አስቂኝ ፌድሬሽን::

ሉሲዎቹን የማይሳተፉበት የአፍሪካ የሴቶች ዋንጫ የማጣሪያ ድልድሉ እንደሚከተለው ወጥቷል ።
– ማሊ ሞሮኮ vs.
– ታንዛኒያ ዙምባቤ vs.
– ዛምቢያ ናሚቢያ vs.
– ሊቢያ ግብጽ vs.
– ኬኒያ ጊኒ vs.
– ቡሪኪና ቱኒዚያ ፋሶ vs.
– ቦትስዋና ማዳጋስካር vs.
እነዚህ ሀገሮች ግንቦት ወር ላይ ሲሆን ፤ ማጣሪያቸውን የሚያደርጉ ያለማጣሪያ በቀጥታ ካለፉት
– ጋና… ናይጄሪያ.. ኮትዲቮር.. ደቡብ አፍሪካ… … ኢኳቶሪያል ጊኒን የሚገጥሙ ይሆናል ።

The post በፌዴሬሽኑ ተልካሻ አሰራር ምክንያት የኢትዮጵያ ሴቶች ቡድን ከአፍሪካ ዋንጫ ማጣሪያ ውጭ ሆነ appeared first on Zehabesha Amharic.

በአትላስ ዩኒቨርሲቲ ዘንድሮ የ3ኛ ዓመት ተማሪ የነበረው የ21 ዓመቱ ወጣት ታዲዮስ ሲሳይ ከትናንት በስቲያ ጥቅምት 22 ቀን 2008 ዓ.ም በጓደኛው መኖሪያ ቤት አካባቢ ተገደለ። የግድያውን መንስኤ የየካ ፖሊስ መምሪያ እያጣራው የሚገኝ ሲሆን፤ በዕለቱ ፈተና ጨርሶ ከአራት ጓደኞቹ ጋር የነበረው ታዲዮስ፤ ዶክተር ተስፋዬ ያዕቆብ በተባሉ የጥርስ ስፔሻላይዝድ ክሊኒክ ባለቤት በጥይት ተመቶ ተገድሏል ሲሉ የወጣቱ አሳዳጊ አቶ በለጠ ሞገስ ተናግረዋል።

በዕለቱ በጨዋታ መካከል ክርክር እንደነበርና ዶክተሩ ሽጉጥ ይዘው ከቤት በመውጣታቸው ሁሉም እጃቸውን አንስተው ማንነታቸውን ይናገሩ እንደነበር የሟቹ አሳዳጊ ከጓደኛው ሰማው ያሉትንችተናግረዋል። በኋላም ወደግድግዳ እንዲዞሩ መደረጋቸውንና የተኩስ ድምፅ መሰማቱን ተከትሎ ሁሉም ለማምለጥ ሲሞክሩ ጥይት ያገኘው ወጣት ታዲዮስ ሲሳይም ነፍሱን ለማትረፍ በመሞከሩ ከ100 ሜትር በላይ ደሙን እያንጠባጠበ ስለመሄዱ መረጃ አግኝተናል ብለዋል። ስለጉዳዩ ተጨማሪ መረጃ ያልተገኘ ሲሆን፤ ፖሊስ በግድያ የጠረጠረውን ዶክተር በቁጥጥር ስር አውሎ ምርመራውን በማከናወን ላይ መሆኑንም ተሰምቷል::
ምንጭ: ሰንደቅ ጋዜጣ

The post በአዲስ አበባ ወጣቱ በጓደኛው አባት በጥይት ተመትቶ ተገደለ appeared first on Zehabesha Amharic.